Zakład Inżynierii Transportu Lotniczego Laboratorium Inżynierii Ruchu Lotniczego Instrukcja do ćwiczenia nr 9 Zjawiska meteorologiczne na potrzeby planowania operacji lotniczych Do użytku wewnętrznego Warszawa 2017
I. Część I - wprowadzenie do ćwiczenia 1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest nabycie umiejętności odpowiedniego odczytywania aktualnych warunków meteorologicznych. 2. Wprowadzenie Informacje dotyczące zamierzonego lotu lub jego części, które dostarczane są organom służb ruchu lotniczego, muszą być poprzedzone odczytanie informacji meteorologicznych. 2.1. Warunki meteorologiczne Przed wykonaniem ćwiczenia należy zapoznać się z instrukcją dotyczącą odczytywania warunków meteorologicznych. W celu ujednolicenia i możliwości kalibracji przyrządów w oparciu o ciśnienie atmosferyczne wprowadzono tzw. atmosferę wzorcową (standardową). Za punkt odniesienia przyjęto jednolite warunki atmosferyczne panujące na poziomie morza. Atmosfera standardowa ISA3 wykreślona jest do wysokości 30 km, atmosfera wzorcowa przyjęta przez ICAO kończy się na ok. 13 km. Podstawowe informacje, które przedstawiają aktualne warunki meteorologiczne: ciśnienie atmosferyczne; prędkość i kierunek wiatru na różnych wysokościach; wartość temperatury powietrza na poszczególnych wysokościach; wartość temperatury punktu rosy na poszczególnych wysokościach (temperatura punku rosy Td temperatura, do której należy sprowadzić powietrze, aby osiągnęło stan nasycenia). Wartość temperatury punku rosy oraz temperatury powietrza określają stan nasycenia wilgocią powietrza. Jeżeli krzywa Td i temperatury powietrza są blisko siebie oznacza, że powietrze osiąga stan nasycenia i odwrotnie jeśli obie krzywe są oddalone powietrze jest względnie suche; rodzaj chmur. 2
Informacje te przekazywane są w formie odpowiednio przygotowanych depesz, które w sposób zakodowany zawierają dane o istniejących warunkach meteorologicznych. Dla lotów na niskich wysokościach przygotowywane są prognozy obszarowe GAMET. Prognozy opracowywane są dla przestrzeni powietrznej od poziomu gruntu do poziomu lotu 100 (FL100) dla sektorów A1, A3, A4, a w rejonach górskich do poziomu lotu 150 (FL150) dla sektorów A2 i A5. Ważność prognoz GAMET wynosi 6 godzin i są opracowywane cztery razy na dobę. Prognozy GAMET są redagowane w języku angielskim zgodnie z międzynarodowymi skrótami. Prognoza obszarowa GAMET składa się z dwóch sekcji: sekcja I zawiera informacje o zjawiskach pogodowych niebezpiecznych dla wykonywania lotów na niskich poziomach lotu; sekcja II zawiera informacje wymagane dla wykonywania lotów na niskich poziomach lotu. 3
Znaczenie: Prognoza obszarowa dla lotów na niskich poziomach lotu (GAMET) wydana dla sektora A5 regionu informacji powietrznej Warsaw, dla obszaru poniżej poziomu lotu 150, przez Centralne Biuro Prognoz Meteorologicznych (EPKK); informacja jest ważna od 10.00 UTC do 16.00 UTC 22 dnia miesiąca. Sekcja I Prędkości wiatru przyziemnego: Pomiędzy 11.00 UTC a 16.00 UTC w zasięgu chmur cumulonimbus, w porywach 31 do 37 węzłów Widzialność przy powierzchni ziemi: Pomiędzy 11.00 UTC a 16.00 UTC 2000 do 5000 metrów, z powodu opadu deszczu przelotnego Istotne zjawiska pogody: Pomiędzy 13.00 UTC a 16.00 UTC odseparowane burze z gradem lub burze z gradem Góry zakryte: Pomiędzy 11.00 UTC a 16.00 UTC okresami w opadach zakryte wierzchołki Tatr, lokalnie Beskidów, powyżej 5000 stóp powyżej średniego poziomu morza Zachmurzenie: Pomiędzy 11.00 UTC a 16.00 UTC odseparowane chmury cumulonimbus o wysokości podstaw 3000 do 4000 i wysokości