ARCYBISKUP METROPOLITA CZĘSTOCHOWSKI S T A T U T R A D Y K A P Ł A Ń S K I E J A R C H I D I E C E Z J I C Z Ę S T O C H O W S K I E J Wstęp Rada Kapłańska jest to zespół kapłanów, będący jakby senatem Biskupa reprezentującym prezbiterium. Jej zadaniem jest wspieranie Biskupa w kierowaniu diecezją, zgodnie z przepisami prawa, ażeby możliwie najbardziej pomnażało się dobro pasterskie powierzonej mu części Ludu Bożego (kan. 495 1). ROZDZIAŁ l. Postanowienia ogólne Art. 1 Rada Kapłańska Archidiecezji Częstochowskiej jest organem doradczym Arcybiskupa Metropolity Częstochowskiego, reprezentującym kapłanów Archidiecezji Częstochowskiej, tak inkardynowanych, jak i wykonujących dla jej dobra jakiś obowiązek (kan. 498 2). Art. 2 Powołanie do Rady Kapłańskiej jest wyrazem zaufania ze strony Arcybiskupa Metropolity Częstochowskiego i Jego Prezbiterium. 1
Art. 3 Członkowie Rady Kapłańskiej analizują wszelkie potrzeby Archidiecezji Częstochowskiej oraz poszukują najlepszych rozwiązań we wszystkich kwestiach, z jakimi zwraca się do nich Arcybiskup Metropolita Częstochowski. Art. 4 Zadaniem Rady Kapłańskiej jest: - wspieranie Arcybiskupa Metropolity Częstochowskiego w zarządzaniu Archidiecezją Częstochowską; - umacnianie braterskiej i hierarchicznej więzi łączącej kapłanów z ich biskupem; - rozpatrywanie spraw dotyczących życia duchowieństwa, formacji kapłańskiej i podnoszenia wiedzy teologicznej kapłanów; - troska o poziom posługi duszpasterskiej księży i właściwe ukierunkowanie ich działań religijnych, społecznych i patriotycznych; - przedkładanie Arcybiskupowi Metropolicie Częstochowskiemu opinii i propozycji rozwiązań problemów, na jakie napotyka duszpasterstwo w Archidiecezji Częstochowskiej. Art. 5 Obowiązkiem członka Rady Kapłańskiej jest: - uczestniczenie we wszystkich posiedzeniach Rady i w pracach odpowiednich komisji; - wypowiadanie w czasie obrad swojego zdania oraz opinii reprezentowanych kapłanów w sprawach dyskutowanych na obradach; - zgłaszanie wniosków w sprawach podlegających kompetencji Rady; 2
- wykonywanie zadań zleconych przez Arcybiskupa Metropolitę Częstochowskiego lub Radę, mających związek ze sprawami omawianymi na posiedzeniach Rady; - zachowanie tajemnicy w zakresie i w sposób oznaczony prawem i przez Arcybiskupa Metropolitę Częstochowskiego. Art. 6 Arcybiskup Metropolita Częstochowski zobowiązany jest do wysłuchania Rady Kapłańskiej w następujących sprawach: - zwołanie synodu diecezjalnego (kan. 461 1); - erygowanie parafii, jej zniesienie lub dokonanie w niej poważnych zmian (kan. 515 2); - wydawanie przepisów, co do przeznaczenia ofiar składanych przez wiernych do wspólnej kasy parafialnej z okazji wykonywanych zadań parafialnych (kan. 531); - ustanowienie Parafialnych Rad Duszpasterskich (kan. 536 1); - udzielenie zezwolenia na budowę kościoła (kan. 1215 2); - przeznaczenie jakiegoś kościoła na cele świeckie, poza wypadkiem, w którym kościół ten nie nadaje się już w żaden sposób do sprawowania w nim kultu Bożego i nie ma możliwości jego restaurowania (kan. 1222 2); - wybór proboszczów konsultorów przewidzianych w KPK przy usuwaniu i przenoszeniu proboszczów (kan. 1742, par 1 i kan. 1750); - ważniejsze sprawy dotyczące funkcjonowania diecezji, według uznania Arcybiskupa Metropolity Częstochowskiego (kan. 500 2) Art. 7 Rada Kapłańska posiada jedynie głos doradczy. Rada Kapłańska nie może nigdy działać bez Arcybiskupa Metropolity Częstochowskiego, który też jedynie może ogłosić to, co zostało przez nią uchwalone. 3
