INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK URZĄDZEŃ I SYSTEMÓW ENERGII ODNAWIALNEJ (kod ) Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny. 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy. 3) Prognozy dla rynku pracy Barometr zawodów. 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie. 5) Informacje dodatkowe. 6) Możliwości zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej. ANEKS STATYSTYCZNY Strona1

2 1) ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY Technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej to jeden z 2455 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. 2014, Poz z późn zm.) opatrzony kodem Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań: organizowania montażu urządzeń i systemów energetyki odnawialnej; wykonywania montażu urządzeń i systemów energetyki odnawialnej; konserwowania oraz naprawiania urządzeń i systemów energetyki odnawialnej; kontrolowania pracy urządzeń i systemów energetyki odnawialnej; sporządzania kosztorysów oraz ofert i umów dotyczących urządzeń i systemów energetyki odnawialnej. 1 PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (grupa duża 3 31) Przykładowe zawody dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych: technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik awionik, technik budownictwa wodnego, technik chłodnictwa i klimatyzacji, technik cyfrowych procesów graficznych, technik elektronik, technik elektryk, technik energetyk, technik gazownictwa, technik inżynierii środowiska i melioracji, technik mechanik lotniczy, technik ogrodnik, technik papiernictwa, technik prac biurowych, technik procesów drukowania, technik procesów introligatorskich, technik rolnik, technik teleinformatyk, technik telekomunikacji, technik transportu kolejowego, technik urządzeń chłodniczych, technik urządzeń i systemów energii odnawialnej, technik wiertnik, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Średni personel nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). 1 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz.U. z 2017 r. poz. 860) 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008 Strona2

3 Kompetencja 2 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 3 Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Kompetencja 4 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). Strona3

4 2) SYTUACJA NA RYNKU PRACY 5 W 2016 r. wzrosła liczba bezrobotnych zarejestrowanych w tym zawodzie 5- krotnie w stosunku do poprzedniego roku, w którym w powiatowych urzędów pracy pojawiły się pierwsze rejestracje - 4 osoby (powiat inowrocławski). Większość z zarejestrowanych były to osoby do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki. W latach nie zarejestrowano w urzędach pracy w województwie kujawsko-pomorskim osób z zawodem technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej. Z powyższych danych wynika, że w roku 2012 zawód był deficytowy. 6 Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych 7. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup, ponieważ żaden ze wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. W latach 2016 i w 2015 zawód technik urządzeń i systemów energii odnawialnej pozostawał w grupie zawodów nieokreślonych. 5 Żródło: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko pomorskim w latach: Raporty z lat znajdują się na stronach internetowych WUP: oraz 6 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. la których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 7 Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu. Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Strona4

5 Pierwsi bezrobotni do 12 m-cy od ukończenia szkoły w omawianym zawodzie pojawili się w rejestrach powiatowych urzędów pracy w 2015 r. W 2016 r. nastąpił znaczny wzrost rejestracji w tej kategorii bezrobotnych ponad 4-krotny. 3) PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW. Z badania pt. Barometr zawodów 8, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie wynika, że zawód technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, ujęty w grupie barometrowej pod nazwą Technicy budownictwa, w 2017 r. został zaklasyfikowany do zawodów: - deficytowych w 3 powiatach: bydgoskim ziemskim i grodzkim oraz brodnickim; - nadwyżkowych w powiecie toruńskim ziemskim; - zrównoważonych w pozostałych 19 powiatach. 8 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2017 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2016 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. Strona5

6 Jak zmieni się zapotrzebowanie na pracowników w 2017 r. w grupie zawodów: technicy budownictwa? Czy będzie ono rosnąć, maleć czy pozostanie bez zmian? Z badań wynika, że we wszystkich powiatach województwa będzie występował stały poziom zapotrzebowania na pracowników w tej grupie. Strona6

