SYSTEMY KLASY GIS i AR WE WSPOMAGANIU ZARZĄDZANIA SYTUACJAMI KRYZYSOWYMI

Podobne dokumenty
DOSTOSOWANIE NARZĘDZI INFORMATYCZNYCH DO WSPOMAGANIA DECYZJI W WARUNKACH KRYZYSU

Lokalizacja wywołań alarmowych w Polsce

System Informatyczny Powiadamiania Ratunkowego

WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu

Założenia do organizacji i funkcjonowania. w województwie. Październik 2008 roku

System Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego. Józefa Szczurek-Żelazko Sekretarz Stanu

STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ. mgr Marcin Druszcz ZABEZPIECZENIE MEDYCZNE DZIAŁAŃ PODODDZIAŁÓW POLICJI NA TERYTORIUM KRAJU W LATACH

- z jednostkami Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego:

znać podstawowe procesy technologiczne, mające wpływ na funkcjonowanie społeczeństwa.

Koordynacja akcji. Jak efektywnie wykorzystać różne źródła informacji

Geoportal Uniwersalny Moduł Mapowy. interoperacyjność danych i usług danych przestrzennych

CMS, CRM, sklepy internetowe, aplikacje Web

Okrągły Stół Kraków

Narzędzia Informatyki w biznesie

REGULAMIN POWIATOWEGO CENTRUM ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO W RAWICZU

Sposób współpracy jednostek systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne z jednostkami współpracującymi z systemem

Praca magisterska Jakub Reczycki. Opiekun : dr inż. Jacek Rumiński. Katedra Inżynierii Biomedycznej Wydział ETI Politechnika Gdańska

Zintegrowana platforma zarządzania miastem w kontekście bezpieczeństwa publicznego. (Centrum Bezpieczeństwa Miasta)

1. Metoda komputerowego wspomagania wyznaczania po danego wyposa enia sprz towo-materiałowego Podstawowej Jednostki Organizacyjnej Systemu Bezpiecze

Syenbi BI & Syenbi BI Pro Prezentacja systemu:

GŁÓWNE WĄTKI REALIZOWANE W PROJEKCIE GEOPORTAL

Usługi analityczne budowa kostki analitycznej Część pierwsza.

Wspomaganie zarządzania zbiornikami zaporowymi

Uzasadnienie 1. Istniejący stan rzeczy i cel wydania aktu.

Wykład I. Wprowadzenie do baz danych

KONCEPCJA BAZY DANYCH NAWIGACYJNO-HYDROGRAFICZNEGO ZABEZPIECZENIA (NHZ) NA POLSKICH OBSZARACH MORSKICH

Sposób oceny polityki eksploatacyjnej w przedsiębiorstwach branży spożywczej

System CMMS Profesal Maintenance wspiera prace UR w firmie MC Bauchemie

Informacja Prezydenta Miasta Katowice dot. funkcjonowania Miejskiego Centrum Ratownictwa

Geomant Mobile Presence

Sposób koordynowania działań jednostek systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne

MODELOWANIE SYSTEMU OCENY WARUNKÓW PRACY OPERATORÓW STEROWNI

ISBN (wersja online)

SYSTEM WYMIANY INFORMACJI BEZPIECZEŃSTWA ŻEGLUGI (SWIBŻ)

ZAPYTANIE OFERTOWE. nr 1/UE/2014. z dnia r. w związku z realizacją projektu pn.

KRZYSZTOF MĄCZEWSKI Geodeta Województwa Mazowieckiego

SYSTEM WIDEOTŁUMACZ JĘZYKA MIGOWEGO DLA URZĘDÓW, INSTYTUCJI I PRZEDSIĘBIORSTW JAKO POMOC W KOMUNIKACJI DLA OSÓB GŁUCHYCH

DROGA ROZWOJU OD PROJEKTOWANIA 2D DO 3D Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMÓW CAD NA POTRZEBY PRZEMYSŁU SAMOCHODOWEGO

