ACP-EU JOINT PARLIAMENTARY ASSEMBLY ASSEMBLÉE PARLEMENTAIRE PARITAIRE ACP-UE Komisja Rozwoju Gospodarczego, Finansów i Handlu 10.3.2017 PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie poprawy skuteczności pomocy i rozwoju we współpracy UE AKP Komisja Rozwoju Gospodarczego, Finansów i Handlu Współsprawozdawcy: Sebastian C. Kopulande (Zambia) Neoklis Sylikiotis (Parlament Europejski) CZĘŚĆ A: WSTĘPNY PROJEKT REZOLUCJI DR\1119900.docx AP102.276v01-00
DR_Assemblies SPIS TREŚCI Strona STRONA PROCEDURALNA...3 PROJEKT REZOLUCJI...4 UZASADNIENIE (opublikowano osobno) AP102.276v01-00 2/10 DR\1119900.docx
STRONA PROCEDURALNA Na posiedzeniu w dniu 12 czerwca 2016 r. w Windhoek (Namibia) Prezydium Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP UE upoważniło Komisję Rozwoju Gospodarczego, Finansów i Handlu do opracowania, zgodnie z art. 2 ust. 8 Regulaminu, sprawozdania w sprawie poprawy skuteczności pomocy i rozwoju we współpracy UE AKP. Na posiedzeniu w dniach 13 i 14 października 2016 r. Komisja Rozwoju Gospodarczego, Finansów i Handlu wyznaczyła Sebastiana C. Kopulande (Zambia) i Neoklisa Sylikiotisa (Parlament Europejski) na współsprawozdawców. Komisja Rozwoju Gospodarczego, Finansów i Handlu rozpatrzyła projekt sprawozdania na posiedzeniach w dniach 23 i 24 marca 2017 r. w Brukseli i w dniu 17 czerwca 2017 r. na Malcie. Na ostatnim posiedzeniu przyjęła załączony wstępny projekt rezolucji. Podczas głosowania obecni byli:... Rezolucję przedłożono do przyjęcia w dniu 21 czerwca 2017 r. DR\1119900.docx 3/10 AP102.276v01-00
PROJEKT REZOLUCJI w sprawie poprawy skuteczności pomocy i rozwoju we współpracy UE AKP Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP UE, na posiedzeniu w St. Julian s (Malta) w dniach 19 21 czerwca 2017 r., uwzględniając Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, podpisaną w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r. (umowa z Kotonu) 1, a także zmiany wprowadzone do umowy z Kotonu w 2005 r. i 2010 r. 2, uwzględniając oświadczenie Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE w sprawie czwartego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy, które odbyło się w Pusan, przyjęte w maju 2011 r. w Budapeszcie, uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie dalszych działań związanych z deklaracją paryską z 2005 r. w sprawie skuteczności pomocy 3, uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2011 r. w sprawie w sprawie przyszłości wsparcia budżetowego UE na rzecz krajów rozwijających się 4, uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 25 października 2011 r. w sprawie IV Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy 5, uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 11 grudnia 2013 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie koordynacji darczyńców w UE w zakresie pomocy rozwojowej 6, uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 19 maja 2015 r. w sprawie finansowania rozwoju 7, uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie sektora prywatnego i rozwoju 8, 1 Dz.U. L 317 z 15.12.2000, s. 3. 2 Dz.U. L 287 z 4.11.2010, s. 3. 3 Dz.U. C 279 E z 19.11.2009, s. 100. 4 Dz.U. C 33 E z 5.2.2013, s. 38. 5 Dz.U. C 131 E z 8.5.2013, s. 80. 6 Dz.U. C 468 z 15.12.2016, s. 73. 7 Dz.U. C 353 z 27.9.2016, s. 2. 8 Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0137. AP102.276v01-00 4/10 DR\1119900.docx
uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie działań następczych i przeglądu programu działań do roku 2030 1, uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie sprawozdania UE za rok 2015 w sprawie spójności polityki na rzecz rozwoju 2, uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie podniesienia skuteczności współpracy na rzecz rozwoju 3, uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie przeglądu Konsensusu europejskiego w sprawie rozwoju 4, uwzględniając Szczyt Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zrównoważonego Rozwoju oraz dokument końcowy przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 25 września 2015 r., zatytułowany Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, a w szczególności cel nr 17 spośród określonych w tym dokumencie celów zrównoważonego rozwoju, zobowiązujący państwa będące członkami ONZ do wzmocnienia środków służących wdrożeniu agendy i do ożywienia globalnego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju 5, uwzględniając program działań z Addis Abeby, dokument końcowy przyjęty podczas trzeciej Międzynarodowej Konferencji w sprawie Finansowania Rozwoju (Addis Abeba, Etiopia, w dniach 13 16 lipca 2015 r.) i zatwierdzony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w rezolucji nr 69/313 z dnia 27 lipca 2015 r. 6, uwzględniając Deklarację paryską w sprawie skuteczności pomocy, przyjętą podczas drugiego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy w 2005 r., Program działania z Akry przyjęty podczas trzeciego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy w 2008 r. w Akrze (Ghana) 7, a także wynik czwartego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy w Pusanie (Republika Korei) w grudniu 2011 r., na którym zainicjowano Partnerstwo z Pusanu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju 8, uwzględniając deklarację z Dili z dnia 10 kwietnia 2010 r., która dotyczy zaprowadzania pokoju i budowania państwowości 9, a także Nowy ład na rzecz państw 1 Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0224. 2 Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0246. 3 Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0437. 4 Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0026. 5 http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=a/res/70/1&lang=e 6 http://www.un.org/esa/ffd/wp-content/uploads/2015/08/aaaa_outcome.pdf 7 http://www.oecd.org/dac/effectiveness/34428351.pdf 8 http://www.oecd.org/dac/effectiveness/49650173.pdf 9 http://www.oecd.org/dac/gender-development/45250308.pdf DR\1119900.docx 5/10 AP102.276v01-00
niestabilnych, zainicjowany w dniu 30 listopada 2011 r. podczas czwartego Forum Wysokiego Szczebla w sprawie Skuteczności Pomocy 1, uwzględniając drugie posiedzenie wysokiego szczebla w ramach Partnerstwa z Pusanu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, które odbyło się w Nairobi w dniach 28 listopada 1 grudnia 2016 r. 2, uwzględniając sprawozdanie OECD/UNDP z postępów za 2014 r. pt. W trosce o większą skuteczność współpracy na rzecz rozwoju 3, uwzględniając stanowisko grupy państw AKP na trzecią Międzynarodową Konferencję w sprawie Finansowania Rozwoju (Addis Abeba, Etiopia, 13 16 lipca 2015 r.) 4, uwzględniając art. 208 TFUE, w którym ograniczenie i eliminację ubóstwa określono jako podstawowy cel polityki UE w zakresie rozwoju i na podstawie którego wymaga się od Unii i jej państw członkowskich przestrzegania zobowiązań podjętych w kontekście ONZ i innych właściwych organizacji oraz brania pod uwagę celów współpracy na rzecz rozwoju we wdrażanych przez nie strategiach politycznych, które mogą mieć wpływ na kraje rozwijające się, uwzględniając Konsensus europejski w sprawie rozwoju z 2005 r 5 i wniosek dotyczący nowego Konsensusu europejskiego w sprawie rozwoju 6. uwzględniając unijny kodeks postępowania w sprawie komplementarności i podziału pracy w ramach polityki na rzecz rozwoju z dnia 15 maja 2007 r. 7, uwzględniając ramy działania na rzecz skuteczności pomocy 8, których podstawą są konkluzje Rady z dnia 17 listopada 2009 r. w sprawie ram działania na rzecz skuteczności