Ćwiczenie nr 4 Przygotowanie dokumentacji technicznej dla brył Modelowanie 2D sprowadza się do tworzenia podstawowych widoków projektowanego obiektu stąd przygotowanie dokumentacji jest w zasadzie powtórzeniem na arkuszu tego co stworzono w przestrzeni modelu. Korzyścią ze stosowania rzutni i arkuszy jest wygoda w umieszczaniu widoków szczegółów i aranżacji rysunku. W przypadku modeli przestrzennych istnieje konieczność przeniesienia widoków modelu oraz jego wybranych szczegółów lub przekroi do postaci rysunku zgodnego z zasadami rysunku technicznego. Zwykłe zastosowanie trybów prezentacji obiektów, poza niektórymi przypadkami, nie daje widoków zgodnych z normami sporządzania rysunku technicznego (rys. 1 lewy). W prezentacji krawędziowej przeszkadzają linie siatkowe oraz krawędzie pozorne, natomiast brak jest linii konturowych, co jest błędem w modelach o symetrii osiowej. Dlatego dla sporządzania widoków na arkuszach z obiektów przestrzennych od dawna oferowane są polecenia profil oraz przekrój pozwalające wykonać potrzebne widoki modelu w postaci zbioru dodatkowych elementów rysunkowych pokazujących wybrany model z żądanej strony(rys. 1 po prawej). Wadą tych poleceń jest kłopotliwe ręczne tworzenie poszczególnych rzutów, ustawianie podziałki, wykonywanie widoku bryły (profilu) oraz wyłączenie warstw modelu. Poszczególne rzuty muszą być ręcznie wyrównywane i przy każdej zmianie modelu musi być powtarzana procedura wykonywania profili, gdyż nie ma stałego powiązania profilu z modelem. Wraz z rozwojem programu pojawiła się możliwość tworzenia dokumentacji półautomatycznie z wykorzystaniem polecenia przygotowujących konfigurację rzutuj i polecenia tworzącego potrzebne profile i widoki rysrzut. Nadal jednak brakowało powiązania tak utworzonych profili/widoków modelu z modelem. Te niedogodności zaczęto usuwać od wersji 2012, gdzie umożliwiono wykonywanie rzutów z modelu z pełnym powiązaniem z modelem ale bez możliwości wykonywania szczegółów i przekrojów. Od wersji 2013 istnieje już pełna możliwość tworzenia rzutów, przekrojów i szczegółów. Informacje na ten temat zostaną omówione w następnym ćwiczeniu. Od wersji 2013 polecenia właściwe do konfigurowania rzutni na arkuszu/układzie znajdują się w osobnej karcie o nazwie Układ. Karta Wyświetl udostępnia polecenia tylko do konfigurowania i tworzenia rzutni w obszarze modelu. Część poleceń znajduje się w karcie Narzędzia Główne panel Modelowanie (w części zakrytej). Sa to polecenia: rzutuj, rysrzut i profil. W tej samej karcie znajduje się panel Przekrój służący do generowania przekrojów. Rys. 1. Widok w trybie krawędziowym (lewy) i widok zgodny z normami (prawy) uzyskany poleceniem profil. Widok bryły Polecenie profil służy do sporządzania widoku bryły pozbawionego niepotrzebnych linii, ale za to uzupełnionego liniami konturowymi czyli dokładnie jej profilu. Pozwala ono rozdzielić linie profilu na widoczne i niewidoczne poprzez umieszczenie ich na różnych warstwach. Ponadto polecenie daje użytkownikowi możliwość usunięcia krawędzi pozornych (stycznych). Można je wydać tylko w przestrzeni modelu, ale udostępnionej przez rzutnie z obszaru papieru. Efektem polecenia jest utworzenie anonimowego bloku 2D lub 3D składającego się z obiektów liniowych. Elementy bloku 2D są umieszczane w jednej płaszczyźnie zaś bloku 3D pokrywają się z krawędziami modelu i w związku z tym są umieszczane na wielu płaszczyznach lub tworzą krzywe 3D. Pozytywna odpowiedź na pytanie: 1