Tomasz Grześ. Systemy zarządzania treścią

Projektowanie informatycznych systemów zarządzania produkcją

Katalog handlowy e-production

InPro BMS InPro BMS SIEMENS

Zintegrowany System Informatyczny (ZSI)

KRAJOWY SYSTEM RATOWNICZO GAŚNICZY

Umiejętności związane z wiedzą 2.4. Podsumowanie analizy literaturowej

The Binder Consulting

ZARZĄDZENIE NR 163/2014 Szefa Obrony Cywilnej - Burmistrza Miasta i Gminy Skawina z dnia 17 września 2014r. w

Zarządzanie procesami i logistyką w przedsiębiorstwie

ZARZĄDZENIE NR 54/16 PREZYDENTA MIASTA GDAŃSKA SZEFA OBRONY CYWILNEJ MIASTA z dnia 21 stycznia 2016 r.

BIM jako techniczna platforma Zintegrowanej Realizacji Przedsięwzięcia (IPD - Integrated Project Delivery)

Projekty realizowane przez CPI MSWiA

The development of the technological process in an integrated computer system CAD / CAM (SerfCAM and MTS) with emphasis on their use and purpose.

SYSTEM WIDEOTŁUMACZ JĘZYKA MIGOWEGO DLA URZĘDÓW, INSTYTUCJI I PRZEDSIĘBIORSTW JAKO POMOC W KOMUNIKACJI DLA OSÓB GŁUCHYCH

Wykorzystanie standardów serii ISO oraz OGC dla potrzeb budowy infrastruktury danych przestrzennych

Rzeczywistość rozszerzona w praktyce muzealnej

Inspiracje mądrego korzystania z Internetu na rzecz dzieci i młodzieży. Copyright Fundacja Odkrywców Innowacji

ZAKRES TEMATYCZNY ANALIZY DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

U Z A S A D N I E N I E

WYKORZYSTANIE WYBRANYCH MODELI ANALIZY FINANSOWEJ DLA OCENY MOŻLIWOŚCI AKTYWIZOWANIA SIĘ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W SEKTORZE TRANSPORTU

UCHWAŁA NR XIV/98/08 Rady Gminy Tarnowiec Z dnia 28 stycznia 2008

Specjalność PROCESY I PROJEKTY LOGISTYCZNE. Prof. dr hab. Stanisław Nowosielski Katedra Zarządzania Procesami Gospodarczymi

omnia.pl, ul. Kraszewskiego 62A, Jarosław, tel

Mobilne Aplikacje Multimedialne

Zastosowanie technologii poszerzonej rzeczywistości do wspomagania inspekcji obiektów mostowych

PZK. Wojciech Jeszka UM Bytom

Commit Polska. Retail Management CENTRALNE ZARZĄDZANIE SIECIĄ SPRZEDAŻY

Problemy i wyzwania analizy obszaru ICT

Spis treści Technologia informatyczna Strategia zarządzania wiedzą... 48

Organizacja imprez masowych - wymagane dokumenty

Laboratorium demonstrator bazowych technologii Przemysłu 4.0 przykład projektu utworzenia laboratorium przez KSSE i Politechnikę Śląską

Modelowanie i symulacja zachowania tłumu.

ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE

Rzeczywistość rozszerzona w edukacji w świetle piśmiennictwa

Współpraca z organami administracji publicznej i jednostkami systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne z województw sąsiednich

Aurea BPM. Unikalna platforma dla zarządzania ryzykiem Warszawa, 25 lipca 2013

System Zarządzania Miastem

Zarządzanie wiedzą w opiece zdrowotnej

Zarządzanie informacją i wiedzą w usługach o podwyŝszonym poziomie bezpieczeństwa. Poznań,

Przetwarzanie danych w chmurze

GE Security. Alliance. zaawansowany system zarządzania bezpieczeństwem

Zadania PCSS w Polskiej Platformie Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Opracowanie innowacyjnego systemu zarządzania bezpieczeństwem obiektów zabytkowych w zurbanizowanych centrach miast

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

Wprowadzenie... 3 Charakterystyka grupy docelowej... 4 Podział grupy docelowej Podział grupy docelowej wg stanowisk pracy respondentów...

