Bezludna wyspa klasy 0 6 Liczba uczestników 10 15 uczniów Cele rozwijanie wyobraźni ćwiczenie umiejętności komunikowania się na poziomie niewerbalnym uczenie się współpracy uczenie się udzielania i przyjmowania pozytywnych informacji zwrotnych Materiały pomocnicze załącznik 83: Regulamin Bezludnej Wyspy 30 przedmiotów pochodzących z zatopionego okrętu (po 10 na grupę), np. koc, latarka, miseczka, tekturowe pudło, świeca, mała butelka wody mineralnej, paczka herbatników, kawałek sznurka/tasiemki duże arkusze papieru 3 zestawy flamastrów/mazaków Przygotowanie Wydziel w sali 3 miejsca, w których grupy dzieci będą mogły bawić się w bezludną wyspę. Każde miejsce powinno zawierać pustą przestrzeń i 1 2 rekwizyty (np. krzesło i poduszkę lub mały stolik i materac). Wywieś na ścianie w widocznym dla wszystkich miejscu Regulamin Bezludnej Wyspy. Możesz go skopiować z załącznika 83 (np. powiększając do formatu A3) lub przepisać na większy arkusz papieru (będzie lepiej widoczny). Możesz także wywiesić 3 kopie w wydzielonych na zabawę miejscach. Przebieg 45 min Zatonięcie statku Wszyscy uczniowie siadają w kręgu. Powiedz, że dziś zabawicie się w rozbitków statku, którzy znaleźli się na bezludnej wyspie. Następnie podziel dzieci na trzy grupy wiekowe. 17
Klasy 0 1 Klasy 2 3 Dzieci najmłodsze wymyślają opowieść o statku, który płynie (dokąd?) i podczas sztormu tonie (jak? np. rozbija się o skały). Opisują, jak wygląda statek, jak zmienia się morze i pogoda. Uczniowie klas starszych zastanawiają się, co dzieje się na statku, gdy zaczyna tonąć (co robią pasażerowie i załoga, np. uciekają, zbierają najpotrzebniejsze rzeczy, wskakują do szalup ratunkowych). Klasy 4 6 Dzieci najstarsze zastanawiają się, jak załodze i pasażerom udaje się dotrzeć do stałego lądu i jak czują się po dotarciu do niego (np. są zmęczeni, głodni, przestraszeni, zdezorientowani, szczęśliwi). Uczniowie pracują przez kilka minut w grupach, a następnie opowiadają na forum swoje pomysły. 1. Dzieci wygłupiają się i rozmawiają. Wskazówka: Przydziel do każdej grupy jednego nauczyciela-opiekuna. Jeśli jesteś jedynym nauczycielem monitorującym przebieg zabawy, podchodź do wszystkich grup, zadawaj pytania pomocnicze, podpowiadaj (ale nie podsuwaj gotowych pomysłów). Uczniom, którzy przeszkadzają, możesz zlecić czuwanie nad przebiegiem pracy grupy. 2. Niektórzy uczniowie w trakcie wykonywania zadania skaczą, krzyczą, śmieją się i biegają po sali. Wskazówka: Przypomnij dzieciom, jakie jest ich zadanie i nie pozwól, by ich uwaga ulegała rozproszeniu. Ćwiczenie nie powinno trwać zbyt długo (maksymalnie 10 minut). Celem jest wprowadzenie do tematu zajęć, zbudowanie nastroju i uruchomienie wyobraźni dzieci. Statek tonie Dzieci dzielą się na 3 grupy wiekowe, ale pozostają w kręgu. Powiedz, że wszyscy są członkami załogi lub pasażerami okrętu, który właśnie tonie. Uczniowie mają czas na zabranie 5 przedmiotów, zanim będą musieli opuścić pokład. Każda grupa podchodzi do wyznaczonego stolika i w ciągu minuty decyduje, które przedmioty zabierze ze sobą. 18
