Zasady kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
W ramach prezentacji zostaną omówione następujące zagadnienia: Podstawowe akty prawne i dokumenty regulujące zasady kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ Wybrane zagadnienia z Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ, w tym: wybrane ogólne zasady dotyczące kwalifikowania wydatków: definicja wydatku kwalifikowalnego i kwalifikowalność projektu okres kwalifikowania wydatków możliwość finansowania wydatków częściowo zrealizowanych różnica między wydatkami a kosztami zgodność poniesionych wydatków z przepisami prawa dokumentowanie wydatków podmiot dokonujący wydatków kwalifikowanych 3 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Poszczególne kategorie wydatków kwalifikowalnych w projektach PO IiŚ: przygotowanie projektu zakup nieruchomości przygotowanie placu budowy i budowa sprzęt i wyposażeni działania informacyjne i promocyjne podatek od towarów i usług niezbędne opłaty 4 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Podstawowe akty prawne i dokumenty regulujące zasady kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ: Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (rozporządzenie ogólne) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 (rozporządzenie wykonawcze) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006 ustanawiające Fundusz Spójności Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1080/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 5 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju PO Infrastruktura i Środowisko, zaakceptowany przez Radę Ministrów i KE Uszczegółowienie Programu wydane przez Ministra Rozwoju Regionalnego Krajowe wytyczne dotyczące kwalifikowania wydatków w ramach Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013, wydane przez MRR 6 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Minister Rozwoju Regionalnego wydał Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ Wytyczne z 19 grudnia 2007 r. obowiązują od dnia 31 grudnia 2007 r. Są dostępne na stronach internetowych: www.funduszestrukturalne.gov.pl www.mrr.gov.pl www.wfosigw.olsztyn.pl w zakładce PO IiŚ / Wytyczne Wytyczne są skierowane do instytucji uczestniczących w systemie realizacji PO IiŚ, jak również do Beneficjentów projektów współfinansowanych w ramach PO IiŚ 7 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady dotyczące kwalifikowania wydatków Kwalifikowalność projektu w ramach PO IiŚ jest dokonywana na etapie oceny wniosku o dofinansowanie i polega na sprawdzeniu, czy przedstawiony projekt może stanowić przedmiot współfinansowania w ramach PO IiŚ Uprawniony beneficjent Projekt zgodny z celami POIiŚ Projekt zgodny z politykami Wspólnoty Kwalifikowalność projektu 8 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady dotyczące kwalifikowania wydatków Fakt, że dany projekt kwalifikuje się do dofinansowania w ramach PO IiŚ nie oznacza jeszcze, że wszystkie wydatki poniesione podczas realizacji tego projektu będą uznane za kwalifikowalne. 9 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady dotyczące kwalifikowania wydatków Wydatek kwalifikowalny - to wydatek lub koszt poniesiony przez Beneficjenta (lub podmiot upoważniony do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych wskazany w umowie o dofinansowanie) w związku z realizacją projektu w ramach PO IiŚ, zgodnie z zasadami obowiązującymi w Wytycznych, który kwalifikuje się do refundacji ze środków przeznaczonych na realizację PO IiŚ w trybie określonym w umowie. 