Wyświetlić ukryte linie profilu na osobnej warstwie? [Tak/Nie] <T>: pozwala na rozdzielenie widocznych i niewidocznych linii na różne warstwy. Dodatkowo, jeżeli w rysunku jest załadowany typ linii HIDDEN/UKRYTE, to zostanie on automatycznie użyty na warstwie, na której umieszczone będą linie niewidoczne. Polecenie to tworzy nowe warstwy o nazwach PV-xxx na linie widoczne oraz PH-xxx na linie niewidoczne (xxx jest numerem heksadecymalnym) dlatego po zakończeniu polecenia warto zmienić ich nazwy adekwatnie do tego co one przedstawiają Pozytywna odpowiedź na pytanie: Rzutować linie profilu na płaszczyznę? [Tak/Nie] <T>: pozwala na utworzenie bloku 2D umieszczonego na płaszczyźnie równoległej do płaszczyzny aktualnego widoku poprowadzonej przez początek aktualnego LUW. Wersja 2D jest wygodniejsza do wymiarowania w obszarze modelu, ale aby je wykonać konieczne jest zdefiniowanie na płaszczyźnie profilu osobnego LUW. LUW warto zmienić przed wydaniem polecenia (wygodna opcja to Nowy widok) bo należy pamiętać, że profil 2D jest tworzony na płaszczyźnie równoległej do płaszczyzny ekranu i przechodzącej przez punkt początkowy aktualnego LUW Wreszcie ostatnie pytanie : Usunąć styczne krawędzie? [Tak/Nie] <T>: pozwala ustalić czy krawędzie pozorne mają zostać w profilu pominięte. Standardowe odpowiedzi na te pytania (3 x Tak) odpowiadają powszechnie stosowanym normom sporządzania dokumentacji technicznej. Przygotowanie przekrojów Do tworzeniu przekroi brył służy polecenie przekrój. Polecenie to właściwie generuje nie tyle przekrój co kład przekroju bryły określoną płaszczyzną. Przekrój może być wykonany płaszczyzną zdefiniowaną trzema punktami (opcja 3punkty), płaszczyzną widoku (opcja Widok) płaszczyznami równoległymi do płaszczyzn XY, YZ lub ZX aktualnego LUW u (opcje XY..ZX), płaszczyzną innego płaskiego obiektu (opcja Obiekt) lub płaszczyzną zdefiniowaną przez punkt i jej wektor normalny (opcja oś Z). Wynikiem polecenia jest utworzenie w płaszczyźnie przekroju regionu. Nie jest on kreskowany. Aby to uczynić trzeba uprzednio zdefiniować w jego płaszczyźnie nowy LUW. Samo kreskowanie jest już łatwe wystarczy bowiem wskazać region jako obiekt do kreskowania (przycisk Dodaj: Wybierz obiekty). Ponieważ region reprezentuje kład przekroju konieczne będzie też dorysowanie brakujących krawędzi i osi widocznych w danym przekroju. Powinno się je rysować w nowo zdefiniowanym LUW (tym samym co dla kreskowania). Pewien problem stanowią przekroje łamane. W tym przypadku można je zbudować modyfikując i łącząc ze sobą klika przekrojów sprowadzonych do jednej płaszczyzny. Pomocne jest tu polecenie rozbij pozwalające wydzielić z utworzonych przekrojów krawędzie, które można użyć do budowania ostatecznego przekroju. Można też skorzystać i innej techniki. Mianowicie w roli płaszczyzn przekroju łamanego można wykorzystać ściany innego pomocniczego obiektu 3D rysunek 2. a) b) c) Rys. 2. Sposób tworzenia przekroju łamanego. a) obiekt i krawędź przekroju. b) przeniknie (linia przerywana) miedzy obiektem a bryłą pomocniczą zbudowaną na bazie krawędzi przekroju. c) pozostawienie odpowiednich ścian przenikania (po uprzednim rozbiciu bryły przenikania) i wykonanie na ich bazie kreskowania na LUW zdefiniowanym na jednej ze ścian. 2
