Komentarz tygodniowy 27.11-04.12.2015 DANE MAKROEKONOMICZNE Z Z POLSKI Decyzja w sprawie stóp procentowych Wskaźnik XII 2014 XI 2015 XII 2015 Referencyjna stopa procentowa 2,00 % 1,50 % 1,50 % Rada Polityki Pieniężnej pozostawiła na grudniowym posiedzeniu decyzyjnym stopy procentowe bez zmian. Decyzja ta była zgodna zarówno z oczekiwaniami rynku, jak i z zapowiedziami władz monetarnych z marca br., kiedy zadeklarowano zakończenie cyklu obniżek stóp NBP. Odnosząc się do perspektyw inflacji, Rada podkreśliła, iż oczekuje stopniowego wzrostu dynamiki cen w najbliższych miesiącach. Wzrostowi wskaźnika inflacji sprzyjać powinno m.in. utrzymanie stabilnego wzrostu gospodarczego, dobra sytuacja na krajowym rynku pracy oraz poprawa koniunktury w strefie euro. W styczniu i lutym 2016 r. kończą się kadencje 8 z 9 członków Rady Polityki Pieniężnej, stąd o stopach procentowych w przyszłym roku decydować będą już inni członkowie Rady, którzy zostaną wybrani przez Prezydenta, Sejm i Senat. Stopa bezrobocia - Eurostat Eurostat opublikował porównawcze dane dotyczące poziomu bezrobocia w poszczególnych państwach UE. Z danych wynika, iż wyrównana sezonowo stopa bezrobocia w Polsce na koniec października 2015 r. wyniosła 7,0 %, pozostając wyraźnie poniżej średniej dla całej Unii Europejskiej, która wyniosła 9,3 %. Poziom bezrobocia liczony wg metodologii unijnej jest niższy niż krajowa statystyka przedstawiająca bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy (9,6 % na koniec października), gdyż kwalifikuje jako pracujących także osoby zatrudnione na czarno. Wśród krajów Unii, najniższe bezrobocie jest w Niemczech (4,5 %), Czechach (4,7 %) oraz na Malcie (5,1 %), podczas gdy państwami, gdzie bezrobocie jest najwyższe są Grecja (24,6 % wg stanu na koniec sierpnia br.) oraz Hiszpania (21,6 %). 1
WYDARZENIA W serwisie internetowym UKNF opublikowano dane dotyczące sektora bankowego według stanu na koniec października 2015 r. (link http://www.knf.gov.pl/opracowania/sektor_bankowy/dane_o_rynku/dane_miesieczne.html). Zysk netto sektora wyniósł 11,4 mld zł i w relacji do października 2014 r. spadł o 3,0 mld zł, tj. o 20,6 %. Tym samym dynamika wyniku w ujęciu rocznym pogorszyła się w porównaniu ze stanem na koniec września o 8,5 pp. Słaby wynik sektora był przede wszystkim konsekwencją wysokiej straty (1,6 mld zł) Spółdzielczego Banku Rzemiosła i Rolnictwa w Wołominie. Cały sektor spółdzielczy osiągnął wynik na poziomie minus 1,0 mld zł, tj. był o 238,2 % (1,7 mld zł) niższy niż przed rokiem. Nie uwzględniając straty wygenerowanej przez SK Bank wynik sektora spółdzielczego wyniósłby 635,6 mln zł, tj. o 11,4 % mniej niż przed rokiem. Banki komercyjne osiągnęły wynik na poziomie 12,1 mld zł, który był niższy niż przed rokiem o 10,2 % r/r (1,4 mld zł). W analizowanym okresie zarówno banki spółdzielcze, jak i komercyjne odnotowały wzrost kosztów funkcjonowania (odpowiednio o 2,0 % r/r i o 4,5 % r/r). W Sejmie złożono projekt ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych (link http://orka.sejm.gov.pl/druki8ka.nsf/projekty/8-020-19-2015/$file/8-020-19-2015.pdf). Zgodnie z projektem, tzw. podatek bankowy będzie rozliczany miesięcznie od aktywów ponad 4 mld zł. Stawka podatku za każdy miesiąc wyniesie 0,0325 % podstawy opodatkowania. Szef sejmowej Komisji Finansów Publicznych powiedział, iż podatek będzie wprowadzony od 1 lutego 2016 r. W serwisie ministerstwa finansów opublikowano podstawowe