Zbigniew Talaga INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA. zakres rozszerzony

Zbigniew Talaga INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA zakres rozszerzony

Spis treści Wstęp... 3 Wykaz skrótów i oznaczeń używanych w programie nauczania... 3 Wykaz załączników stanowiących integralną część programu nauczania... 3 1. Interaktywny System Wspomagania Nauczyciela... 4 2. Zgoda na przedłożenie programu nauczania dyrektorowi szkoły... 4 2.1. Warunki wyjściowe realizacji programu nauczania... 4 2.2. Zasady wprowadzenia zmian przez nauczyciela... 5 2.3. Czynności związane z przedłożeniem programu dyrektorowi szkoły... 5 3. Podstawa programowa... 5 4. Koncepcja dydaktyczna programu nauczania... 9 4.1. Treści nauczania tabelaryczny zapis Podstawy programowej ( 4.1. p 2b)... 10 5. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania ( 4.1. p 2a)... 14 5.1. Wybrane cele wychowawcze związane z realizacją programu nauczania ( 4.1. p 2a, uzupełnienie)... 15 6. Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania ( 4.1. p 2c)... 15 6.1. Indywidualizacja pracy z uczniem ( 4.1. p 2c, uzupełnienie)... 16 6.2. Opis założonych osiągnięć ucznia ( 4.1. p 2d)... 16 6.3. Propozycje kryteriów oceniania i metod sprawdzania osiągnięć uczniów ( 4.1. p 2e)... 17 7. Uwagi o tworzeniu dokumentacji przebiegu nauczania... 18 7.1. Przekazywanie wymagań na poszczególne oceny i sposoby uzyskiwania oceny wyższej niż przewidywana... 19 7.2. Propozycja monitorowania Podstawy programowej... 19 Strona 2 z 19

Wstęp Niniejszy program nauczania został napisany z uwzględnieniem zapisów Podstawy programowej przedmiotu informatyka w zakresie rozszerzonym, dla czwartego etapu edukacyjnego (załącznik nr 4 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2009 nr 4, poz. 17)). Spełnia wszystkie wymagania formalne zawarte w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz.U. 2012 nr 0, poz. 752). Dokument spełnia także wymagania merytoryczne, pozwalające przedłożyć go dyrektorowi szkoły w celu dopuszczenia do użytku w szkole. Wykaz skrótów i oznaczeń używanych w programie nauczania WOn cel kształcenia, wymaganie ogólne o numerze n, WSn.k.j wymaganie szczegółowe (treść nauczania) odnoszące się do wymagania ogólnego o numerze n i punktu k, części j w zapisach Podstawy programowej, CWs cel wychowawczy o numerze s, PP Podstawa programowa, N nauczyciel, A autor, PN program nauczania, ID CK WO PP identyfikator celów kształcenia wymagania ogólne z Podstawy programowej (Tab. 1), ID TN WS PP identyfikator wymagania szczegółowego (treści nauczania) wymagania szczegółowe z Podstawy programowej (Tab. 2), WSO Wewnątrzszkolny system oceniania, PPO Przepisy prawa oświatowego, WPP Ważne przepisy prawa, M wymagania niezbędne do osiągnięcia przeciętnych wyników na egzaminie maturalnym, MR wymagania niezbędne do osiągnięcia dobrych i bardzo dobrych wyników na egzaminie maturalnym, ISWN Interaktywny System Wspomagania Nauczyciela. Wykaz załączników stanowiących integralną część programu nauczania Załącznik nr 1a Załącznik nr 1b Załącznik nr 2 Załącznik nr 3a Załącznik nr 3b Tabela celów kształcenia i wychowania w ramach 180 godzin. Tabela celów kształcenia i wychowania w ramach 24 lub więcej dodatkowych godzin. Tabela celów wychowawczych. Plan nauczania dla 180 godzin. Plan nauczania dla 24 lub więcej dodatkowych godzin. Wszystkie wymienione załączniki dostępne są w Interaktywnym Systemie Wspomagania Nauczyciela, który umożliwia wprowadzanie modyfikacji. Strona 3 z 19

1. Interaktywny System Wspomagania Nauczyciela ISWN jest systemem pomocniczym dla nauczyciela, który umożliwia: drukowanie załączników do programu nauczania, dostosowywanie planu nauczania do własnych potrzeb (uwzględniając wszystkie zapisy Podstawy programowej), określenie wymagań na poszczególne oceny, generowanie konspektów na poszczególne lekcje, monitorowanie realizacji Podstawy programowej. Techniczna strona wykorzystania ISWN opisana jest w instrukcji obsługi, dołączonej do niezbędnika nauczyciela. Instrukcja obsługi ISWN nie jest integralną częścią programu nauczania. Wydrukowane załączniki z propozycjami zaakceptowanymi przez nauczyciela stanowią integralną część programu nauczania, gotowego do przedłożenia dyrektorowi szkoły. Nauczyciel może go przekazać bez dokonywania korekt, jeśli zaakceptuje wszystkie propozycje Autora. Autor zachęca jednak do wprowadzenia własnych, uzasadnionych zmian. ISWN został przygotowany w dwóch wersjach. Pierwsza dostosowana jest do rozkładu godzin: cztery w klasie drugiej i dwie w klasie trzeciej. Druga dostosowana jest do rozkładu: trzy godziny w klasie drugiej i trzy godziny w klasie trzeciej. Obie propozycje nie różnią się w sposób znaczący i można je stosować do innego rozkładu. 2. Zgoda na przedłożenie programu nauczania dyrektorowi szkoły Wydawnictwo Szkolne PWN wyraża zgodę na przedłożenie dyrektorowi szkoły niniejszego programu nauczania do informatyki pod następującymi warunkami: Spełnienia warunków wyjściowych realizacji programu nauczania. Wyróżnienie we wniosku o dopuszczenie programu do użytku w szkole autora i wydawcy programu oraz wskazaniu własnego nazwiska jako autora modyfikacji lub osoby akceptującej proponowany program. Przedłożenia dyrektorowi wydruku pełnego programu nauczania obejmującego zmiany zatwierdzone przez nauczyciela, zgodne z wytycznymi opisanymi niżej. 2.1. Warunki wyjściowe realizacji programu nauczania Program nauczania informatyki musi uwzględniać obowiązujące wymagania prawne oraz warunki techniczne dotyczące sprzętu i oprogramowania. W ten określone są warunki wyjściowe realizacji programu nauczania, do których należą: 180 godzin w cyklu nauczania, dowolny rozkład godzin w poszczególnych klasach. Praca w systemie Windows XP lub nowszym. Dostęp do licencjonowanego oprogramowania (w podanej wersji lub nowszej): MS Office 2003 (MS Word, MS Excel, MS Powerpoint, MS Access), Gimp 2.6, Inkscape 0.46, Audacity 1.2.6, Dev C++ 4.9.9.2. Realizacja programu nauczania w oparciu o podręczniki autorstwa Zbigniewa Talagi Informatyka nie tylko dla uczniów. Zakres rozszerzony tom I i II, Wydawnictwo Szkolne PWN. Realizacja wszystkich zapisów Podstawy programowej. Strona 4 z 19