Obiekt pomocniczy tworzymy na bazie krawędzi (rys. 2a) przekroju dorysowując dodatkowe linie obejmujące jedną z części bryły w celu utworzenia regionu, który później wyciągamy na wysokość bryły. Wykonujemy później przenikanie obu brył z opcją utworzenia bryły przenikania (rys. 2b). Pomocniczą bryłę możemy usunąć natomiast bryłę przenikania rozbijamy i usuwamy jej niepotrzebne ściany pozostawiając jedynie siany przekroju. Na końcu sprowadzamy LUW na jedną ze ścian i wykonujemy kreskowanie wskazując jako obiekty do kreskowania pozostawione ściany (rys. 2c). W razie potrzeby można dokonać edycji kreskowania i przyciskiem Odtwórz obwiednię odtworzyć krawędzie kreskowania na płaszczyźnie kreskowania. Polecenie płaszczyzna przekroju W nowszych wersjach oprogramowania dodatkowo pojawiła się opcja tworzenia przekroju za pomocą polecenia Płaszczyzna przekroju płaprzekr. Polecenie to tworzy obiekt przekroju, który działa jako narzędzie przecinający element 3D (bryłę, siatkę). Obiekt ten (początkowo płaszczyzna) może zostać rozbudowany o tzw. uskoki tworząc złożony obiekt przestrzenny służący m in. do tworzenia przekrojów złożonych lub prostych oraz do analizy przecinanego obiektu Polecenie to wybrać najlepiej z karty Narzędzia główne/panel Przekrój. (rys. 3.) lub z klawiatury płaprzekr. Po wykonaniu płaszczyzny przekroju mamy do wyboru 3 opcje: Przekrój na bieżąco (przekbież) wykonanie przekroju przez obiekt (pokazanie obiektu po działaniu płaszczyzny przekroju jako obiektu tnącego) w celu jego lepszej wizualizacji. Ponowne wybranie tej opcji anuluje działanie płaszczyzny przekroju Dodanie uskoku (płaszczprzekusk) możliwość dodania uskoku do płaszczyzny przekroju w miejscu wskazanym Utworzenie bloku (płaszczprzeknablok) wykonanie z danego obiektu 3D: bloku (2D) będącego widokiem przekroju obiektu wzdłuż płaszczyzny przekroju z pokazaniem krawędzi przekroju i kreskowaniem części przeciętych (wzór i wygląd kreskowania zmieniamy w ustawieniach przekroju patrz niżej) lub bloku 3D będącego bryłą 3D po wykonaniu przekroju Dodatkowe 2 polecenia dostępne w panelu przekrój nie dotyczą płaszczyzny przekroju: Rzut płaski (rzutpłaski) wykonanie profilu z całego obiektu 3D Wyodrębnij krawędzie (wydzkraw) utworzenie dodatkowego modelu krawędziowego z danego obiektu 3D Ustawienia obiektu przekroju (płaszczyzny przekroju) wywołujemy wciskając przycisk na tym panelu. W ustawieniach mamy możliwość zdefiniowanie wyglądu poszczególnych wariantów działania płaszczyzny przekroju. Polecenie umożliwia między innymi wybór wzoru kreskowania dla bloku przekroju 2D. Jeżeli tych zmian nie wykonamy przed wywołaniem polecenia to istnieje możliwość modyfikacji przez edycję elementu. Rys. 3. Polecenie płaszczyzna przekroju 3