OGRANICZENIE RYZYKA POPRAWA BEZPIECZEŃSTWA ODPORNOŚĆ NA ZAGROŻENIA SEKA S.A. ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM. seka.pl

bezpieczeństwa ruchu drogowego

Zacznijmy od e-usług. Bezpieczne e-usługi dla Twojego regionu

Implementacja standardu GML w oprogramowaniu ESRI i GISPartner na przykładzie Geoportalu2

REFERAT O PRACY DYPLOMOWEJ

Warszawa, dnia 16 sierpnia 2013 r. Poz. 64

Diagnostyka ekonomiczna w systemach automatycznego zarządzania przedsiębiorstwem. dr Jarosław Olejniczak

PRACA DYPLOMOWA INŻYNIERSKA. Mobilny system wspomagający pracę. terminala kontenerowego

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Opis systemu CitectFacilities. (nadrzędny system sterowania i kontroli procesu technologicznego)

Bezpieczne pograniczebudowa Regionalnego Centrum Ratownictwa w Witnicy.

Elastyczność i mobilność w jednym, kompletnym pakiecie Panasonic UC Pro. Doskonała łączność gdziekolwiek się znajdujesz

WSPARCIE TELEINFORMATYCZNE ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO

Rybnicki System Informacji Przestrzennej

prosty, kompletny system zarządzania Twoimi wydarzeniami

Transkrypt:

ZESZYTY NAUKOWE POLTECHNK ŚLĄSKEJ 2015 Seria: ORGANZACJA ZARZĄDZANE z. 86 Nr kol. 1946 Łukasz DZEMBA Politechnika Śląska Wydział Organizacji i Zarządzania l.dziemba@polsl.pl SYSTEMY KLASY GS i AR WE WSPOMAGANU ZARZĄDZANA SYTUACJAM KRYZYSOWYM Streszczenie. Zakłada się, że podstawą sprawnego działania służb prewencji i ratownictwa w przeciwdziałaniu skutkom zdarzeń kryzysowych jest ścisła koordynacja i współpraca. Zatem skuteczne działanie służb ratownictwa i prewencji wymaga szybkiego i sprawnego podejmowania decyzji na wszystkich szczeblach organizacji przeprowadzanej akcji ratowniczej. Skuteczne wykorzystanie technologii GS (Geografic nformation System System nformacji Geograficznej) i AR (Augmented Reality rzeczywistość rozszerzona) wymaga zgromadzenia informacji o potencjalnych sytuacjach. Na tej podstawie można uważać, że narzędzia GS i AR mogą istotnie przyczynić się do powodzenia w działaniu służb ratowniczych i porządkowych. Słowa kluczowe: GS, AR, akcja ratunkowa, służby ratownicze. GS AND AR SYSTEMS N SUPPORTNG THE MANAGEMENT OF CRSS STUATONS Summary. t is assumed that the basis for the smooth operation of prevention and rescue services in counteracting the effects of the crisis events is close coordination and cooperation. Thus, the effective operation of emergency services and prevention requires quick and efficient decision-making at all levels of the organization carried out the rescue operation. Effective use of GS technology and AR involves gathering information about potential situations. On this basis, it can be considered that the tools of GS and AR may significantly contribute to the success of the action of the emergency services and police. Keywords: GS, AR, rescue, rescue services.

