Szkolenia okresowe i kwalifikacja wstępna kierowców Podstawy prawne Wymagania w stosunku do kierowców wykonujących przewóz drogowy definiuje Rozdział 7a Ustawy o transporcie drogowym. Zawarte są tu także obowiązki przedsiębiorcy zatrudniającego kierowcę oraz warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia, na które kierowani są kierowcy. Zmiana ustawy o transporcie drogowym i wprowadzenie nowych przepisów w zakresie kształcenia kierowców wykonujących przewozy drogowe podzieliła kierowców na starych i nowych. Przynależność do jednej lub drugiej kategorii wyznacza data uzyskania uprawnień określonych w prawo jazdy. Warunki jakie trzeba spełnić, aby być Kierowcą. 1) ukończone 21 lat, ( nie dotyczy to kierowcy wykonującego transport drogowy rzeczy pojazdem o dmc mieszącym się w przedziale 3,5 t do 7,5 tony 18 lat ) 2) należy posiadać odpowiednie uprawnienie do kierowania pojazdem samochodowym określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym; 3) uzyskać kwalifikację wstępną (ten warunek dotyczy kierowców nowych, którzy uzyskują prawo jazdy kategorii D po 10 września 2008 roku lub kategorii C po 10 września 2009 roku); 4) ukończone szkolenie okresowe; 5) nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na stanowisku kierowcy; 6) nie ma przeciwwskazań psychologicznych do pracy na stanowisku kierowcy. Warunki dotyczące ukończenia kwalifikacji wstępnej i szkolenia okresowego nie dotyczą kierowców pojazdów: - Do kierowania którego wymagane jest prawo jazdy kategorii A1, A, B1, B lub B+E; - Którego konstrukcja ogranicza prędkość do 45 km/h; - Wykorzystywanego przez siły zbrojne; - Obrony cywilnej, jednostek ochrony przeciwpożarowej lub jednostek odpowiedzialnych za utrzymanie bezpieczeństwa lub porządku publicznego; - Poddawanego testom drogowym; - Odbywającego przejazd bez osób lub ładunku w celu dokonania jego naprawy lub konserwacji, z miejsca zakupu lub odbioru; - Wykorzystywanego do nauki jazdy, szkolenia osób posiadających prawo jazdy, przeprowadzania państwowego egzaminu osób ubiegających się o prawo jazdy; - Wykorzystywanego do użytku osobistego w przewozie drogowym osób lub rzeczy; - Wykorzystywanego do przewozu materiałów lub urządzeń niezbędnych kierowcy do jego pracy, pod warunkiem że prowadzenie pojazdu nie jest jego podstawowym zajęciem. Stara gwardia kiedy na Szkolenie i terminy Szkoleń Okresowych Osoby posiadające prawo jazdy: a) kategorii D1, D1+E, D, D+ E, wydane do dnia 10 września 2008 r., b) kategorii C1, C1+E, C, C+E, wydane do dnia 10 września 2009 r. muszą co 5 lat odbywać szkolenie okresowe. Szkolenie okresowe prowadzone w formie kursu okresowego lub w formie cyklu zajęć obejmuje 35 godzin zajęć teoretycznych.