Częściowo zautomatyzowane tworzenie dokumentacji technicznej Strategia przygotowania dokumentacji technicznej sposób częściowo zautomatyzowany polega na wykonaniu kilku kroków. Zmianą w stosunku do zwykłego polecenia profil jest tu wygodniejszy i szybszy, sposób generowania rzutni, profili i przekrojów. Jego zaletą jest automatyczne tworzenie rzutni, warstw oraz sterowanie widocznością warstw w rzutniach. Sporządzanie arkusza dokumentacji technicznej sprowadza się do czterech znanych już kroków: 1. Przygotowanie LUW ów 2. Tworzenie rzutni 3. Generowanie profili i przekrojów w rzutniach. 4. Wymiarowania rysunku. Do wykonania kroków 2 i 3. wykorzystuje się polecenia rzutuj oraz rysrzut wydawane w odpowiedniej kolejności. Pierwsze stosujemy do utworzenia rzutni zamiast polecenia rzutnie. Polecenie to automatyzuje wszystkie czynności związane z tworzeniem rzutni włącznie z manipulowaniem widocznością warstw jak i wyrównywaniem widoków. Drugie wyręcza nas w tworzeniu profili i przekrojów i zastępuje polecenia profil i przekrój. Jego przewagą jest to, że wykonuje ono całą czarną robotę łącznie z kreskowaniem i dorysowywaniem brakujących krawędzi na przekroju. W wersjach programu stosujących menu wstążkowe polecenie jest dostępne w karcie Narzędzia główne/ panel Modelowanie (rys. 4). Kolejne polecenia: Rzutuj Rysrzut Profil Rys. 4. Dostęp do poleceń rzutuj, rysrzut i profil w panelu Modelowanie (v.2010) Polecenie rzutuj umożliwia stworzenie konfiguracji rzutni z pomocą 4 opcji, z tym że opcja Luw musi być użyta jako pierwsza na nowym arkuszu (obecnie arkusz oznacza się jako układ): Luw tworzenie rzutni w płaszczyźnie XY wybranego układu współrzędnych (bieżącego, globalnego lub o określonej nazwie) należy podać podziałkę w tworzonej rzutni a następnie wskazać środek rzutni i dwa narożniki wyznaczające granice rzutni; Orto tworzenie rzutni z rzutem prostopadłym do wybranej strony istniejącej na arkuszu rzutni, przy wskazywaniu boku rzutni należy wskazać ten bok, z którego patrzymy na model; pomocniczy tworzy widok pomocniczy, należy wskazać w wybranej istniejącej rzutni 2 punkty tworzące z kierunkiem osi Z danego widoku płaszczyznę pomocniczą, względem której jest tworzony nowy widok; Przekrój tworzy przekrój danego obiektu w oparciu o wskazane 2 punkty w wybranej rzutni. Cały proces tworzenia dokumentacji zostanie omówiony na przykładzie bryły tworzonej w ramach ćwiczenia. 4
Przygotowanie LUW ów Przygotowanie LUWów odbywa się jak to opisano w poprzednich ćwiczeniach. Dla naszych potrzeb wystarczą tylko dwa LUWy pokazane niżej o nazwach podanych pod rysunkiem 5. Ich ustawienie jest powiązane z rzutami jakie chcemy uzyskać na rysunku końcowym. W LUWie BOK płaszczyzna XY0 pokrywa się z bokiem elementu zaś w LUWie PODSTAWA płaszczyznaxy0 pokrywa się z podstawą elementu. BOK Rys. 5. LUWy potrzebne do prawidłowego utworzenia rzutni PODSTAWA Tworzenie rzutni Poleceniem rzutuj robimy rzutnie, które są przygotowane do stworzenia profili i przekrojów. Rzutnie należy robić TYLKO tym poleceniem. Różni się ono od