nr 7 04.03.2010 r.
Spis treści 1. Wstęp. 3 2. Nieuregulowane w terminie długi Polaków 4 3. Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów.... 6 4. Niespłacone długi wobec banków. 15 5. Podatki i cła 34 6. Zobowiązania wobec gmin. 37 7. Mandaty.. 42 8. Czynsze. 48 9. Prąd i gaz. 53 10. Telefony... 58 11. Znajomośd i skutecznośd Krajowego Rejestru Długów.. 67 2
Stulatki zalegające z opłatami za telewizję satelitarną i telefon komórkowy znajdują się wśród ponad miliona dłużników notowanych w Krajowym Rejestrze Długów. Przeterminowane długi polskich konsumentów i przedsiębiorstw nadal rosną, chod coraz wolniej. W ciągu ostatnich 3 miesięcy wzrost wyniósł tylko 4,73%. Nieuregulowane w terminie zobowiązania Polaków wynoszą 88,32 mld zł. Kompleksowy Raport o Długach (KRoD) jak zawsze prezentuje informacje o poziomie przeterminowanego zadłużenia Polaków. Powstaje we współpracy i przy wykorzystaniu informacji gromadzonych przez Narodowy Bank Polski, Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz danych pochodzących z Krajowego Rejestru Długów. Kompleksowy Raport o Długach wraz z zawartymi w nim informacjami udostępniamy do dowolnego wykorzystania, prosząc jednak o każdorazowe podanie źródła jego pochodzenia, czyli Krajowego Rejestru Długów. Spadła także dynamika wzrostu zagrożonego zadłużenia wobec banków jest już jednocyfrowa (7,44%), rośnie jednak udział przeterminowanych należności banków w ogólnej kwocie zobowiązao nieuregulowanych na czas przez Polaków (już 61%). Zaległości wobec banków wynoszą prawie 54 mld zł, jednak dynamika wzrostu przeterminowanych zobowiązao firm (zarówno paostwowych, jak i prywatnych ) jest najniższa od początku kryzysu. Wolniej przybywa nawet zaległości osób prywatnych na kartach kredytowych. Zadłużenie wobec fiskusa wzrosło niemal niezauważalnie (o 0,64%). Co więcej, w porównaniu z wcześniejszym kwartałem nieznacznie zmniejszyły się zaległości z tytułu podatku dochodowego zarówno od osób fizycznych, jak i prawnych. W lutym 2010 r. liczba dłużników notowanych w KRD przekroczyła milion! Jeśli chodzi o konsumentów, przeciętny dłużnik jest mężczyzną mieszkającym w województwie śląskim, ma 26-35 lat, a jego dług nie przekracza 10.000 zł. Z kolei najwięcej firm notowanych w KRD ma swoje siedziby na Mazowszu. Do grona mniej przeciętnych dłużników należy dwoje stulatków, którzy także obecni są w bazie Krajowego Rejestru Długów. Mężczyzna jest dłużnikiem platformy telewizji satelitarnej, zaś kobieta telefonii 3 komórkowej.
tys. zł Kompleksowy Raport o Długach Nieuregulowane w terminie długi Polaków wynoszą: 88 324 914 389 zł 100 000 000 80 000 000 60 000 000 40 000 000 20 000 000 0 Źródło: obliczenia KRD VIII 2008 (KRoD nr 1) 59 228 302 59 177 192 XII 2008 (KRoD nr 2) 62 735 058 II 2009 (KRoD nr 3) 70 328 900 V 2009 (KRoD nr 4) 79 238 182 VIII 2009 (KRoD nr 5) XII 2009 (KRoD nr 6) 84 336 716 88 324 914 III 2010 (KRoD nr 7) 4
Przeterminowane długi Polaków - struktura 22 084 291 000 zł; 25,0% 9 820 866 845 zł; 11,1% 279 882 682 zł; 0,3% 53 879 556 000 zł; 61,0% 2 260 317 862 zł; 2,6% Źródło: statystyki KRD zagrożone należności banków czynsze lokatorskie niezapłacone podatki i cła należności wymagalne gmin i innych jednostek samorządu terytorialnego mandaty 5
285 079 299 956 312 697 440 238 474 564 564 269 588 762 601 148 449 661 386 442 365 604 396 717 422 532 392 119 381 192 379 518 Kompleksowy Raport o Długach Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów (1) 1 100 000 1 000 000 900 000 800 000 700 000 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 14 000 12 516 1 484 381 672 249 881 131 791 897 096 836 955 734 741 686 399 678 301 956 388 969 954 980 666 31.12.2003 31.12.2007 31.10.2008 31.12.2008 28.02.2009 31.07.2009 31.08.2009 30.11.2009 31.12.2009 31.01.2010 przedsiębiorcy konsumenci Źródło: statystyki KRD 6
Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów (2) konsumenci, płed cała Polska 30% kobiety mężczyźni 70% Źródło: statystyki KRD 7
