2018-09-01 JĘZYK POLSKI klasa VIII Treści nauczania SZKOŁA BENEDYKTA
TREŚCI NAUCZANIA W KLASIE VIII ( zawarte w kolejnych rozdziałach podręcznika NOWE SŁOWA NA START) 1. JA W SPOŁECZEŃSTWIE gatunki literackie: powieść wiadomości) gatunki dziennikarskie: reportaż, wywiad, artykuł polszczyzna oficjalna i nieoficjalna norma wzorcowa i użytkowa perswazja a manipulacja perswazja sztuka językowego wywierania wpływu zebranie informacji o wolontariacie w miejscowości zamieszkania udział w konkursach i wykładach przedmiotowych krytyczna ocena Melchior Wańkowicz Ziele na kraterze (fragm.) Tadeusz Różewicz List do ludożerców 2. NIEPOKOJE EGZYSTENCJALNE TREŚCI W ODNIESIENIU DO ZAWARTOŚCI PODSTAWY PROGRAMOWEJ rozpoznaje rodzaje literackie: epika [...]; określa cechy rozróżnia gatunki epiki [...] i wymienia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów literackich (I.1.2) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związane z postawami społecznymi [...], etycznymi i dokonuje ich o historii i kulturze (I.1.10) dostrzega różnice między literaturą piękną a [...] publicystyką i określa funkcje tych rodzajów piśmiennictwa (I.2.4) rozpoznaje gatunki dziennikarskie: reportaż, wywiad, artykuł [...] i określa ich podstawowe cechy (I.2.5) posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny (II.2.2, kl. IV VI) dostrzega zróżnicowanie słownictwa, w tym rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu ([...] kolokwializmy) (II.2.1) rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny (II.2.7) rozróżnia normę językową wzorcową oraz użytkową i stosuje się do nich (II.3.2) rozpoznaje i rozróżnia środki perswazji i manipulacji w tekstach reklamowych, określa ich funkcję (III.1.8) rozpoznaje manipulację językową i przeciwstawia jej zasady etyki wypowiedzi (III.1.9 funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę (III.1.1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie (III.1.7 uczestniczy w życiu kulturalnym w swoim regionie (IV.3) pogłębia swoją wiedzę przedmiotową i uczestniczy w wykładach publicznych, konkursach itp. (IV.5) rozpoznaje rodzaje literackie: liryka [...]; określa cechy Strona 1 z 6
gatunki literackie: tren języki środowiskowe i zawodowe dialekty i gwary style cechy tekstów reklamowych Tworzenie wypowiedzi: wyrażanie opinii przygotowanie prezentacji na zadany temat (prowadzenie lekcji) współpraca z zespołem projektowym krytyczna ocena Jan Kochanowski Treny Bolesław Leśmian Urszula Kochanowska Stanisław Barańczak Jeżeli porcelana, to wyłącznie taka Wisława Szymborska Nic dwa razy Zbigniew Herbert Pan Cogito rozmyśla o cierpieniu 3. WZORCE rodzaje piśmiennictwa: literatura naukowa, popularnonaukowa, publicystyka powtórzenie imiona i nazwiska nazwy miejscowe i nazwy mieszkańców język mówiony a język pisany rozróżnia gatunki liryki [...], w tym [...] tren [...] i wymienia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów literackich (I.1.2) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związane z postawami [...] religijnymi [...] i dokonuje ich o historii i kulturze (I.1.10) dostrzega zróżnicowanie słownictwa, w tym rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (II.21) wyróżnia środowiskowe i regionalne odmiany języka (II.2.5) rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy, publicystyczny (II.2.7) rozpoznaje i rozróżnia środki perswazji i manipulacji w tekstach reklamowych, określa ich funkcje (III.1.8) rozpoznaje manipulację językową i przeciwstawia jej zasady etyki wypowiedzi (III.1.9) funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę (III.1.1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie (III.1.7) uczestniczy w projektach edukacyjnych (IV.4) rozwija umiejętność systematycznego uczenia się (IV.7) określa wartości estetyczne poznawanych tekstów literackich (I.1.8) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związane z postawami społecznymi, narodowymi [...] etycznymi i dokonuje ich o historii i kulturze (I.1.10) wyszukuje w tekście potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu publicystycznego, popularnonaukowego lub naukowego (I.2.1) porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie (I.2.2) Strona 2 z 6