7 Zawody deficytowe to te, w których w najbliższym roku nie powinno być trudności ze znalezieniem pracy, gdyż zapotrzebowanie pracodawców będzie w ich przypadku duże, a podaż pracowników chętnych do podjęcia zatrudnienia i mających odpowiednie kwalifikacje niewielka. Zawody zrównoważone to te, w których liczba ofert pracy będzie zbliżona do liczby osób zdolnych i chętnych do podjęcia zatrudnienia w danym zawodzie (podaż i popyt zrównoważą się). Zawody nadwyżkowe to te, w których znalezienie pracy może być trudniejsze ze względu na małe zapotrzebowanie oraz wielu kandydatów chętnych do podjęcia pracy i spełniających wymagania pracodawców. 4) KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE. Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnionych przez Centrum Informatyczne Edukacji 9 w województwie kujawsko-pomorskim zawód ten można zdobyć w 12 szkołach ponadgimnazjalnych (w Aleksandrowie Kujawskim, Bydgoszczy, Inowrocławiu, Kowalewie Pomorskim, Grubnie, Grudziądzu, Świeciu, Toruniu). Wśród tych szkół 1 to szkoła niepubliczna posiadająca uprawnienia szkoły publicznej. Nauka w tych szkołach jest bezpłatna. Od roku 2011 (kiedy otworzono kierunek) widać wyraźnie wzrost liczby uczniów kształcących się w zawodzie ponad 10-krotny (wg stanu na 2015 r.). Pierwsi absolwenci z tym zawodem opuścili szkoły w 2015 r. Wykres 1. Absolwenci i uczniowie w zawodzie technik urządzeń i systemów energii odnawialnej w woj. kujawsko-pomorskim w latach Dane z Systemu Informacji Oświatowej: Strona7

8 Kształcenie w zawodzie regulują: - Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku o systemie oświaty (Dz. U. 2017, poz. 59), - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. 2017, poz. 860), - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowej (Dz. U. 2017, poz.622) określa, że zawód technik urządzeń i systemów energii odnawialnej można będzie zdobyć w czteroletnim technikum, pięcioletnim technikum (od roku szkolnego 2019/2020), w 2-letniej szkole policealnej oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. 5) INFORMACJE DODATKOWE. POMOCNE ADRESY Opracowanie: Wiesława Janaszek doradca zawodowy CIiPKZ Bydgoszcz Akceptacja: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ Bydgoszcz Strona8

9 6) MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik urządzeń i systemów energii odnawialnej w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako technik urządzeń i systemów energii odnawialnej w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik urządzeń i systemów energii odnawialnej jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie zawód technik urządzeń i systemów energii odnawialnej nie jest regulowany w żadnym z krajów EOG. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik urządzeń i systemów energii odnawialnej wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 57 ofert pracy z 4 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla techników urządzeń i systemów energii odnawialnej znajduje się w Niemczech (50 ofert) i Austrii (5 ofert) - dane wg stanu na dzień r. Technik urządzeń i systemów energii odnawialnej powinien posiadać wykształcenie średnie. Pracownicy, którzy posiadają doświadczenie w wykonywanej pracy oraz uprawnienia, które pozwalają samodzielnie kierować robotami są najczęściej zatrudniani przez pracodawców. W przypadku techników urządzeń i systemów energii odnawialnej, którzy pracują w administracji przydatna będzie umiejętność obsługi programów komputerowych oraz urządzeń biurowych. Ze względu na rodzaj wykonywanej pracy, technik urządzeń i systemów energii odnawialnej powinien posiadać zdolności techniczne, m.in. umiejętność posługiwania się różnymi narzędziami i urządzeniami przydatnymi podczas pracy oraz znajomość zasad działania tych narzędzi i urządzeń. Dla osób pracujących w terenie bardzo ważna jest umiejętność nawiązywania kontaktów i współpracy z innymi ludźmi (zarówno przełożonymi, jak i współpracownikami). Ma to istotne znaczenie ze względu na częste zmiany pracowników, co jest związane ze specyfiką i miejscem wykonywania robót. Umiejętność szybkiego dostosowywania się oraz cierpliwość przydane będą podczas pracy w terenie przy zmiennych i niekorzystnych warunkach pogodowych. Praca technika urządzeń i systemów energii odnawialnej wymaga również dużej dokładności, spostrzegawczości, odpowiedzialności oraz podzielności uwagi (np. podczas zajmowania się kilkoma problemami). Wymagania fizyczne i zdrowotne. W zawodzie technika urządzeń i systemów Strona9