0,00% 0,00% 13,39% 11,00% 8,73% 1,58% 12,00% 4,34% 21,88% 19,91% 19,99% 24,09% 29,49% 33,61% Kompleksowy Raport o Długach 40% Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów (3) konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 35% 30% 25% 20% 15% kobiety mężczyźni 10% 5% 0% Źródło: statystyki KRD do 18 lat 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 8
Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów (4) procentowy rozkład liczby i płci dłużników-konsumentów województwa Źródło: statystyki KRD 33% 67% 32% 3,56% 30% 70% 6,73% 30% 70% 72% 69% 28% 31% 68% 69% 7,72% 10,36% 6,83% 2,27% 7,52% 29% 71% 29% 31% 71% 35% 65% 69% 31% 5,54% 6,04% 2,59% 77% 11,7% 23% 14,84% 5,17% 2,5% 28% 72% 1,89% 26% 74% 26% 72% 28% 74% 4,26% kobiety mężczyźni x,xx% udział proc. województwa w skali kraju 9
Dłużnicy w Krajowym Rejestrze Długów (5) procentowy rozkład dłużników-przedsiębiorców województwa 6,97% 3,59% 6,09% 2,71% 5,07% 1,66% 9,08% 17,04% 9,95% 6,41% 2,25% 13,57% 1,91% 2,59% 6,89% 4,21% x,xx% udział proc. województwa w skali kraju Źródło: statystyki KRD 10
Jakie długi trafiają do Krajowego Rejestru Długów? Przeterminowane o co najmniej 60 dni O wartości co najmniej: 200 zł (konsumenci) 500 zł (przedsiębiorcy), łącznie z odsetkami Źródło: Ustawa z 14 lutego 2003 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych 11
Z Krajowego Rejestru Długów korzystają: Wywiadownie gospodarcze, firmy windykacyjne Koncerny energetyczne, gazownicze, ciepłownicze Towarzystwa ubezpieczeniowe Banki komercyjne i spółdzielcze, SKOK-i Spółdzielnie mieszkaniowe, TBS, zakłady komunalne PKP, MPK, inni przewoźnicy Leasing, faktoring, domy maklerskie Gminy Operatorzy telefonii komórkowej i stacjonarnej 12
Najmłodsi dłużnicy-konsumenci poszczególne województwa województwo wiek kwota w zł wierzyciel dolnośląskie 18 479,60 telewizja satelitarna 19 1653,58 telefonia komórkowa lubelskie 19 415,90 telewizja satelitarna lubuskie 19 840,45 firma pożyczkowa łódzkie 19 822,64 telefonia komórkowa małopolskie 17 261,23 komunikacja miejska mazowieckie 18 456,00 telewizja satelitarna opolskie 19 1917,99 telefonia komórkowa województwo wiek kwota w zł wierzyciel podkarpackie 19 1938,68 telefonia komórkowa podlaskie 19 393,00 telewizja satelitarna pomorskie 19 706,74 firma pożyczkowa śląskie 17 406,00 komunikacja miejska kujawskopomorskie świętokrzyskie 19 1507,75 telefonia komórkowa warmioskomazurskie 19 1616,52 telefonia komórkowa wielkopolskie 17 2630,86 komunikacja miejska zachodniopom. 19 867,16 firma pożyczkowa Źródło: statystyki KRD 13
Najstarsi dłużnicy-konsumenci poszczególne województwa województwo wiek kwota w zł wierzyciel dolnośląskie 96 545,00 TBS lubuskie 92 650,00 telewizja satelitarna łódzkie 96 931,28 bank małopolskie 99 500,05 telefonia komórkowa mazowieckie 99 304,66 telefonia komórkowa zakład gospodarki opolskie 97 305,11 komunalnej województwo wiek kwota w zł wierzyciel podkarpackie 90 581,37 bank podlaskie 94 374,00 telewizja satelitarna pomorskie 98 401,00 telewizja satelitarna kujawskopomorskie 94 379,00 telewizja satelitarna lubelskie 94 1201,00 koncern energetyczny śląskie 100 248,80 telewizja satelitarna świętokrzyskie 95 1940,00 telewizja satelitarna warmioskomazurskie 100 1587,94 telefonia komórkowa wielkopolskie 96 476,00 telewizja satelitarna zachodniopomorskie 97 301,00 telewizja satelitarna Źródło: statystyki KRD 14