2.2. Zasady wprowadzenia zmian przez nauczyciela Nauczyciel może wprowadzić własne zmiany do załączników. Zostały one omówione w instrukcji ISWN. Ich wprowadzenie nie jest konieczne, o ile nauczyciel zaakceptuje wszystkie propozycje Autora. Pozostaje do omówienia problem rozdziału godzin w poszczególnych klasach, który może być różny w zależności od ramowego planu nauczania wyznaczonego dla danej klasy (grupy). Ramowy plan nauczania musi zapewnić realizację więcej niż 180 godzin informatyki rozszerzonej w pełnym cyklu nauczania. Zadaniem nauczyciela jest realizacja co najmniej 180 zajęć i odniesienie się w nich do wszystkich zapisów podstawy programowej. W programie nauczania zostały zatem wyróżnione tematy 180 lekcji i tematy dodatkowe, które teoretycznie nie muszą być zrealizowane. Trudno jednak przewidzieć ile godzin ponad 180 nauczyciel zrealizuje w danej grupie. W zależności od konkretnego rozkładu liczby godzin w poszczególnych klasach warto przyjąć odpowiednią strategię podziału liczby godzin z puli 180 obowiązkowych godzin i liczby godzin z puli dodatkowych, oznaczonych 24h+. Liceum ogólnokształcące Technikum L. godzin tygodniowo Klasa II Cykl 180h Cykl 24h+ L. godzin tygodniowo Klasa III Cykl 180h Cykl 24h+ Propozycja 1 4 140h 12h 2 40h 20h Propozycja 2 3 100h 8h 3 80h 10h Propozycja 3 5 172 18h 1 8h 52h L. godzin tygodniowo Klasa II Klasa III Klasa IV Cykl 180h Cykl 24h+ L. godzin tygodniowo Cykl 180h Cykl 24h+ L. godzin tygodniowo Propozycja 1 4 130h 10h 2 50h 20h Propozycja 2 3 90h 15h 3 85h 20h 1 5h 22h Propozycja 3 4 132h 8h 1 30h 5h 1 18h 9h 2.3. Czynności związane z przedłożeniem programu dyrektorowi szkoły Nauczyciel powinien: zapoznać się z ISWN i jego opisem zawartym w Niezbędniku nauczyciela, dokonać w ISWN zmian zgodnie z procedurami opisanymi w dołączonej instrukcji obsługi, dołączyć wydruki tabel, zgodnie ze strukturą wskazaną w niniejszym programie nauczania (patrz: Wykaz załączników stanowiących integralną część programu nauczania), monitorować realizację programu nauczania i w razie potrzeby przedstawić dyrektorowi szkoły odpowiednie raporty 1. 3. Podstawa programowa Poniżej zostanie przytoczony tekst źródłowy Podstawy programowej, zawarty w rozporządzeniu wymienionym na początku programu nauczania. Cykl 180h Cykl 24h+ 1 ISWN umożliwia generowanie raportów dotyczących postępów w realizacji programu nauczania. Strona 5 z 19

INFORMATYKA IV etap edukacyjny zakres rozszerzony Cele kształcenia wymagania ogólne I. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, wykorzystanie sieci komputerowej; komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych. II. Wyszukiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacji z różnych źródeł; opracowywanie za pomocą komputera: rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych. III. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, z zastosowaniem podejścia algorytmicznego. IV. Wykorzystanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin oraz do rozwijania zainteresowań. V. Ocena zagrożeń i ograniczeń, docenianie społecznych aspektów rozwoju i zastosowań informatyki. Treści nauczania wymagania szczegółowe 1. Posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, korzystanie z sieci komputerowej. Uczeń: 1) przedstawia sposoby reprezentowania różnych form informacji w komputerze: liczb, znaków, obrazów, animacji, dźwięków; 2) wyjaśnia funkcje systemu operacyjnego i korzysta z nich; opisuje różne systemy operacyjne; 3) przedstawia warstwowy model sieci komputerowych, określa ustawienia sieciowe danego komputera i jego lokalizacji w sieci, opisuje zasady administrowania siecią komputerową w architekturze klient-serwer, prawidłowo posługuje się terminologią sieciową, korzysta z usług w sieci komputerowej, lokalnej i globalnej, związanych z dostępem do informacji, wymianą informacji i komunikacją; 4) zapoznaje się z możliwościami nowych urządzeń związanych z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, poznaje nowe programy i systemy oprogramowania. 2. Wyszukiwanie, gromadzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie i wykorzystywanie informacji, współtworzenie zasobów w sieci, korzystanie z różnych źródeł i sposobów zdobywania informacji. Uczeń: 1) projektuje relacyjną bazę danych z zapewnieniem integralności danych; 2) stosuje metody wyszukiwania i przetwarzania informacji w relacyjnej bazie danych (język SQL); 3) tworzy aplikację bazodanową, w tym sieciową, wykorzystującą język zapytań, kwerendy, raporty; zapewnia integralność danych na poziomie pól, tabel, relacji; 4) znajduje odpowiednie informacje niezbędne do realizacji projektów z różnych dziedzin; 5) opisuje mechanizmy związane z bezpieczeństwem danych: szyfrowanie, klucz, certyfikat, zapora ogniowa. 3. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych. Uczeń: 1) wykorzystuje zasoby i usługi sieci komputerowych w komunikacji z innymi użytkownikami, w tym do przesyłania i udostępniania danych; 2) bierze udział w dyskusjach w sieci (forum internetowe, czat). Strona 6 z 19

