Zakres tematyczny informacji

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK OPTYK kod Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny zawodu 2) Sytuacja na rynku pracy 3) Prognozy i plany zatrudnienia. Oczekiwania pracodawców 4) Kształcenie w zawodzie 5) Doskonalenie w zawodzie 6) Informacje dodatkowa. Literatura 7) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej, ANEKS Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, październik 2016 r.

2 1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY Technik optyk (kod ) to jeden z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. 2014, poz. 1145). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. (DZ.U Nr 82, poz. 537) zawód ten miał taką samą nazwę i ten sam kod. W wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. zawód ten miał inną nazwę i kod. Występował pod nazwą Optyk okularowy (kod ). Z uwagi na to, dane dotyczące bezrobotnych oraz zgłoszonych do powiatowych urzędów pracy o wolnych miejscach pracy i miejscach aktywizacji zawodowej w zawodzie technik optyk dotyczą lat Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik optyk powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywania i naprawiania elementów i układów optycznych; 2) wykonywania pomiarów oftalmicznych; 3) udzielania instruktażu w zakresie dobierania pomocy wzrokowych i posługiwania się nimi; 4) wykonywania i naprawiania pomocy wzrokowych 1. PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Średni personel do spraw zdrowia (grupa duża 3 32) Przykładowe zawody dla grupy Średni personel do spraw zdrowia: technik optyk, technik elektroradiolog, technik sterylizacji medycznej, technik analityki medycznej, technik farmaceutyczny, protetyk słuchu, technik dentystyczny, dietetyk, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik weterynarii, kynoterapeuta (dogoterapeuta), technik fizjoterapii, technik masażysta, ratownik medyczny itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Średni personel do spraw zdrowia określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz 1 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U Nr 0 poz. 184 z późn. zmianami) 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008

3 koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 2 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 3 Otwartość na innych: to pozytywne nastawienie i traktowanie innych oraz okazywanie chęci ich zrozumienia. Kompetencja 4 Dbałość o rozwój i relacje: to nawiązywanie i utrzymywanie dobrych relacji oraz przekazywania wiedzy i doświadczenia poprzez współpracę w rozwiązywaniu problemów z korzyścią dla wszystkich. Dostrzeganie współpracowników potrzebujących pomocy i zapewnienie im oczekiwanego wsparcia. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. 2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY W I połowie 2016 roku w powiatowych urzędach pracy w województwie kujawskopomorskim nie odnotowano żadnych rejestracji osób bezrobotnych ani nowych ofert pracy dla zawodu technik optyk W okresie, od 2011 do 2015 roku, liczba osób bezrobotnych z zawodem technik optyk była niewielka. Najwięcej nowych rejestracji zgłoszono w 2013 roku (3 osoby bezrobotne). Urzędy pracy w województwie kujawsko-pomorskim odnotowały zgłoszenia wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej dla osób zawodem technik optyk w 2011 i 2012 roku (po 1 ofercie pracy). W całym analizowanym okresie nie zarejestrowały się osoby z tym zawodem będące w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły. W latach 2011 i zawód technik optyk sklasyfikowano jako zawód nadwyżkowy 5, tzn. taki, na który, na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. W roku 2012 zawód ten sklasyfikowano jako deficytowy, czyli taki, na który na rynku pracy województwa kujawsko pomorskiego jest wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy (1 oferta pracy, brak bezrobotnych). 6 Od 2015 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. 7 Według 5 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 6 Opracowanie własne przygotowane na podstawie danych z Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim. raporty z lat Publikacja przygotowana została w ramach projektu WUP Rynek pracy pod lupą. Raporty z lat wcześniejszych znajdują się na stronie internetowej WUP w Toruniu. 7 Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie.

4 nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup, ponieważ żaden ze wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. W 2015 i w I półroczu 2016 roku zawód technik elektryk nie został sklasyfikowany do zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych PROGNOZY I PLANY ZATRUDNIENIA. OCZEKIWANIA PRACODAWCÓW Według analizy internetowych ofert pracy, dostępnych na terenie województwa, z 31 października 2016 roku, wolne miejsc pracy dla technika optyka pojawiają się sporadycznie. Na portalach internetowych znaleziono 3 oferty pracy dla osób z zawodem optyk-mechanik. Oferowanym stanowiskiem pracy na powyższych portalach był optyk-doradca klienta. Wśród wymagań pracodawców umieszczanych w ofertach znalazły się: ukończony kurs lub wykształcenie kierunkowe doświadczenie w branży optycznej minimum 3 lata nastawienie na wysoką jakość obsługi klienta miła aparycja łatwość w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych zaangażowanie i pracowitość umiejętność obsługi komputera ( pakiet MS Office, poczta elektroniczna) gotowość do odbycia szkolenia poza miejscem zamieszkania. 9 Badania pracodawców wskazują, że w latach nie deklarowali oni zamiaru zatrudnienia osób w zawodzie technik optyk. W tym okresie pracodawcy nie zgłosili również zamiaru zwolnienia osób z kwalifikacjami technika optyka. W planach zatrudnienia do 2018 roku nie zgłoszono chęci zatrudnienia osób z kwalifikacjami dla tego zawodu. 10 \ Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu. Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 8 Opracowanie własne przygotowane na podstawie danych z Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim. raporty z lat i I poł 2016 roku. Publikacja przygotowana została w ramach projektu WUP Rynek pracy pod lupą. Raporty z lat wcześniejszych znajdują się na stronie internetowej WUP w Toruniu. 9 Analizowane serwisy z ofertami pracy: Badanie było realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badań pracodawców w latach: r. dodatkowo na stronie

