Warszawa, 11.10.2013 PROTOKÓŁ Z PIERWSZEGO POSIEDZENIA ZESPOŁU KBKiS PAN ds. OBSERWACJI ZIEMI PROGRAMU COPERNICUS W dniu 28 czerwca 2013 r., w siedzibie Instytutu Geodezji i Kartografii, przy ul. Modzelewskiego 27, w Warszawie, odbyło się pierwsze posiedzenie Zespołu KBKiS PAN ds. Obserwacji Ziemi Programu Copernicus. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele najważniejszych instytucji państwowych oraz organizacji zaangażowanych w implementację Programu COPERNICUS jak również mających wpływ na kształt Polityki Kosmicznej w Polsce. Na spotkanie zaproszeni zostali również reprezentanci instytucji zainteresowanych korzystaniem z Programu Copernicus i wachlarza oferowanych przez niego produktów. Spotkanie otworzyła Przewodnicząca Zespołu KBKiS PAN ds. Obserwacji Ziemi Programu Copernicus profesor dr hab. Katarzyna Dąbrowska-Zielińska, która po krótkim przedstawieniu swojej osoby oddała głos dyrektorowi Instytutu Geodezji i Kartografii dr hab. Markowi Baranowskiemu. Pan Dyrektor Marek Baranowski powitał zacnych gości a następnie poprosił o krótkie przedstawienie się wszystkich zebranych. Lista teleadresowa wszystkich uczestników pierwszego posiedzenia Zespołu KBKiS PAN ds. Obserwacji Ziemi Programu Copernicus znajduje się na stronie internetowej Zespołu www.zespolcopernicus.pl. Zebrani goście przedstawili swoje doświadczenia oraz nadzieje związane z perspektywą wykorzystania szerokiej oferty Programu COPERNICUS. Następnie głos zabrała Przewodnicząca Zespołu profesor dr hab. Katarzyna Dąbrowska- Zielińska. Przewodnicząca przedstawiła zadania i kierunki działania Zespołu, tj.: Wzmocnienie czynnego uczestnictwa polskich instytucji w Serwisach COPERNICUS, Pełnienie przez Zespół roli doradczo-informacyjnej wobec podmiotów Administracji Państwowej i prywatnych przedsiębiorstw Przekazywanie Informacji o Programie COPERNICUS do organów Administracji Państwowej Przekazywanie Informacji do Grupy Parlamentarnej ds. Przestrzeni Kosmicznej Opracowanie formy przekazywania informacji na temat przydatności serwisów dla jednostek administracji państwowej Utworzenie modelu przekazu danych zawartych w Serwisach podawanych przez ESA UE Udostępnienie przepływu informacji poprzez: o Instytucje i Podział Kompetencji o Eksploatacje Danych Wspomaganie w tworzeniu Serwisów dla Użytkowników Państwowych 1
Utworzenie Grupy roboczej: a/ ds. Mediów - dr Włodzimierz Lewandowski b/ ds. koordynacji i zaangażowania podmiotów związanych z Serwisami COPERNICUS c/ ds. baz danych i koordynacji współpracy pomiędzy instytucjami - dr hab. M. Baranowski Przewodnicząca przedstawiła plany Zespołu na najbliższe miesiące: utworzenie grup roboczych (wymienionych powyżej), stworzenie strony internetowej zespołu jako platformy komunikacji (początek października) oraz drugie posiedzenie członków Zespołu wrzesień/październik. W następnej kolejności przewodnicząca przypomniała Strukturę Programu COPERNICUS, jego cele oraz instytucje europejskie zaangażowane w jego implementację. Profesor Katarzyna Dąbrowska-Zielińska przedstawiła również serwisy Programu COPERNICUS oraz ich zadania i cele. Na zakończenie przewodnicząca Profesor dr hab. Katarzyna Dąbrowska-Zielińska podkreśliła duże znaczenie Zespołu oraz jego potencjał w przekazywaniu danych oferowanych przez Program COPERNICUS do decydentów i użytkowników na poziomie globalnym, regionalnym i lokalnym. Następne wystąpienie wice-przewodniczącego Zespołu ds. Obserwacji Ziemi Programu Copernicus dr Włodzimierza Lewandowskiego, miało na celu przedstawienie i uwypuklenie znaczenia europejskich programów satelitarnych Galileo i COPERNICUS. Dr Włodzimierz Lewandowski zaprezentował zebranym gościom System Galileo oraz jego rolę na świecie jak i w Polsce. Następnie przedstawił mapę rozmieszczenia odbiorników systemu Galileo i podkreślił