poznanych dotąd poleceń rzutnie tym, że oprócz rzutni tworzone są automatycznie nowe warstwy i nadawany jest im odpowiedni status widoczności. Ponadto w rzutniach ukryte są pewne informacje, które później wykorzystywane są przez polecenie rysrzut. Tak więc rzutuj tworzy rzutnie używając rzutowania ortogonalnego, w celu rozmieszczenia na arkuszu wielu rzutów i przekrojów brył 3D. Rzutnie A i C pokazane na rysunku 66 tworzymy poleceniem rzutuj opcją Luw Nazwany Nazwa LUW jak to pokazano niżej Podaj opcję [Luw/Orto/pomoCniczy/Przekrój]: L Podaj opcję [Nazwany/Globalny/?/Aktualny]<aktualny>: N Podaj nazwę LUW do wywołania: PODSTAWA dla A i BOK dla C Podaj skalę rzutu <1.0>: Enter dla A oraz 5 i Enter dla C Określ środek rzutu: Klikaj myszą na arkuszu, aż uzyskasz właściwe położenie widoku i naciśnij Enter Określ pierwszy narożnik rzutni: Określ 1-szy punkt narożny rzutni A lub C Określ inny narożnik rzutni: Określ 2-gi punkt narożny rzutni A lub C Podaj nazwę widoku: Wpisz nazwę widoku np.:wa dla A oraz WC dla C i wciśnij Enter B C A Rys. 6. Układ rzutni uzyskany po poleceniu rzutuj Rzutnię B pokazaną na rysunku tworzymy opcją Przekrój wg dialogu pokazanego przykładowo niżej. Podaj opcję [Luw/Orto/pomoCniczy/Przekrój]: P Określ pierwszy punkt płaszczyzny przekroju: wskazujemy Centrum otworu Określ drugi punkt płaszczyzny przekroju: wskazujemy dowolny punkt linii pokazanej na rysunku Określ stronę widoku: Wskaż punkt oznaczony na rys.6 gwiazdką Podaj skalę rzutu <aktualnie>: 1 Określ środek rzutu: Klikaj myszą, aż uzyskasz właściwe położenie i naciśnij Enter 5
Określ pierwszy narożnik rzutni: Wskaż 1-szy punkt narożny rzutni B Określ przeciwległy narożnik rzutni: Wskaż 2-gi punkt narożny rzutni B Podaj nazwę widoku: Wpisz nazwę widoku np. PRZEKROJ i wciśnij Enter Wprowadzenie skali jest odpowiednikiem podania współczynnika powiększenia jak dla polecenia zoom w stosunku do obszaru papieru. Wartością domyślną jest skala 1:1 czyli 1, która jest odpowiednikiem zoom 1.0xp [skala 1:2,5 to 0.4 (bo 1/2,5=0,4) itd.]. Nazwy widoków są ważne albowiem na ich podstawie tworzone są automatycznie nowe warstwy wg schematu NazwaWidoku-VIS na krawędzie widoczne NazwaWidoku-HID na krawędzie niewidoczne NazwaWidoku-DIM na wymiarowanie (wykorzystamy ją na rys. osi) NazwaWidoku-HAT na kreskowanie Opisywane polecenie tylko przygotowuje rzutnie. Tak więc np. na rzutni B nie ma jeszcze przekroju. Pojawi się on dopiero po etapie opisanym dalej. Zanim do tego dojdzie zmienimy kształt rzutni C na kołowy. W tym celu rysujemy na jej tle koło (w obszarze papieru a nie modelu) a następnie wydajemy polecenie przytrzut. Wybierz obiekt przycinający lub [wielobok] <wielobok>: wskazujemy okrąg Po tych zabiegach rzutnia C zmienia kształt z prostokątnego na kołowy jak to pokazano na rysunku 7. Tworzenie profili i przekrojów Rys. 7. Przekształceniu rzutni prostokątnej w kołową poleceniem przytrzut Teraz poleceniem rysrzut generujemy profile i przekroje w rzutniach. To polecenie wymaga przygotowania rzutni poleceniem rzutuj i nie działa na rzutniach sporządzonych poleceniem RZUTNIE. Po wydaniu polecenia wystarczy wskazać rzutnie A, B i C, aby uzyskać efekt pokazany na rysunku 8a. a) b) Rys. 8. Widok arkusza po wykonaniu polecenia rysrzut (a) oraz dalszej edycji (b) Jak można zauważyć AutoCAD użył domyślnego wzoru i skali kreskowania. Podobnie linie niewidoczne są narysowane linią ciągłą. Potrzebne są też drobne korekty jak np. dorysowanie osi. Żeby uzy- 6