10 energii odnawialnej najbardziej istotna jest ogólna sprawność fizyczna (a także wytrzymałość na długotrwały wysiłek), sprawność układu kostno stawowego oraz układu mięśniowego. Istotną rolę odgrywa również odporność na zmienne warunki atmosferyczne. Osoby pracujące w tym zawodzie przez większą część dnia są w ruchu. Podczas prac m.in. z urządzeniami pomiarowymi ważną cechą jest dobry wzrok i koordynacja wzrokowo ruchowa. Przeciwwskazaniami do wykonywania zawodu są wszystkie choroby ograniczające sprawność ruchową, choroby układu kostno stawowego oraz choroby układu oddychania. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę oraz czasem posiadania prawa jazdy kat B. Przykładowe stawki płacy w zawodzie technik urządzeń i systemów energii odnawialnej w wybranych krajach: Wielka Brytania: tyś. funtów/rok brutto, Niemcy: euro/godz. brutto, Austria euro/godz. brutto. Opracował: Jacek Paśniewski pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy Strona10

11 ANEKS Tabela 1. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE TECHNIK URZĄDZEŃ I SYSTEMÓW ENERGETYKI ODNAWIALNEJ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za lata r. Tabela 1. ABSOLWENCI I UCZNIOWIE KSZTAŁCĄCY SIĘ W ZAWODZIE TECHNIK URZĄDZEŃ I SYSTEMÓW ENERGETYKI ODNAWIALNEJ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM w latach Stan na dzień Uczniowie kontynuujący Absolwenci osoby naukę w zawodzie kończące naukę w zawodzie Strona11 Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu MAX Liczba kandydatów na 1 ofertę pracy

12 MAPKA 1. PROGNOZA DLA ZAWODU TECHNIK URZĄDZEŃ I SYSTEMÓW ENERGII ODNAWIALNEJ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM NA 2017 MAPKA 2. PROGNOZA DLA ZAWODU TECHNIK URZĄDZEŃ I SYSTEMÓW ENERGII ODNAWIALNEJ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM NA 2017 Strona12

13 SZKOŁY KSZTAŁCĄCE W ZAWODZIE TECHNIK URZĄDZEŃ I SYSTEMÓW ENERGII ODNAWIALNEJ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM Powiat bydgoski: POLICEALNA SZKOŁA TECHNIKÓW URZĄDZEŃ I SYSTEMÓW ENERGETYKI ODNAWIALNEJ W BYDGOSZCZY Adres: Jagiellońska 4, Bydgoszcz dyrektor@skk.pl Strona www: Telefon: Telefon: SZKOŁA TECHNICZNA PRZY BZDZ W BYDGOSZCZY Typ: Technikum Adres: Fordońska 120, Bydgoszcz biuro@bzdz.com.pl Strona www: Telefon: TECHNIKUM MECHANICZNE NR 2 Adres: Słoneczna 19, Bydgoszcz zsmnr2@bip.oswiata.bydgoszcz.pl Strona www: Telefon: Faks: Powiat chełmiński: TECHNIKUM W GRUBNIE Adres: Grubno grubsek@op.pl Telefon: Powiat golubsko-dobrzyński: TECHNIKUM W KOWALEWIE POMORSKIM IM. LECHA WAŁĘSY Adres: św. Mikołaja 6, Kowalewo Pomorskie zskowalewopom@wp.pl Strona www: free.of.pl/z/zskowalewopom Telefon: Faks: Powiat grudziądzki: TECHNIKUM WCHODZĄCE W SKŁAD ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNICZNYCH IM. JANA I JĘDRZEJA ŚNIADECKICH Adres: Alfonsa Hoffmanna 1/7, Grudziądz zst@grudziadz.com.pl Strona www: Telefon: Faks: Strona13

14 Powiat inowrocławski: ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH NR 5 IM. GENERAŁA WŁADYSŁAWA SIKORSKIEGO W INOWROCŁAWIU - 4-LETNIE TECHNIKUM Adres: Prezydenta Gabriela Narutowicza 34, Inowrocław Strona www: sekretariat-zspnr5@o2.pl Telefon: Powiat świecki: TECHNIKUM URZADZEŃ I SYSTEMÓW ENERGETYKI ODNAWIALNEJ "MENEDŻER" Adres: Żwirki i Wigury 6, Świecie sekretariat@zsm-swiecie.pl Strona www: Telefon: Telefon: TECHNIKUM w ZESPOLE SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH Adres: Kościuszki 6A, Świecie zsp_swiecie@o2.pl zsp_swiecie@go2.pl Strona www: Faks: Powiat toruński: TECHNIKUM NR 9 Adres: Stefana Batorego 43/49, Toruń zsis@torun.edu.pl Strona www: Telefon/fax: Strona14