pomocy, konkluzje Rady z dnia 14 czerwca 2010 r. w sprawie podziału pracy między poszczególne kraje oraz konkluzje Rady z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie przejrzystości i wzajemnej rozliczalności, uwzględniając konkluzje Rady z dnia 26 maja 2015 r. w sprawie nowego globalnego partnerstwa na rzecz eliminacji ubóstwa i na rzecz zrównoważonego rozwoju po roku 2015 9, 1 https://www.pbsbdialogue.org/media/filer_public/07/69/07692de0-3557-494e-918e- 18df00e9ef73/the_new_deal.pdf 2 http://effectivecooperation.org/events/2016-high-level-meeting/ 3 http://effectivecooperation.org/wp-content/uploads/2016/05/4314021e.pdf 4 http://www.acp.int/sites/acpsec.waw.be/files/acp81026%2015%20rev.7%20acp%20group%20final%20posit ion%20ffd3.pdf 5 Dz.U. C 46 z 24.2.2006, s. 1. 6 COM(2016)0740. 7 http://register.consilium.europa.eu/doc/srv?l=&f=st%209558%202007%20init 8 Dokument Rady 18239/10 9 http://data.consilium.europa.eu/doc/document/st-9241-2015-init/pl/pdf AP102.276v01-00 6/10 DR\1119900.docx
uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie intensyfikacji wspólnego programowania 1, uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie sprawozdania rocznego 2016 dla Rady Europejskiej na temat celów w zakresie pomocy rozwojowej UE 2, uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 23 czerwca 2015 r. pt. Sprawozdanie za rok 2015 dotyczące rozliczalności w zakresie finansowania rozwoju przegląd postępów UE i jej państw członkowskich (SWD(2015)0128), uwzględniając globalną strategię na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej: Wspólna wizja, wspólne działanie: silniejsza Europa, przedstawioną w czerwcu 2016 r. przez wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa 3, uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Gospodarczego, Finansów i Handlu (AKP UE/xxxxxx), A. mając na uwadze, że skuteczność pomocy przyczynia się do poprawy jakości życia, ograniczania ubóstwa oraz realizacji celów zrównoważonego rozwoju; B. mając na uwadze, że ograniczanie ubóstwa jest jednym z głównych celów umowy o partnerstwie z Kotonu, oraz mając na uwadze, że Europejski Fundusz Rozwoju (EFR) jest głównym instrumentem finansowym UE na rzecz rozwoju i interwencji humanitarnych; C. mając na uwadze, że większość państw AKP nadal zalicza się do krajów o niskim dochodzie, pomimo ponad 50-letniej współpracy na rzecz rozwoju; D. mając na uwadze, że państwa zapewniające oficjalną pomoc rozwojową (ODA) przeznaczyły jedynie 0,46 % DNB na rozwój, w związku z czym brakuje ponad 2 bln USD na pomoc dla krajów rozwijających się; E. mając na uwadze, że w sprawozdaniu z 2016 r., opracowanym w ramach Partnerstwa z Pusanu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju, odnotowano, że postępy we wdrażaniu zobowiązań związanych z odpowiedzialnością za państwo pozostają w ostatnich latach na niezmienionym poziomie; F. mając na uwadze, że tylko połowa pomocy rozwojowej jest przekazywana za pośrednictwem krajowych systemów zarządzania finansami i udzielania zamówień publicznych w krajach otrzymujących pomoc; G. mając na uwadze, że pomoc nie przynosi spodziewanych wyników w znacznej mierze dlatego, że darczyńcy zazwyczaj nie są w stanie odpowiednio ustosunkować się do 1 http://data.consilium.europa.eu/doc/document/st-8831-2016-init/pl/pdf 2 http://data.consilium.europa.eu/doc/document/st-8822-2016-init/pl/pdf 3 Dokument Rady 10715/16. DR\1119900.docx 7/10 AP102.276v01-00