266 Ł. Dziemba Wprowadzenie W miarę rozwoju systemów tworzących środowisko dla człowieka, takich jak systemy produkcyjne, energetyczne, transportowe, informacyjne i informatyczne, zwiększa się wpływ zdarzeń kryzysowych na ich funkcjonowanie. Podstawą sprawnego działania służb prewencji i ratownictwa w przeciwdziałaniu skutkom zdarzeń kryzysowych (w tym np. imprez masowych) jest ścisła koordynacja i współpraca, które mogą być osiągnięte na drodze rozwiązań organizacyjnych, opartych na zintegrowanym systemie decyzyjnym (na centralizacji systemu decyzyjnego) i wspomaganiu narzędziami informatycznymi [1], [2], [3]. Sprawia, że siły służb prewencji i ratownictwa są szeroko rozwijane, zarówno gdy wystąpi zdarzenie kryzysowe, jak i gdy pojawiają się przesłanki wystąpienia takiego zdarzenia (imprezy masowe). Skuteczne działanie służb ratownictwa i prewencji wymaga sprawnego podejmowania decyzji na wszystkich szczeblach organizacji akcji ratowniczej. Zasadniczo dotychczasowe rozwiązania organizacyjne są wspomagane narzędziami informatycznymi i opierają się na centralnym systemie decyzyjnym, jednocześnie zapewniając sprawną koordynację i współpracę służb ratowniczych i prewencyjnych. Daleko zróżnicowany kształt zdarzeń kryzysowych, a szczególnie wielość, zróżnicowanie czynników środowiska, mających wpływ na skuteczność działań wykonywanych przez służby prewencji i ratownictwa, ujawnia, że istotną rolę odgrywa dostęp do informacji o czynnikach sytuacji kryzysowej, zwłaszcza bezpośrednio w obszarze zdarzenia. Nieprzewidywalność obszaru działania powoduje, że pewność i precyzja informacji o czynnikach sytuacji kryzysowej są podstawą poprawnego dowodzenia na poszczególnych poziomach organizacji akcji ratowniczej. W artykule, w kontekście przepływu informacji i organizacji służb prewencji i ratowniczych, uwaga została skoncentrowana na udostępnianiu informacji kluczowych dla systemu decyzyjnego akcji ratowniczych. Dynamika i otoczenie akcji ratowniczej nakładają szczególne wymagania jeśli chodzi o dostęp do informacji. Dla osiągnięcia sukcesu akcji ratowniczej na wszystkich poziomach organizacji, od operacyjnego do sztabowego, muszą być szybko podejmowane trafne decyzje. Dostęp do informacji, właściwych dla rodzaju, lokalizacji akcji ratunkowej jest tutaj istotnym warunkiem zaistnienia i sprawności akcji ratowniczej. Aktualnie rozwój metod i narzędzi AR (Augmented Reality - rzeczywistości rozszerzonej technologią informatyczną) pozwala na dostarczanie informacji wspomagającej decyzje w szerokim zakresie działań podejmowanych przez człowieka. Wspomaganie decyzji narzędziami AR stanowi istotny wkład w realizację tej potrzeby. W rozdziałach trzecim i czwartym jest omówiona koncepcja zastosowania tej technologii dla wspomagania przepływów informacji na poziomie operacyjnym organizacji akcji ratunkowej. Natomiast rozdział piaty stanowi studium przypadku zastosowania narzędzi GS zarówno jako źródło