przemówienie wskazanie źródeł wykorzystanych informacji wyszukanie informacji o lekturze Kamienie na szaniec krytyczna ocena Aleksander Kamiński Kamienie na szaniec Jan Twardowski Święty Franciszku 4. POLSKOŚĆ gatunki literackie: epopeja porównanie homeryckie treść i zakres znaczeniowy wyrazu dostrzega różnice między literaturą piękną a naukową, popularnonaukową, publicystyką i określa funkcje tych rodzajów piśmiennictwa (I.2.4) rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny [...], naukowy, publicystyczny (II.2.7) zna i rozpoznaje w tekście literackim: [...] powtórzenie oraz określa ich funkcje (I.1.4, kl. IV VI) rozpoznaje nazwy osobowe i miejscowe, rodzaje nazw miejscowych, używa poprawnych form gramatycznych imion, nazwisk, nazw miejscowych i nazw mieszkańców (II.2.2) wskazuje główne cechy języka mówionego i języka pisanego (II.2.2; kl. IV VI) funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę (III.1.1) między akapitami (III.1.3) wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy i hipotezy oraz argumentów przy tworzeniu [...] tekstów argumentacyjnych (III.1.4) odróżnia przykład od argumentu (III.1.5) przeprowadza wnioskowanie jako element wywodu argumentacyjnego (III.1.6) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie (III.1.7) rozpoznaje manipulację językową i przeciwstawia jej zasady etyki wypowiedzi (III.1.9) gatunkowych: [...] przemówienie (III.2.1) dokonuje interpretacji głosowej czytanych i wygłaszanych tekstów (III.2.4) rzetelnie, z poszanowaniem praw autorskich, korzysta z informacji (IV.1) rozwija umiejętność systematycznego uczenia się (IV.7) rozpoznaje rodzaje literackie: epika, liryka [...]; określa cechy rozróżnia gatunki epiki, liryki [...], w tym: [...] epopeja i wymienia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów literackich (I.1.2) rozpoznaje w tekście literackim: [...] porównanie homeryckie, inwokację [...] i określa i ich funkcje (I.1.4) określa wartości estetyczne poznawanych tekstów literackich (I.1.8) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związane z postawami społecznymi, Strona 3 z 6
homonimy, synonimy i antonimy, neologizmy, archaizmy i kolokwializmy wyrazy wieloznaczne wiadomości z zakresu zróżnicowania języka) recenzja sprawozdanie z filmu, z lektury, ze spektaklu wiadomości z zakresu tworzenia wypowiedzi) wyszukanie informacji o dawnych polskich obyczajach (w odniesieniu do lektury) opracowanie recenzji na podstawie ekranizacji Pana Tadeusza krytyczna ocena Adam Mickiewicz Pan Tadeusz Stefan Żeromski Syzyfowe prace Marian Hemar Piosenka o przychodni lekarskiej w Londynie 5. UTOPIE głoska a litera, samogłoski, spółgłoski, typy głosek, upodobnienia i uproszczenia fonetyczne wiadomości z zakresu fonetyki) narodowymi, religijnymi, etycznymi i dokonuje ich o historii i kulturze (I.1.10) kulturowy (I.1.11) recytuje utwór literacki w interpretacji zgodnej z jego tematem i stylem (I.1.12) rozróżnia treść i zakres znaczeniowy wyrazu (II.2.6) rozpoznaje w tekście literackim neologizm (I.1.4) dostrzega zróżnicowanie słownictwa, w tym rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (np. [...] archaizmy, kolokwializmy) (II.2.1) zna sposoby wzbogacania słownictwa (II.2.3) rozróżnia synonimy, antonimy, rozumie ich funkcje w tekście i stosuje we własnych wypowiedziach (II.2.8, kl. IV VI) rozumie znaczenie homonimów (II.2.4) [...] rozpoznaje wyrazy wieloznaczne, rozumie ich znaczenie w tekście oraz świadomie wykorzystuje do tworzenia własnych wypowiedzi (II.2.4, kl. IV VI) funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę (III.1.1) myślowych w tworzeniu wypowiedzi pisemnych oraz stosuje rytm akapitowy (przeplatanie akapitów dłuższych i