Nazwa modułu: Projektowanie systemów informatycznych Rok akademicki: 2016/2017 Kod: IIN-1-304-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Kierunek: Informatyka Specjalność: Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 3 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr inż. Żabińska-Rakoczy Małgorzata (zabinska@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr inż. Żabińska-Rakoczy Małgorzata (zabinska@agh.edu.pl) dr inż. Dyduch Tadeusz S. (tdyduch@agh.edu.pl) dr inż. Olejarz-Mieszaniec Ewa (ewao@agh.edu.pl) Krótka charakterystyka modułu Moduł ma dostarczyć studentom podstawowej wiedzy z zakresu inżynierii oprogramowania w ujęciu praktycznym, ze szczególnym naciskiem na proces pozyskiwania i dokumentowania wymagań. Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Zna i rozumie podstawowe pojęcia dotyczące analizy i projektowania systemu informatycznego IN1A_W06 M_W002 Zna i rozumie etapy/fazy procesu wytwórczego, podstawowe modele IN1A_W13 M_W003 Zna i rozumie wytwarzane artefakty, w szczególności sposoby opisu wymagań IN1A_W04 Umiejętności M_U001 Potrafi używać podstawowych narzędzi CASE IN1A_U10 Kolokwium M_U002 Potrafi dokumentować wymagania przy pomocy scenariuszy oraz diagramów IN1A_U03 Kolokwium M_U003 Potrafi opisywać proste aktywności w systemie informatycznym używając metod UML IN1A_U11 Kolokwium Kompetencje społeczne 1 / 5
M_K001 Rozumie potrzebę uczenia się IN1A_K01 Egzamin Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład audytoryjne laboratoryjne projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 Umiejętności M_U001 M_U002 M_U003 Zna i rozumie podstawowe pojęcia dotyczące analizy i projektowania systemu informatycznego Zna i rozumie etapy/fazy procesu wytwórczego, podstawowe modele Zna i rozumie wytwarzane artefakty, w szczególności sposoby opisu wymagań Potrafi używać podstawowych narzędzi CASE Potrafi dokumentować wymagania przy pomocy scenariuszy oraz diagramów Potrafi opisywać proste aktywności w systemie informatycznym używając metod UML Kompetencje społeczne M_K001 Rozumie potrzebę uczenia się Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład 1.Podstawowe pojęcia (2 Systemy informacyjne i informatyczne: pojęcia związane z projektowaniem systemów informatycznych i obecnymi problemami ( Marsz ku klęsce ). Co to jest dobry system i jak do tego dążyć. Prawo Brooksa i zasada Brooksa. Przykłady spektakularnego załamania się dużych systemów przyczyny. 2.Klasyczny cykl życia systemu informatycznego (2 Etapy, fazy i czynności, wyniki; zalety i wady, przykład standardu ( documentdriven ). Podstawowe modele procesu wytwórczego (prototypowanie wymagań; iteracyjne: przyrostowy, spiralny), istota, zalety, wady i obszary zastosowań. 2 / 5
3.Etap planowania (2 Faza strategiczna, studium wykonalności, metody szacowania kosztów projektu (m.in. COCOMO) i czasu trwania projektu (diagramy Gantta, PERT); wyniki faz. Kryteria oceny rozwiązań; wskaźniki oceny jakości systemu. 4.Analiza systemowa (2 Opis dziedziny problemu, obszaru modelowania, zakresu odpowiedzialności systemu. Analiza potrzeb użytkowników, sposoby ich pozyskiwania, prezentacji, weryfikacja. 5.Faza określania wymagań (2 Czynności, wyniki, artefakty. Wymagania: funkcjonalne i niefunkcjonalne (z podziałem na klasy) i ich opis. Formularze opisu wymagań funkcjonalnych i niefunkcjonalnych. Przypadki użycia: od opisów słownych ( user s stories ), poprzez scenariusze (różne formy), wizualizacja wymagań diagramy Use Case (UML). Złożoność wymagań, sposoby opanowania złożoności. 