INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK PROCESÓW INTROLIGATORSKICH kod 311936 Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie 5) Informacje dodatkowe 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, październik 2018 r. 1
1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny Zawód technik procesów introligatorskich (kod 311936) to jeden z 2455 zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2018, poz. 227). W poprzedniej klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten nie był ujęty. Kształcenie zawodowe w tym zawodzie zostało uruchomione 1 września 2012 roku. Powstał on w wyniku rozdzielenia kształcenia zawodowego w zawodzie technik poligraf (kod 311918 z klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy) na dwa odrębne zawody: - technik procesów drukowania (kod 311935 - z klasyfikacji szkolnictwa zawodowego) - technik procesów introligatorskich (kod 311936 - z klasyfikacji szkolnictwa zawodowego). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik procesów introligatorskich powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych 1 : 1) przygotowywania materiałów, maszyn i urządzeń do realizacji procesów introligatorskich; 2) prowadzenia procesów wykonywania druków luźnych i opraw; 3) planowania poligraficznych procesów produkcyjnych; 4) kontrolowania przebiegu produkcji poligraficznej. PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (grupa duża 3 31) Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Średni personel nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 2 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne 1 Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20170000860 - podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik procesów introligatorskich 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145 4 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008 2
kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 3 Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Kompetencja 4 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 5 W I pół. 2018 r. w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego nie zarejestrowano bezrobotnych z zawodem technik procesów introligatorskich. W tym czasie nie zgłoszono ofert pracy dla tego zawodu. Prezentowana analiza dotyczy 2015, 2016 i 2017 r. W poprzednich latach w statystykach powiatowych urzędów pracy, opisywany zawód nie występował. W 2016 i 2017 r. nie odnotowano rejestracji osób bezrobotnych oraz nie zgłoszono wolnych miejsc pracy dla zawodu technika procesów introligatorskich. W 2015 r. zarejestrowano 1 osobę z tym zawodem, zgłoszono 1 ofertę pracy. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz 5 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w poszczególnych latach dostępny jest na stronie: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/ 3
wskaźnika płynności bezrobotnych 6. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup. Zawód technika procesów introligatorskich w 2015 i w 2016 roku nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. W 2017 i w I pół. 2018 r. nie odnotowano rejestracji bezrobotnych oraz zgłoszeń wolnych miejsc pracy dla tego zawodu. 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów Z badania pt. Barometr zawodów 7, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie wynika, że zawód technik procesów introligatorskich, ujęty w grupie barometrowej pod nazwą pracownicy poligraficzni, w 2018 r. został zaklasyfikowany do zawodów zrównoważonych w Regionie. Największe szanse na zatrudnienie w zawodach związanych z poligrafią maja osoby z 5 powiatów: bydgoskich (ziemskiego i grodzkiego), włocławskich (ziemskiego i grodzkiego) i aleksandrowsk 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie Podstawa prawna w kształceniu 6 Wskaźnik dostępności ofert pracy : iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia : iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu Wskaźnik płynności bezrobotnych : iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 7 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2017 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2017 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. 4