Systemy klasy GS i AR we wspomaganiu 267 informacji dla poziomu operacyjnego akcji kryzysowej, jak i narzędzie gromadzenia informacji o przebiegu takiej akcji. Docelowo tak zgromadzona i uporządkowana informacja może być wykorzystana dla wspomagania poziomu operacyjnego sytuacji kryzysowej. 1. Prewencja w warunkach imprezy masowej Aktualnie skala imprez masowych znacznie rozszerza zakres działania służb prewencyjnych. Organizacja i ochrona imprez masowych angażuje służby różnego typu. Współpraca wielu służb ze względu na specyfikę ich działania jest dynamiczna. Poszczególne służby realizują swoje działania autonomicznie. Powodem tego jest to, że działania prewencyjne dla ochrony imprez masowych wymagają znacznych zasobów szeroko rozumianych służb prewencji, działających w obszarze o dużym zagęszczeniu uczestników imprezy. Autonomia nie wyklucza ścisłej współpracy i koordynacji. Szczegóły współpracy oddziałów służb w różnych sytuacjach prewencji stanowią wiedzę, umożliwiającą identyfikowanie krytycznych decyzji dla przebiegu akcji ratowniczej i prewencyjnej oraz ustalenie przyszłych konsekwencji tych decyzji. Dotychczas szeroko rozumiany świat sportu i rozrywki oferował dedykowanym odbiorcom wydarzenia kulturalne, które (pomimo uczestnictwa w nich światowych sław) miały charakter lokalny. Zadania, przed którymi stoją organizatorzy imprez masowych wymagają zabezpieczenia przebiegu imprezy w skali lokalnej. Do tego stosowane są siły i środki, których źródła mają lokalne pochodzenie. W takiej sytuacji planowanie i organizowanie działań prewencyjnych wymaga od dyspozytorów służ ratowniczych i prewencyjnych zabezpieczenia lokalnych sił i środków. Rozwiązanie tak postawionych zadań wymaga współpracy poszczególnych oddziałów służb ratowniczo-porządkowych. Jak pokazuje praktyka badania terenowe i literaturowe autora artykułu niejednokrotnie tego rodzaju ręczne sterowanie jest wystarczające, ale nie zapewnia w 100% pewności przewidzenia rozwoju sytuacji kryzysowych; a co za tym idzie nie zapewnia użycia adekwatnych sił i środków do przeciwdziałania rozwojowi niepożądanych zdarzeń. Często alokacja sił i środków spoza terenu lokalnego do miejsca wystąpienia zdarzenia kryzysowego jest niemożliwa w trakcie trwania imprezy masowej. Przyczyną tego jest odległość stacjonowania służb ratowniczych i prewencyjnych od miejsca wystąpienia zdarzenia oraz konieczność ich organizacji, która wymaga czasu. Dotychczasowe podejście polegające na harmonogramowaniu imprez i ręcznym przypisywaniu im koniecznych sił i środków zapewnia siły i środki prewencyjne. Natomiast rozwój wydarzeń w trakcie imprezy wymaga obserwacji, analizy i reakcji dowódców wszystkich służb ratowniczych i prewencyjnych na miejscu oraz ścisłej komunikacji i współpracy pomiędzy nimi.

268 Ł. Dziemba W tym świetle nowa sytuacja związana z organizacją imprez masowych o charakterze kontynentalnym czy nawet globalnym wymaga nowego podejścia do ich organizacji i zabezpieczenia przez służby ratunkowe i porządkowe. W takiej nowej sytuacji, planowanie i organizowanie działań prewencyjnych wymaga od dyspozytorów służ ratunkowych i prewencyjnych zabezpieczenia sił i środków w skali globalnej. Rozwiązanie globalnych zadań wymaga współpracy poszczególnych oddziałów służb ratunkowych i prewencyjnych, rozlokowanych na całym terytorium kraju. 2. Organizacja służb ratunkowych i prewencyjnych w Polsce CPR [1] W nowoczesnej organizacji państwa, struktury i działalność służb ratunkowych i prewencyjnych są integralnymi składnikami aglomeracji miejskich, stref przemysłowych, obszarów przyrodniczych. Dziedziną działania służb ratunkowych i prewencyjnych są zdarzenia powodowane czynnikami naturalnymi, działalnością przemysłu i transportu oraz aktywnością ludzką, które prowadzą do zagrożenia i katastrofy. W Polsce służby ratunkowe i prewencyjne obejmują: Państwową Straż Pożarną, Policję, Pogotowie Ratunkowe, Straż Miejską/Gminną i inne branżowe pogotowia: energetyczne, gazowe itd., działające według określonych uwarunkowań prawnych i specyfiki obszaru ich działalności. Ze względu na realizację działań w warunkach zagrożenia i katastrof ich organizacja wymaga stosowania metod sztabowych i dowodzenia podobnie jak w wojskowości. Jednak realizacja działań w obszarze cywilnym wymaga stosowania procedur ratowniczych, o jednoznacznie określonych uwarunkowaniach prawnych, które określają cel nadrzędny, jakim jest ratowanie życia ludzkiego, a w dalszej kolejności mienia. Podstawowymi funkcjami CPR-u (Centrum Powiadamiania Ratunkowego) jest koordynacja działań służb ratunkowych i prewencyjnych na podstawie powiadomień o zagrożeniach i informacjach o dysponowanych zasobach. Organizacja służb ratunkowych i prewencyjnych zbudowana jest na hierarchicznej strukturze, na którą składają się: siły i środki zorganizowane w lokalne jednostki, podlegające swym dowódcom, oraz dyspozytor, który koordynuje działania jednostek zlokalizowanych na obsługiwanym obszarze. Dyspozytor zarządza podległymi mu zasobami (siłami i środkami) i wysyła je do działań ratunkowych i prewencyjnych. Zintegrowany system służb ratowniczych i prewencyjnych zakłada połączenie dotychczas niezależnych działań ratowniczych poszczególnych służb w organizację mającą wspólnego dyspozytora. ntegracja polega na wspólnym dowodzeniu wszystkich służb ratowniczych i prewencyjnych, będących częścią systemu CPR. Zintegrowany system przedstawia diagram na rys. 1. Celem zintegrowanego systemu zarządzania jest dysponowanie zasobami wszystkich dostępnych służb ratowniczych i prewencyjnych. Zgłoszenie, które wymaga