6.Elementy modelowania strukturalnego (2 Trzy aspekty modelowania, trzy modele: funkcjonalny, bazodanowy, opis dynamiki systemu. Zasady tworzenia modeli, notacje, procedury modelowania, przykłady 7.Koncepcyjne i techniczne projektowanie systemu (2 Specyfikacje projektowe. Projektowanie interfejsu. Rezultaty analizy i projektowania. Dokumentowanie. Rola analityka systemowego i projektanta. Wspomaganie prac projektowych. 8. Testowanie systemu (2 Rodzaje testów. Prowadzenie procesu testowania i dokumentowanie. Integracja. Test cases. Udział użytkownika w procesie testowania systemu. 9. Zagrożenia dla systemu informatycznego (2 Zagrożenia i ryzyka. Zarządzanie ryzykiem. 10. Jakość systemu informatycznego (2 Kryteria oceny; wskaźniki oceny jakości systemu. Zarządzanie jakością. Standardy i normy dotyczące jakości systemu informatycznego. 11. Jednolite podejście do procesu analizy i projektowania (2 Zasady jednolitej metodologii, jej istota, cechy i etapy: rozpoczęcie, opracowanie, budowa, przekazanie. Czynności, wyniki, dostarczane artefakty. Plany iteracji. Definiowanie wizji produktu. 12. Model procesu jednolitego analizy i projektowania (2. Omówienie ważniejszych dyscyplin procesu: zarządzanie przedsięwzięciem, modelowanie działalności przedsiębiorstwa, zarządzanie wymaganiami, analiza i projektowanie, implementacja, testowanie, zarządzanie konfiguracją i zmianami oraz środowiskiem, wdrożenie. 13. Elementy zarządzania przedsięwzięciem projektowym (2 Role związane z procesem wytwórczym: kierownik, analityk, architekt, programista, tester. Zadania i czynności w ramach ról. Przepływy prac. 14. Wybrane zagadnienia organizacji prac projektowych (2 Kamienie milowe oraz rezultaty projektowania (artefakty) i wskazówki dotyczące ich prezentacji. Elementy UML w odniesieniu do procesu analizy i projektowania systemu informatycznego. laboratoryjne 1.Proste przykłady użycia narzędzi CASE (2 2. Sformułowanie zadań dotyczących analizy i projektowania, dyskusja n.t. wariantów (2 3. User Stories. Opis zadań w logice biznesowej: obszarów aktywności i procedur biznesowych (2 4. Tworzenie listy aktorów i przypadków użycia na podstawie user s stories ; opis 3 / 5
systemowych przypadków użycia (2 5. Dokumentowanie przypadków użycia wg ustalonego standardu (2 6. Tworzenie diagramów przypadków użycia Use Case Diagrams oraz Activity Diagrams tworzenie diagramów aktywności (2 7. Weryfikacja wstępnej wizji wymagań funkcjonalnych. Sprawdzenie wiadomości (2 8. Ustalenie wymagań funkcjonalnych i niefunkcjonalnych dla zakresu odpowiedzialności projektowanego systemu, opis formularzowy wymagań (2 9.Tworzenie podstawowego modelu strukturalnych. Przepływy danych i wzory dokumentów. Propozycje rejestrów danych. (2 10.Dekompozycja; wydzielanie podsystemów na podstawie obszarów aktywności (2 11.Tworzenie szczegółowych modeli funkcjonalnych; specyfikacja funkcji (2 12.Modelowanie konceptualne bazy danych systemu. Specyfikacje. (2 13. Modelowanie dynamiki systemu. Projektowanie interfejsu. Weryfikacja modeli (2 14.Prezentacje wyników prac, wytworzonych artefaktów. Recenzowanie prac. Sprawdzenie wiadomości i ocena prac (2 Sposób obliczania oceny końcowej 1.Aby uzyskać pozytywną ocenę końcową niezbędne jest uzyskanie pozytywnej oceny z ćwiczeń laboratoryjnych. 2.Obliczamy średnią arytmetyczną z ocen zaliczenia i egzaminów uzyskanych we wszystkich terminach. 