10 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady dotyczące kwalifikowania wydatków Zgodny z umową o dofinansowanie Faktycznie poniesiony Prawidłowo zaksięgowany, udokumentowany, opłacony Niezbędny do prawidłowej realizacji projektu WYDATEK KWALIFIKOWALNY Poniesiony w okresie kwalifikowalności POIiŚ 11 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady dotyczące kwalifikowania wydatków Okres kwalifikowania wydatków dla PO IiŚ od 01 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2015 r. Okres kwalifikowania wydatków dla projektu Początkowa i końcowa data zostanie określona w umowie 12 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady wkład niepieniężny Wkład niepieniężny w postaci dóbr lub usług, za które nie dokonano płatności, stanowi koszt kwalifikowalny jeśli zostaną zachowane zasady określone w Wytycznych, m.in. pod warunkiem, że: polega na wniesieniu nieruchomości, urządzeń lub materiałów (surowców), ekspertyz lub nieodpłatnej pracy wykonywanej przez wolontariuszy jego wartość może, na żądanie odpowiedniej instytucji, zostać w niezależny sposób wyceniona oraz jeśli zaistnieje taka konieczność - zweryfikowana dotacja dla projektu w ramach PO IiŚ wydatki kwalifikowalne wkład niepieniężny 13 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady dokumentowania wydatków POROZUMIENIA UMOWY DOKUMENTY WYDATKI KWALIFIKOWALNE MUSZĄ BYĆ OPARTE NA PRAWNIE WIĄŻĄCYCH 14 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady dokumentowania wydatków Wydatek faktycznie poniesiony Faktura z oznaczeniem zapłaty Dokument księgowy o równoważnej wartości dowodowej Potwierdzenie płatności (wyciąg bankowy) 15 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady dokumentowania wydatków c.d. dokument o równoważnej wartości dowodowej każdy dokument przedstawiony przez Beneficjenta w celu potwierdzenia, że zapis księgowy podaje prawdziwy i rzetelny obraz transakcji faktycznie wykonanych, zgodnie z ustawą o rachunkowości dokument potwierdzający poniesienie kosztu związanego z wkładem niepieniężnym bądź amortyzacją - dokument księgowy lub wyciąg z ksiąg rachunkowych odzwierciedlający wysokość poniesionych kosztów i potwierdzony przez upoważnione osoby 16 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady zgodność z przepisami prawa WYDATKI KWALIFIKOWALNE MUSZĄ BYĆ PONOSZONE I DOKUMENTOWANE ZGODNIE Z OBOWIĄZUJĄCYM PRAWEM POLSKIM PRAWEM WSPÓLNOTOWYM 17 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady zgodność z przepisami prawa Wydatki poniesione na podstawie umowy, która została zawarta z naruszeniem prawa lub zostały poniesione z naruszeniem prawa mogą zostać uznane za niekwalifikowalne całości lub w części, w zależności od wagi tego naruszenia. 18 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady zgodność z przepisami prawa OCHRONY ŚRODOWISKA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH SZCZEGÓLNIE ISTOTNA JEST ZGODNOŚĆ WYDATKÓW Z PRZEPISAMI W OBSZARACH POMOCY PUBLICZNEJ RACHUNKOWOŚCI 19 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady podmiot dokonujący wydatków kwalifikowanych Tylko wydatki poniesione przez Beneficjenta lub inny podmiot upoważniony w umowie o dofinansowanie mogą być uznane za kwalifikowalne W uzasadnionych przypadkach Beneficjent może upoważnić inny podmiot do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych Beneficjent zawsze: jest odpowiedzialny za prawidłowość rzeczowej i finansowej realizacji projektu pozostaje odpowiedzialny za zapewnienie trwałości projektu pozostaje jedynym podmiotem właściwym do kontaktów z instytucjami w systemie realizacji PO IiŚ, przedstawiania wniosków o płatność oraz otrzymywania środków EFRR lub FS 20 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady podmiot dokonujący wydatków kwalifikowanych W przypadku upoważnienia innego podmiotu do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych należy: dołączyć do wniosku o dofinansowanie porozumienie zawarte pomiędzy Beneficjentem a tym podmiotem do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych we wniosku o dofinansowanie opisać strukturę własności majątku wytworzonego w związku z realizacją projektu, strukturę przepływów finansowych związanych z realizacją projektu oraz sposób zapewnienia trwałości projektu 21 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Ogólne zasady podmiot dokonujący wydatków kwalifikowanych Do wszystkich wydatków kwalifikowalnych mają zastosowanie te same zasady dotyczące ich ponoszenia, dokumentowania, zasad sporządzania wniosków o płatność itp. bez