struktury środków zachęty związanych z pomocą, z którą mają do czynienia władze lokalne i krajowe; H. mając na uwadze, że projekty i programy finansowane ze środków pomocowych są często przyjmowane i tworzone na podstawie priorytetów darczyńcy lub modeli z przeszłości, a niewiele uwagi poświęca się lokalnym potrzebom i priorytetom bądź kontekstowi; I. mając na uwadze, że często brakowało ukierunkowania na rozwój w krajach otrzymujących pomoc; J. mając na uwadze, że przez bezpośrednie finansowanie wydatków publicznych pomoc może wspierać dotychczasowe rządy i ograniczać ich rozliczalność poprzez zmniejszanie ich zależności od podatków płaconych przez obywateli; K. mając na uwadze, że pomoc rozwojowa trafia do odbiorców za pośrednictwem wielu nieskoordynowanych projektów i programów, co osłabia zdolność krajów do spójnego formułowania strategii politycznych; L. mając na uwadze, że choć na początku obecnego tysiąclecia postęp w zakresie redukcji obciążenia zadłużeniem krajów rozwijających się był wyraźny, aktualne poziomy zadłużenia rosną; M. mając na uwadze, że długoterminowa obecność partnera w dziedzinie rozwoju, wsparcie programowe oraz systematyczne zaangażowanie i dialog z rządami krajowymi ułatwiają wzajemne zrozumienie i zaufanie; N. mając na uwadze, że oprócz pomocy rozwojowej i współpracy na rzecz rozwoju niezbędne są inne instrumenty z dziedziny polityki rozwoju, aby skutecznie wyeliminować ubóstwo i dążyć do realizacji celów zrównoważonego rozwoju; 1. ubolewa nad tym, że wiele państw członkowskich UE nie zrealizowało celu polegającego na przeznaczaniu na pomoc rozwojową 0,7 % DNB i że niektóre państwa obniżyły środki na tę pomoc; wzywa państwa członkowskie UE do przestrzegania zobowiązania do przeznaczania 0,7 % DNB na oficjalną pomoc rozwojową oraz do przyjęcia jasnego planu działania dotyczącego tego, w jaki sposób i kiedy osiągną one ten cel; 2. wzywa darczyńców do przeznaczania niezbędnych zasobów finansowych, technicznych i politycznych w celu osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju do roku 2030; 3. wzywa kraje będące darczyńcami do podjęcia niezwłocznych działań celem wypełnienia zobowiązań podjętych w ramach deklaracji paryskiej i partnerstwa z Pusanu; podkreśla, że głównym celem tej współpracy powinno być zapewnienie niezależności i samowystarczalności krajom otrzymującym pomoc rozwojową; 4. podkreśla, jak ważne jest zagwarantowanie prawa narodów państw AKP do samostanowienia, a także suwerenności tych państw; podkreśla w szczególności, że pomoc UE nie powinna być związana z priorytetami określonymi przez darczyńców, AP102.276v01-00 8/10 DR\1119900.docx
innymi niż poszanowanie praw człowieka i demokracji, a zwłaszcza że nie powinna ona być powiązana z kontrolowaniem migracji i przepływu uchodźców; w związku z tym ubolewa nad dążeniem UE do zawierania umów migracyjnych i nad próbami eksternalizacji granic; 5. ostrzega przed rozmywaniem kryteriów dotyczących oficjalnej pomocy rozwojowej w celu pokrywania kosztów innych niż koszty bezpośrednio związane ze wspieraniem zrównoważonego rozwoju w krajach rozwijających się; 6. przypomina, że suwerenność w zakresie żywności i wody powinna stanowić kluczowy priorytet, podobnie jak rozwój sektorów opieki zdrowotnej i edukacji jako usług publicznych, w tym powszechnej opieki zdrowotnej; 7. potwierdza konieczność zagwarantowania państwom AKP prawa do suwerenności żywnościowej, która obejmuje prawo rolników do produkowania żywności dla swego kraju, poprzez położenie kresu zawłaszczaniu gruntów i zapewnienie rolnikom dostępu do ziemi, materiału siewnego i wody; 8. wzywa wszystkich partnerów rozwojowych, w tym UE, do dokonania przeglądu zasad i procedur stosowanych w ramach współpracy na rzecz rozwoju; 9. wzywa do dokładniejszej oceny lokalnych potrzeb i sytuacji przez darczyńców w celu zwiększenia skuteczności pomocy; wzywa beneficjentów do terminowego dostarczania dokładnych informacji w tym zakresie; 10. wzywa darczyńców i beneficjentów do współpracy na rzecz lepszej koordynacji programów pomocowych, w tym poprzez ustanowienie dokładnych