ROZDZIAŁ II Skład Rady Kapłańskiej Art. 8 W skład Rady Kapłańskiej wchodzi Arcybiskup Metropolita Częstochowski, jako jej Przewodniczący oraz 30 członków Rady. Art. 9 Z racji sprawowanych urzędów w Archidiecezji Częstochowskiej do Rady wchodzą: wikariusze generalni, wikariusze biskupi, wikariusz sądowy, kanclerze Kurii Metropolitalnej, rektor Wyższego Seminarium Duchownego, dyrektor Domu Księży Emerytów oraz dyrektor Wydziału Duszpasterstwa Ogólnego; piętnastu członków jest przedstawicielami Prezbiterium pochodzącymi z wyborów, a pozostali członkowie, w liczbie dopełniającej skład Rady, są mianowani przez Arcybiskupa Metropolitę Częstochowskiego. Art. 10 Kadencja Rady Kapłańskiej trwa pięć lat, które liczy się od daty ukonstytuowania Rady. Mandat członka Rady z wyboru może być piastowany jedynie przez dwie kolejne kadencje. ROZDZIAŁ III Ordynacja wyborcza do Rady Kapłańskiej Art. 11 Wybory członków do Rady Kapłańskiej nowej kadencji odbywają się w ostatnim kwartale kończącej się kadencji. Art. 12 Czynnym i biernym prawem wyborczym cieszą się wszyscy kapłani diecezjalni inkardynowani do Archidiecezji Częstochowskiej oraz inni kapłani i członkowie instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego, pracujący w duszpasterstwie na terenie Archidiecezji Częstochowskiej. 4
Art. 13 Wybory do Rady Kapłańskiej dokonują się w głosowaniu bezpośrednim, wolnym i tajnym. Art. 14 Teren Archidiecezji Częstochowskiej jest podzielony na cztery terytorialne okręgi wyborcze i dwa okręgi personalne. Okręgi terytorialne pokrywają się z terenem regionów duszpasterskich. Okręgi personalne to: okręg obejmujący kapłanów pracujących w Wyższym Seminarium Duchownym, Instytucie Teologicznym, Kurii Metropolitalnej, Sądzie Metropolitalnym, a także księża studenci oraz inni księża pracujący poza duszpasterstwem parafialnym i okręg obejmujący księży emerytów i rencistów. Art. 15 W okręgu częstochowskim elektorzy głosują na trzech proboszczów i jednego wikariusza ze swojego okręgu wyborczego W pozostałych okręgach terytorialnych elektorzy głosują na dwóch proboszczów i jednego wikariusza ze swojego okręgu wyborczego. Wybory odbywają się w dekanatach pod przewodnictwem dziekanów. Po zebraniu i przeliczeniu głosów, dziekani wkładają je do koperty, pieczętują i oddają swojemu Dziekanowi Regionu. Ten zaś, po odebraniu głosów z wszystkich dekanatów swojego Regionu, dostarcza je do Kancelarii Kurii Metropolitalnej. W obecności wikariusza generalnego, kanclerza i Dziekana Regionu następuje obliczenie głosów. Art. 16 W okręgach personalnych elektorzy głosują na jednego kapłana spośród siebie. W okręgu obejmującym kapłanów pracujących w Wyższym Seminarium Duchownym, Instytucie Teologicznym, Kurii Metropolitalnej, Sądzie Metropolitalnym, a także księży studentów oraz innych księży pracujących poza duszpasterstwem parafialnym, zebranie zwołuje rektor Seminarium i przewodniczy wyborom. W okręgu obejmującym księży emerytów i rencistów wybory zwołuje dyrektor Domu Emerytów i im przewodniczy. Po zebraniu i przeliczeniu głosów rektor Seminarium i dyrektor Domu Emerytów wkładają je do koperty, pieczętują i dostarczają je do Kancelarii Kurii Metropolitalnej. W obecności wikariusza generalnego, kanclerza i rektora bądź dyrektora następuje obliczenie głosów. 5