względu, czy wydatek został poniesionych przez Beneficjenta, czy przez inny podmiot upoważniony przez Beneficjenta do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych Zmiana podmiotu upoważnionego do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych może być dokonana na uzasadniony wniosek Beneficjenta, za zgodą instytucji będącej stroną umowy o dofinansowanie z Beneficjentem, w formie aneksu do umowy o dofinansowanie 22 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Szczegółowe kategorie wydatków kwalifikowalnych w projektach infrastrukturalnych 23 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Wydatki związane z przygotowaniem projektu Niezbędne wydatki związane z przygotowaniem projektów poniesione na przygotowanie koniecznych dokumentów np.: - dokumentacja projektowa, - dokumentacja techniczna, - studium wykonalności (w tym analiza finansowo-ekonomiczna), - raport oddziaływania na środowisko, - dokumentacja przetargowa, - master plan (jeśli jest niezbędny), - wydatki poniesione na opłaty związane z uzyskaniem niezbędnych decyzji administracyjnych na etapie przygotowania przedsięwzięcia, - w przypadku projektów przyrodniczych wydatki poniesione na wykonanie dokumentacji przyrodniczej (w tym m. in. planów ochrony gatunków i siedlisk, inwentaryzacji przyrodniczej, opisu stanu istniejącego, analiza potrzeb / analiza opcji) mogą być uznane za kwalifikowalne, pod warunkiem, że projekt kwalifikuje się do wsparcia w ramach PO IiŚ 24 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Wydatki związane z przygotowaniem projektu Wydatki poniesione na wypełnienie formularza wniosku o dofinansowanie nie są wydatkami kwalifikowalnymi 25 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Wydatki związane z zarządzaniem projektem Wydatki związane z zarządzaniem projektem wydatki poniesione przez Beneficjenta na niezbędne działania towarzyszące realizacji projektu (z zachowaniem zasad określonych w Wytycznych), które nie są działaniami związanymi z przygotowaniem projektu Warunkiem uznania wydatków poniesionych w związku z zarządzeniem projektem za kwalifikowalne jest ich szczegółowe opisanie we wniosku o dofinansowanie oraz zatwierdzenie w umowie o dofinansowanie 26 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Wydatki związane z zarządzaniem projektem mogą dotyczyć: a) wydatków związanych z nadzorem nad prowadzonymi robotami budowlanymi, b) wydatków związanych z wdrażaniem projektu (tj. np. niezbędne ekspertyzy, powierzenie zarządzania projektem podmiotowi zewnętrznemu), c) kosztów ogólnych (tj. m.in. opłat czynszowych, kosztów administracyjnych, opłat za energię, ogrzewanie), d) wydatków osobowych, e) wydatków związanych z zakupem i instalacją informatycznych systemów wspomagających zarządzanie i monitorowanie. Całkowita kwota wydatków związanych z zarządzaniem projektem, z wyłączeniem wydatków związanych z nadzorem nad robotami budowlanymi, a więc (b+c+d+e) nie będzie mogła przekroczyć 3% wydatków kwalifikowalnych w ramach projektu 27 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
28 Wydatki na zakup nieruchomości niezabudowanej Łączna kwota wydatków kwalifikowalnych w kategorii Zakup gruntu (tj. wszystkich wydatków związanych bezpośrednio z zakupem nieruchomości) nie może przekraczać 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu (z zastrzeżeniem projektów związanych z ochroną środowiska naturalnego, współfinansowanych przez EFRR, w których wyższy udział procentowy jest dopuszczalny tylko za zgodą Instytucji Pośredniczącej PO IiŚ) - Wydatki na nabycie nieruchomości niezabudowanej będą uznane za kwalifikowalne, jeśli zostaną spełnione następujące warunki: 1) nabyta nieruchomość niezabudowana jest bezpośrednio niezbędna dla realizacji projektu i zostanie bezpośrednio wykorzystana do realizacji projektu 23 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Wydatki na zakup nieruchomości niezabudowanej Zatem, nawet jeśli np. ze względów własnościowych nie jest możliwy zakup jedynie tej części gruntu, która będzie wykorzystana bezpośrednio do realizacji projektu, ale konieczny jest zakup dodatkowej powierzchni, to ta część wydatku na nabycie nieruchomości niezabudowanej, która dotyczy terenu, który nie będzie bezpośrednio wykorzystany dla realizacji projektu nie może zostać uznana za wydatek kwalifikowalny. 