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. 2017 poz. 622 z późn. zm.) określa, że zawód technik procesów introligatorskich będzie można zdobyć w technikum oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Dotychczasowe 4-letnie technikum z dniem 1 września 2019 r. zostanie przekształcone w 5-letnie technikum. Do roku 2019/2020 prowadzona będzie rekrutacja do dotychczasowego 4-letniego technikum (dla absolwentów gimnazjum), natomiast na rok szkolny 2019/2020 i późniejsze lata rekrutacja będzie prowadzona do 5-letniego technikum (dla absolwentów 8-letniej szkoły podstawowej). Według stanu na dzień 30 września 2017 r., w województwie kujawsko-pomorskim nie ma szkoły kształcącej w zawodzie technik procesów introligatorskich. Tym samym nie ma uczniów i absolwentów w tym zawodzie (źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej). POMOCNE ADRESY www.psz.praca.gov.pl Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne. http://wup.torun.pl strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu http://tujestpraca.eu Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia, serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. Portale internetowe Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego ul. Miedziana 11; 00-958 Warszawa tel. 22 620 80 70 email: cobrpp@cobrpp.com.pl http://www.cobrpp.com.pl Polska Izba Druku: www.izbadruku.org.pl http://druk.info.pl/ - portal branży poligraficznej www.vidart.com.pl portal branży poligraficznej CZASOPISMA: Świat druku miesięcznik branży poligraficznej: www.swiatdruku.eu Poligrafika miesięcznik: www.poligrafika.pl Vidart miesięcznik dla menedżerów i właścicieli firm poligraficznych: http://www.vidart.com.pl/vidart_joomla/vidart/index.php?option=com_content&task=view&id=677 5&Itemid=104 KSIĄŻKI 1) PROCESY INTROLIGATORSKIE I WYKOŃCZENIOWE WSPÓŁCZESNEJ POLIGRAFII - Dave Clossey Jean-Marie Hershey Wydawnictwo: Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego, 5
2) Architektura książki. Dla wydawców, redaktorów, poligrafów, grafików, autorów, księgoznawców i bibliofilów; A. Tomaszewski, COBRPP 2011, 3) Angielsko-polski słownik terminów poligraficznych; A. Tomaszewski, COBRPP 2010, 4) Web-to-print - pierwsze kroki, COBRPP 2010, 5) Systemy produkcyjne w poligrafii, C. German, COBRPP 2007, 6) Technologia offsetowego drukowania arkuszowego, L.P. Dejidas, jr., T.M. Destree, COBRPP 2007. Opracował: Adam Mickiewicz doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy. 5) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej Technik procesów introligatorskich 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik procesów introligatorskich w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako technik procesów introligatorskich w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik procesów introligatorskich jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w 3 krajach EOG zawód technik procesów introligatorskich jest regulowany, są to: Austria, Islandia i Lichtenstein. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik procesów introligatorskich wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu 6
Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 510 ofert pracy z 17 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla techników procesów introligatorskich znajduje się w Niemczech (254 oferty), Belgii (130 ofert) i Republice Czeskiej (36 ofert) - dane wg stanu na dzień 13.03.2018 r. Wśród najczęściej spotykanych wymogów kwalifikacyjnych, jakich spodziewać się mogą kandydaci na stanowisko technik procesów introligatorskich jest konieczność ukończenia technikum, szkoły policealnej lub kursu z zawodem technika procesów introligatorskich oraz posiadanie kilkuletniego doświadczenia. Osoba z tym zawodem powinna posiadać umiejętność ręcznego lub maszynowego wykonywania wyrobów introligatorskich oraz obsługi nowoczesnych urządzeń i linii potokowych. Praca w tym zawodzie wymaga dobrej sprawności ruchowej kończyn górnych, dobrego wzroku i słuchu, kreatywności oraz konsekwencji w realizacji zadań. Ważne są takie cechy jak spostrzegawczość, cierpliwość, systematyczność, podzielność uwagi oraz szybkość orientacji. Kandydat powinien posiadać zamiłowanie do książek oraz wyobraźnię artystyczną. Obowiązkowym wymogiem będzie również doskonała znajomość języka kraju, w którym, zamierzamy podjąć pracę. Technik procesów introligatorskich może znaleźć zatrudnienie w drukarniach, firmach introligatorskich, jako osoba planująca i kontrolująca produkcję poligraficzną zarówno jednostkową jak i przemysłową. Może także prowadzić własną działalność gospodarczą. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 7
ANEKS SPIS TABEL Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik procesów introligatorskich w latach:2015-2017 8
Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik procesów introligatorskich w latach: 2015-2017 lata Bezrobotni zarejestrowa ni w ciągu okresu Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w ciągu okresu ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w ciągu okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2017 0 0 0 0 0 0 2016 0 0 0 0 0 0 2015 1 1 0 0 1 0 9