Systemy klasy GS i AR we wspomaganiu 269 interwencji wpływa (drogą telefoniczną numer zgłoszeniowy 112) bezpośrednio do dyspozytora Centrum Powiadamiania Ratunkowego (CPR). Do jego zadań należy dobranie zasobów podległych mu służb ratowniczych i prewencyjnych, których wymaga dane zgłoszenie. ntegracja służb ratowniczych i prewencyjnych wymaga utworzenia struktury organizacyjnej podporządkowanej CPR. Przepływ informacji w tej strukturze musi zapewnić jednostce CPR-u zdolność do realizacji wszystkich procesów za pośrednictwem służb ratowniczych i prewencyjnych. ZGŁOSZENE S1 SŁY S2 SŁY DYSPOZYTOR CPR S3 SŁY S4 SŁY WSPÓLNY GEOGRAFCZNE OBSZAR DZAŁANA WSPÓLNE DZAŁANA RATOWNCZE Rys. 1. Struktura organizacyjna i przepływ informacji dla służb ratowniczych i prewencyjnych integrowanych przez CPR (Centrum Powiadamiania Ratunkowego) Fig. 1. The organizational structure and the flow of information to the emergency services and preventive, integrated by the CPR (Emergency Center) Źródło: opracowanie własne. 3. Model działania służb ratowniczych i prewencyjnych [1] Na rys. 2 przedstawiono model zintegrowanej struktura CPR-u wraz z podległymi jej organizacyjnie służbami ratowniczymi i prewencyjnymi. lustracja przedstawia przepływ informacji oraz alokację sił i środków z miejsca ich stacjonowania do miejsca wystąpienia zdarzenia. Obserwator zdarzenia przekazuje do CPR-u informację o zdarzeniu mającym miejsce na terenie działania służb podległych CPR-owi. Na podstawie napływającego zgłoszenia dyspozytor CPR-u podejmuje decyzję o wysłaniu do akcji odpowiednich służb ratowniczych i prewencyjnych ogłaszając dla niech stan alarmu. Ogłoszenie alarmu powoduje alokację zasobów z miejsca ich stacjonowania (remizy straży pożarnej, komendy/komisariaty policji) do miejsca wystąpienia zdarzenia w obszarze działania.