2) wydatek poniesiony na nabycie nieruchomości niezabudowanej nie przekracza wartości rynkowej, a wartość nieruchomości jest potwierdzona operatem szacunkowym 3) nabycie nieruchomości niezabudowanej zostało przewidziane we wniosku o dofinansowanie i bezpośrednio wskazane w umowie o dofinansowanie 29 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Wydatki na zakup nieruchomości zabudowanej Wydatki na nabycie nieruchomości zabudowanej będą uznane za kwalifikowalne, jeśli spełnią następujące warunki: 1) nabyta nieruchomość zabudowana jest bezpośrednio niezbędna dla realizacji projektu zostanie bezpośrednio wykorzystana do realizacji projektu Zatem, nawet jeśli np. ze względów własnościowych nie jest możliwy zakup jedynie tej części nieruchomości zabudowanej, która będzie wykorzystana bezpośrednio do realizacji projektu, ale konieczny jest zakup dodatkowej powierzchni, to ta część wydatku na zakup nieruchomości gruntowej niezabudowanej, która dotyczy terenu, który nie będzie bezpośrednio wykorzystany dla realizacji projektu nie może zostać uznana za wydatek kwalifikowalny. 30 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Wydatki na zakup nieruchomości zabudowanej 2) wydatek poniesiony na nabycie nieruchomości zabudowanej nie przekracza wartości rynkowej, a wartość nieruchomości jest potwierdzona operatem szacunkowym 3) nabycie nieruchomości zabudowanej zostało przewidziane we wniosku o dofinansowanie i bezpośrednio wskazane w umowie o dofinansowanie 4) budynki są dostosowane do potrzeb projektu (tj. będą wykorzystywane do wdrażania projektu) W przypadku zakupu nieruchomości zabudowanej z zamiarem wyburzenia stojących na niej budynków/budowli, za wydatek kwalifikowalny będzie można uznać jedynie wydatek odpowiadający wartości gruntu oraz wydatek związany z wyburzeniem niepotrzebnego budynku/budowli. Wydatek odpowiadający wartości budynku/budowli, które ulegną wyburzeniu, nie będzie uznany za wydatek kwalifikowalny. 31 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Wydatki związane z zakupem nieruchomości Wydatki bezpośrednio związane z nabyciem nieruchomości niezabudowanej bądź zabudowanej (jeżeli nabycie nieruchomości stanowi wydatek kwalifikowalny) takie jak wydatki związane ze sporządzeniem odpowiednich map, wynagrodzenie rzeczoznawcy (tj. wydatek związany ze sporządzeniem operatu szacunkowego) oraz opłaty notarialne mogą być uznane za kwalifikowalne Wywłaszczenia - niezbędne opłaty związane z decyzją o wywłaszczeniu, takie jak wycena rzeczoznawcy, pomoc prawna, tymczasowa umowa dzierżawy gruntu jak również odszkodowania za wywłaszczenie (przy zachowaniu przedstawionych powyżej zasad mających zastosowanie dla zakupu nieruchomości) mogą być uznane za wydatki kwalifikowalne Wydatki związane z uzyskaniem prawa dostępu do terenu budowy podczas realizacji projektu, wydatki związane z odszkodowaniami za utracone zbiory i naprawą szkód oraz niezbędne wydatki związane z opłatami / odszkodowaniami za czasowe zajęcie części nieruchomości w trakcie realizacji projektu będą mogły być uznane za kwalifikowalne jeżeli będą niezbędne do realizacji projektu 32 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Przygotowanie placu budowy i budowa Wydatki poniesione na przygotowanie terenu i budowę niezbędne dla realizacji projektu będą kwalifikowalne Wydatki na działania kompensacyjne wynikające z raportu z oceny oddziaływania na środowisko oraz z decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia mogą być uznane za kwalifikowalne 33 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Sprzęt i wyposażenie Wydatki na zakup środków trwałych, które będą na stałe zainstalowane w ramach projektu będą wydatkami kwalifikowalnymi jeśli: środki te będą włączone w rejestr środków trwałych