Niespłacane długi wobec banków Zaległości Polaków wobec banków przyrastają coraz wolniej. Dynamika ich wzrostu wyniosła w IV kw. 2009 r. 7,44% wobec 10,2% kwartał wcześniej. Polacy nie oddali na czas bankom już niemal 53,9 mld zł. Zagrożone bankowe zobowiązania firm paostwowych niemal w ogóle nie wzrosły, zaś w przypadku firm prywatnych oraz spółdzielni wzrost kwoty zaległości był najniższy (niespełna 1 mld zł, tj. 4,05%) od zapoczątkowania trendu wzrostowego w XII 2008 r., co może stanowid zwiastun przełamania tej tendencji. Nieco optymizmu przynoszą także dane dotyczące osób prywatnych, których zagrożone bankowe zobowiązania wzrosły przez kwartał o 13,5% (poprzednio 18,7%), do niemal 21 mld zł. O połowę wolniej niż w III kw. 2009 r. wzrosło galopujące dotąd przeterminowane zadłużenie na kartach kredytowych. Niestety, po dwóch kwartałach spadków ponownie wzrosła kwota kredytów mieszkaniowych z opóźnieniami w spłacie o 1-3 miesięcy, co może oznaczad nasilenie problemu z zagrożonymi kredytami mieszkaniowymi po I kw. 2010 r. Tradycyjnie na najwyższą kwotę zalegają wobec banków firmy i mieszkaocy województwa śląskiego (9,16 mld zł). Zmiana nastąpiła za to na ostatniej pozycji Podlasie zamieniło się miejscem z woj. świętokrzyskim, w którym jako w jedynym kwota zaległości nie przekroczyła jeszcze 1 mld zł. 15
Zagrożone należności banków wraz z odsetkami od gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych *, grudzieo 2009 r. 53 879 556 000 zł * m.in. partie polityczne, związki zawodowe, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje humanitarne, towarzystwa, stowarzyszenia, wspólnoty mieszkaniowe Źródło: NBP, obliczenia KRD 16
Zagrożone należności banków wraz z odsetkami od gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw 60 000 000 50 000 000 domowych *, tys. zł 45 493 323 50 146 035 53 879 556 40 000 000 39 127 506 30 000 000 31 591 568 20 000 000 10 000 000 0 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 * m.in. partie polityczne, związki zawodowe, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje humanitarne, towarzystwa, stowarzyszenia, wspólnoty mieszkaniowe Źródło: NBP, obliczenia KRD 17
Zagrożone należności banków wraz z odsetkami od gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych *, grudzieo 2009 r. w poszczególnych województwach lp. województwo mln zł 1. śląskie 9 160 2. mazowieckie 7 306 3. wielkopolskie 5 275 4. dolnośląskie 4 661 5. pomorskie 4 133 6. łódzkie 3 588 7. kujawsko-pomorskie 3 454 8. małopolskie 3 195 lp. województwo mln zł 9. zachodniopomorskie 3 179 10. lubelskie 1 950 11. warmiosko-mazurskie 1 773 12. lubuskie 1 557 13. podkarpackie 1 536 14. opolskie 1 153 15. podlaskie 1 067 16. świętokrzyskie 894 * m.in. partie polityczne, związki zawodowe, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje humanitarne, towarzystwa, stowarzyszenia, wspólnoty mieszkaniowe Źródło: NBP, obliczenia KRD 18
10 009 550 2 228 576 2 467 335 661 439 643 798 536 997 549 071 551 666 1 063 634 1 128 450 11 682 309 2 698 551 3 087 638 3 364 085 1 648 921 1 696 724 1 818 167 13 275 532 11 795 339 16 009 720 18 485 597 16 441 252 19 844 731 20 901 884 22 172 787 Kompleksowy Raport o Długach 24 000 000 22 000 000 20 000 000 18 000 000 16 000 000 14 000 000 12 000 000 10 000 000 8 000 000 6 000 000 4 000 000 2 000 000 0 Źródło: NBP Zagrożone kredyty i pożyczki według rodzajów kredytobiorców, w tys. zł, bez odsetek osoby prywatne XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 przedsiębiorcy indywidualni rolnicy indywidualni przedsiębiorstwa i spółki paostwowe przedsiębiorstwa i spółki prywatne oraz spółdzielnie 19
10 770 163 10 633 865 10 898 631 11 444 604 11 324 820 1 166 689 1 107 135 1 088 739 1 166 596 1 239 443 12 546 383 12 883 565 13 700 163 14 370 529 14 842 546 96 527 846 100 638 701 104 558 765 107 626 542 109 107 077 192 999 571 212 513 558 210 126 390 210 674 930 216 397 192 Kompleksowy Raport o Długach Jak osoby prywatne zadłużają się w bankach? zaciągnięte kredyty osób prywatnych według rodzajów, w tys. zł XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 240 000 000 220 000 000 200 000 000 180 000 000 160 000 000 140 000 000 120 000 000 100 000 000 80 000 000 60 000 000 40 000 000 20 000 000 0 w rachunku bieżącym na nieruchomości na zakup papierów wartościowych karty kredytowe pozostałe kredyty i pożyczki Źródło: NBP, obliczenia KRD 20