skać efekt jak na rys. 8b musimy przełączyć się na model i wejść do rzutni B a potem do A i tam dokonać odpowiednich zmian. Aby zadanie usprawnić i nie popsuć wygenerowanych widoków użyjemy tu komplementarnych poleceń rzutniamaks i rzutniamin dostępnych także w pasku stanu (rys. 9). Rys. 9. Widok fragmentu paska stanu dla wersji 2006 i 2010, z zaznaczoną ikoną minimalizacji rzutni rzutniamin (v.2006) i maksymalizacji rzutni rzutniamaks (v.2010) Polecenie rzutniamaks spowoduje przejście do modelu w ostatnio aktywnej rzutni powiększając ją tymczasowo do rozmiaru całego okna. Teraz możemy dokonać stosownych zmian. Zaletą tego sposobu nad zwykłym przejściem na zakładkę Model albo wejściem do modelu w rzutni jest to, że operacje zmiany widoku wykonane w tym stanie są chwilowe i nie wpływają na normalny wygląd rzutni oraz to, że mamy włączone tylko warstwy widoczne w danej rzutni, a nie wszystkie jak w przypadku zakładki model. Przejście między rzutniami odbywa się strzałkami zlokalizowanymi po obu stronach ikony w pasku stanu (rys. wyżej). Powrót do normalnego widoku rzutni odbywa się poleceniem rzutniamin. Wymiarowanie Rysunek wymiarujemy w obszarze PAPIERU a nie MODELU. W wersji AutoCAD a 2000 i starszej należało wymiarować w obszarze modelu. W wersjach 2002 i nowszych powinno się to robić w obszarze papieru jako, że ten jest przeznaczony na elementy opisowe a nie konstrukcyjne. Wymiarując koniecznie należy stosować uchwyty. AutoCAD pamięta do jakich punktów i których obiektów odnosiło się wymiarowanie, tak że jakiekolwiek zmiany w widoku przenoszą się automatycznie na linie wymiarowe. 7
Wykaz poleceń Polecenie przekrój, _section, M: Rysuj Bryły - Przekrój Bryła profil, _solprof M: Rysuj Bryły Ustawienia Profilu Bryła rzutuj, _solview M: Rysuj Bryły Ustawienia Widoku Bryły rysrzut, _soldraw M: Rysuj Bryły Ustawienia Rysunku Opis Tworzy przekrój zadaną płaszczyzną. Przekrój jest regionem. Opcje oferują różne sposoby definiowania płaszczyzny przekroju. I tak: O Obiekt, wybiera pł. równoległą do pł. obiektu przechodzącą przez wskazany punkt. Z oś Z, definiuje pł. przez punkt i normalną do niej W Widok, definuje pł. jako równoległą do pł. rzutowania widoku przechodzącą przez wskazany punkt. XY..ZX definiuje pł. jako równoległą do odpowiednich pł. LUW przechodzącą przez wskazany punkt. 