krótszych) (III.1.3 gatunkowych: recenzja (III.2.1), [...] sprawozdanie (z filmu, spektaklu [...]) (III.2.1, kl. IV VI) uczestniczy w życiu kulturalnym w swoim regionie (IV.3) rozwija umiejętność systematycznego uczenia się (IV.7) rozumie mechanizm upodobnień fonetycznych, uproszczeń grup spółgłoskowych i utraty dźwięczności w wygłosie; rozumie rozbieżności między mową a pismem (II.1.1) rozpoznaje wyraz podstawowy i wyraz pochodny; rozumie pojęcie podstawy słowotwórczej; w wyrazie pochodnym wskazuje temat słowotwórczy i formant; określa rodzaj formantu, wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym, rozumie realne i słowotwórcze znaczenie wyrazu, rozpoznaje rodzinę wyrazów, łączy wyrazy pokrewne, wskazuje rdzeń (II.1.2) Strona 4 z 6
wyrazy podstawowe i pochodne, wyrazy pokrewne/rodzina wyrazów, wyrazy złożone, skróty i skrótowce (powtórzenie i zakresu słowotwórstwa) scenariusz filmowy (przypomnienie i tworzenia wypowiedzi) zaprezentowanie ulubionego filmu Wisława Szymborska Utopia 6. ŻYCIOWE WYBORY gatunki literackie: pamiętnik (powtórzenie i uzupełnienie wiadomości) części mowy: partykuła i wykrzyknik (powtórzenie i fleksji) temat fleksyjny i końcówka wiadomości z fleksji) ortografia: pisownia nie z różnymi częściami mowy podanie przygotowanie prezentacji o starożytnym Rzymie Henryk Sienkiewicz Quo vadis zna zasady tworzenia wyrazów złożonych, odróżnia ich typy (II.1.3) myślowych w tworzeniu wypowiedzi pisemnych (III.1.3) redaguje scenariusz filmowy na podstawie fragmentów książki oraz własnych pomysłów (III.2.8, kl. IV VI) racy (IV.6) rozpoznaje rodzaje literackie: epika [...]; określa cechy rozróżnia gatunki epiki [...], w tym pamiętnik [...] i wymienia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów literackich (I.1.2) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związane z postawami społecznymi, narodowymi, religijnymi, etycznymi i dokonuje ich o historii i kulturze (I.1.10) rozpoznaje w wypowiedziach części mowy ([...] partykuła, wykrzyknik) i określa ich funkcje w tekście (II.1.1, kl. IV VI) [...] oddziela temat fleksyjny od końcówki (II.1.4, kl. IV VI) zna zasady pisowni wyrazów nieodmiennych i pisowni partykuły nie z różnymi częściami mowy (II.4.4) myślowych w tworzeniu wypowiedzi pisemnych (III.1.3) Strona 5 z 6
Sławomir Mrożek Artysta Krzysztof Kamil Baczyński Z głową na karabinie 7. DOSTRZEC PIĘKNO gatunki dziennikarskie: reportaż związki wyrazów, typy związków, wyrazy poza zdaniem (powtórzenie i zakresu składni) norma językowa a błędy językowe list motywacyjny życiorys i CV zebranie informacji o wybranym reportażu (prowadzenie lekcji) zebranie materiału do reportażu na wybrany temat Melchior Wańkowicz Tędy i owędy (fragm.) Jarosław Marek Rymkiewicz Wiosna w Milanówku gatunkowych: [...] podanie (III.2.1) rozpoznaje rodzaje literackie: epika [...]; określa cechy określa wartości estetyczne poznawanych tekstów literackich (I.1.8) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związane z postawami społecznymi, narodowymi, religijnymi, etycznymi i dokonuje ich o historii i kulturze (I.1.10) wyszukuje w tekście potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu publicystycznego (I.2.1) porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie (I.2.2) dostrzega różnice między literaturą piękną a [...] publicystyką i określa funkcje tych rodzajów piśmiennictwa rozpoznaje gatunki dziennikarskie: reportaż (I.2.5) rozumie, na czym polega błąd językowy (II.3.3) określa funkcję wyrazów poza zdaniem, rozumie ich znaczenie i poprawnie stosuje w swoich wypowiedziach (II.1.9, kl. IV VI) rozpoznaje związki wyrazów w zdaniu, wyróżnia człon nadrzędny i podrzędny oraz typy związków (II.1.10, kl. IV VI) funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę (III.1.1) myślowych w tworzeniu wypowiedzi pisemnych oraz stosuje rytm akapitowy (III.1.3) gatunkowych: [...] list motywacyjny (III.2.1) gatunkowych: [...] życiorys, CV (III.2.1) Strona 6 z 6