Zagrożone należności banków od osób prywatnych (1) w tys. zł 22 000 000 20 000 000 18 000 000 16 000 000 14 000 000 12 000 000 10 000 000 8 000 000 6 000 000 4 000 000 2 000 000 0 8 560 182 8 865 595 8 928 426 9 223 140 9 281 024 9 823 506 12 101 394 10 845 577 10 347 214 13 914 643 15 556 907 18 465 482 20 958 485 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 21
Zagrożone należności banków od osób prywatnych (2) 7% 6% 5% 4% 5,73% 5,47% 5,03% 4,68% 4,39% 4,30% 4,24% 4,04% 3,83% 4,09% 4,54% 5,32% 5,90% 3% 2% 1% 0% XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 22
807 996 75 174 851 212 839 602 84 762 85 992 61 139 49 666 904 647 933 064 737 500 901 427 1 922 699 1 045 451 2 334 155 2 567 932 1 461 079 1 734 927 2 892 433 3 183 846 5 893 356 6 996 723 8 076 731 9 976 908 11 818 887 Kompleksowy Raport o Długach Zagrożone kredyty osób prywatnych według rodzajów, w tys. zł, bez odsetek skapitalizowanych XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 12 000 000 11 000 000 10 000 000 9 000 000 8 000 000 7 000 000 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2 000 000 1 000 000 0 w rachunku bieżącym na nieruchomości na zakup papierów wartościowych karty kredytowe pozostałe kredyty i pożyczki Źródło: NBP, obliczenia KRD 23
737 518 967 380 1 106 555 1 233 519 1 913 188 1 339 280 2 317 637 2 544 202 2 859 547 3 141 878 Kompleksowy Raport o Długach Zagrożone kredyty mieszkaniowe osób prywatnych w tys. zł, bez odsetek skapitalizowanych 3 500 000 ogółem w walutach obcych 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 Źródło: NBP 24
Kredyty mieszkaniowe osób prywatnych z opóźnieniem w spłacie od 1 do 3 miesięcy 4 500 000 4 000 000 3 500 000 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 w tys. zł, bez odsetek skapitalizowanych 3 466 176 4 131 087 3 413 355 3 009 515 3 242 698 Źródło: NBP 0 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 25
Zagrożone należności banków od przedsiębiorców indywidualnych (1) w tys. zł 5 000 000 4 500 000 4 000 000 3 500 000 3 000 000 3 732 615 3 583 181 3 587 374 3 442 805 3 265 839 3 287 967 3 331 597 2 865 174 3 061 366 3 414 254 3 733 451 4 114 093 4 353 747 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 26
20% 18% Zagrożone należności banków od przedsiębiorców indywidualnych (2) 18,01% 16% 14% 15,95% 14,54% 13,02% 12,14% 11,09% 12% 10% 8% 10,23% 8,34% 8,44% 8,90% 9,59% 10,44% 10,89% 6% 4% 2% 0% XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 27
Zagrożone należności banków od rolników indywidualnych (1) w tys. zł 1 200 000 1 093 277 1 060 260 1 000 000 800 000 983 976 955 920 940 342 886 918 901 980 829 042 858 178 847 724 739 472 751 375 753 660 600 000 400 000 200 000 0 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 28
Zagrożone należności banków od rolników indywidualnych (2) 8% 7,39% 7% 6,78% 6% 5% 5,81% 5,54% 5,41% 5,06% 4,92% 4,42% 4,60% 4,53% 4% 3,81% 3,82% 3,88% 3% 2% 1% 0% XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 29
Zagrożone należności banków od przedsiębiorstw i spółek paostwowych (1) w tys. zł 2 500 000 2 000 000 2 008 616 2 177 615 2 185 687 1 500 000 1 369 245 1 533 780 1 556 909 1 702 046 1 600 771 1 581 172 1 539 280 1 376 045 1 251 257 1 338 459 1 000 000 500 000 0 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 30
16% Zagrożone należności banków od przedsiębiorstw i spółek paostwowych (2) 14% 13,53% 12% 11,21% 11,41% 12,38% 13,19% 10% 8% 8,48% 9,22% 10,23% 10,86% 10,75% 9,64% 8,24% 8,15% 6% 4% 2% 0% XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 31
Zagrożone należności banków od przedsiębiorstw i spółek prywatnych oraz spółdzielni (1) w tys. zł 30 000 000 25 000 000 25 577 075 24 581 028 23 401 544 20 000 000 19 540 493 15 000 000 14 894 082 14 314 213 14 107 388 13 263 562 13 626 075 14 235 236 12 724 922 12 667 435 12 504 292 10 000 000 5 000 000 0 XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 XII 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 32