4. Opracowywanie informacji za pomocą komputera, w tym: rysunków, tekstów, danych liczbowych, animacji, prezentacji multimedialnych i filmów. Uczeń: 1) opisuje podstawowe modele barw i ich zastosowanie; 2) określa własności grafiki rastrowej i wektorowej oraz charakteryzuje podstawowe formaty plików graficznych, tworzy i edytuje obrazy rastrowe i wektorowe z uwzględnieniem warstw i przekształceń; 3) przetwarza obrazy i filmy, np.: zmienia rozdzielczość, rozmiar, model barw, stosuje filtry; 4) wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do obrazowania zależności funkcyjnych i do zapisywania algorytmów. 5. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podejścia algorytmicznego. Uczeń: 1) analizuje, modeluje i rozwiązuje sytuacje problemowe z różnych dziedzin; 2) stosuje podejście algorytmiczne do rozwiązywania problemu; 3) formułuje przykłady sytuacji problemowych, których rozwiązanie wymaga podejścia algorytmicznego i użycia komputera; 4) dobiera efektywny algorytm do rozwiązania sytuacji problemowej i zapisuje go w wybranej notacji; 5) posługuje się podstawowymi technikami algorytmicznymi; 6) ocenia własności rozwiązania algorytmicznego (komputerowego), np. zgodność ze specyfikacją, efektywność działania; 7) opracowuje i przeprowadza wszystkie etapy prowadzące do otrzymania poprawnego rozwiązania problemu: od sformułowania specyfikacji problemu po testowanie rozwiązania; 8) posługuje się metodą dziel i zwyciężaj w rozwiązywaniu problemów; 9) stosuje rekurencję w prostych sytuacjach problemowych; 10) stosuje podejście zachłanne w rozwiązywaniu problemów; 11) opisuje podstawowe algorytmy i stosuje: a) algorytmy na liczbach całkowitych, np.: reprezentacja liczb w dowolnym systemie pozycyjnym, w tym w dwójkowym i szesnastkowym, sprawdzanie, czy liczba jest liczbą pierwszą, doskonałą, rozkładanie liczby na czynniki pierwsze, iteracyjna i rekurencyjna realizacja algorytmu Euklidesa, iteracyjne i rekurencyjne obliczanie wartości liczb Fibonacciego, wydawanie reszty metodą zachłanną, b) algorytmy wyszukiwania i porządkowania (sortowania), np.: jednoczesne znajdowanie największego i najmniejszego elementu w zbiorze: algorytm naiwny i optymalny, algorytmy sortowania ciągu liczb: bąbelkowy, przez wybór, przez wstawianie liniowe lub binarne, przez scalanie, szybki, kubełkowy, c) algorytmy numeryczne, np.: obliczanie wartości pierwiastka kwadratowego, obliczanie wartości wielomianu za pomocą schematu Hornera, zastosowania schematu Hornera: reprezentacja liczb w różnych systemach liczbowych, szybkie podnoszenie do potęgi, wyznaczanie miejsc zerowych funkcji metodą połowienia, Strona 7 z 19

obliczanie pola obszarów zamkniętych, d) algorytmy na tekstach, np.: sprawdzanie, czy dany ciąg znaków tworzy palindrom, anagram, porządkowanie alfabetyczne, wyszukiwanie wzorca w tekście, obliczanie wartości wyrażenia podanego w postaci odwrotnej notacji polskiej, e) algorytmy kompresji i szyfrowania, np.: kody znaków o zmiennej długości, np. alfabet Morse'a, kod Huffmana, szyfr Cezara, szyfr przestawieniowy, szyfr z kluczem jawnym (RSA), wykorzystanie algorytmów szyfrowania, np. w podpisie elektronicznym, f) algorytmy badające własności geometryczne, np.: sprawdzanie warunku trójkąta, badanie położenia punktów względem prostej, badanie przynależności punktu do odcinka, przecinanie się odcinków, przynależność punktu do obszaru, konstrukcje rekurencyjne: drzewo binarne, dywan Sierpińskiego, płatek Kocha; 12) projektuje rozwiązanie problemu (realizację algorytmu) i dobiera odpowiednią strukturę danych; 13) stosuje metodę zstępującą i wstępującą przy rozwiązywaniu problemu; 14) dobiera odpowiednie struktury danych do realizacji algorytmu, w tym struktury dynamiczne; 15) stosuje zasady programowania strukturalnego i modularnego do rozwiązywania problemu; 16) opisuje własności algorytmów na podstawie ich analizy; 17) ocenia zgodność algorytmu ze specyfikacją problemu; 18) oblicza liczbę operacji wykonywanych przez algorytm; 19) szacuje wielkość pamięci potrzebnej do komputerowej realizacji algorytmu; 20) bada efektywność komputerowych rozwiązań problemów; 21) przeprowadza komputerową realizację algorytmu i rozwiązania problemu; 22) sprawnie posługuje się zintegrowanym środowiskiem programistycznym przy pisaniu i uruchamianiu programów; 23) stosuje podstawowe konstrukcje programistyczne w wybranym języku programowania, instrukcje iteracyjne i warunkowe, rekurencję, funkcje i procedury, instrukcje wejścia i wyjścia, poprawnie tworzy strukturę programu; 24) dobiera najlepszy algorytm, odpowiednie struktury danych i oprogramowanie do rozwiązania postawionego problemu; 25) dobiera właściwy program użytkowy lub samodzielnie napisany program do rozwiązywanego zadania; 26) ocenia poprawność komputerowego rozwiązania problemu na podstawie jego testowania; 27) wyjaśnia źródło błędów w obliczeniach komputerowych (błąd względny, błąd bezwzględny); 28) realizuje indywidualnie lub zespołowo projekt programistyczny z wydzieleniem jego modułów, w ramach pracy zespołowej, dokumentuje pracę zespołu. Strona 8 z 19