270 Ł. Dziemba OBSERWATOR CPR S1 S2 S3 S4 SŁY SŁY SŁY SŁY ZDARZENE OBSZAR DZAŁANA OPS SYMBOL: - ZALEŻNOŚĆ ORGANZACYJNA - PRZEPŁYW NFORMACJ - PRZEPŁYW SŁ ŚRODKÓW Rys. 2. Model zintegrowanej organizacji CPR-u Fig. 2. Model integrated organization CPR Źródło: opracowanie własne [1]. 4. Wspomaganie CPR-u technologią GS [1] [2] Na rys. 3 przedstawiono system GS we wspomaganiu CPR-u. Stanowi on bazę modeli akcji ratowniczych i prewencyjnych, które są podzielone na warstwy podstawowe i tematyczne, reprezentowane jako modele 2D i 3D, oraz zdjęcia realnego świata. Wejściem GS jest informacja o zdarzeniu, która identyfikuje potencjalne zagrożenia wywoływane czynnikami sytuacji kryzysowych. Przez czynniki sytuacji kryzysowych rozumiemy wszystkie czynniki, mające wpływ na przebieg akcji ratowniczych i prewencyjnych zmieniające warunki brzegowe akcji w taki sposób, że dyspozytor CPR-u nie ma gotowego planu, służącego zaradzeniu zaistniałej sytuacji kryzysowej. Wyjściem GS jest informacja o obszarze zdarzenia, potencjalnym zagrożeniu (czynnikach sytuacji kryzysowej) oraz siłach i środkach potrzebnych do przeciwdziałania zagrożeniu środowiska. Na rys. 3 [2] przedstawiono przepływ informacji o czynnikach sytuacji kryzysowej, który jest podstawą decyzji podejmowanych przez dowódców poszczególnych służb o wykorzystaniu specjalistycznego sprzętu ratowniczego i wykwalifikowanej kadry. Przeniesienie tych decyzji do CPR-u wymaga zastosowania metod prognozowania wpływu na akcję, gdy wystąpi

Systemy klasy GS i AR we wspomaganiu 271 zdarzenie kryzysowe. Zakładamy, że w decyzjach CPR-u zostaną wykorzystane informacje o czynnikach sytuacji kryzysowej, aby skutecznie im przeciwdziałać. OBSERWATOR CPR GS S1 S2 S3 S4 SŁY SŁY SŁY SŁY OBSZAR DZAŁANA A R ZDARZENE CZYNNK SYTUACJ KRYZYSOWEJ OPS SYMBOL: - ZALEŻNOŚĆ ORGANZACYJNA - PRZEPŁYW NFORMACJ - PRZEPŁYW SŁ ŚRODKÓW - PRZEPŁYW NFORMACJ O CZYNNKACH KRYZYSOWYCH - NFORMACJA Z CPR Z WYKORZYSTANEM GS A R - AR RZECZYWSTOŚĆ ROZSZERZONA Rys. 3. Wspomaganie CPR-u technologią GS Fig. 3. Supporting CPR with GS technology Źródło: opracowanie własne na podstawie [2]. System wspomagania CPR-u, przy zastosowaniu szeroko pojętej technologii GS, może pełnić następujące funkcje: 1) przepływ informacji o zdarzeniach zapewni, że system służb ratowniczych i prewencyjnych zintegruje dotychczas niezależne działania służb ratowniczych i prewencyjnych, 2) planowanie i kontrolę działań jednostek sił i środków służb ratowniczych i prewencyjnych, 3) lokację sił i środków służb ratowniczych i prewencyjnych w obszarze działania, 4) minimalizację strat przez analizę skutków planowanych decyzji.