5 4. KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE Dane z Systemu Informacji Oświatowej 11 (sprawdzono stan na dzień r.) wskazują, że w województwie kujawsko pomorskim kształcą 2 szkoły w zawodzie technik optyk. Są to Policealne Szkoła Techników Optyków Studium Kształcenia Kadr w Bydgoszczy i Toruniu. W województwie istnieje szkoła, która nie jest zarejestrowana w bazie SIO i prowadzi rekrutację w zawodzie technik optyk tj.: Policealne Szkoły Zawodowe w Centrum Kształcenia Kadr PROFESJA w Bydgoszczy (połączone z AP Edukacja). W 2015 roku po raz pierwszy odnotowujemy uczniów z zawodem technik optyk. Według stanu na 30 września 2015 roku w województwie kujawsko-pomorskim kształci się 20 uczniów, nie odnotowano natomiast absolwentów z zawodem technik optyk. PODSTAWA PRAWNA KSZTAŁCENIA Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. 2012, poz. 7), określa, że od 1 września 2012 r. zawód technik optyk można zdobyć w czteroletnim technikum oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji w wyodrębnionym zawodzie. Dodatkowo rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 sierpnia 2014 zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. 2014, poz.1140) umożliwiło zdobycie kwalifikacji dla tego zawodu w dwuletniej szkole policealnej. 5. DOSKONALENIE W ZAWODZIE Aktualna informacja o szkoleniach przydatnych dla zawodu technik optyk, dostępna w Rejestrze Instytucji Szkoleniowych: przez wyszukiwarkę, w obszarze: Opieka zdrowotna INFORMACJE DODATKOWE. LITERATURA Krajowa Rzemieślnicza Izba Optyczna LITERATURA 11 Dane dostępne pod adresem: 12 Jak korzystamy: Po wejściu na stronę Rejestru Instytucji Szkolących i wyświetleniu listy instytucji szkolących w panelu Wyszukiwanie pod Pozostałe zaznaczamy interesujący nas obszar

6 CZASOPISMA: Optyka - branżowy dwumiesięcznik skierowany do szerokiego grona specjalistów z branży optycznej (optyków, optometrystów, okulistów, studentów optyki okularowej i optometrii).: Optyk Polski -magazyn kierowany jest do właścicieli i pracowników salonów optycznych, a także do firm działających w branży optycznej: Ogólnopolski Kurier Oftalmiczny "Oko" dwumiesięcznik, magazyn informacyjny branży optycznej Kontaktologia i optyka okulistyczna czasopismo medyczne: LITERATURA: Oferta wydawnicza Dolnośląskiego Wydawnictwa Edukacyjnego: Oferta wydawnicza Oficyny Wydawniczej Politechniki Wrocławskiej: Oferta wydawnicza Górnicki Wydawnictwo Medyczne: Opracowała: Patrycja Nowak doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska Kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy 7. MOŻLIOWŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik optyk w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako technik optyk w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik optyk jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską:

7 Obecnie w 14 krajach EOG zawód technik optyk jest regulowany, są to: Belgia, Niemcy, Dania, Francja, Grecja, Irlandia, Islandia, Włochy, Chorwacja, Lichtenstein, Luksemburg, Szwajcaria, Słowacja i Słowenia. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik optyk wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 1668 ofert pracy z 12 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy znajduje się w Niemczech (1418 ofert), Francji (100 ofert), Austrii (45 ofert) oraz Belgii (39 ofert) - dane wg stanu na dzień r. Wśród najczęściej spotykanych wymogów kwalifikacyjnych, jakich spodziewać się mogą kandydaci na stanowisko technika optyka jest konieczność ukończenia szkoły średniej i posiadania tytułu technika optyka. Wymagane jest również doświadczenie zawodowe oraz posiadanie takich cech jak: dokładność, samodzielność, cierpliwość, precyzyjność odpowiedzialność i operatywność. Mile widziana będzie dobra organizacja pracy i łatwość nawiązywania kontaktów a także posiadanie prawa jazdy kat. B. Obowiązkowym wymogiem będzie również doskonała znajomość języka kraju, w którym, zamierzamy podjąć pracę. Technicy optycy należą do grupy poszukiwanych pracowników. Ze względu na spełniane funkcje usługowe, absolwenci tego zawodu znajdują zatrudnienie przede wszystkim w sektorze usługowo-handlowym, zakładach optycznych-usługowych (rzadziej w produkcyjnych), punktach serwisowych, placówkach medycznych i instytucjach naukowobadawczych na stanowisku serwisanta i konserwatora aparatury optycznej i pomiarowej. Przykładowe stawki płacy w zawodzie technik optyk w wybranych krajach: Wielka Brytania /rok, Francja /m-c. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy

8 ANEKS Tabela 1. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE TECHNIK OPTYK W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani W OKRESIE OGÓŁEM Bezrobotni według stanu NA KONIEC OKRESU Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki W OKRESIE OGÓŁEM Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki NA KONIEC OKRESU Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej OGÓŁEM Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej NA KONIEC OKRESU