6. Uczeń wykorzystuje komputer oraz programy i gry edukacyjne do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin: 1) opracowuje indywidualne i zespołowe projekty przedmiotowe i międzyprzedmiotowe z wykorzystaniem metod i narzędzi informatyki; 2) korzysta z zasobów edukacyjnych udostępnianych na portalach przeznaczonych do kształcenia na odległość. 7. Uczeń wykorzystuje komputer i technologie informacyjno-komunikacyjne do rozwijania swoich zainteresowań, opisuje zastosowania informatyki, ocenia zagrożenia i ograniczenia, docenia aspekty społeczne rozwoju i zastosowań informatyki: 1) opisuje najważniejsze elementy procesu rozwoju informatyki i technologii informacyjno-komunikacyjnych; 2) wyjaśnia szanse i zagrożenia dla rozwoju społecznego i gospodarczego oraz dla obywateli, związane z rozwojem informatyki i technologii informacyjno-komunikacyjnych; 3) stosuje normy etyczne i prawne związane z rozpowszechnianiem programów komputerowych, bezpieczeństwem i ochroną danych oraz informacji w komputerze i w sieciach komputerowych; 4) omawia zagadnienia przestępczości komputerowej, w tym piractwo komputerowe, nielegalne transakcje w sieci; 5) przygotowuje się do świadomego wyboru kierunku i zakresu dalszego kształcenia informatycznego. 4. Koncepcja dydaktyczna programu nauczania Przyjęta została koncepcja powiązania systemu oceniania z poziomami wymagań. Dla każdego celu należy ustalić poziom wymagań, któremu zostanie przypisana ocena lub punktacja, zgodna z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Przyjmuje się następujące poziomy wymagań: K wymagania konieczne (2) P wymagania podstawowe (3) R wymagania rozszerzone (4) D wymagania dopełniające (5) W wymagania wykraczające (6) Poziomy wymagań mają strukturę hierarchiczną, co oznacza, że warunkiem zaliczenia wymagań na poziomie wyższym jest wywiązanie się z obowiązku spełnienia ich na poziomie niższym. To dość rygorystyczne podejście może sprawiać czasem trudności, jednak w przypadku informatyki ułatwia ocenianie, porządkuje umiejętności i wiedzę ucznia oraz dyscyplinuje proces dydaktyczny. Jeśli zdarzy się sytuacja, w której uczeń potrafi rozwiązać zadania na poziomie wyższym, a nie potrafi rozwiązać zadań na poziomie niższym nauczyciel może dokonać korekty poziomów wymagań. Należy jednak skłonić ucznia do uzupełnienia braków. Nie należy lekceważyć zagadnień, które wydają się być proste. Uczeń aspirujący do wysokiej oceny powinien uwzględniać hierarchię wymagań i spotkać się z konsekwentną pracą edukacyjną nauczyciela. W tabeli zamieszczonej w rozdziale poświęconym indywidualizacji pracy z uczniem podane zostały propozycje różnych zadań sprawdzających osiągnięcia uczniów. Strona 9 z 19

4.1. Treści nauczania tabelaryczny zapis Podstawy programowej ( 4.1. p 2b) 2 Dla potrzeb monitorowania Podstawy programowej i wygody konstruowania programu nauczania przez nauczyciela opracowana została tabelaryczna struktura zawierająca symboliczną identyfikację zapisów źródłowych (z Podstawy programowej oraz innych przepisów dot. organizacji nauczania). Zmiana zapisów ma charakter techniczny: wszystkie zapisy źródłowe Podstawy programowej są w niej zachowane. Cele kształcenia Symbol Zapis z Podstawy programowej WO1 Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, wykorzystanie sieci komputerowej; komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych. WO2 Wyszukiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacji z różnych źródeł; opracowywanie za pomocą komputera: rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych. WO3 Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, z zastosowaniem podejścia algorytmicznego. WO4 Wykorzystanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin oraz do rozwijania zainteresowań. WO5 Ocena zagrożeń i ograniczeń, docenianie społecznych aspektów rozwoju i zastosowań informatyki. Tab.1 Cele kształcenia wymagania ogólne Treści nauczania Symbol WS0 WS0.PPO WS0.WPP WS1 WS1.a.1 WS1.a.2 WS1.a.3 WS1.a.4 WS1.b WS1.c.1 Zapis z Podstawy programowej Aspekty prawne odnoszące się do nauczania informatyki. Przepisy prawa oświatowego. Ważne przepisy prawa. Posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, korzystanie z sieci komputerowej. Uczeń: Przedstawia sposoby reprezentowania różnych form informacji w komputerze: liczb, znaków. Przedstawia sposoby reprezentowania różnych form informacji w komputerze: obrazów. Przedstawia sposoby reprezentowania różnych form informacji w komputerze: animacji. Przedstawia sposoby reprezentowania różnych form informacji w komputerze: dźwięków. Wyjaśnia funkcje systemu operacyjnego i korzysta z nich. opisuje różne systemy operacyjne. Przedstawia warstwowy model sieci komputerowych. 2 Dla ułatwienia analizy poprawności programu nauczania w nawiasie podano odwołanie do wspomnianego we wstępie Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz.U. 2012 nr 0, poz. 752). Strona 10 z 19

Symbol WS1.c.2 WS1.c.3 WS1.c.4 WS1.d WS2 WS2.a WS2.b WS2.c WS2.d WS2.e WS3 WS3.a WS3.b WS4 WS4.a WS4.b WS4.c WS4.d WS5 WS5.a WS5.b WS5.c WS5.d WS5.e WS5.f Zapis z Podstawy programowej Określa ustawienia sieciowe danego komputera i jego lokalizacji w sieci, opisuje zasady administrowania siecią komputerową w architekturze klient-serwer. Prawidłowo posługuje się terminologią sieciową. Korzysta z usług w sieci komputerowej, lokalnej i globalnej, związanych z dostępem do informacji, wymianą informacji i komunikacją. Zapoznaje się z możliwościami nowych urządzeń związanych z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, poznaje nowe programy i systemy oprogramowania. Wyszukiwanie, gromadzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie i wykorzystywanie informacji, współtworzenie zasobów w sieci, korzystanie z różnych źródeł i sposobów zdobywania informacji. Uczeń: Projektuje relacyjną bazę danych z zapewnieniem integralności danych. Stosuje metody wyszukiwania i przetwarzania informacji w relacyjnej bazie danych (język SQL). Tworzy aplikację bazodanową, w tym sieciową, wykorzystującą język zapytań, kwerendy, raporty. zapewnia integralność danych na poziomie pól, tabel, relacji. Znajduje odpowiednie informacje niezbędne do realizacji projektów z różnych dziedzin. Opisuje mechanizmy związane z bezpieczeństwem danych: szyfrowanie, klucz, certyfikat, zapora ogniowa. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych. Uczeń: Wykorzystuje zasoby i usługi sieci komputerowych w komunikacji z innymi użytkownikami, w tym do przesyłania i udostępniania danych. Bierze udział w dyskusjach w sieci (forum internetowe, czat). Opracowywanie informacji za pomocą komputera, w tym: rysunków, tekstów, danych liczbowych, animacji, prezentacji multimedialnych i filmów. Uczeń: Opisuje podstawowe modele barw i ich zastosowanie. Określa własności grafiki rastrowej i wektorowej oraz charakteryzuje podstawowe formaty plików graficznych, tworzy i edytuje obrazy rastrowe i wektorowe z uwzględnieniem warstw i przekształceń. Przetwarza obrazy i filmy, np.: zmienia rozdzielczość, rozmiar, model barw, stosuje filtry. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do obrazowania zależności funkcyjnych i do zapisywania algorytmów. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podejścia algorytmicznego. Uczeń: Analizuje, modeluje i rozwiązuje sytuacje problemowe z różnych dziedzin. Stosuje podejście algorytmiczne do rozwiązywania problemu. Formułuje przykłady sytuacji problemowych, których rozwiązanie wymaga podejścia algorytmicznego i użycia komputera. Dobiera efektywny algorytm do rozwiązania sytuacji problemowej i zapisuje go w wybranej notacji. Posługuje się podstawowymi technikami algorytmicznymi. Ocenia własności rozwiązania algorytmicznego (komputerowego), np. zgodność ze specyfikacją, efektywność działania. Strona 11 z 19