3.Wyznaczamy ocenę końcową na podstawie zależności: if sr>=4.75 then OK:=5.0 else if sr>=4.25 then OK:=4.5 else if sr>=3.75 then OK:=4.0 else if sr>=3.25 then OK:=3.5 else if sr>=2.5 then OK:=3.0 else OK:=2.0 Wymagania wstępne i dodatkowe Nie podano wymagań wstępnych lub dodatkowych. Zalecana literatura i pomoce naukowe Literatura podstawowa: 1.Booch G., Rumbaugh J., Jacobson I.,: The Unified Modeling Language User Guide, Addison-Wesley Professional, 2005 2.Kruchten P.,: The Rational Unified Process. An Introduction, Addison-Wesley, 2005 3.Larman C., UML i wzorce projektowe, Helion, 2011 4.Roszkowski J.,: Analiza i projektowanie strukturalne, wyd. 3, Helion, 2004 Literatura uzupełniająca: 1.Bennett, S., McRobb S., Farmer R.: Object-Oriented Systems Analysis and Design Using UML, Mc Graw Hill, 2006 2.Sommerville I.,: Inżynieria oprogramowania, WN-T 2003 3.Unified Modeling Language Version: 2.5.1 Specification, OMG, 2017, https://www.omg.org/spec/uml 4.Yourdon E.,: Współczesna analiza strukturalna WN-T 1996 Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Nature-inspired phenomenons modelling method for managing complex waste disposal systems / Małgorzata ŻABIŃSKA, Wojciech TUREK, Krzysztof CETNAROWICZ, Paweł Pawłowicz // W: Proceedings of the second international Afro-European Conference for Industrial Advancement AECIA 2015 / eds. A. Abraham [et al.]. Switzerland : Springer International Publishing, 2016. (Advances in Intelligent Systems and Computing ; ISSN 2194-5357 ; vol. 427). ISBN: 978-3-319-29503-9 ; e-isbn: 978-3-319-4 / 5
29504-6. S. 579 589. Agent simulation of traffic optimisation with the use of complex networks analysis and voting / Jarosław KOŹLAK, Małgorzata ŻABIŃSKA // W: HoloMAS 2015 : industrial applications of Holonic and Multi-Agent Systems : proceedings / eds. Vladimír Mařík, [et al.]. Cham, [etc.] : Springer International, Publishing, cop. 2015. (Lecture Notes in Artificial Intelligence ; ISSN 0302-9743 ; 9266). ISBN: 978-3-319-22866-2 ; e-isbn: 978-3-319-22867-9. S. 230 241. Agentowy system realizacji usług Agent system for realization of operations / Małgorzata ŻABIŃSKA // Automatyka = Automatics ; ISSN 1429-3447. Tytuł poprz.: Automatyka : półrocznik Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. 2007 t. 11 z. 1 2, s. 317 327. Crises management in multiagent workflow systems / Małgorzata ŻABIŃSKA // W: Computational Science ICCS 2006 : 6th International Conference reading : UK, May 28 31, 2006 : proceedings, Pt. 3 / eds. Vassil N. Alexandrov [et al.]. Berlin ; Heidelberg : Springer-Verlag, 2006. (Lecture Notes in Computer Science ; ISSN 0302-9743 ; LNCS 3993) Dystrybucja obiektów dydaktycznych bazująca na technologii agentowej Distribution of learning objects based on agents technology / Andrzej Kononowicz, Małgorzta ŻABIŃSKA // Automatyka = Automatics ; ISSN 1429-3447. Tytuł poprz.: Automatyka : półrocznik Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. 2005 t. 9 z. 1 2, s. 115 126 Internetowa platforma dla uniwersalnego, komputerowego testowania i nauczania [Web-based platform for universal, computer-based testing and teaching] / Sławomir BIENIASZ, Krzysztof CETNAROWICZ, Ewa OLEJARZ-MIESZANIEC // W: Akademia on-line, Vol. 2 / red. nauk. Agnieszka Wierzbicka. Łódź : Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, 2006. Koncepcja komputerowego systemu interaktywnego testowania wiedzy [The conception of the computerized interactive system for learning verification] / Ewa OLEJARZ-MIESZANIEC // Gazeta IT [Dokument elektroniczny]. Czasopismo elektroniczne. 2004 nr 26, s. [1 8]. Informacje dodatkowe Brak Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach laboratoryjnych Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Przygotowanie sprawozdania, pracy pisemnej, prezentacji, itp. Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 30 godz 28 godz 28 godz 14 godz 2 godz 102 godz 4 ECTS 5 / 5