informacje dotyczące nowelizacji budżetu na 2015 r. W komunikacie wskazuje się, iż deficyt budżetu państwa ulegnie zwiększeniu o 3,9 mld zł (z 46,08 mld zł do 49,98 mld zł). Resort uzasadnia wyższy deficyt tym, iż przewidywane wykonanie na koniec roku dochodów ogółem będzie niższe od planu o 10,5 mld zł, zaś wydatki będą niższe zaledwie o 6,6 mld zł. Z dostępnych danych wynika, iż po październiku dochody ogółem były niższe od planu o 5,9 mld zł, zaś wydatki były niższe o 11,3 mld zł. Wydaje się zatem, iż nawet oczekiwane przez rząd niewykonanie dochodów w ostatnim miesiącu roku nie musi oznaczać konieczności wykorzystania zapisanego w nowelizacji zwiększonego deficytu. Rada Europejskiego Banku Centralnego pozostawiła (zgodnie z oczekiwaniami) główną stopę procentową w strefie euro na niezmienionym poziomie (0,05 %). Równocześnie, Rada zdecydowała o obniżce stopy depozytowej (o 0,1 pp., do minus 0,30 %), a także o przedłużeniu o sześć miesięcy (do marca 2017 r.) realizowanego programu skupu aktywów w wysokości 60 mld euro miesięcznie. Złagodzeniu polityki pieniężnej w strefie euro na grudniowym posiedzeniu decyzyjnym towarzyszyła publikacja najnowszych prognoz EBC dla strefy euro na najbliższe lata. W najnowszym raporcie oczekuje się, iż wzrost PKB w 2016 r. wyniesie 1,7 % (bez zmian w porównaniu z prognozą z września br.), zaś średnioroczna inflacja konsumentów ukształtuje się na poziomie 1,0 % (o 0,2 pp. mniej niż w prognozie sprzed trzech miesięcy). Pomimo złagodzenia polityki pieniężnej przez EBC, po decyzji Rady euro silnie umocniło się zarówno wobec dolara, jak i złotego. Wynikało to stąd, iż część uczestników rynku oczekiwała głębszej redukcji stopy depozytowej (o 0,2 pp.), a także zwiększenia programu skupu aktywów o ok. 25 mld euro miesięcznie. Biorąc pod uwagę słabsze prognozy inflacji na przyszły rok, nie można wykluczyć, iż EBC na kolejnych posiedzeniach zdecyduje się na ponowne złagodzenie polityki pieniężnej, które będzie zbieżne z rozbudzonymi oczekiwaniami rynku. 2
DANE MAKROEKONOMICZNE ZE ŚWIATA DANE MAKROEKONOCZNE Z POLSKI Strefa euro Indeks Sentix Grupa badawcza Sentix opublikowała w poniedziałek rano (7 grudnia) wyniki miesięcznej ankiety przeprowadzonej wśród uczestników rynków kapitałowych, w której uczestnicy proszeni są o ocenę bieżącego stanu gospodarki w strefie euro oraz oczekiwań co do jej stanu w okresie najbliższych sześciu miesięcy. Pomimo utrzymującej się niepewności w otoczeniu zewnętrznym (m.in. obawy o wpływ słabej koniunktury w Chinach na tempo wzrostu gospodarczego w Europie) warto podkreślić, iż wartości indeksu utrzymują się na dość wysokim poziomie (wykres obok). Podtrzymywaniu nastrojów wśród ankietowanych inwestorów sprzyja realizowany od marca br. (a zapowiedziany w styczniu br.) przez EBC program skupu aktywów o łącznej wartości 60 mld euro miesięcznie. RYNEK STÓP PROCENTOWYCH RYNKI FINANSOWE Rynkowe stawki WIBOR w ubiegłym tygodniu nieznacznie spadły (wykres obok). Poziom stawek oraz nachylenie krzywej odzwierciedlają oczekiwania rynku, zgodnie z którymi w najbliższych miesiącach stopy NBP pozostaną bez zmian. Równocześnie, kierunek zmian (spadek stawek w ujęciu tygodniowym) wskazuje, iż wzrasta ryzyko obniżek stóp w kolejnych miesiącach. Warto odnotować, iż rynkowe kontrakty FRA wskazują, że do obniżek stóp procentowych w Polsce może dojść już w pierwszym kwartale 2016 r. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 30.11 04.12.2015 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,67% -0,17% 0,26% -0,86% 0,50% 3M 1,72% -0,12% 0,44% -0,84% 0,57% 6M 1,79% -0,04% 0,67% -0,81% 0,73% 1Y 1,81% 0,05% 1,00% -0,73% 1,03% 3
RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 27.11.2015 04.12.2015 Zmiana USDPLN 4,0333 3,9607-1,8% EURPLN 4,2692 4,3141 1,1% CHF/PLN 3,9172 3,9643 1,2% Biorąc pod uwagę kurs ustalony na fixingu NBP złoty w minionym tygodniu osłabił się wobec euro (o 1,1 %) oraz umocnił wobec dolara (o 1,8 %). Kluczowe znaczenie dla kierunku zmian w minionym tygodniu miał komunikat władz monetarnych w strefie euro po posiedzeniu decyzyjnym w sprawie stóp procentowych. Dokonane złagodzenie polityki pieniężnej przez EBC w grudniu nie spełniło oczekiwań części uczestników rynków finansowych, stąd w godzinach popołudniowych w czwartek euro wyraźnie umocniło się wobec dolara. Ubiegłotygodniowe zmiany na rynku (umocnienie euro wobec dolara) prawdopodobnie nie będą jednak trwałe. Biorąc pod uwagę prawdopodobne podwyższenie stóp procentowych w USA na posiedzeniu w dniach 15-16 grudnia, można oczekiwać, iż dolar umocni się (w relacji wobec naszej waluty powyżej poziomu 4,00 zł). RYNEK TOWAROWY Cena Cena Cena Cena ropy Data miedzi złota srebra (USD/bbl) (USD/lb) (USD/oz.) (USD/oz.) 27.11 44,86 4592,00 1058,41 14,06 30.11 44,61 4602,25 1064,02 14,09 01.12 44,44 4645,75 1069,11 14,20 02.12 42,49 4571,50 1053,31 14,02 03.12 43,84 4562,50 1062,17 14,11 04.12 43,00 4611,50 1086,61 14,55 Ceny większości surowców ujętych w zestawieniu obok wzrosły w minionym tygodniu. Wyjątkiem była ropa (Brent), której cena w ujęciu tygodniowym spadła o 4,1 %. Spadkom cen ropy sprzyjał brak porozumienia w sprawie ograniczenia produkcji przez państwa zrzeszone w kartelu OPEC, które są odpowiedzialne za ok.1/3 światowej produkcji surowca. Warto podkreślić, iż czynniki podażowe decydują o tendencji spadkowej na rynku ropy, stąd bez ograniczenia produkcji trwały wzrost cen ropy wydaje się mało prawdopodobny. Czynnikiem ograniczającym spadek cen jest utrzymująca się dobra koniunktura w USA, którą potwierdziły ubiegłotygodniowe dane z rynku pracy w tym kraju. Warto jednak pamiętać, iż dobra koniunktura zwiększa równocześnie szanse na podwyżki stóp w USA, stąd na rynku może utrzymywać się niepewność, czy amerykańska gospodarka będzie rozwijać się równie szybko w warunkach zaostrzenia polityki pieniężnej przez Rezerwę Federalną. 4
RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 stracił 3,2 %. Spadkowi głównego indeksu sprzyjała przecena akcji KGHM, który stracił 9,6 %, lecz także spadki spółek energetycznych (PGE stracił 1,7 %), banków (PKO BP stracił 2,8 %). Kierunek zmian na krajowym rynku wskazuje, iż nadal dominują czynniki ryzyka związane z toczącą się debatą publiczną na temat kredytobiorców posiadających zobowiązania w walutach obcych, a także ewentualne zaangażowanie spółek, w których posiada udziały Skarb Państwa w proces restrukturyzacji polskiego górnictwa. Niekorzystny wpływ na rynek ma także informacja o utrzymaniu w najbliższym roku podatku od niektórych kopalin, co ma wyraźnie negatywny wpływ na akcje KGHM. KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (07-11.12.2015 r.) Brak istotnych publikacji makroekonomicznych DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Piotr Lebiedziński Wicedyrektor Departamentu Planowania i Analiz, tel.: 22 539-52-62 Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5