Symbol Zapis z Podstawy programowej WS5.g Opracowuje i przeprowadza wszystkie etapy prowadzące do otrzymania poprawnego rozwiązania problemu: od sformułowania specyfikacji problemu po testowanie rozwiązania. WS5.h Posługuje się metodą dziel i zwyciężaj w rozwiązywaniu problemów. WS5.i Stosuje rekurencję w prostych sytuacjach problemowych. WS5.j Stosuje podejście zachłanne w rozwiązywaniu problemów. WS5.k.a Opisuje i stosuje podstawowe algorytmy na liczbach całkowitych WS5.k.a.1 Reprezentacja liczb w dowolnym systemie pozycyjnym, w tym w dwójkowym i szesnastkowym, WS5.k.a.2 Sprawdzanie, czy liczba jest liczbą pierwszą, doskonałą, WS5.k.a.3 Rozkładanie liczby na czynniki pierwsze, WS5.k.a.4 Iteracyjna i rekurencyjna realizacja algorytmu Euklidesa, WS5.k.a.5 Iteracyjne i rekurencyjne obliczanie wartości liczb Fibonacciego, WS5.k.a.6 Wydawanie reszty metodą zachłanną, WS5.k.b Opisuje i stosuje podstawowe algorytmy wyszukiwania i porządkowania (sortowania): WS5.k.b.1 Jednoczesne znajdowanie największego i najmniejszego elementu w zbiorze: algorytm naiwny i optymalny, WS5.k.b.2 Algorytmy sortowania ciągu liczb: bąbelkowy, przez wybór, przez wstawianie liniowe lub binarne, przez scalanie, szybki, kubełkowy, WS5.k.c Opisuje i stosuje podstawowe algorytmy numeryczne: WS5.k.c.1 Obliczanie wartości pierwiastka kwadratowego, WS5.k.c.2 Obliczanie wartości wielomianu za pomocą schematu Hornera, WS5.k.c.3 Zastosowania schematu Hornera: reprezentacja liczb w różnych systemach liczbowych, szybkie podnoszenie do potęgi, WS5.k.c.4 Wyznaczanie miejsc zerowych funkcji metodą połowienia, WS5.k.c.5 Obliczanie pola obszarów zamkniętych, WS5.k.d Opisuje i stosuje podstawowe algorytmy oparte na tekstach: WS5.k.d.1 Sprawdzanie, czy dany ciąg znaków tworzy palindrom, anagram, WS5.k.d.2 Porządkowanie alfabetyczne, WS5.k.d.3 Wyszukiwanie wzorca w tekście, WS5.k.d.4 Obliczanie wartości wyrażenia podanego w postaci odwrotnej notacji polskiej, WS5.k.e Opisuje i stosuje podstawowe algorytmy kompresji i szyfrowania: WS5.k.e.1 Kody znaków o zmiennej długości: alfabet Morse a. WS5.k.e.2 Kody znaków o zmiennej długości: kod Huffmana. WS5.k.e.3 Szyfr Cezara, WS5.k.e.4 Szyfr przestawieniowy, WS5.k.e.5 Szyfr z kluczem jawnym (RSA), WS5.k.e.5 Wykorzystanie algorytmów szyfrowania, np. w podpisie elektronicznym, WS5.k.f Opisuje i stosuje podstawowe algorytmy badające własności geometryczne: WS5.k.f.1 Sprawdzanie warunku trójkąta, WS5.k.f.2 Badanie położenia punktów względem prostej, WS5.k.f.3 Badanie przynależności punktu do odcinka, WS5.k.f.4 Przecinanie się odcinków, WS5.k.f.5 Przynależność punktu do obszaru, WS5.k.f.6.1 Konstrukcje rekurencyjne: drzewo binarne. WS5.k.f.6.2 Konstrukcje rekurencyjne: dywan Sierpińskiego, płatek Kocha. Strona 12 z 19