Art. 17 Wybranym do Rady Kapłańskiej jest ten ksiądz z okręgu wyborczego, który w głosowaniu tajnym otrzymał zwykłą większość głosów, z zachowaniem postanowień kan. 119, n. 1-2 KPK. ROZDZIAŁ IV Działalność Rady Kapłańskiej Art. 18 W najbliższym czasie po ukonstytuowaniu się Rady Kapłańskiej zwołuje Arcybiskup Metropolita Częstochowski pierwsze zebranie, którego celem jest: - powołanie Sekretariatu Rady Kapłańskiej; - ustalenie zasad pracy Rady; - wybór proboszczów konsultorów przewidzianych w KPK przy usuwaniu i przenoszeniu proboszczów. Art. 19 Sekretariat Rady Kapłańskiej tworzą Sekretarz i dwóch członków, wybranych spośród członków Rady w głosowaniu tajnym. Art. 20 Sekretarz Rady Kapłańskiej kieruje, w łączności z Arcybiskupem Metropolitą Częstochowskim, bieżącymi pracami Rady, odpowiada za dokumentację prac i koordynuje realizację zatwierdzonych przez Arcybiskupa zadań. Do jego zadań ponadto należy: a) sporządzać protokół z każdego posiedzenia Rady; b) redagować komunikat informujący o treści obrad poszczególnych sesji, który - po aprobacie Arcybiskupa Metropolity Częstochowskiego - jest podawany do wiadomości księżom podczas konferencji dekanalnych. 6
Art. 21 Do zadań Sekretariatu Rady Kapłańskiej należy: a) dbać o dokumentację związaną z działalnością Rady; b) zbierać propozycje tematyczne do prac Rady; c) przygotowywać Arcybiskupowi Metropolicie Częstochowskiemu propozycje zagadnień na obrady Sesji Rady; d) organizować sesje oraz powiadamiać z miesięcznym wyprzedzeniem członków Rady o wyznaczonym przez Arcybiskupa Metropolitę Częstochowskiego terminie, miejscu i tematyce obrad. Art. 22 Zespół proboszczów konsultorów składa się z czterech proboszczów wybranych spośród proboszczów członków Rady w głosowaniu tajnym. Zespół ten jest zespołem stałym, który spełnia zadania przewidziane w KPK przy usuwaniu i przenoszeniu proboszczów (kan. 1742, 1 i kan. 1750). Art. 23 Członkowie Rady biorący udział w sesji mają równe prawo głosu. Art. 24 Uchwały podejmowane są bezwzględną większością głosów przy udziale większości członków Rady. W sprawach personalnych obowiązuje głosowanie tajne. Art. 25 Każdy członek Rady Kapłańskiej ma prawo do zgłaszania wniosków będących przedmiotem obrad na posiedzeniu Rady. Wnioski należy przedkładać pisemnie do Sekretarza na 60 dni przed posiedzeniem Rady. Art. 26 O przyjęciu wniosku lub jego odrzuceniu decyduje Arcybiskup Metropolita Częstochowski. 7
Art. 27 Zwyczajne posiedzenie Rady Kapłańskiej zwołuje jej Przewodniczący dwa razy w roku, informując o terminie i miejscu sesji Sekretarza Rady. Art. 28 W razie potrzeby omówienia określonych kwestii sam Przewodniczący lub na wniosek 1/3 członków Rady może zwoływać nadzwyczajne posiedzenia Rady. Art. 29 Każdy członek Rady Kapłańskiej jest zobowiązany do uczestnictwa w jej posiedzeniach. Nieobecność może być usprawiedliwiona przez Przewodniczącego lub w jego zastępstwie przez Sekretarza Rady. Art. 30 W sprawach wymagających głębszej analizy Rada może powoływać komisje, które na zebraniu Rady przedstawiają wyniki swych dociekań, z zaznaczeniem różnicy zdań członków komisji, gdy takie się pojawiły. Art. 31 W sprawach trudniejszych Rada może zapraszać rzeczoznawców, którzy na zebraniach Rady mają jedynie głos doradczy. ROZDZIAŁ V Procedura zaciągania rady przez Arcybiskupa Metropolitę Częstochowskiego Art. 32 Procedura ta dotyczy jedynie spraw określonych w Art. 6. 8