zagrożenie dla Polski jakie mogą wynikać z ograniczonego dostępu naszego kraju do technologii systemu Galileo. Doktor Włodzimierz Lewandowski podjął również istotne pytania o znaczenie Programu COPERNICUS dla tempa rozwoju polskich badań i przemysłu, znaczenie Programu dla promocji Polski oraz rozwoju gospodarki. Wiceprzewodniczący podsumował swoje wystąpienie apelem o potrzebie powołania Polskiej Agencji Kosmicznej w jak najkrótszym czasie. Następnym prelegentem była Pani Anna Długosz reprezentująca Ministerstwo Gospodarki (Główny specjalista, Departament Innowacji i Przemysłu, MG), która omówiła prace prowadzone przez Międzyresortowy Zespół ds. Polityki Kosmicznej w Polsce, doświadczenia i szanse związane z członkostwem Polski w ESA oraz Politykę Kosmiczną w Polsce. Pani Anna Długosz przedstawiła główne działania podejmowane w ramach Polskiej Polityki Kosmicznej: ukierunkowanie wsparcia rozwoju sektora kosmicznego w Polsce (zarówno przemysłu, jak i jednostek naukowo-badawczych) do roku 2020, zwiększenie udziału sektora kosmicznego w Polsce w programach i projektach kosmicznych realizowanych przez UE i ESA, 2
wsparcie w nawiązywaniu kontaktów i współpracy z zagranicznymi partnerami, w tym transfer zaawansowanych technologii, opracowanie i wdrażanie w gospodarce i administracji publicznej nowych, innowacyjnych rozwiązań opartych na technice satelitarnej. przedstawiła Następnie pani Anna Długosz przedstawiła Zarządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2012 r., którego celem było powołanie Międzyresortowego Zespołu ds. Polityki Kosmicznej w Polsce. Do zadań Zespołu należeć mają: koordynowanie działań związanych z członkostwem Polski w Europejskiej Agencji Kosmicznej, formułowanie założeń polskiej polityki kosmicznej oraz czynny udział w pracach Komisji Europejskiej. Jednym z zadań zespołu jest opracowanie Krajowego Planu Rozwoju Sektora Kosmicznego. Projekt dokumentu dostępny jest na stronie http://www.konsultacje.gov.pl. Pani Anna Długosz przedstawiła również rolę Zespołu Zadaniowego Task-Force w procesie zabezpieczenia interesów Polski i polskich podmiotów poprzez m.in. programowanie działań na rzecz wspierania polskiego sektora kosmicznego w pozyskiwaniu projektów przemysłowo-naukowych. Pani Anna Długosz zwróciła również uwagę na konieczność wzmocnienia udziału polskich instytucji w programach Europejskiej Agencji Kosmicznej a tym samym zwiększyć dofinansowanie sektora kosmicznego Polski z budżetu ESA. Następnie, Pani Beata Mikołajek-Zielińska, reprezentująca Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przedstawiła rolę nowopowstałego w ramach MNiSW Komitetu ds. Programu Copernicus. Następnie zaprezentowała raport ze spotkań dotyczących Programu Copernicus w Komisji Europejskiej i Europejskiej Agencji Kosmicznej. Pani Beata Mikołajek-Zielińska przedstawiła wyniki publicznych konsultacji społecznych zapotrzebowania na dane satelitarne z satelitów Sentinel/ dotyczących programu Copernicus w KE i ESA. Jako ostatnia głos zabrała Pani Kamila Matela z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Pani Kamila podkreśliła rozszerzenie działalności PARP na instytuty naukowe oraz podkreśliła konieczność podejmowania wspólnych projektów przez przedstawicieli biznesu i nauki. Pani Kamila Matela przedstawiła również główne działania PARP w budowaniu Polityki Kosmicznej Polski: współpracę w tym zakresie z Ministerstwem Gospodarki, Wsparcie Międzyresortowego Zespołu ds. Przestrzeni Kosmicznej, wsparcie Administracji Państwowej, obsługa przeglądów Projektów finansowanych przez ESA, monitorowanie składki wpłacanej przez Polskę do ESA oraz prowadzenie działań promocyjnych środowisk przemysłowych i naukowych. Wszystkie omówione wystąpienia są dostępne na stronie internetowej www.zespolcopernicus.pl, w zakładce Prace Zespołu. Po zakończeniu wszystkich wystąpień, Przewodnicząca Zespołu profesor Katarzyna Dąbrowska-Zielińska otworzyła dyskusję. Profesor dr hab. Marek Banaszkiewicz dyrektor Centrum Badań Kosmicznych PAN podkreślił konieczność korzystania z doświadczeń instytutów naukowych celem budowania Przemysłu Kosmicznego w Polsce. Ponadto zwrócił uwagę na silną defragmentację 3