Symbol WS5.l WS5.m WS5.n WS5.o WS5.p WS5.q WS5.r WS5.s WS5.t WS5.u WS5.w WS5.y WS5.z WS5.aa WS5.bb WS5.cc WS5.dd WS6 WS6.a WS6.b WS7 WS7.a WS7.b WS7.c Zapis z Podstawy programowej Projektuje rozwiązanie problemu (realizację algorytmu) i dobiera odpowiednią strukturę danych. Stosuje metodę zstępującą i wstępującą przy rozwiązywaniu problemu. Dobiera odpowiednie struktury danych do realizacji algorytmu, w tym struktury dynamiczne. Stosuje zasady programowania strukturalnego i modularnego do rozwiązywania problemu. Opisuje własności algorytmów na podstawie ich analizy. Ocenia zgodność algorytmu ze specyfikacją problemu. Oblicza liczbę operacji wykonywanych przez algorytm. Szacuje wielkość pamięci potrzebnej do komputerowej realizacji algorytmu. Bada efektywność komputerowych rozwiązań problemów. Przeprowadza komputerową realizację algorytmu i rozwiązania problemu. Sprawnie posługuje się zintegrowanym środowiskiem programistycznym przy pisaniu i uruchamianiu programów. Dobiera najlepszy algorytm, odpowiednie struktury danych i oprogramowanie do rozwiązania postawionego problemu. Stosuje podstawowe konstrukcje programistyczne w wybranym języku programowania, instrukcje iteracyjne i warunkowe, rekurencję, funkcje i procedury, instrukcje wejścia i wyjścia, poprawnie tworzy strukturę programu. Dobiera właściwy program użytkowy lub samodzielnie napisany program do rozwiązywanego zadania. Ocenia poprawność komputerowego rozwiązania problemu na podstawie jego testowania. Wyjaśnia źródło błędów w obliczeniach komputerowych (błąd względny, błąd bezwzględny). Realizuje indywidualnie lub zespołowo projekt programistyczny z wydzieleniem jego modułów, w ramach pracy zespołowej, dokumentuje pracę zespołu. Uczeń wykorzystuje komputer oraz programy i gry edukacyjne do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin: Opracowuje indywidualne i zespołowe projekty przedmiotowe i międzyprzedmiotowe z wykorzystaniem metod i narzędzi informatyki. Korzysta z zasobów edukacyjnych udostępnianych na portalach przeznaczonych do kształcenia na odległość. Uczeń wykorzystuje komputer i technologie informacyjno-komunikacyjne do rozwijania swoich zainteresowań, opisuje zastosowania informatyki, ocenia zagrożenia i ograniczenia, docenia aspekty społeczne rozwoju i zastosowań informatyki: Opisuje najważniejsze elementy procesu rozwoju informatyki i technologii informacyjno-komunikacyjnych. Wyjaśnia szanse i zagrożenia dla rozwoju społecznego i gospodarczego oraz dla obywateli, związane z rozwojem informatyki i technologii informacyjno-komunikacyjnych. Stosuje normy etyczne i prawne związane z rozpowszechnianiem programów komputerowych, bezpieczeństwem i ochroną danych oraz informacji w komputerze i w sieciach komputerowych. Strona 13 z 19

Nr strony w podręcz. Matura Symbol Zapis z Podstawy programowej WS7.d Omawia zagadnienia przestępczości komputerowej, w tym piractwo komputerowe, nielegalne transakcje w sieci. WS7.e Przygotowuje się do świadomego wyboru kierunku i zakresu dalszego kształcenia informatycznego. Tab.2 Treści nauczania wymagania szczegółowe 5. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania ( 4.1. p 2a) Szczegółowe cele kształcenia zostały podzielone na bloki tematyczne i sformułowane w postaci wymagań szczegółowych. Każdy cel szczegółowy odwołuje się do co najmniej jednego zapisu z Podstawy programowej. Dodatkowo zostały uwzględnione odniesienia do przepisów prawa oświatowego (skrót PPO) i innych ważnych przepisów prawa (skrót WWO), istotnych w kontekście rozwoju informatyki. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania (załączniki nr 1a i 1b) zawarte są w tabeli, której nagłówki przyjmują następującą postać (arkusz PN w skoroszycie ISWN). R PR Tytuł podrozdziału ID Tytuł paragrafu Poz. wym. 180h Poz. wym. 24h+ Poz. wym. wg N ID CK (WO PP) ID TN (WS PP) ID paragrafu (+ Nau) Numer lekcji wg Nau 180h Numer lekcji wg Nau 24h+ Osiągnięcia ucznia 1 2 3 4 5a 5b 6 7 8 9 10 11a 11b 11c 11d 12 13 14 15 1 Numer rozdziału (liczby rzymskie). 2 Numer podrozdziału (liczby arabskie). 3 Tytuł podrozdziału lub rozdziału (w wypadku rozdziału kolor czcionki jest niebieski). 4 Identyfikator paragrafu (mała litera). 5a 5b Tytuł paragrafu (szczegółowy cel kształcenia). Numer strony w podręczniku. 6 Ważność celu kształcenia w kontekście wymagań maturalnych: M cel niezbędny do przygotowania się do egzaminu maturalnego; MR cel istotny dla uzyskania bardzo dobrego wyniku na egzaminie maturalnym. 7 Poziom wymagań proponowany przez autora dla 180-godzinnego cyklu nauczania. 8 Proponowany poziom wymagań dla zagadnień przeznaczonych do realizacji w ramach dodatkowych godzin 24h+. 9 Poziom wymagań określony przez nauczyciela. 10 Identyfikator celów kształcenia wymagania ogólne z Podstawy programowej. 11a-d Identyfikator treści nauczania. 12 Identyfikator paragrafu. 13 Propozycja numeru lekcji w planie nauczania dla 180 godzin. 14 Propozycja numeru lekcji w planie nauczania dla dodatkowych godzin (24 i więcej). 15 Osiągnięcia ucznia związane z realizacją paragrafu. Strona 14 z 19

Zapisy tej tabeli są w ISWN automatycznie wykorzystywane w następnych arkuszach do tworzenia następujących dokumentów: plan nauczania, konspekt na każdą lekcję, raport stany realizacji wymaganych prawnie zapisów Podstawy programowej. W tabeli zapisanej w arkuszu PN, który jest częścią ISWN, znajdują się propozycje osiągnięć edukacyjnych i poziomów wymagań (na oceny szkolne), do realizacji w ramach: obowiązkowego nauczania w cyklu 180 godzin (załącznik 1a), realizacji nauczania w ramach 24 i więcej godzin (załącznik 1b). Uwaga! Załącznik 1a i załącznik 1b zawierają szczegółowe cele kształcenia i wychowania ( 4. 1. p 2a). Ostateczną decyzję, które zajęcia i w jakim układzie realizować oraz w jaki sposób, podejmuje nauczyciel, pod warunkiem spełnienia obowiązujących przepisów. Ponadto dla każdego szczegółowego celu kształcenia zostały sformułowane osiągnięcia ucznia, co wraz z przypisaniem wymagań ułatwi nauczycielowi ustalenie kryteriów ocen ( 4.1. p. 2d i 4. 1. p. 2e). 5.1. Wybrane cele wychowawcze związane z realizacją programu nauczania ( 4.1. p 2a, uzupełnienie) Należy zauważyć, że podana w załączniku nr 2 klasyfikacja nie jest jedyna i może być zmodyfikowana przez nauczyciela (należy to uwzględnić w odniesieniach do celów wychowawczych, w załącznikach nr 3a i 3b). Nauczyciel może uzupełnić tabelę o nowe pozycje, nie powinien jednak rezygnować z odniesienia się do zapisów wyżej sformułowanych celów wychowawczych. 6. Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania ( 4.1. p 2c) Sposoby osiągania celów kształcenia zostały opisane w planie nauczania 180h i w planie nauczania 24h+ (załączniki 3a i 3b). Można na różnym poziomie ogólności przedstawiać sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania. Cele kształcenia i wychowania realizuje się głównie na lekcjach. Zostaną one przedstawione jako tabelaryczne rozwinięcie planu nauczania. W konsekwencji każdy temat (blok tematyczny) zostanie opatrzony krótkim komentarzem zawierającym np. propozycję wyboru metody nauczania. Zostały uwzględnione następujące metody: MC metoda ćwiczeń Na lekcjach informatyki ćwiczenia wykonuje się korzystając z oprogramowania. MW metoda wykładu Wykład nie powinien być długi. Warto łączyć go z elementami dyskusji. MD metoda dyskusji Metodę warto stosować w przypadku kiedy uczniowie są przygotowani do dyskusji. Strona 15 z 19