14% Zagrożone należności banków od przedsiębiorstw i spółek prywatnych oraz spółdzielni (2) 12% 11,82% 11,55% 10% 10,60% 9,60% 10,74% 8% 6% 8,45% 7,80% 7,22% 7,23% 6,25% 6,62% 8,69% 4% 2% 0% XII 2006 III 2007 VI 2007 IX 2007 XII 2007 III 2008 VI 2008 IX 2008 XII 2008 III 2009 VI 2009 IX 2009 Źródło: NBP, obliczenia KRD 33
Podatki i cła Przez kwartał zaległe zobowiązania Polaków, zarówno firm, jak i konsumentów, wobec fiskusa wzrosły zaledwie o 0,64% i przekroczyły na koniec września 2009 r. kwotę 22 mld zł. Połowę tej sumy stanowi niezapłacony podatek VAT. W porównaniu z wcześniejszym kwartałem nieznacznie zmniejszyły się zaległości z tytułu podatku dochodowego zarówno od osób fizycznych, jak i prawnych. W rankingu województw, których mieszkaocy są winni fiskusowi najwięcej, Mazowsze (4,11 mld zł) wyprzedziło Śląsk (4,02 mld zł). Na ostatniej pozycji ponownie Podlasie 240,58 mln zł. 34
Zaległe zobowiązania wobec fiskusa (1) w tys. zł, stan na 30.09.2009 r., cała Polska podatek od towarów i usług 11 080 052 podatek akcyzowy 5 088 176 podatek dochodowy od osób fizycznych 3 829 433 woj.?? podatek dochodowy od osób prawnych cła grzywny, mandaty nałożone w postępowaniu karnym skarbowym podatki zniesione podatek od gier opłata restrukturyzacyjna 1 341 212 644 444 42 105 41 865 16 637 368 Źródło: Ministerstwo Finansów22 084 291 000 zł 35
Źródło: Ministerstwo Finansów Kompleksowy Raport o Długach Zaległe zobowiązania wobec fiskusa (2) w tys. zł, stan na 30.09.2009 r., w podziale na województwa podatek dochodowy od osób podatek dochodowy od osób podatek od towarów i podatek podatek podatki grzywny, mandaty w postępowaniu karnym opłata województwo prawnych fizycznych usług akcyzowy od gier zniesione cła skarbowym restrukturyzacyjna RAZEM DOLNOŚLĄSKIE 110 395 383 969 1 081 155 284 409 2 917 1 126 38 213 4 248 0 1 906 431 KUJAWSKO-POMORSKIE 22 082 154 114 476 212 130 076 0 188 2 607 580 0 785 858 LUBELSKIE 14 671 112 308 296 579 208 457 0 2 533 14 115 3 635 0 652 297 LUBUSKIE 20 078 147 777 297 828 106 893 0 2 519 43 057 1 794 0 619 946 ŁÓDZKIE 43 585 253 849 620 641 419 135 78 9 756 47 365 3 257 54 1 397 721 MAŁOPOLSKIE 101 948 267 473 602 491 443 212 0 232 28 620 5 093 274 1 449 342 MAZOWIECKIE 504 305 782 334 2 275 316 341 502 8 370 6 214 191 329 5 334 8 4 114 712 OPOLSKIE 34 514 91 798 228 644 147 486 952 74 594 618 0 504 680 PODKARPACKIE 12 112 59 822 176 628 65 700 0 727 6 379 1 701 0 323 070 PODLASKIE 6 199 43 452 145 021 42 378 0 107 2 674 713 33 240 577 POMORSKIE 50 106 247 697 690 810 321 016 54 11 364 61 602 1 005 0 1 383 655 ŚLĄSKIE 195 043 458 107 1 885 910 1 399 731 1 069 4 410 67 556 3 597 0 4 015 424 ŚWIĘTOKRZYSKIE 13 624 59 014 238 315 40 816 0 686 881 252 0 353 588 WARMIOSKO- MAZURSKIE 8 577 89 822 273 973 97 918 0 71 1 454 5 196 0 477 011 WIELKOPOLSKIE 175 476 509 808 1 320 397 900 070 1 558 1 734 119 195 2 530 0 3 030 769 ZACHODNIOPOMORSKIE 28 497 168 087 470 132 139 374 1 638 127 18 805 2 550 0 829 210 ogółem 1 341 212 3 829 433 11 080 052 5 088 176 16 637 41 865 644 444 42 105 368 22 084 291 36
Zobowiązania wobec gmin W III kw. 2009 r. o 3,8% wzrosła kwota należności wymagalnych (a więc tych, które nie zostały uregulowane, chod termin płatności minął) gmin i pozostałych jednostek samorządu terytorialnego (JST). Według stanu na 30 września 2009 r. wyniosła ona 9,82 mld zł, z czego 6,18 mld zł stanowią zaległości gospodarstw domowych. Analizując tytuły zobowiązao, z jakimi zalegają wobec gmin gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa, widad tendencję do zmniejszającego się udziału w zadłużeniu opłat z tytułu dostaw towarów i usług (np. czynszów), a coraz większego udziału zaległości w regulowaniu podatków i opłat lokalnych. W przeliczeniu należności wymagalnych na jednego mieszkaoca nadal bezkonkurencyjna pozostaje zachodniopomorska gmina miejsko-wiejska Gryfino 2857,06 zł. Drugi w tym rankingu Wałbrzych to niespełna 900 zł zaległości wobec miasta na mieszkaoca. 37