wierzchołków powyżej 15000 stóp powyżej średniego poziomu morza Oblodzenie: Pomiędzy 10.00 UTC a 16.00 UTC umiarkowane w chmurach pomiędzy 90 a 110 poziomami lotu Turbulencja: Pomiędzy 10.00 UTC a 16.00 UTC umiarkowana od gruntu do 5000 stóp powyżej średniego poziomu morza Informacja SIGMET: Nie ma w momencie wydania prognozy GAMET Sekcja II Sytuacja baryczna: O 12.00 UTC stacjonarny wyż z centrum 1027 hpa nad Białorusią, falujący stacjonarny front nad południową Polską i zachodnią Ukrainą, ulega frontolizie Wiatr przyziemny: Pomiędzy 10.00 UTC a 16.00 UTC kierunek wiatru 40 do 70 stopni, prędkość wiatru 6 do 14 węzłów, ale w części południowo wschodniej kierunek 350 do 40 stopni, prędkość 5 do 10 węzłów Górne wiatry i temperatury: (w całym okresie ważności) na wysokości 1000 stóp powyżej średniego poziomu morza 60 +/- 20 stopni, prędkość 9 +/-5 węzłów, temperatura plus 17 stopni Celsjusza, na wysokości 2000 stóp powyżej średniego poziomu morza 50 +/- 20 stopni, prędkość 13 węzłów, temperatura plus 13 stopni Celsjusza, Zachmurzenie: Pomiędzy 10.00 UTC a 16.00 UTC 1/8-2/8 do 5/8-7/8 (wzrost wielkości zachmurzenia) chmur cumulus o podstawach 4000 do 5000 i wierzchołkach od 8000 do 10000 stóp powyżej średniego poziomu morza Pomiędzy 10.00 UTC a 16.00 UTC 1/8-2/8 do 3/8-4/8 (wzrost wielkości zachmurzenia) chmur altocumulus o podstawach na 90 poziomie lotu i wierzchołkach na 110 poziomie lotu Pomiędzy 11.00 UTC a 16.00 UTC lokalnie przy opadach 1/8-4/8 chmur stratus o wysokościach podstaw od 1200 do 2000 i wysokościach wierzchołków 2500 stóp powyżej średniego poziomu morza Poziom izotermy zero: w części północnej na 90 poziomie lotu, w części południowej na 100 poziomie lotu Sprawdź informacje AIRMET i SIGMET. Mapa istotnych zjawisk pogody (poziom niski) SWL Mapy te obejmują poziom od powierzchni ziemi (SFC) do wysokości FL 100, a w obszarach górzystych do FL 150. Mapy te opracowują biura meteorologiczne wyznaczone do osłony meteorologicznej na terenie danego państwa. SIGWX SWL mogą się różnic co do formy graficznej, jednakże wykonane są zgodnie ze standardami ICAO. 4
METAR - depesza z wynikami obserwacji dla potrzeb lotnictwa (np. z prognozą na lądowanie TREND) 5
Depesza TAF (Terminal Aerodrome Forecast) w odróżnieniu od depeszy METAR stanowi prognozę warunków meteorologicznych dla danego lotniska II. Część II- przebieg ćwiczenia 1. Włącz komputer, zapoznaj się wstępnie z działaniem stron http://awiacja.imgw.pl/index.php, https://www.aro.lfv.se/. 2. Ze strony www.flightradar24.com wybierz dowolny lot w obszarze Europy, którego start i lądowanie odbywa się z lotnisk znajdujących się poza FIR Warszawa. Uwaga! Po wybraniu lotu należy zrobić zrzut ekranu, w którym zawarte będą informacje pobierane ze strony www.flightradar24.com i zapisać w utworzonym folderze ćw9-meteo, wpisując w nazwie pliku Nazwisko osoby wykonującej ćwiczenie.. 3. Dla danego lotu opisać sytuację meteorologiczną, zarówno dla danego lotniska startu jak i lotniska docelowego. Każdą opisywaną sytuację należy udokumentować zrzutem ekranowym i dołączyć do sprawozdania. 4. Opis musi również zawierać sytuację meteorologiczną na trasie przelotu. 6
Zakład Inżynierii Transportu Lotniczego Laboratorium Inżynierii Ruchu Lotniczego Instrukcja do ćwiczenia nr 9 Zjawiska meteorologiczne na potrzeby planowania operacji lotniczych Numer zespołu Skład zespołu Liczba punktów Poprawa 1..... 2..... Data wykonania ćwiczenia Data oddania sprawozdania 7
1. Przebieg ćwiczenia 2. Warunki meteorologiczne dla wybranego SP 3. Podsumowanie i wnioski końcowe 8