MPP metoda pracy z podręcznikiem Metoda została wyróżniona ze względu na dokładne skorelowanie treści nauczania z podręcznikiem. MPM metoda pracy z multibookiem Metoda została wyróżniona na tych lekcjach, do których zostało opracowane oprogramowanie, w znaczący sposób ułatwiające zrozumienie tematu. MP metoda projektu Jest niezbędna do wykonania projektu programistycznego. W załącznikach 3a i 3b podane są propozycje zadań, które warto uwzględnić jako istotny element osiągania celów kształcenia. Nauczyciel poza podręcznikiem i własnym warsztatem będzie miał do dyspozycji zbiór zadań dostępny na platformie edukacyjnej. 6.1. Indywidualizacja pracy z uczniem ( 4.1. p 2c, uzupełnienie) Indywidualizacja pracy z uczniem jest w nauczaniu informatyki bardzo istotna. Należy zwrócić szczególna uwagę, aby uwzględniać możliwości uczniów wybitnie uzdolnionych oraz uczniów mających trudności ze zrozumieniem niektórych zagadnień. Indywidualizacja pracy z uczniem została opisana dla każdego bloku lekcji w planie nauczania 180h i w planie nauczania 24h+ (załączniki 3a i 3b). 6.2. Opis założonych osiągnięć ucznia ( 4.1. p 2d) Mówiąc o informatyce w zakresie rozszerzonym warto odnieść się do powszechnie znanej taksonomii Blooma, ponieważ treści nauczania pisane językiem wymagań szczegółowych odnoszą się do różnych kategorii celów kształcenia. Dodajmy, dotyczą one warstwy poznawczej. Ze względu na rozbieżności literaturowe dotyczące interpretacji teorii Blooma przyjmiemy tłumaczenie hierarchii celów kształcenia, uwzględniające specyfikę informatyki: remember pamiętanie, understand rozumienie, apply zastosowanie, analyze analiza, evaluate wartościowanie, testowanie, ocenianie, create tworzenie. Zapisy Podstawy programowej łatwo jest przyporządkować kategoriom celów kształcenia wg Blooma. Kategoria pamiętanie nakazuje w nauczaniu informatyki zwrócić uwagę na uporządkowanie definicji pojęć dotyczących multimediów, sieci komputerowych, relacyjnych baz danych, uporządkowanie wiedzy o istocie wymienionych w Podstawie programowej algorytmów, metod i technik programowania. Generalnie ta kategoria celów kształcenia nie jest dla uczniów trudna. Wynika to z prostego faktu: Podstawa programowa informatyki nie wymaga obciążania pamięci ucznia polegającego na prostym zapamiętywaniu zagadnień. Bardzo istotna w nauczaniu informatyki jest kategoria rozumienie. Poważnym błędem, którego nauczyciel powinien uniknąć, jest nieznajomość możliwości uczniów. Wiele treści związanych z nauczaniem algorytmiki można przedstawić w różny sposób. Trzeba w umiejętny sposób dobierać metody nauczania, właściwie określać poziomy wymagań i w szerokim zakresie stosować indywidualizację pracy z uczniem. Indywidualizacja dotyczy Strona 16 z 19