Zobowiązania wobec gmin należności wymagalne jednostek samorządu terytorialnego (JST), stan na 30.09.2009 r. lp. województwo zł 1. mazowieckie 1 603 718 314 2. śląskie 1 482 237 371 3. dolnośląskie 1 095 770 030 4. zachodniopomorskie 785 724 765 5. łódzkie 756 558 476 6. wielkopolskie 655 908 089 7. pomorskie 627 569 647 8. małopolskie 575 803 317 lp. województwo zł 9. lubelskie 372 304 915 10. kujawsko-pomorskie 348 368 523 11. warmiosko-mazurskie 319 470 251 12. lubuskie 312 982 034 13. opolskie 250 721 084 14. podkarpackie 234 882 359 15. świętokrzyskie 221 342 697 16. podlaskie 177 504 973 9 820 866 845 zł Średnia wielkość należności wymagalnych JST: 3 296 699 zł Źródło: sprawozdania budżetowe jednostek i związków jednostek samorządu terytorialnego, Ministerstwo Finansów; obliczenia KRD 38
Należności wymagalne JST (1) podział według dłużników, w tys. zł 10 000 000 9 000 000 535 487 477 190 513 505 8 000 000 7 000 000 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2 000 000 3 241 613 5 567 026 9 344 125 3 203 292 5 780 946 9 461 429 3 131 010 6 176 352 9 820 867 1 000 000 0 I kw. 2009 r. II kw. 2009 r. III kw. 2009 r. gospodarstwa domowe przedsiębiorstwa niefinansowe inni Źródło: sprawozdania budżetowe jednostek i związków jednostek samorządu terytorialnego, Ministerstwo Finansów; obliczenia KRD 39
100% 90% Należności wymagalne JST (2) podział według dłużników i rodzajów należności, w tys. zł Gospodarstwa domowe 100% 90% Przedsiębiorstwa niefinansowe 80% 70% 60% 50% 3 240 284 3 413 854 3 788 540 80% 70% 60% 50% 2 686 429 2 672 674 2 626 255 40% 40% 30% 20% 10% 0% 2 326 742 2 367 092 2 387 812 30% 20% 10% 0% 555 183 530 619 504 755 I kw. 2009 r. II kw. 2009 r. III kw. 2009 r. I kw. 2009 r. II kw. 2009 r. III kw 2009 r. z tytułu dostaw towarów i usług (np. czynsze) pozostałe (np. podatki i opłaty lokalne) z tytułu dostaw towarów i usług (np. czynsze) pozostałe (np. podatki i opłaty lokalne) Źródło: Ministerstwo sprawozdania Finansów budżetowe jednostek i związków jednostek samorządu terytorialnego, Ministerstwo Finansów; obliczenia KRD 40
Należności wymagalne JST (3) stan na 30.09.2009 r. lp. JST ogółem w zł * gmina miejsko-wiejska ludnośd na mieszkaoca w zł 1. Warszawa 1 039 512 579 1 709 781 607,98 2. Łódź 424 856 734 747 152 568,63 3. Wrocław 365 653 586 632 162 578,42 4. Kraków 284 423 596 754 624 376,91 5. Szczecin 277 840 053 406 941 682,75 6. Poznao 188 490 706 557 264 338,24 7. Gdaosk 175 059 817 455 581 384,26 8. Bytom 127 929 438 183 829 695,92 9. Lublin 125 002 325 350 462 356,68 10. Gdynia 124 360 063 249 257 498,92 lp. JST ogółem w zł ludnośd Źródło: 1) sprawozdania budżetowe jednostek i związków samorządu terytorialnego, Ministerstwo Finansów; 2) Rocznik demograficzny 2009, GUS; obliczenia KRD na mieszkaoca w zł 11. Wałbrzych 109 812 272 122 411 897,08 12. Katowice 101 758 780 309 621 328,66 13. Częstochowa 98 588 699 240 612 409,74 14. Sosnowiec 98 123 676 221 259 443,48 15. Chorzów 96 280 550 113 314 849,68 16. Gliwice 96 064 869 196 669 488,46 17. Gryfino* 90 120 125 31 543 2 857,06 18. Białystok 86 873 451 294 153 295,33 19. Zabrze 77 461 916 188 401 411,15 20. Radom 67 294 620 224 226 300,12 41
Mandaty Łączna kwota nieuregulowanych mandatów wystawionych przez policję i inne służby podległe MSWiA oraz za jazdę środkami komunikacji publicznej bez ważnego biletu wynosi w skali całej Polski 279,9 mln zł. O 24 mln zł do 159,9 mln zł wzrosła łączna wartośd długów gapowiczów notowanych w KRD. Wyższy (o 6,7%) jest także dług przeciętnego pasażera bez biletu 841,82 zł. Rekordowy dług pojedynczego gapowicza nadal należy do mieszkaoca Podlasia i wynosi niemal 30 tys. zł. Osób niewiele gorszych od niego, tzn. mających na koncie ponad 20 tys. zł z tytułu jazdy bez biletu, jest jeszcze 10, zaś gapowiczów z długiem w wysokości 10-20 tys. zł aż kilkudziesięciu. 42
Zaległości z tytułu mandatów wystawionych przez policję i inne służby podległe MSWiA cała Polska 119 979 037 zł Źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, obliczenia KRD 43
Niezapłacone mandaty za jazdę bez biletu (1) komunikacja miejska, międzymiastowa autobusowa i kolejowa, konsumenci cała Polska 159 903 645 zł Źródło: dane KRD 44