Uczniowie bawią się przedmiotami lub kłócą się, co należy zabrać. Wskazówka: Przypomnij, że uczestnicy zabawy mają tylko minutę na podjęcie decyzji. Dostosuj zestawy przedmiotów do wieku, możliwości i wyobraźni dzieci. Lądujemy na bezludnej wyspie przygotuj: załącznik 83 Powiedz, że wasz statek zatonął, a uczniom udało się dotrzeć do stałego lądu bezludnej wyspy. Zadaniem dzieci jest zbudowanie schronienia, zdobycie jedzenia i zorganizowanie życia w takim stopniu, aby udało im się przetrwać tydzień (tyle czasu dzieli ich od przybycia ekipy ratunkowej). Objaśnij Regulamin Bezludnej Wyspy (załącznik 83). Dzieci w swoich grupach przenoszą się do wyznaczonych miejsc, które będą bezludną wyspą. Zabierają ze sobą uratowane z tonącego statku przedmioty. 1. Dzieci w grupach kłócą się między sobą, wyrywają sobie przedmioty lub wykluczają jednego z uczestników, gdyż nie akceptują jego pomysłów. Wskazówka: Za każdym razem wskazuj na Regulamin Bezludnej Wyspy, aby przypomnieć, co wolno, a czego nie. W skrajnych przypadkach interweniuj (przywołaj grupę do porządku, wyjaśnij, w jaki sposób zachowanie uczniów psuje zabawę lub sprawia komuś przykrość). 2. Dzieci nie mają pomysłów, są bezradne. Wskazówka: Pokaż uczniom, jak mogą wykorzystać zabrane ze statku przedmioty, włącz się na chwilę do zabawy, pokazuj na migi, co mogą zrobić lub zadawaj pytania. Zabawa ma formę pantominy, więc nikt nie powinien używać słów (także nauczyciele). Pobyt dzieci na bezludnej wyspie powinien trwać około 15 minut. Jeśli dzieci dobrze się bawią i nie wydają się znużone zabawą, możesz ten czas wydłużyć o kilka minut. Jeśli tracą tempo, skróć zabawę do 10 minut. Poszczególne grupy mogą wykonać ćwiczenie w różnym czasie. 19
Podsumowanie Po zakończeniu ostatniego ćwiczenia poproś uczniów, aby usiedli ponownie w kręgu (lub w 3 kręgach w swoich grupach, jeśli jest 3 nauczycieli-opiekunów). Niech ochotnicy opowiedzą o swoich wrażeniach i o tym, co udało im się wspólnie zrobić. Następnie zapytaj się dzieci: Jakie pozytywne cechy dostrzegliście u siebie i innych podczas zabawy? Czego nowego dowiedzieliście się o sobie i swoich kolegach/koleżankach? Zbierz informacje i zapisz je na dużym arkuszu papieru dla grup młodszych. Dzieci najstarsze mogą same sporządzić listę. Dodaj do niej własne komentarze (tylko pozytywne), np.: Podobało mi się Janku, gdy To świadczy o tym, że jesteś bardzo koleżeński. Ewa, wykazałaś się dużą odwagą podczas zdobywania pożywienia. Na koniec pogratuluj wszystkim uczestnikom. Podkreśl, że dziś każdy z nich udowodnił, że posiada wyjątkowe cechy/talenty/umiejętności. 20
Załącznik 83 Materiały dla uczniów klasy 0 6 Regulamin Bezludnej Wyspy Wykorzystujemy zabrane ze statku przedmioty oraz kartony i pisaki. Współpracujemy ze sobą. Traktujemy się z uwagą i pracujemy w zgodzie (nie wolno kłócić się, przeszkadzać sobie nawzajem, popychać innych, wyrywać sobie przedmiotów itp.). Porozumiewamy się w dowolny sposób, ale nie wolno nam używać słów. Do scenariusza Książka 3 www.aktywnaswietlica.raabe.pl