3 3punkty, def. pł. trzema punktami. Generuje linie profilu obiektu bryłowego czyli te linie, które są widoczne w rzeczywistości, gdy popatrzymy na obiekt z zadanego punktu widzenia. To polecenie można wydać tylko z zakładki arkusza. Na arkuszu musi być utworzona co najmniej jedna rzutnia. Przed wydaniem polecenia trzeba przełączyć się do obszaru modelu. Skutkiem polecenia jest wygenerowanie bloku anonimowego, który przedstawia widok bryły, czyli zbiór jej krawędzi z wyłączeniem linii siatkowych, ale z włączeniem linii zarysu kształtu obiektu (istotne dla brył obrotowych). Linie niewidoczne można wyświetlić na osobnej warstwie (zalecana opcja). Blok ten może być płaski jeśli na pytanie: Rzutować linie profilu na płaszczyznę? [Tak/Nie] <T> odpowiemy Tak lub trójwymiarowy jeśli Nie. Polecenie tworzy rzutnie przeznaczone na określone widoki. Automatyzuje ono wiele czynności jak np: tworzenie i wyłączanie warstw, ustalanie skali widok oraz wyrównywanie widoków. Jest ono wstępem do polecenia rysrzut. Polecenie tworzy profile i przekroje we wskazanych rzutniach przygotowanych uprzednio poleceniem rzutuj zgodnie z ich przeznaczeniem. Zastępuje ono polecenia profil i przekrój. PS: PS: M: Bryły rzutniamaks, _vpmax (wskaż rzutnię) Menu kursora Maksymalizuj rzutnię rzutniamin, _vpmin (wskaż rzutnię) Menu kursora Minimalizuj rzutnię przytrzut, _vpclip (wskaż rzutnię) Menu kursora Przytnij rzutnię Maksymalizuje rzutnię do rozmiarów okna zakładki arkusza i pozwala pracować w niej tak jak na zakładce modelu zachowując widoczność warstw danej rzutni. Polecenia zmiany widoku wydane w czasie pracy nie wpływają na widok modelu po powrocie do obszaru papieru lub po zmianie rzutni. W tym trybie okno arkusza obrysowane jest czerwoną ramką. Polecenie przywraca normalny widok arkusza. Polecenie odwrotne do rzutniamaks. Widoczne obok ikonki polecenia strzałki (pasek stanu) pozwalają przejść do innych rzutni bez konieczności powrotu do obszaru papieru. Nadaje wskazanej rzutni kształt wskazanej figury zamkniętej utworzonej w obrębie arkusza. Legenda: linia poleceń; M: menu; pasek narzędziowy 8
Ćwiczenie nr 4 zadania do wykonania Zadanie A Celem będzie wykonanie rysunku pokazanego NA KOŃCU zadania. Wykorzystaj model z poprzedniego ćwiczenia Krok 1. Wykonanie przekroju. Zgodnie z rysunkiem należy wykonać przekrój A A. Zadanie to można wykonać na dwa sposoby: Poleceniem przekrój (wariant A) lub z użyciem płaszczyzny przekroju płaprzekr i wykonanie bloku z przekrojem płaszczprzeknablok (wariant B) Wariant A Krok 1 A. Trudność wykonania przekroju polega na tym, że potrzebujemy przekrój łamany (cięcie łańcuchem płaszczyzn) podczas gdy polecenie przekrój tworzy tylko przekrój prosty (cięcie jedną płaszczyzną). Aby sobie z tym poradzić musimy wykonać dwa przekroje na osobnej warstwie. Uwaga wykonując przekrój centralny wskazać do przekroju obiekt oraz walec przeznaczony na gwint. (Uwaga NIE KRESKO- WAĆ - kreskowanie ma na celu jedynie podkreślić oba przekroje) Rozbijmy teraz oba przekroje, które są blokami. Potem usuńmy niepotrzebne linie z przekroju bocznego (wskazanego kursorem na poprzednim rys.) Zostawiamy tylko linie odnoszące się do łącznika. Następnie przesuwamy część przekroju bocznego do przekroju centralnego. Ten przekrój też modyfikujemy tak aby po przesunięciu powstał przekrój jak na rys. obok. Dorysujmy jeszcze brakujące krawędzie i po wyłączeniu warstwy z obiektem zakreskujemy przekrój. Pamiętaj o przestawieniu LUW'a. Wariant B Krok 1B Przekrój można również wykonać poleceniem płaszczyzna przekroju płaprzekr (przy aktywnym LUW ustawionym na podstawie lub górze elementu). Przy pomocy opcji Rysuj przekrój wykonujemy łamany zestaw płaszczyzn (na rysunku pokazano element po zastosowaniu opcji Przekrój na bieżąco) Następnie wykonujemy blok 2D (płaszczprzeknablok) zawierający przekrój bryły. W edytorze bloku zmieniamy wzór kreskowania i usuwamy/dodajemy elementy przekroju. 9
