Problemy opieki nad osobami niesamodzielnymi w świetle badania PolSenior Piotr Błędowski Szkoła Główna Handlowa Instytut Pracy i Spraw Socjalnych Polskie Towarzystwo Gerontologiczne Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2007-2010 jako projekt badawczy zamawiany
Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce Niski poziom sprawności jako przesłanka pomocy Zapotrzebowanie na pomoc obejmuje zapotrzebowanie na świadczenia opiekuńcze oraz pielęgnacyjne. Najważniejsze przesłanki popytu na takie świadczenia to między innymi: zaawansowany wiek, pozostawanie w jednopokoleniowym gospodarstwie domowym, niska sprawność w zakresie skal ADL i IADL, występowanie chorób przewlekłych. Celem badania było ustalenie skali subiektywnie definiowanego zapotrzebowania na uwarunkowaną stanem zdrowia i samodzielności pomoc ze strony osób trzecich.
Kobiety i mężczyźni w wieku 65 lat i więcej zdecydowanie wymagający pomocy innych (w %) Wniosek: feminizacja starości przesłanką dla podjęcia działań
Ludzie starsi według częstotliwości zapotrzebowana na pomoc ze strony innych (w %) zdecydowa nie tak n=576 raczej tak n=722 Ogółem n=1298 stale 68,4 16,6 39,6 kilka razy dziennie 16,1 17,0 16,6 raz dziennie 5,0 11,2 8,5 kilka razy w tygodniu 6,4 20,5 14,3 raz w tygodniu 1,6 14,1 8,6 rzadziej niż raz w tygodniu 1,9 15,5 9,5 trudno powiedzieć 0,5 5,0 3,0 Wniosek: profilaktyka rehabilitacja - opieka
Opinie respondentów na temat częstotliwości potrzebnej pomocy i częstotliwości jej udzielania (w %) Jak często otrzymuje Pan(i) taką pomoc? stale Jak często potrzebuje Pan(i) takiej pomocy? kilka razy dzienni e raz dzienni e kilka razy w tygodni u raz w tygodni u rzadziej niż raz w tygodni u trudno powied zieć stale 92 24 20 14 9 7 18 kilka razy dziennie 6 (91) 67 19 5 0 1 0 raz dziennie 0 3 (90) 51 2 3 1 0 kilka razy w tygodniu 1 2 5 (89) 68 11 1 10 raz w tygodniu 0 0 0 3 (85) 62 12 7 rzadziej niż raz w tygodniu 0 0 2 2 4 (90) 68 9 nie otrzymuję pomocy 2 3 4 6 11 6 9 trudno powiedzieć 0 0 0 0 0 4 46 Skoro jest tak dobrze, to dlaczego jest tak źle???
Osoby udzielające pomocy według typu gospodarstwa domowego respondentów (w %) członkowie rodziny opiekunka z ośrodka pomocy społecznej sąsiedzi, przyjaciele osoba obca mieszkająca z respondent em osoba obca mieszkająca oddzielnie inna osoba z innymi osobami 96,1 2,2 5,3 2,5 1,3 2,0 samotnie 87,7 9,0 22,7 0 4,1 1,7 p < 0,001 <0,001 <0,001 <0,01 NS Wniosek: główny (i przytłaczający) ciężar opieki spoczywa na rodzinie. Rodzina udziela pomocy 93,5% osobom starszym, inni opiekunowie nieformalni 9,3%, a pomoc społeczna 4,0%. Potrzeba wsparcia dla rodziny.
Osoby udzielające pomocy według miejsca zamieszkania respondentów (w %) wielkość miejscowości członkowie rodziny opiekunka z ośrodka pomocy społecznej sąsiedzi, przyjaciele inna osoba wieś 96,4 1,6 8,1 4,0 miasto <20 tys. 93,1 6,1 9,9 6,7 miasto 20 tys-50000 91,5 5,1 11,2 7,2 miasto 50001-200000 87,6 7,1 11,4 9,1 miasto 200001-500000 88,4 3,9 15,0 7,7 miasto powyżej 500000 94,0 5,5 7,4 9,5 Ogółem 93,5 4,0 9,3 6,5 p <0,001 <0,05 NS NS Wniosek: szczególna potrzeba wzmocnienia pomocy formie usług opiekuńczych na wsi
Zapotrzebowanie na pomoc w Polsce i struktura świadczeniobiorców społecznego ubezpieczenia pielęgnacyjnego w Niemczech według wieku (w %) Wniosek: zapotrzebowanie na pomoc wzrasta w miarę demograficznego starzenia się społeczeństwa
Respondenci według płci i wysokości dochodu w miesiącu poprzedzającym badanie (w %) Wniosek: potrzeba rozszerzenia zakresu finansowania świadczeń dla osób niesamodzielnych ze środków publicznych
Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce Wnioski
Skala i intensywność zapotrzebowania na pomoc zależy od kilku czynników natury społeczno-demograficznej. Należą do nich: wiek ponad 80 lat, a szczególnie 90 lat i więcej, zamieszkiwanie na terenach wiejskich i słabo zurbanizowanych, płeć, wielkość i skład gospodarstwa domowego. Rodzina jest instytucją, zdecydowanie najczęściej udzielającą wsparcia i pomocy. Dalszej analizy wymaga ustalenie czynników natury biologicznej i medycznej, a zwłaszcza ocena poziomu sprawności respondentów jako przyczyn występowania zapotrzebowania na pomoc ze strony osób trzecich.
Dziękuję za uwagę piotr.bledowski@sgh.waw.pl