dwóch kategorii: pracy z uczniem mającym trudności w nauce oraz z uczniem zdolnym. Szczegółowe propozycje zestawione są w załącznikach 3a i 3b. Kategorii zastosowanie nie należy utożsamiać z praktycznym zastosowaniem nauczania informatyki. Na tym etapie edukacji informatyka pozwala na uczenie się logiki i myślenia algorytmicznego, co ma ogromne zastosowanie praktyczne. Myślenie algorytmiczne uczy obserwacji skutków podejmowanych decyzji, co jest istotne w każdej dziedzinie życia. Kategoria analiza jest wpisana w tworzenie rozwiązań w postaci specyfikacji problemu algorytmicznego. Warto poświęcić czas na dyskusję tam, gdzie nauczyciel oczekuje propozycji rozwiązania zadań. Uczniowie powinni uczyć się solidnego testowania rozwiązań, refleksji nad oceną proponowanego rozwiązania. Kategorie wartościowanie, testowanie, ocenianie, powinny być dla nauczyciela równie ważne jak skupianie uwagi na poprawności rozwiązania problemu. W kontekście informatyki tworzenie oznacza kreatywne, nieszablonowe rozwiązywanie problemów Należy dopuszczać, a nawet premiować rozwiązania, które mogą zaskoczyć nauczyciela pomysłowością. Warto wykazać otwartą postawę na różne pomysły, zwłaszcza te, które powstają w wyniku pracy grupowej. Dokładny opis założonych osiągnięć ucznia, w odniesieniu do poszczególnych grup lekcji, zawarty jest w planach nauczania dla 180h i lekcji dodatkowych 24h+ (załącznik nr 3a i 3b). 6.3. Propozycje kryteriów oceniania i metod sprawdzania osiągnięć uczniów ( 4.1. p 2e) W większości przypadków prawdziwa będzie sytuacja, w której nauczyciel uczący informatyki w zakresie rozszerzonym uczył wcześniej informatyki w zakresie podstawowym. Oznacza to, że nauczyciel zna możliwości edukacyjne uczniów. Jeśli nie, warto wstępnie je rozpoznać. Może to zrobić: czynnie wykorzystując zadania wymagające rozwiązania problemu lub przeprowadzając test sprawdzający poziom zdobytych umiejętności uczniów z zakresu podstawowego, biernie obserwując uczniów i zadając im dodatkowe zadania do wykonania w trakcie realizacji nauczania bieżącego materiału. Po takiej analizie nauczyciel może podjąć właściwą decyzję o realizacji Programu nauczania, wybierając odpowiednią strategię, która zapewni osiągnięcie zamierzonych celów edukacji. Nauczyciel powinien podać uczniom tematykę zajęć (z odniesieniami do paragrafów z podręcznika) i poinformować ich, w jaki sposób powinni korzystać z podręcznika. Kryteria oceny i metod sprawdzania osiągnięć uczniów zależą od wyboru zadań, których propozycje umieszczone są w odpowiednim planie nauczania (załącznik nr 3a i 3b). Należy starannie wybierać zadania sprawdzające wiedzę i umiejętności ucznia. Propozycje zadań sprawdzających osiągnięcia uczniów znajdują się w planie nauczania w kolumnach 13 i 14. Prezentowany program jest ściśle skorelowany z podręcznikiem Informatyka nie tylko dla uczniów. Zakres rozszerzony tom I i II. Podręcznik podzielony jest na bloki tematyczne (rozdziały). W ramach bloków wyszczególniono podrozdziały i paragrafy odpowiadające wymaganiom szczegółowym, zgodnym z Podstawą programową. Obok tytułu paragrafu znajduje się informacja o proponowanym przez autora podręcznika poziomie wymagań. Określenie przez nauczyciela poziomu wymagań (nawet, jeśli pokrywa się z propozycją autora) jest równoznaczne z wykorzystaniem tego paragrafu na lekcji. Strona 17 z 19

Przy ustalaniu poziomów wymagań w przypadku informatyki w zakresie rozszerzonym należy zwrócić uwagę na zagadnienia trudne, wymienione literalnie w zapisach Podstawy programowej. Do takich zagadnień można zaliczyć m.in. sortowanie szybkie, sortowanie przez scalanie, kodowanie Huffmana, szyfr z kluczem jawnym (RSA), przynależność punktu do obszaru i inne. W naturalny sposób takim zagadnieniom przypisany zastał poziom wymagań dopełniających (poziom D). Zagadnień tych nie można pominąć, stąd nauczyciel powinien wskazać wymagania szczegółowe według następujących wskazówek: Poziom K Poziom P Poziom R Poziom D Poziom W Rozumienie ogólnej idei oraz umiejętność wskazania kluczowych etapów algorytmu. Wymagania z poziomu K i ponadto: Wykonanie zadania na możliwie prostym przykładzie. Umiejętność sformułowania algorytmu w pseudokodzie (dopuszczalne są drobne błędy formalne). Wymagania z poziomu P i ponadto: Wykonanie zadania na możliwie prostym przykładzie (w przypadku sortowania min. 7 elementów). Umiejętność zapisania algorytmu metodą listy kroków lub w postaci schematu blokowego. Rozumienie kodu programów zapisanych w podręczniku. Wymagania z poziomu R i ponadto: Wykonanie zadania na dowolnym przykładzie. Umiejętność napisania programu i wprowadzaniu modyfikacji zleconych przez nauczyciela. Rozumienie wszystkich zapisów zawartych w podręczniku. Wymagania z poziomu D i ponadto: Wykorzystanie algorytmu w innych przykładach lub zadaniach. Umiejętność rozwiązywania trudnych zadań (np. z Olimpiady Informatycznej), wykorzystujących dany algorytm w całości lub części. W przypadku zagadnień, dla których istnieje wiele alternatywnych rozwiązań (np. wyszukiwanie wzorca w tekście), poziomy wymagań można uzależnić od ich złożoności. 7. Uwagi o tworzeniu dokumentacji przebiegu nauczania Nauczyciel ma obowiązek posiadania i prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania. W jej skład wchodzą: program nauczania dopuszczony przez dyrektora szkoły do użytku szkolnego, wymagania na poszczególne oceny wraz z trybem poprawiania oraz uzupełniania zaległości, wpisy do dzienników lekcyjnych (tradycyjnych lub elektronicznych), materiały stanowiące podstawę wystawienia ocen (sprawdziany, pliki komputerowe). W przedstawionym programie nauczania bardzo łatwo jest taką dokumentację stworzyć. Nauczyciel musi jedynie zadbać o posiadanie prac stanowiących podstawę wystawienia ocen do czasu wyczerpania trybów odwoławczych w danym roku szkolnym. Strona 18 z 19

7.1. Przekazywanie wymagań na poszczególne oceny i sposoby uzyskiwania oceny wyższej niż przewidywana Przekazywanie wymagań można podzielić na dwa etapy. W pierwszym, korzystając z ISWN, generujemy tabelę zawierającą cele szczegółowe, cele kształcenia z przypisanymi poziomami wymagań. Jest to bardzo łatwe technicznie i zostało opisane w Niezbędniku nauczyciela. W drugim etapie opisujemy możliwość poprawienia oceny na wyższą niż przewidywana. Warto także wyróżnić, co najmniej dwa cele kształcenia i wydrukować zadania, które pozwalają nauczycielowi sprawdzić, czy dany cel został osiągnięty. Sposób publikacji określa szkoła. W wypadku przekazywania wymagań przez Internet należy przeprowadzić, w trakcie posiedzenia Rady Pedagogicznej, dyskusję dotyczącą praw autorskich. 7.2. Propozycja monitorowania Podstawy programowej W świetle wymagań stawianych przez prawo oświatowe monitorowanie Podstawy programowej jest istotnym elementem nadzoru pedagogicznego. ISWN umożliwia w łatwy sposób kontrolować stopień realizacji Podstawy programowej. Konieczne jest wówczas systematyczne oznaczanie w planie nauczania 180h (lub 24h+) zrealizowanych tematów lekcji dla każdej grupy uczniów. Dokonywanie wszelkich zmian w ISWN zostało szczegółowo opisane w dołączonej do niego instrukcji. Strona 19 z 19