Modelowanie bazy danych Zadanie 1. Codziennie kupujemy jakieś produkty, opłacamy usługi, itd. Chcielibyśmy ewidencjonować nasze codzienne wydatki celem ich późniejszej analizy. Każdy zrealizowany przez nas zakup czy wykonana opłata jest transakcją. Transakcja dokumentowana może zostać dowodem zakupu w postaci paragonu lub faktury, jednak są również transakcje, dla których dowodu zakupu najczęściej nie otrzymujemy (np. zakupy na straganach, w automatach, itd.). Chcielibyśmy ewidencjonować zarówno transakcje udokumentowane dowodami zakupów jak i te bez dokumentów. Każda transakcja jest realizowana w określonym dniu i posiada sumaryczną kwotę, jaka została przeznaczona na opłacenie zakupionych w ramach transakcji produktów czy usług. Dla transakcji możemy również zaewidencjonować miejsce jej realizacji w postaci danych sprzedawcy. Jeśli sprzedawca wystawił dowód zakupu (paragon lub fakturę), taki dowód posiada swój unikalny identyfikator (numer paragonu lub numer transakcji). Niekiedy transakcje dokumentowane przez faktury mają opóźniony termin płatności w stosunku do daty realizacji transakcji. Sposób opłacenia transakcji może być różny, np. opłacenie przelewem bankowym, kartą, gotówką, płatnością mobilną, itd. W ramach transakcji możemy nabyć jeden lub więcej produktów lub usług. Dla każdego zakupionego produktu (usługi) chcielibyśmy przechowywać informacje o jego nazwie (np. mleko, książka, energia elektryczna, ziemniaki ), liczbie zakupionych jednostek (np. 2 litry, 2 sztuki, 123 kwh, 2 kg ) oraz cenie jednostkowej i sumarycznej. Chcielibyśmy również pamiętać kategorie kupowanych produktów/usług (np.: mleko i ziemniaki należą do kategorii produkty spożywcze, książka to kategoria kultura, itd.) celem możliwości realizacji późniejszych analiz wydatków. Kategorie mogą mieć charakter hierarchiczny, np.: w ramach kategorii produkty spożywcze można wyróżnić podkategorie pieczywo i nabiał, jednak maksymalna wysokość takiej hierarchii nie powinna przekraczać dwóch poziomów. Dane transakcji i/lub pozycji zakupu mogą zostać uzupełnione dodatkowym opisem z informacjami ważnymi dla użytkownika, takimi jak np. prezent dla babci, mandat na A4 podczas wakacji letnich, itd.
Zadanie 2. Klub rowerowy Złamana Szprycha skupia miłośników turystyki rowerowej. Dla każdego członka klubu konieczne jest przechowywanie następujących informacji osobowych: imię, nazwisko, adres zamieszkania i telefon kontaktowy. Członek klubu może (ale nie musi) podać informacje o swoim rowerze (rowerach): typ roweru (szosowy, górski, krosowy, itd.), data produkcji, nazwa producenta oraz lista podzespołów, zamontowanych w rowerze (np. rama karbonowa Trek, przerzutki Shimano Deore, obręcze kół Mavic, itd.). Niektórzy członkowie klubu pełnią określone funkcje klubowe, mianowicie: prezes klubu, jego trzej zastępcy oraz skarbnik. Konieczne jest przechowywanie informacji o pełnionych funkcjach. Członkowie klubu podzieleni są na trzy sekcje: sekcja turystyki górskiej, sekcja turystyki nizinnej oraz sekcja turystyki miejskiej; w przyszłości planowane jest utworzenie nowych, dodatkowych sekcji. Każdy członek klubu może należeć do kilku sekcji; w każdej sekcji jeden z jej członków pełni funkcję kierownika sekcji (może równolegle pełnić również jedną z funkcji klubowych). Klub organizuje dwa typy imprez kolarskich: wyprawy jednodniowe oraz wyprawy wielodniowe. Dla każdej wyprawy konieczne jest pamiętanie miejsc: startowych i docelowych wyprawy, daty rozpoczęcia, całkowitego dystansu wyprawy oraz kosztu uczestnictwa. Dla wypraw wielodniowych dodatkowo należy przechowywać datę zakończenia wyprawy oraz planowany dzienny przebieg. Członkowie klubu deklarują swój udział w wyprawach, z każdą deklaracją wiąże się konieczność pamiętania faktu wpłacenia przez uczestnika odpowiedniej kwoty za udział w wyprawie.