Szkolenie okresowe prowadzone w formie kursu okresowego obejmuje: - 21 godzin moduł obowiązkowy, - 14 godzin 2 bloki po 7 godzin każdy do wyboru z grupy 17 tematów (modułów ). Termin, w którym kierowcy będą musieli odbyć pierwsze szkolenie okresowe jest uzależniony od daty uzyskania przez nich prawa jazdy odpowiedniej kategorii. Kierowca wykonujący przewóz drogowy jest obowiązany odbyć szkolenie okresowe i uzyskać wymagany wpis w 12 kolumnie prawa jazdy ( kod 95 ) w terminie określonym w przepisach. Kategoria D - do 10 września 2009 r. w przypadku uzyskania po raz pierwszy prawa jazdy kategorii D do dnia 31 grudnia 1980 r: - do 10 września 2010 roku ( wydane w okresie 1981-1990 ) - do 10 września 2011 roku ( wydane w okresie 1991-2000 ) - do10 września 2012 roku ( wydane w okresie 2001 2005) - do 10 września 2013 roku ( wydane w okresie 2006 do 10.09.2008) Kategoria C - do 10 września 2010 r. w przypadku uzyskania po raz pierwszy prawa jazdy kategorii C1 lub C do dnia 31 grudnia 1980 r. - do10 września 2011 roku ( wydane w okresie 1981-1995) - do10 września 2012 roku ( wydane w okresie 1996 2000) - do 10 września 2013 roku ( wydane w okresie 2001 2005) - do 10 września 2014 roku ( wydane w okresie 2006 do 10.09.2009) Do szkolenia okresowego może przystąpić osoba: 1) która na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: a) przebywa co najmniej 185 dni w roku ze względu na więzi osobiste lub zawodowe, albo b) studiuje od co najmniej sześciu miesięcy i przedstawi zaświadczenie potwierdzające ten fakt; 2) wykonująca przewóz drogowy na rzecz podmiotu mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Szkolenie okresowe jest prowadzone w ośrodku szkolenia w zakresie bloków programowych określonych odpowiednio do kategorii prawa jazdy: 1) C1, C1+E, C i C+E; 2) D1, D1+E, D i D+E. Kierowca wykonujący przewóz drogowy różnymi pojazdami, dla których wymagane jest posiadanie prawa jazdy co najmniej dwóch kategorii, może ukończyć szkolenie okresowe z zakresu jednego bloku programowego. Kierownik ośrodka szkolenia wydaje osobie, która ukończyła wymagane zajęcia w ramach szkolenia okresowego, świadectwo kwalifikacji zawodowej potwierdzające ukończenie szkolenia okresowego. Kierownik ośrodka szkolenia, w terminie 21 dni od dnia wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej, o którym mowa w ust. 1, przekazuje do centralnej ewidencji kierowców następujące dane osób, którym wydał świadectwo: 1. imię i nazwisko; 2. datę i miejsce urodzenia; 3. numer ewidencyjny PESEL albo rodzaj, serię, numer oraz państwo wydania dokumentu potwierdzającego tożsamość - w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL;
4. zakres, numer i datę wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego odbycie szkolenia okresowego. Kierowcy, obowiązani są po odbytym szkoleniu okresowym wykonać badania lekarskie i psychologiczne. Badania lekarskie (wykonują lekarze uprawnieni do wykonywania badań profilaktycznych i równocześnie badań lekarskich kandydatów na kierowców) i psychologiczne, przeprowadza się; 1) do czasu ukończenia przez kierowcę 60 lat co 5 lat 2) po ukończeniu przez kierowcę 60 roku życia co 30 miesięcy. Przewoźnik drogowy (przedsiębiorca) ma obowiązek pokryć koszty badań lekarskich i psychologicznych, natomiast nie ma obowiązku pokrywania kosztów związanych z szkoleniem okresowym. Po ukończeniu szkolenia okresowego i następnie po uzyskaniu orzeczenia lekarskiego i psychologicznego, kierowca powinien uzyskać potwierdzenie spełnienia tych wymagań w prawie jazdy. Wiąże się to z koniecznością wymiany tego dokumentu ( wizyta w Starostwie). Ponieważ wymiana może potrwać nawet kilkanaście dni, warto ten fakt uwzględnić przy planowaniu terminu szkolenia. Po uzyskaniu w prawie jazdy oznaczenia kodowego 95, nie ma potrzeby wystawiania przez przedsiębiorcę zaświadczenia o spełnianiu przez kierowcę wymagań ustawy o transporcie drogowym. Kierowca, który zaprzestał wykonywania przewozu drogowego przez okres uniemożliwiający spełnienie obowiązku (odbycie Szkolenia okresowego co 5 lat), przed ponownym przystąpieniem do wykonywania przewozu drogowego obowiązany jest ukończyć szkolenie okresowe. Do czasu uzyskania wpisu kodu 95 do prawa jazdy, kierowca ma obowiązek posiadania do okazania organom kontrolnym Zaświadczenia, a kierowca właściciel Oświadczenia o spełnieniu odpowiednich wymagań. NOWI KIEROWCY Są to osoby posiadające prawo jazdy: a) kategorii D1, D1+E, D, D+ E, wydane po dniu 10 września 2008 r., b) kategorii C1, C1+E, C, C+E, wydane po dniu 10 września 2009 r. Te osoby obowiązuje tzw. Kwalifikacja Wstępna Przedsiębiorca wykonujący przewóz drogowy może zatrudnić kierowcę, jeżeli osoba ta ukończyła: a) 18 lat - w przypadku kierowcy prowadzącego pojazd samochodowy, dla którego wymagane jest posiadanie prawa jazdy kategorii: - C lub C + E, o ile uzyskał on odpowiednią kwalifikację wstępną, - C1 lub C1 + E, o ile uzyskał on odpowiednią kwalifikację wstępną przyśpieszoną, b) 21 lat - w przypadku kierowcy prowadzącego pojazd samochodowy, dla którego wymagane jest posiadanie prawa jazdy kategorii: - C lub C + E, o ile uzyskał on odpowiednią kwalifikację wstępną przyśpieszoną, - D lub D + E, o ile uzyskał on odpowiednią kwalifikację wstępną, - D1 lub D1 + E, o ile przewóz wykonywany jest na liniach regularnych, których trasa nie przekracza 50 km i o ile kierowca uzyskał odpowiednią kwalifikację wstępną przyśpieszoną, c) 23 lata - w przypadku kierowcy prowadzącego pojazd samochodowy, dla którego wymagane jest posiadanie prawa jazdy kategorii D lub D + E, o ile uzyskał on odpowiednią kwalifikację wstępną przyśpieszoną;
Kierowca obowiązany jest uzyskać kwalifikację, odpowiednio do pojazdu samochodowego, którym zamierza wykonywać przewóz drogowy, w zakresie bloków programowych określonych odpowiednio do kategorii prawa jazdy: 1) C1, C1 + E, C i C + E; 2) D1, D1 + E, D i D + E. Kwalifikacja obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne oraz testy kwalifikacyjne. Szkolenie w ramach: 1) kwalifikacji wstępnej trwa 280 godzin; 2) kwalifikacji wstępnej przyspieszonej trwa 140 godzin. Dla kwalifikacji wstępnej kurs kwalifikacyjny obejmuje: 1) część podstawową - teoretyczną trwającą minimum 195 godzin; 2) część specjalistyczną prowadzoną w formie: a) zajęć teoretycznych trwających minimum 65 godzin, b) zajęć praktycznych w ruchu drogowym, podczas których osoba szkolona powinna odbyć minimum 16 godzin jazdy indywidualnej, oraz c) zajęć praktycznych z jazdy w warunkach specjalnych, podczas których osoba szkolona powinna odbyć minimum 4 godziny jazdy indywidualnej. Dla kwalifikacji wstępnej przyspieszonej kurs kwalifikacyjny obejmuje: 1) część podstawową - teoretyczną trwającą minimum 97 godzin; 2) część specjalistyczną prowadzoną w formie: a) zajęć teoretycznych, trwających minimum 33 godziny, b) zajęć praktycznych w ruchu drogowym, podczas których osoba szkolona powinna odbyć minimum 8 godzin jazdy indywidualnej, oraz c) zajęć praktycznych z jazdy w warunkach specjalnych, podczas których osoba szkolona powinna odbyć minimum 2 godziny jazdy indywidualnej. W przypadku prowadzenia zajęć praktycznych z jazdy w warunkach specjalnych przy wykorzystaniu urządzenia ( symulator ), 2 godziny jazdy w warunkach specjalnych bez wykorzystania tego urządzenia uznaje się za równoważne 1 godzinie jazdy przy wykorzystaniu tego urządzenia. Szkolenie w ramach kwalifikacji wstępnej uzupełniającej trwa 70 godzin. Szkolenie w ramach kwalifikacji wstępnej uzupełniającej obejmuje zajęcia teoretyczne trwające minimum 65 godzin, oraz minimum 5 godzin zajęć praktycznych w ruchu drogowym Szkolenie w ramach kwalifikacji wstępnej uzupełniającej przyspieszonej trwa 35 godzin. Szkolenie w ramach kwalifikacji wstępnej uzupełniającej przyspieszonej obejmuje zajęcia teoretyczne, trwające minimum 33 godziny oraz 2,5 godziny zajęć praktycznych w ruchu drogowym. Po zakończeniu kursu kwalifikacyjnego kierownik ośrodka szkolenia przesyła odpowiednio do właściwego wojewody wniosek o przeprowadzenie testu kwalifikacyjnego dla osób, które ukończyły szkolenie. Wniosek powinien zawierać wykaz osób szkolonych z podaniem imienia i nazwiska osoby szkolonej, numeru PESEL albo daty urodzenia w przypadku, gdy osoba szkolona nie posiada numeru PESEL, zakresu odbytego szkolenia oraz informację, w ramach jakiej kategorii prawa jazdy osoba była szkolona. Wojewoda po otrzymaniu wniosku przekazuje go przewodniczącemu komisji, który na jego podstawie przygotowuje listy osób przystępujących do testu kwalifikacyjnego i wyznacza termin
przeprowadzenia tego testu. O terminie przeprowadzenia testu wojewoda informuje ośrodek szkolenia. Test kwalifikacyjny przeprowadza się w formie pisemnej lub przy użyciu komputerowego urządzenia egzaminacyjnego. Test kwalifikacyjny dotyczący kwalifikacji wstępnej oraz kwalifikacji wstępnej przyspieszonej obejmuje: 1. test podstawowy składający się z 20 pytań - w zakresie tematów realizowanych dla części podstawowej kursu kwalifikacyjnego oraz 2. test specjalistyczny składający się z 10 pytań - w zakresie tematów realizowanych dla części specjalistycznej kursu kwalifikacyjnego odpowiednio dla prawa jazdy kategorii C, C+E, C1 i C1+E albo prawa jazdy kategorii D, D+E, D1 i D1+E. Pytanie testowe posiada wyłącznie jedną prawidłową odpowiedź. Poprawne udzielenie odpowiedzi na pytanie polega na wybraniu i zaznaczeniu wyłącznie prawidłowej odpowiedzi. Wybranie odpowiedzi nieprawidłowej, wybranie więcej niż jednej odpowiedzi lub niewybranie żadnej jest traktowane jako udzielenie odpowiedzi nieprawidłowej. Wynik testu uważa się za pozytywny w przypadku udzielenia co najmniej: 1. 16 poprawnych odpowiedzi na pytania zawarte w teście podstawowym oraz 2. 5 poprawnych odpowiedzi na pytania zawarte w teście specjalistycznym. Czas trwania testu kwalifikacyjnego wynosi 45 minut. Osoby, które ukończyły kwalifikację wstępną uzupełniającą lub kwalifikację wstępną uzupełniającą przyspieszoną, przystępują do testu kwalifikacyjnego, który obejmuje część specjalistyczną w zakresie prawa jazdy odpowiedniej kategorii. Test kwalifikacyjny dotyczący kwalifikacji wstępnej uzupełniającej lub kwalifikacji wstępnej uzupełniającej przyspieszonej obejmuje test specjalistyczny składający się z 10 pytań. Czas trwania testu kwalifikacyjnego wynosi 15 minut. Osobie szkolonej, która uzyska pozytywny wynik testu, w terminie 7 dni od dnia przeprowadzenia testu, wydaje się świadectwo kwalifikacji zawodowej. Kandydaci na kierowców zawodowych w Ośrodkach Szkolenia OZPTD znaczącą część zajęć teoretycznych odbywają w formie e-learningu. Zajęcia praktyczne z jazdy w ruchu drogowym jak i warunkach specjalnych odbywają się na pojazdach specjalnie w tym celu zakupionych, które spełniają warunki określone stosownymi przepisami.