Beneficjenta oraz wydatek ten będzie traktowany jako wydatek inwestycyjny zgodnie z zasadami rachunkowości Wydatki na zakup przenośnych środków trwałych, które nie będą na stałe zainstalowane w projekcie (np. specjalistyczne pojazdy do monitorowania sieci kanalizacyjnej, wozy asenizacyjne, specjalistyczny sprzęt komputerowy, fotoradary zamontowane w pojazdach właściwych służb itp.) mogą być uznane za kwalifikowalne po spełnieniu następujących warunków: są niezbędne dla realizacji projektu bądź dla poprawnego funkcjonowania infrastruktury wytworzonej w wyniku realizacji projektu, będą wykorzystywane tylko dla celów związanych z danym projektem w ramach którego zostaną zakupione, przenośne środki trwałe zostaną bezpośrednio wskazane we wniosku o dofinansowanie wraz z uzasadnieniem dla konieczności ich zakupu, 34 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Sprzęt i wyposażenie zostaną wskazane w umowie o dofinansowanie projektu, zostaną włączone w rejestr środków trwałych Beneficjenta oraz wydatek ten będzie traktowany jako wydatek inwestycyjny zgodnie z zasadami rachunkowości. Wydatki na przenośne środki trwałe nie zainstalowane na stałe w projekcie, zakupione lub wytworzone w celu realizacji projektu (np. samochody, komputery, meble, drukarki, itp.) mogą być kwalifikowalne jeżeli: - są bezpośrednio niezbędne dla realizacji projektu w wysokości odpowiadającej odpisom amortyzacyjnym w okresie, w którym były wykorzystywane dla realizacji projektu - wartość rezydualna (księgowa wartość likwidacyjna) środków trwałych po zakończeniu realizacji projektu nie jest wydatkiem kwalifikowalnym, - są bezpośrednio wskazane we wniosku o dofinansowanie oraz w umowie o dofinansowanie projektu. 35 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Sprzęt i wyposażenie Wydatki poniesione na używane środki trwałe, które w okresie poprzednich 7 lat zostały nabyte z udziałem dotacji krajowych lub wspólnotowych nie mogą zostać uznane za kwalifikowalne. 36 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Działania informacyjne i promocyjne Wydatki poniesione przez Beneficjentów na działania informacyjno-promocyjne zgodne ze szczegółowymi zasadami wypełniania obowiązków informacyjnych, które zostaną określone przez Instytucję Zarządzającą uwzględnione w budżecie projektu wskazanym w umowie o dofinansowanie będą uznane za kwalifikowalne. 37 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Podatek od towarów i usług (VAT) Podatek od towarów i usług (VAT) będzie wydatkiem kwalifikowalnym tylko wtedy, gdy nie podlega zwrotowi w oparciu o przepisy o podatku od towarów i usług (nie jest możliwe jego odzyskanie przez Beneficjenta) VAT podlegający odzyskaniu nie będzie uważany za kwalifikowalny, nawet jeśli nie został faktycznie odzyskany przez Beneficjenta Beneficjenci, którzy zaliczą VAT do wydatków kwalifikowalnych są zobowiązani dołączyć do Wniosku o dofinansowanie z przekazywanego do IP Oświadczenie o kwalifikowalności VAT, którego wzór będzie stanowił załącznik do Wytycznych 38 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Niezbędne opłaty Inne niż podatek VAT obciążenia, podatki, opłaty, których poniesienie jest niezbędne dla realizacji projektu mogą stanowić wydatki kwalifikowalne tylko wtedy, jeśli zostały rzeczywiście i ostatecznie poniesione przez Beneficjenta 39 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Inne kategorie wydatków Inne niż wskazane dotychczas kategorie wydatków mogą być uznane za kwalifikowalne, jeżeli konieczność ich poniesienia wynika bezpośrednio ze specyfiki realizowanego projektu i jeśli zostaną wskazane w umowie o dofinansowanie 40 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Szczegółowe kwestie dotyczące kwalifikowania wydatków są uregulowane w Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ 41 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Dziękuję za uwagę Regionalne Centrum Projektów Środowiskowych WFOŚiGW w Olsztynie www.wfosigw.olsztyn.pl 42 Spotkanie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach