Krosno, 1 września 2014 r. HISTORIA PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Nauka historii i wiedzy o społeczeństwie (WOS) w szkole podstawowej ma wprowadzić uczniów w świat przeszłości i teraźniejszości, dlatego ocenie podlegać będą opanowane treści oraz określone umiejętności a zwłaszcza aktywność uczniów, twórcze podejście do przedmiotu. 1. Oceny bieżące będą wystawiane na podstawie aktywnego udziału ucznia w zajęciach klasowych, przygotowania pracy domowej, wypowiedzi ustnych oraz prac pisemnych kartkówek i sprawdzianów. Oceny bieżące oprócz stopnia mogą posiadać dodatkowo znak plus (+) i minus (-). Odpowiedź ustna dotyczy trzech ostatnich tematów lekcyjnych. Jeden raz w ciągu semestru uczeń może być zwolniony z odpowiedzi ustnej bez podania przyczyny. Ocenę niedostateczną lub dopuszczającą z odpowiedzi ustnej uczeń poprawia w czasie lekcji. Uczeń ma prawo do jednokrotnego braku zadania lub zeszytu ćwiczeń w semestrze. Za każdy następny brak zadania lub zeszytu ćwiczeń uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Brak zadania lub zeszytu ćwiczeń należy zgłosić nauczycielowi na początku lekcji. Nauczyciel sprawdza zeszyt podczas oceniania zadań domowych. Częstotliwość prac pisemnych: - prace klasowe po zakończeniu każdego działu 2-3 w semestrze (zapowiedziane tydzień wcześniej łącznie z podaniem zakresu materiału NaCoBeZu, czyli na co będę zwracać uwagę), - kartkówki dotyczące trzech ostatnich tematów (mogą, ale nie musza być zapowiadane) są traktowane podobnie jak wypowiedzi ustne, - sprawdziany i kartkówki - nie więcej niż 1 w ciągu dnia i nie więcej niż 2 w tygodniu. Sprawdziany oceniane według następującej skali punktowej: Ponad 100% punktów celujący 100% - 90% punktów bardzo dobry 89% - 75% punktów dobry 74% - 50% punktów dostateczny 49% - 25% punktów dopuszczający 24% - 0% punktów niedostateczny Zasady oceniania prac pisemnych: a) ocena sumująca, b) ocena kształtująca, czyli informacja zwrotna zawierająca: - wyszczególnienie i docenienie pozytywnych stron pracy ucznia,
- odnotowanie tego, co wymaga poprawienia, - wskazówki, w jaki sposób uczeń powinien poprawić swoją pracę, - wskazówki, w jakim kierunku powinien dalej pracować. Poprawa sprawdzianów: - nauczyciel ma dwa tygodnie na poprawę sprawdzianów i kartkówek, - poprawa sprawdzianu z oceny niedostatecznej, dopuszczającej i dostatecznej w ciągu tygodnia od poznania wyników (w wyjątkowych przypadkach nauczyciel może wydłużyć czas poprawy do dwóch tygodni), - poprawa sprawdzianu odbywa się po lekcjach, w terminie uzgodnionym z nauczycielem, uczeń poprawia ocenę tylko jeden raz, - obydwie oceny (pierwsza i z poprawy) są wpisane do dziennika i brane pod uwagę przy ocenie, - uczeń nieobecny na sprawdzianie pisze sprawdzian po powrocie do szkoły, najpóźniej do dwóch tygodni. Ocena aktywności: - aktywność na lekcji, - przyniesione pomoce. Za aktywność w czasie lekcji uczeń otrzymuje plusa (+). Zdobycie trzech plusów daje ocenę bardzo dobrą. Hierarchia form aktywności mających wpływ na ocenę semestralną i roczną: - prace klasowe całogodzinne, - odpowiedzi ustne i kartkówki, - prace domowe, - prace długoterminowe (wypracowania, referaty, projekty) i prace dodatkowe, - aktywność na lekcjach i praca w grupie, - przygotowanie do lekcji (materiały, przybory itp.) 2. Oceny semestralne wystawiane będą na podstawie ocen bieżących i ogólnej oceny pracy ucznia, osiągniętych umiejętności i pozyskanej wiedzy kontrolowanej sprawdzianami podsumowującymi. Ważnym jej elementem będzie ocena ze sprawności korzystania z różnych źródeł informacji podręczników, słowników, encyklopedii, literatury pomocniczej, map, atlasów. 3. Ocena roczna będzie uwzględniać stopień i zakres zdobytych umiejętności, sprawności i wiedzy zdobytej w ciągu roku szkolnego, a także zaangażowanie uczniów w realizację zadań dydaktycznych. Będzie ona wynikiem systematycznej pracy ucznia w ciągu całego roku szkolnego a nie średnią arytmetyczną z ocen. Na ocenę semestralną i roczną uczeń pracuje systematycznie przez cały rok szkolny (semestr). Za szczególne osiągnięcia związane z udziałem w konkursach przedmiotowych uczeń jest nagradzany oceną: - za udział w pierwszym i drugim etapie otrzymuje cząstkową ocenę celującą, - za udział w trzecim etapie ocenę końcoworoczną podnosi się o jeden stopień.
Kryteria wymagań ogólnych na poszczególne oceny z historii i społeczeństwa w klasach IV VI Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował treści zawartych w podstawie programowej, ma poważne braki w podstawowych wiadomościach, nie opanował umiejętności związanych z myśleniem historycznym i stosowaniem treści historycznych i społecznych nawet w stopniu minimalnym, nie rozumie prostych związków między faktami historycznymi, nie zna podstawowych reguł i zasad rządzących życiem politycznym, społecznym i gospodarczym, nie potrafi odtworzyć istotnych elementów materiału opracowywanego na lekcjach, nie potrafi zbudować prostej wypowiedzi na zadany temat, nie wykonuje zadań realizowanych przez zespół klasowy, jest bierny, nie przejawia zainteresowania treściami przedmiotu ani chęci przyswajania wiadomości i współpracy z nauczycielem. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: opanował treści konieczne, ale jego wiedza jest fragmentaryczna, ma braki w podstawowych wiadomościach i umiejętnościach, lecz z pomocą nauczyciela potrafi je w dłuższym czasie nadrobić, przy pomocy nauczyciela wyjaśnia znaczenie podstawowych pojęć z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie, zna główne postacie historyczne, zna prosty podział źródeł historycznych, rozumie prosty tekst źródłowy, ma ogólną orientację w posługiwaniu się osią czasu, przyporządkowuje datę wiekowi, zna daty roczne przełomowych wydarzeń, odczytuje podstawowe dane kartograficzne, wskazuje na mapie wybrane państwa i regiony, umie nazwać poznane epoki oraz przedstawić ich ramy chronologiczne, okazuje szacunek symbolom państwowym, zachowuje się godnie w czasie obchodów świąt i uroczystości państwowych, zna podstawowe dokumenty prawne regulujące życie społeczeństwa i państwa, dostrzega i rozpoznaje podstawowe reguły i procedury demokratyczne w państwie, zna rodzaje potrzeb człowieka, wymienia poznane grupy społeczne,
posługuje się podręcznikiem, wykonuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności, ma trudności ze zbudowaniem poprawnej wypowiedzi, zachowuje na lekcji bierną postawę, ale wykazuje chęć współpracy i, odpowiednio motywowany, jest w stanie przy pomocy nauczyciela wykonać proste polecenia. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: posiada kompetencje określone na ocenę dopuszczającą, opanował minimum wiadomości i umiejętności przewidzianych w podstawie programowej, z niewielkimi trudnościami posługuje się terminologią poznaną na lekcjach, dostrzega podstawowe związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy faktami historycznymi, wyciąga proste wnioski z otrzymanych informacji, dostrzega rolę głównych postaci historycznych w ważnych wydarzeniach, rozróżnia podstawowe typy źródeł informacji historycznej, pod kierunkiem nauczyciela gromadzi, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł, podejmuje próby analizy i interpretacji tekstu źródłowego, z niewielką pomocą nauczyciela umiejscawia wydarzenia w czasie (taśma chronologiczna), szereguje poznane wydarzenia w czasie, z niewielką pomocą nauczyciela umiejscawia wydarzenia w przestrzeni (mapa), podaje podstawowe cechy odróżniające epoki: starożytną, średniowieczną i nowożytną, wskazuje główne elementy tradycji starożytnej w życiu współczesnym, rozpoznaje własne prawa i obowiązki w życiu rodzinnym, dokonuje prostej charakterystyki regionu, w którym mieszka, podaje podstawowe informacje na temat państwa i sposobu jego funkcjonowania, przedstawia najważniejsze informacje dotyczące życia politycznego i społecznego w Polsce, zna i potrafi zastosować podstawowe procedury demokratyczne w klasie i szkole, wymienia poznane prawa człowieka, obywatela i dziecka, samodzielnie pracuje z podręcznikiem, wykonuje proste zadania pisemne, poprawia popełnione błędy merytoryczne, formułuje krótkie i proste wypowiedzi na zadany temat,
formułuje ogólne opinie, wykazuje niewielką aktywność na lekcjach, ale współpracuje z grupą podczas realizacji zadań, wykazuje postawę tolerancji oraz poszanowania dla cudzych poglądów, posługuje się mediami elektronicznymi. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: posiada kompetencje określone na oceny dopuszczającą i dostateczną, opanował w niepełnym stopniu wiadomości i umiejętności ujęte w podstawie programowej, prawidłowo posługuje się terminologią historyczną, porównuje wydarzenia z przeszłości, dostrzega złożoność związków przyczynowo-skutkowych między wydarzeniami, samodzielnie wyciąga ogólne wnioski, charakteryzuje dokonania ważnych postaci historycznych, samodzielnie gromadzi, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł, analizuje i interpretuje teksty źródłowe z niewielką pomocą nauczyciela, wykonuje wszystkie rodzaje ćwiczeń związane z orientacją w czasie, dobrze posługuje się mapą historyczną i planem, poprawnie odczytuje zawarte w nich informacje, umie krótko scharakteryzować poznane epoki, wskazuje elementy tradycji wszystkich epok w życiu współczesnym, zna różne systemy organizacji społeczeństw i państw, charakteryzuje główne problemy życia politycznego i społecznego małej ojczyzny i państwa, wie, co należy robić, gdy jego prawa jako człowieka, dziecka lub ucznia są łamane, rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem informacji z różnych źródeł, inspirowany przez nauczyciela potrafi rozwiązać trudniejsze zadania, swobodnie wypowiada się na wybrane tematy, w tym społeczne, formułuje i uzasadnia własne poglądy i opinie, aktywnie uczestniczy w lekcjach, ma świadomość korzyści i zagrożeń wynikających z wykorzystania mediów elektronicznych, systematycznie przygotowuje się do zajęć i odrabia prace domowe.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: posiada kompetencje określone na oceny dopuszczającą, dostateczną i dobrą, opanował w pełnym stopniu wiadomości i umiejętności ujęte w podstawie programowej, swobodnie wypowiada się na temat przyczyn, przebiegu i skutków wydarzeń oraz zjawisk historycznych i społecznych, samodzielnie wyciąga złożone wnioski, ocenia dokonania postaci historycznych, integruje wiedzę z różnych przedmiotów i źródeł różnego typu, wyraża ją w wypowiedziach ustnych i pisemnych, posługuje się poprawnym językiem, samodzielnie analizuje i interpretuje teksty źródłowe, dostrzega ciągłość i zmienność w różnych formach życia politycznego i społecznego (państwo, przemiany w strukturze społecznej, gospodarce itp.), samodzielnie rozwiązuje wszystkie problemy teoretyczne i praktyczne z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie, aktywnie działa w zespole, wspiera innych, wpływa na efektywność pracy pozostałych członków grupy, uczestniczy w realizacji zadań dodatkowych, wykazuje aktywność jako członek społeczności szkolnej, odnosi pewne sukcesy w konkursach przedmiotowych. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada kompetencje określone na oceny dopuszczającą, dostateczną, dobrą i bardzo dobrą, poszerza swoją wiedzę o wiadomości w znacznym stopniu wykraczające poza podstawę programową, prezentuje dodatkową wiedzę w toku zajęć lekcyjnych, selekcjonuje i hierarchizuje zdobyte wiadomości, formułuje przemyślane i oryginalne wnioski, samodzielnie wykonuje zadania o wysokim stopniu trudności, nie popełniając żadnych błędów merytorycznych, wnosi twórczy wkład do pracy lekcyjnej, proponuje oryginalne rozwiązania, wykorzystuje wiedzę w nowych sytuacjach poznawczych, potrafi samodzielnie formułować pytania i rozwiązywać problemy, rozwija zainteresowania historyczne, udzielając się w kole historycznym, wykazuje inicjatywę i pomysłowość,
ma krytyczne podejście do zagadnień poruszanych na lekcji, potrafi dyskutować, używa odpowiedniej argumentacji, współpracuje z nauczycielem w przygotowaniu niektórych zajęć, planuje i organizuje swoją pracę oraz pracę grupy zadaniowej, w wypowiedziach ustnych i pisemnych posługuje się nienaganną polszczyzną, wykazuje się dużą wrażliwością społeczną, inicjuje i koordynuje działania społeczności szkolnej na różnych polach (akcje obywatelskie, charytatywne, ekologiczne), osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych.
Dostosowanie wymagań edukacyjnych do potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych uczniów: Formy, metody, sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych - uwzględniać trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, dat: - w czasie odpowiedzi ustnych dyskretnie wspomagać, dawać więcej czasu na przypomnienie, wydobycie z pamięci nazw, terminów, dyskretnie naprowadzać - częściej powtarzać i utrwalać materiał - ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu - podczas uczenia stosować techniki skojarzeniowe ułatwiające zapamiętywanie - wprowadzać w nauczaniu metody aktywne, angażujące jak najwięcej zmysłów (ruch, dotyk, wzrok, słuch), używać wielu pomocy dydaktycznych, urozmaicać proces nauczania - zróżnicować formy sprawdzania wiadomości i umiejętności tak, by ograniczyć ocenianie na podstawie pisemnych odpowiedzi ucznia - przeprowadzać sprawdziany ustne z ławki, niekiedy nawet odpytywać indywidualnie - często oceniać prace domowe - z inteligencją niższą niż przeciętna - w związku z dużym problemem w selekcji i wyborze najważniejszych informacji z danego tematu można wypisać kilka podstawowych pytań, na które uczeń powinien znaleźć odpowiedź czytając dany materiał (przy odpytywaniu prosić o udzielenie na nie odpowiedzi) - podobnie postępować przy powtórkach, - pozostawianie większej ilości czasu na przygotowanie się z danego materiału (dzielenie go na małe części, wyznaczanie czasu na jego zapamiętanie i odpytywanie)