mechanizmów monitorowania skuteczności pomocy; 11. przypomina, że kraje otrzymujące pomoc powinny same określić model rozwoju i priorytety, które chcą realizować, zgodnie z zasadą odpowiedzialności kraju za własny rozwój; 12. podkreśla, że pomoc rozwojowa powinna być udzielana w formie dotacji, a nie pożyczek, aby nie zwiększać ciężaru zadłużenia; 13. jest zdania, że trwałe rozwiązanie sytuacji, jaka panuje w niektórych państwach AKP, będzie możliwe jedynie wtedy, gdy podjęte zostaną działania w celu dopilnowania, by narody mogły wreszcie korzystać z zasobów naturalnych swoich krajów; 14. apeluje do UE i jej państw członkowskich o zwiększenie wsparcia finansowego i pomocy humanitarnej; 15. ubolewa nad mniejszym udziałem państw członkowskich UE w programach pomocy żywnościowej; apeluje, aby pomoc udzielana państwom AKP przez UE i jej państwa członkowskie była wykorzystywana przede wszystkim do rozwiązywania problemów związanych z głębokimi nierównościami, ubóstwem, chronicznym niedożywieniem, dostępem do opieki zdrowotnej i usług publicznych, zwłaszcza opieki w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, oraz do realizacji celów zrównoważonego rozwoju; DR\1119900.docx 9/10 AP102.276v01-00
16. apeluje o zwiększenie pomocy żywnościowej i przeznaczenie jej przede wszystkim na zakup produktów spożywczych u lokalnych producentów rolnych; 17. wzywa państwa członkowskie do publikowania planów wdrażania z Pusanu i składania sprawozdań na temat podejmowanych wysiłków; 18. podkreśla potrzebę ścisłego powiązania Partnerstwa z Pusanu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju z wdrażaniem programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 oraz programu działań z Addis Abeby; podkreśla, że Partnerstwo z Pusanu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju powinno odegrać ważną rolę w opartych na dowodach aspektach monitorowania i rozliczalności; podkreśla, że w ramach Partnerstwa z Pusanu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju należy udostępniać jasno zdefiniowane kanały współpracy dla konkretnych podmiotów w dziedzinie rozwoju, które nie są darczyńcami z OECD; 19. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy OECD, które mogą przyczynić się do ograniczenia nielegalnych przepływów finansowych, i wzywa społeczność międzynarodową do zacieśnienia współpracy na rzecz zwiększenia przejrzystości systemów podatkowych; zwraca w tym względzie uwagę na decydującą rolę i odpowiedzialność międzynarodowych firm oraz instytucji finansowych; 20. wzywa darczyńców i beneficjentów do opracowania wspólnych i wiążących ram normatywnych pod auspicjami ONZ, a także do wprowadzenia zabezpieczeń i gwarancji w celu dopilnowania, by przedsiębiorstwa publiczne i prywatne działały zgodnie z zasadami zawartymi w konwencjach ONZ dotyczących pracy, a także z normami socjalnymi, środowiskowymi i antykorupcyjnymi; 21. podkreśla potrzebę uproszczenia dostępu do projektów pomocowych w celu ułatwienia udziału obywatelom, organizacjom społeczeństwa obywatelskiego i państwom; 22. podkreśla, że pomoc jest katalizatorem rozwoju, a nie jego głównym źródłem; w związku z tym uznaje, że ostatecznym celem pomocy jest osiągnięcie sytuacji, w której nie jest już potrzebna; 23. nalega, aby wyjść poza paradygmat darczyńca-beneficjent, i wzywa do ściślejszej współpracy w dziedzinie nauki i technologii; 24. zobowiązuje swoich współprzewodniczących do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Ministrów AKP, Parlamentowi Europejskiemu, Komisji Europejskiej, Radzie Europejskiej, Unii Afrykańskiej, Parlamentowi Panafrykańskiemu, parlamentom regionalnym i narodowym państw AKP i państw członkowskich UE oraz organizacjom regionalnym państw AKP. AP102.276v01-00 10/10 DR\1119900.docx