środowiska sektora kosmicznego w Polsce i konieczność umożliwienia wzajemnego rozpoznania potencjalnych partnerów przed ogłoszeniem konkursów Europejskiej Agencji Kosmicznej na poziomie planowania konkursów. Profesor dr hab. Jan Olędzki przewodniczący Sekcji Teledetekcji KBKiS PAN zaznaczył konieczność zwiększenia znaczenia badań kosmicznych w Polsce. Profesor wyraził potrzebę powołania odrębnego kierunku kształcenia w zakresie badania i eksploracji przestrzeni kosmicznej oraz konieczność wyodrębnienia osobnego panelu w Narodowym Centrum Nauki. Ponadto profesor Jan Olędzki zwrócił uwagę na potrzebę Transparentności dostępu danych zarówno informacji o ich dostępności jak również ich lokalizacji. Pan Krzysztof Mączewski z Urzędu Marszałkowskiego, członek Stowarzyszenia NEREUS, podkreślił potrzebę włączenia Polski w klaster kosmiczny z regionami europejskimi oraz podkreślił możliwość korzystania z funduszy oferowanych przez ESA na promocję działań kosmicznych w regionie w wysokości 15 000 Euro. Jakub Ryzenko z Centrum Informacji Kryzysowej CBK PAN zauważył wzrost zainteresowania zobrazowaniami satelitarnymi w sektorze obronnym. Podkreślił również, że właśnie w tej dziedzinie otwierają się nowe możliwości współpracy z przedstawicielami świata nauki. Profesor dr hab. Andrzej Ciołkosz dyrektor naukowy Instytutu Geodezji i Kartografii podkreślił konieczność powołania Narodowej Agencji Kosmicznej. Przewodnicząca Zespołu zwróciła się następnie do przedstawicieli organizacji rządowych z zapytaniem czy w skład Międzyresortowego Zespołu ds. Przestrzeni Kosmicznej wchodzą naukowcy posiadający odpowiednią wiedzę w tej dziedzinie oraz czy istnieje między resortami ministerialnymi odpowiedni przepływ informacji dotyczący działań podejmowanych przez te resorty i podlegające im jednostki. Jednocześnie profesor Katarzyna Dąbrowska-Zielińska podkreśliła znaczenie Zespołu Copernicus w upowszechnianiu informacji i wiedzy z zakresu Programu COPERNICUS. Odpowiedzi udzieliła Pani Anna Długosz, która poinformowała, że w skład Zespołu ds. Przestrzeni Kosmicznej wchodzą eksperci, których prace koordynuje Profesor Grażyna Henclewska. Następnie dyrektor Instytutu Geodezji i Kartografii dr hab. Marek Baranowski podkreślił wagę spotkania oraz wyraził satysfakcję z możliwości spotkania się w jednym miejscu tak znaczących przedstawicieli organizacji rządowych oraz instytucji naukowych. Następnie dyrektor Marek Baranowski omówił potrzebę utworzenia i charakterystykę oraz niezbędne kroki konieczne do przeprowadzenia celem powołania grup roboczych Zespołu ds. Obserwacji Ziemi Programu COPERNICUS. Marszałek Krzysztof Mączewski zgodził się z potrzebą powołania Polskiej Agencji Kosmicznej, ale jednocześnie zwrócił uwagę na konieczność analizy korzyści jakie może przynieść jej utworzenie. Ponadto pan Marszałek podkreślił potrzebę analizy efektywności wykorzystania danych satelitarnych dla opłacalności biznesowej. 4
Profesor Marek Banaszkiewicz dodał iż dużym problemem jest obecnie jakość i dostępność danych, zaś Jakub Ryzenko podkreślił, że pozyskanie danych z Programu COPERNICUS wymaga często dużo czasu, a w sytuacjach kryzysowych czas jest krytyczny. Ożywioną dyskusję zakończył dyrektor Instytutu Geodezji i Kartografii Marek Baranowski. Podsumował on spotkanie, podziękował wszystkich gościom za przybycie oraz wyraził zadowolenie z powołania Zespołu oraz nadzieję na jego powodzenie i sukcesy w najbliższej przyszłości. 5