Niezapłacone mandaty za jazdę bez biletu (2) komunikacja miejska, międzymiastowa autobusowa i kolejowa, konsumenci cała Polska maksymalne 29 674,00 zł woj. podlaskie średnie 841,82 zł Źródło: statystyki KRD 45
Gapowicze (1) komunikacja miejska, międzymiastowa autobusowa i kolejowa, konsumenci, płed cała Polska 17% 83% kobiety mężczyźni Źródło: statystyki KRD 46
0,02% 0,00% 7,10% 6,74% 0,86% 0,64% 15,14% 13,24% 19,37% 16,81% 15,71% 21,09% 40,71% 42,58% Kompleksowy Raport o Długach 45% Gapowicze (2) komunikacja miejska, międzymiastowa autobusowa i kolejowa, konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 40% 35% 30% 25% 20% 15% kobiety mężczyźni 10% 5% 0% Źródło: statystyki KRD do 18 lat 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 47
Czynsze Zadłużenie lokatorów mieszkao komunalnych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego wzrosło w ciągu kwartału o 4,2%, do 2,26 mld zł. Wzrósł (o niespełna 100 złotych) średni dług lokatorski w KRD wynosi obecnie 9 640,87 zł. Płed dłużników w tej kategorii nie ma większego znaczenia z powodu nieuregulowanego na czas czynszu i innych opłat notowanych jest tyle samo kobiet, co i mężczyzn. Tę grupę, podobnie jak dłużników dostawców energii elektrycznej i gazu, charakteryzuje wyższa średnia wieku niż w przypadku innych rodzajów zadłużenia najwięcej osób ma 46-55 lat. 48
Całkowite zadłużenie lokatorów mieszkao komunalnych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego 2 260 317 862 zł Źródło: obliczenia KRD 49
Zadłużenie lokatorów mieszkao komunalnych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego konsumenci cała Polska maksymalne 167 680,00 zł spółdzielnia mieszkaniowa, woj. warmiosko-mazurskie średnie 9 640,87 zł Źródło: statystyki KRD 50
Zadłużeni lokatorzy wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego (1) konsumenci, płed cała Polska 50% 50% kobiety mężczyźni Źródło: statystyki KRD 51
5,63% 2,85% 3,49% 8,26% 15,27% 14,89% 18,86% 20,92% 24,31% 23,22% 30,45% 31,85% Kompleksowy Raport o Długach Zadłużeni lokatorzy wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego (2) 35% konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 30% 25% 20% 15% kobiety mężczyźni 10% 5% 0% Źródło: statystyki KRD 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 52
Prąd i gaz Średnie zadłużenie konsumentów, notowanych w Krajowym Rejestrze Długów za niezapłacone rachunki za gaz lub prąd, drugi kwartał z rzędu niemal nie ulega zmianie wynosi 1574,78 zł. Rekordzistka ma na koncie dług w wysokości niemal 205 tys. zł. Nowy rekordzista pojawił się wśród przedsiębiorstw jego zaległości wynoszą ponad 1 mln zł. Średnie zadłużenie firm wzrosło o ponad 4 tys. zł, tj. 29%! 53
Zadłużenie z tytułu przeterminowanych faktur za dostawę energii elektrycznej i gazu konsumenci cała Polska maksymalne 204 952,29 zł woj. wielkopolskie średnie 1 574,78 zł Źródło: statystyki KRD 54
Dłużnicy z tytułu przeterminowanych faktur za dostawę energii elektrycznej i gazu (1) konsumenci, płed cała Polska 54% 46% kobiety mężczyźni Źródło: statystyki KRD 55
4,88% 2,99% 3,11% 9,97% 19,02% 18,05% 17,36% 17,76% 24,00% 24,06% 26,66% 32,13% Kompleksowy Raport o Długach Dłużnicy z tytułu przeterminowanych faktur za dostawę energii elektrycznej i gazu (2) 35% konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 30% 25% 20% 15% kobiety mężczyźni 10% 5% 0% Źródło: statystyki KRD 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 56
Zadłużenie z tytułu przeterminowanych faktur za dostawę energii elektrycznej i gazu przedsiębiorcy cała Polska maksymalne 1 028 235,80 zł woj. warmiosko-mazurskie średnie 18 788,99 zł Źródło: statystyki KRD 57