Art. 33 Ilekroć zajdzie potrzeba uzyskania opinii, Arcybiskup Metropolita Częstochowski za pośrednictwem sekretariatu Rady, wezwie wszystkich członków Rady, informując ich jednocześnie, w jakiej sprawie oczekuje ich rady i przekazując im informacje potrzebne do wyrobienia sobie opinii w przedłożonej kwestii. Art. 34 Po sprawdzeniu obecności i przedstawieniu programu obrad, Arcybiskup Metropolita Częstochowski lub wyznaczony przez Niego referent zapowiada i omawia temat, co do którego oczekuje się opinii. Art. 35 Po przedstawieniu sprawy następuje dyskusja. W czasie jej trwania wszyscy członkowie Rady są zobowiązani zabrać głos i szczerze wyrazić swoje stanowisko w danej kwestii.(por. kan. 127 3) Przewodniczący, zgodnie z wykazem przedstawionym przez sekretarza, wzywa uczestników do zabrania głosu. Może on określić także czas wystąpienia. Zabierający głos przedstawia swoje uwagi, które może przekazać także sekretarzowi na piśmie. Jeśli ktoś, wysłuchawszy opinii innego uczestnika dyskusji, chce zabrać głos i wyrazić swoje zastrzeżenia, prosi o głos przewodniczącego. Tenże może mu go udzielić lub odmówić. Art. 36 Po dyskusji następuje głosowanie. Głos wyraża się w formule zgadzam się, nie zgadzam się lub zgadzam się z zastrzeżeniami. Kto w głosowaniu zastosował formułę zgadzam się z zastrzeżeniami, winien jasno sformułować zajmowane przez siebie stanowisko. Po obliczeniu głosów należy sporządzić protokół w dwóch egzemplarzach, które podpisują wszyscy uczestnicy głosowania. Jeden egzemplarz protokółu przechowuje się w archiwum kurii, drugi w archiwum Rady. Art. 37 Jeżeli Prawodawca Powszechny żąda uprzedniego wysłuchania Rady, nieważny jest akt Arcybiskupa Częstochowskiego bez wysłuchania zdania osób opiniujących. Wprawdzie Arcybiskup Częstochowski nie ma żadnego obowiązku pójść za ich zdaniem, jednakże bez 9
przeważającego powodu przez siebie ocenianego nie powinien odstępować od wyrażonego przez opiniujących zdania, zwłaszcza, gdy jest zgodne.(por. Kan. 127 2, n. 2) ROZDZIAŁ VI Wygaśnięcie mandatu Rady Kapłańskiej i utrata członkostwa w Radzie Art. 38 Mandat Rady Kapłańskiej wygasa z chwilą upływu kadencji lub w razie wakansu stolicy biskupiej. Nowy Arcybiskup Częstochowski w ciągu roku od objęcia rządów w Archidiecezji zarządza nowe wybory do Rady Kapłańskiej (por. kan. 501 2). Rada Kapłańska może być rozwiązana przez Arcybiskupa Częstochowskiego po przedłożeniu duchowieństwu powodów takiej decyzji (por. kan. 501 3). W takiej sytuacji Arcybiskup Częstochowski zarządza nowe wybory. Art. 39 Z mocy samego prawa tracą członkostwo w Radzie: - kapłani ukarani cenzurą, po wyroku skazującym lub stwierdzającym; - kapłani, którzy utracili urząd lub funkcję, z racji, których weszli w skład Rady. Art. 40 Tracą członkostwo w Radzie kapłani, którzy dwukrotnie są nieobecni na posiedzeniu Rady w sposób nieusprawiedliwiony. Kapłan, pełniący mandat członka Rady z urzędu, traci mandat na skutek utraty urzędu. Art. 41 W wypadku zawakowania członka Rady lub niemożności wykonywania funkcji w Radzie z przyczyn przewidzianych prawem, należy uzupełnić skład Rady. W miejsce członka Rady pochodzącego z wyboru wchodzi kapłan wybrany w tym okręgu wyborczym, którego tamten był przedstawicielem. W przypadku członka pochodzącego z nominacji, który stracił miejsce w Radzie, Arcybiskup zamianuje w jego miejsce innego. Co się tyczy tego, który znalazł się 10
w Radzie z racji sprawowanego urzędu, jego miejsce w Radzie zajmuje następca na urzędzie. Uzupełnienie to winno być dokonane przed najbliższym posiedzeniem Rady Kapłańskiej. ROZDZIAŁ VII Postanowienia końcowe Art. 28 Statut Rady Kapłańskiej Archidiecezji Częstochowskiej może zmienić wyłącznie Arcybiskup Metropolita Częstochowski z własnej inicjatywy lub na wniosek Rady. Art. 29 Niniejszy Statut wchodzi w życie z dniem 1 grudnia 2010 roku i obowiązuje do odwołania. (-) Ks. Krzysztof Dziub KANCLERZ (-) + Stanisław Nowak ARCYBISKUP METROPOLITA CZĘSTOCHOWSKI Częstochowa, 28.10.2010 r. L.dz. 1149 11