Krok 2. Przechodzimy teraz do obszaru arkusza i tworzymy dwie prostokątne rzutnie. Ustalamy w obu podziałkę na 1:1 (zoom 1xp). Aby utworzyć poprawnie oba widoki należy skorzystać z LUW'ów zdefiniowanych dla podstawy i rzutu bocznego. W zależności od wyboru metody realizacji przekroju (krok 1) w górnej rzutni umieszczamy widok przekroju (wybierając odpowiedni LUW i wykonując plan). albo widok boczny z widoczną w nim jedynie warstwą z blokiem przekroju. W rzutni dolnej umieszczamy widok z góry na bryłę. Teraz aby uzyskać sensowny (z punktu widzenia rys. technicznego) widok obiektu z góry musimy wykonać polecenie profil. Polecenie to tworzy widok obrysu obiektu ze wszystkim krawędziami rzeczywistymi i bez krawędzi pomocniczych. Polecenie to należy wykonać w arkuszu, znajdując się w modelu rzutni dolnej. Na trzy pytania: Wyświetlić ukryte linie profilu na osobnej warstwie? [Tak/Nie] <T>: Rzutować linie profilu na płaszczyznę? [Tak/Nie] <T>: Usunąć styczne krawędzie? [Tak/Nie] <T>: odpowiadamy standardowo Tak (wystarczy wcisnąć ENTER). Polecenie to tworzy na warstwach o nazwach PV-nn i PH-nn (nn - jest numerem heksadecymalnym) dwa bloki. Jeden umieszczony na PV-nn zawiera widoczne krawędzie i zewnętrzne obrysy obiektu a drugi znajdujący się na PH-nn zawiera krawędzie i obrysy niewidoczne. Warto zmienić na tych warstwach kolory i typy linii zwłaszcza na PH-nn wypadało by ustalić typ linii na HIDDEN/UKRYTE. Wskazane jest zmienić im też nazwy na bardziej czytelne. Po wykonaniu tego polecenia blokujemy w tej rzutni prawie wszystkie warstwy z wyjątkiem warstwy na osie podstawy oraz warstwy są utworzone poleceniem profil. Krok 3. Kolejnym etapem jest wykonanie rzutni okrągłej na szczegół (ustalamy skalę na 10xp) oraz zgranie widoków w rzutni górnej i dolnej (polecenie mvsetup). W ten sposób uzyskamy wygląd arkusza jak na rysunku. Krok 4. Ostatnim etapem jest naniesienie wymiarów, opisów i oznaczeń. Wszystkie te elementy wykonujemy na odpowiednich warstwach w obszarze papieru 10
11
Zadanie B Wykonaj model elementu oraz utwórz 2 arkusze z rzutniami. Wymiary elementu są na rysunku obok. Rzutnie A utwórz jako widok dla Luw, B jako przekrój a C jako rzut pomocniczy. Należy pamiętać o właściwym wskazywaniu punktów przy określaniu strony rzutni do rzutowania (wskazujemy na ten bok rzutni, który znajduje się od strony patrzenia na element). Dla widoku pomocniczego (C) jako płaszczyznę pomocniczą wskazujemy dwa punkty na końcu elementu walcowego Podaj opcję [Luw/Orto/pomoCniczy/Przekrój]: wybierz L dla A, P dla B i C dla C Punkty płaszczyzny pomocniczej Na innym arkuszu wykonaj rzuty ortogonalne opcją Orto, aby uzyskać efekt jak na rysunku niżej. Strzałki na rysunku pokazują punkty strony rzutni do rzutowania oraz kierunek rzutów Strona rzutni do rzutowania 12