Telefony Średnie zadłużenie konsumentów korzystających z usług operatorów telefonii stacjonarnej spadło od poprzedniej edycji KRoD o ponad 9%, do 1008,35 zł. Chod to wciąż jedyna kategoria, w której kobiety przeważają na mężczyznami, to z kwartału na kwartał różnica pomiędzy odsetkami obu płci staje się coraz mniejsza. Spadek średniego zadłużenia (o 6,5%) dotyczy także firm korzystających z telefonii stacjonarnej. Równie niewielki zmiany odnotowano wśród konsumentów i przedsiębiorców zalegających z płatnościami wobec operatorów telefonii komórkowej. 58
Zadłużenie abonentów telefonii stacjonarnej konsumenci cała Polska maksymalne 24 542,00 zł woj. śląskie średnie 1 008,35 zł Źródło: statystyki KRD 59
Dłużnicy operatorów telefonii stacjonarnej (1) konsumenci, płed cała Polska 48% 47% kobiety 53% 52% mężczyźni Źródło: statystyki KRD 60
5,88% 8,83% 10,06% 13,94% 12,61% 14,48% 19,16% 17,71% 21,53% 22,15% 25,94% 27,70% Kompleksowy Raport o Długach Dłużnicy operatorów telefonii stacjonarnej (2) konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 30% 25% 20% 15% 10% kobiety mężczyźni 5% 0% Źródło: statystyki KRD 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 61
Zadłużenie abonentów telefonii stacjonarnej przedsiębiorcy cała Polska maksymalne 184 621,00 zł woj. śląskie średnie 2 550,01 zł Źródło: statystyki KRD 62
Zadłużenie abonentów telefonii komórkowej konsumenci cała Polska maksymalne 21 781,82 zł woj. zachodniopomorskie średnie 1 336,72 zł Źródło: statystyki KRD 63
Dłużnicy operatorów telefonii komórkowej (1) konsumenci, płed cała Polska 54% 46% kobiety mężczyźni Źródło: statystyki KRD 64
5,60% 7,85% 2,48% 10,91% 14,33% 15,97% 20,50% 19,63% 19,61% 22,61% 26,94% 33,57% Kompleksowy Raport o Długach Dłużnicy operatorów telefonii komórkowej (2) konsumenci, wiek, odsetek w obrębie danej płci cała Polska 40% 35% 30% 25% 20% 15% kobiety mężczyźni 10% 5% 0% Źródło: statystyki KRD 18-25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat 56-65 lat pow. 65 lat 65
Zadłużenie abonentów telefonii komórkowej przedsiębiorcy cała Polska maksymalne 207 930,39 zł woj. wielkopolskie średnie 3 250,10 zł Źródło: statystyki KRD 66
Znajomośd rejestrów dłużników próba: ogół mieszkaoców Polski 57% 19% 11% 2% 2% Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Kredytowej Rejestr Dłużników Niewypłacalnych przy Krajowym Rejestrze Sądowym InfoMonitor ERIF Źródło: TNS OBOP dla KRD, październik 2009 r. 67
Krajowy Rejestr Długów Najdłużej działające (od 4 sierpnia 2003 r.) biuro informacji gospodarczej w Polsce, posiadające największą własną bazę zadłużonych konsumentów i przedsiębiorców. 31 stycznia 2010 r. znajdowało się w niej ponad 980 tys. dłużników, z czego 61% stanowili konsumenci, a 39% - przedsiębiorcy. Dzięki KRD przedsiębiorcy odzyskali już niemal 5,83 mld zł wierzytelności. Aż 58% dłużników zalegających z płatnościami nie dłużej niż rok zwraca dług po samym ostrzeżeniu o możliwości dopisania do KRD. Kolejne 27% czyni to, gdy już znajdzie się w rejestrze. Skutecznośd KRD i różnorodnośd zgromadzonych w nim danych wynika z faktu, że dostawcy informacji o dłużnikach są jednocześnie ich odbiorcami, co powoduje, że dłużnicy przestają byd anonimowi i tracą wiarygodnośd w kontaktach z innymi przedsiębiorcami. Wśród współpracujących z Krajowym Rejestrem Długów są m.in. banki komercyjne i spółdzielcze, SKOK-i, firmy leasingowe, zakłady energetyczne i gazownicze, operatorzy telefonii stacjonarnej i komórkowej oraz telewizji kablowej i satelitarnej, dostawcy Internetu, spółdzielnie mieszkaniowe, przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej i międzymiastowej, koleje, a także przedsiębiorstwa produkcyjne, handlowe i usługowe ze wszystkich sektorów gospodarki. KRD jest najbardziej znaną instytucją gromadzącą dane o dłużnikach markę Krajowego Rejestru Długów rozpoznaje już 57% ogółu Polaków (TNS OBOP dla KRD, październik 2009 r.). Krajowy Rejestr Długów z siedzibą we Wrocławiu działa na podstawie Ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych, pod bezpośrednim nadzorem Ministra Gospodarki. Kontakt dla prasy: Andrzej Kulik, pełnomocnik Zarządu ds. PR, rzecznik prasowy tel. (71) 78 50 318, 661 948 058, fax (71) 78 50 196, e-mail: a.kulik@krd.pl 68