Zadanie 3. Miejskie przedsiębiorstwo transportu publicznego chce gromadzić informacje o oferowanych przez siebie usługach. Konieczne jest zaewidencjonowanie informacji o sieci komunikacyjnej, jaką przedsiębiorstwo obsługuje; sieć komunikacyjna składa się ze zbioru linii tramwajowych i autobusowych wraz z przypisanymi do nich przystankami. Dla każdego przystanku konieczne jest pamiętanie jego unikalnej nazwy oraz lokalizacji, natomiast każda linia identyfikowana jest przez unikalny symbol, ma również wskazany rodzaj (tramwajowa lub autobusowa) oraz porę działania (dzienna lub nocna). W skład każdej linii wchodzi sekwencja przystanków o ściśle określonej kolejności (przystanki w ramach linii opisywane są dodatkowo kolejnymi numerami), przy czym jeden przystanek może wchodzić w skład kilku różnych linii. Dla każdego przystanku w ramach linii chcemy pamiętać zaplanowane momenty przyjazdów autobusów lub tramwajów z rozróżnieniem dni powszednich, sobót oraz niedziel i świąt (czyli rozkład jazdy). Poszczególne linie obsługiwane są przez pojazdy wchodzące w skład taboru przedsiębiorstwa. Każdy pojazd jest identyfikowany przez swój numer boczny, opisany jest nazwą producenta, modelem, rodzajem (autobus lub tramwaj), wskazaniem, czy jest pojazdem niskopodłogowym oraz maksymalną liczbą przewożonych osób. Cechą dodatkową autobusów jest ich numer rejestracyjny. Konieczne jest ewidencjonowanie, które pojazdy danego dnia obsługiwały dane linie. Pasażerowie przedsiębiorstwa opłacają przejazdy posługując się elektronicznymi kartami. Każda karta posiada swój unikalny numer oraz zaewidencjonowane imię i nazwisko właściciela. Karta jest kartą przedpłaconą, suma, jaka została wniesiona na poczet opłat za przejazdy, jest przechowywana w postaci stanu środków karty. Kiedy pasażer wsiada do pojazdu (rozpoczyna podróż), jego karta zostaje odczytana przez czujnik w pojeździe, to powoduje zaewidencjonowanie w systemie przystanku początku podróży, numeru linii oraz bieżącej daty i godziny. Przy opuszczaniu pojazdu przez pasażera karta jest ponownie odczytywana, w systemie zostaje zaewidencjonowany przystanek kończący podróż oraz bieżąca data i godzina. Na podstawie tych informacji zostaje wyliczony koszt podróży, następnie koszt zostaje zapisany w systemie.
Zadanie 4. Firma szkoleniowa oferuje szereg kursów dla osób fizycznych, zarówno zwykłych (bez dofinansowania) jak i dofinansowanych. Każdy kurs posiada unikalny symbol, opis tematyki, której dotyczy, czas trwania, wyrażony w dniach oraz koszt uczestnictwa. Dodatkowo kurs dofinansowany zawiera informację o kwocie dofinansowania. Do każdego kursu przypisany jest zbiór wykładowców, którzy dany kurs mogą prowadzić. Firma utrzymuje rejestr wykładowców, przechowując ich imiona, nazwiska, tytuły naukowe, adresy zamieszkania, numery telefonów, adresy e-mail oraz numery PESEL. Kursy realizowane są w edycjach, przy czym jeden kurs może mieć wiele edycji. Dla każdej edycji określone są terminy jej rozpoczęcia oraz zakończenia (w danym dniu może zostać uruchomiona tylko jedna edycja danego kursu), liczba dostępnych miejsc i numer sali, w której edycja będzie realizowana. Do każdej edycji kursu przypisany jest dokładnie jeden wykładowca spośród osób, które mogą poprowadzić dany kurs. Osoby, chcące wziąć udział w danej edycji kursu, czyli potencjalni słuchacze, dokonują rejestracji, przy czym jedna osoba fizyczna może dokonać tylko jednej rejestracji na daną edycję kursu. Przy rejestracji zapamiętywane są dane osoby rejestrującej się (imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer telefonu, adres e-mail oraz numer PESEL), data rejestracji oraz edycja, której rejestracja dotyczy. Jedna osoba może zarejestrować się na kilka edycji różnych kursów (ale nie kilkukrotnie na tą samą edycję). Osoba, która zarejestrowała się na daną edycję kursu, jest zobowiązana wnieść opłatę za kurs przed jego rozpoczęciem. Fakt wniesienia opłaty jest ewidencjonowany w danych rejestracji na kurs. Jeśli osoba, która dokonała rejestracji na kurs, uczestniczyła wcześniej w innych kursach, realizowanych przez firmę, może jej zostać przyznany rabat. Informacje o wysokości rabatu (procentowo w stosunku do kosztu kursu) umieszczone są w danych słuchacza. Po rozpoczęciu danej edycji kursu ewidencjonowana jest frekwencja słuchaczy przechowywane są informacje o uczestnictwie danego słuchacza w danym dniu danej edycji kursu.
Zadanie 5. Transformacja ERD do schematu relacyjnej bazy danych Przetransformuj podany schemat związków encji do schematu logicznego relacyjnej bazy danych. Zaznacz na schemacie klucze główne (ciągłym podkreśleniem), klucze obce (przerywanym podkreśleniem) oraz opcjonalność/obowiązkowość wartości kolumn relacji (kolumnę obowiązkową oznacz symbolem *).