272 Ł. Dziemba 5. Augmented Reality rzeczywistość rozszerzona Augmented Realisty AR to rzeczywistość rozszerzona bazując na technologii informatycznej. To koncepcja systemu komputerowego łączącego świat rzeczywisty z wirtualnym, tworzonym w czasie rzeczywistym. Użytkownik AR za pomocą półprzeźroczystych okularów (można zastosować popularne tablety, smartphony) może obserwować życie toczące się na ulicach miasta, jak również w tym samym czasie elementy wytworzone przez komputer, nałożone na rzeczywisty świat. Postrzegając rzeczywistość rozszerzoną jako system, wyróżnić należy jego trzy cechy: łączenie w sobie świata realnego oraz rzeczywistości wirtualnej; interaktywność w czasie rzeczywistym oraz umożliwienie swobody ruchów użytkownika w trzech wymiarach. Miejsce zastosowanie AR we wspomaganiu zarządzania sytuacją kryzysową wskazane zostało na rys. 3. 5.1. Realizacja AR w technologii LAYAR [4] LAYAR to nazwa przeglądarki czasu rzeczywistego, dedykowana do urządzeń przenośnych typu smartphone. Zastosowanie przeglądarki LAYAR ma na celu wprowadzenie rozszerzonej rzeczywistość AR do zastosowania przez użytkowników powyższych urządzeń mobilnych. Aplikacja LAYAR została zaprojektowana i wykonana przez holenderską firmę SPRXmobile i od razu zyskała popularność, dzięki wprowadzeniu jej jako darmowej przeglądarki do sklepu ANDROD Market (obecnie Google Play), przeznaczonego dla telefonów komórkowych, wykorzystujących system operacyjny Android. Dopiero później aplikacja została wprowadzona również na telefony iphone i jest dostępna nieodpłatnie w Apple AppStore. Działanie aplikacji wymaga współpracy wbudowanego w telefon: kompasu, akcelerometru, GPS-u i kamery. Aplikacja wyświetla na ekranie rzeczywistym obrazie z kamery telefonu dodatkowe informacje. Tego rodzaju wspomaganie rzeczywistości zwanej rzeczywistością rozszerzoną. Dedykowanymi informacjami dla telefonów z działającą aplikacją LAYAR są: położenie znajdujących się w pobliżu restauracji, punktów usługowych, muzeów, sklepów, przystanków transportu publicznego i innych naniesionych przez projektantów aplikacji punktów, nazywanych w skrócie PO points of interest. Wbudowana kamera, kompas, GPS i akcelerometr używane są razem, w celu identyfikacji lokalizacji użytkownika i pola widzenia. W zależności od położenia geograficznego w widoku kamery pokazane są różne formy danych. Prezentowane w ten sposób dane nazywane są dedykowanymi warstwami. Dane w przeglądarce są zgromadzone w formie warstw. Architektura LAYAR składa się z 5 elementów, co przedstawia rys. 4: 1) App Layar: klient na urządzeniu przenośnym użytkownika, 2) serwer Layar: serce z serwisu Layar, która,

Systemy klasy GS i AR we wspomaganiu 273 zapewnia interfejsy do Layar App, w Layar platformy Provisioning i zewnętrznych usługodawców Layar, 3) publikowanie Layar (provisioning). Strona WWW: strona internetowa, na której deweloperzy mogą zgłaszać nowe warstwy, zarządzanie warstwami i rachunkami, 4) w Layar dostawcy usług, które będą tworzone przez deweloperów. Warstwy oparte na Funda i Hyves, Flickr są przykładami, 5) źródła zawartości warstwy, które dostarczają treści do oglądania w przeglądarce Layar, jak Flickr.com na przykład. Źródła zawartości warstwy niekoniecznie są oddzielone od Layar usługodawców, ale powinny być być różne podmioty logiczne, ponieważ istniejące geokodowanych baz danych i usług internetowych nie obsługują Layar Developer AP. 1. Warstwy na urządzeniu przenośnym użytkownika Dane GPS Satelita GPS Otrzymywanie warstw i OP 2. Serwer LAYER Definicje warstw Wymiana danych 3. Strony internetowe www dostarczające warstwy LAYER Tworzenie warstw Stałe dane Wyświetlanie informacji o PO Warstwy serwisów bazodanowych 4. nni dostawcy warstw i usług Otrzymywanie OP Rys. 4. Architektura technologii LAYAR Fig. 4. Architecture technology LAYER Źródło: LAYER [4]. Wyświetlanie informacji o PO Serwisy bazodanowe www 5. 6. GS źródłem i narzędziem gromadzenia informacji o sytuacji kryzysowej Aktualnie wydajność i pojemność systemów komputerowych pozwala na gromadzenie i udostępnianie zbiorów danych o dużych rozmiarach. Biorąc pod uwagę wspomaganie decyzji w sytuacji kryzysowej problemem staje się pozyskanie danych, opisujących potencjalne sytuacje kryzysowe. Te dane muszą być kompleksowe i wiarygodne, aby podejmowane na ich podstawie decyzje prowadziły do szybkiego i właściwego zakończenia akcji ratunkowej. Dla gromadzenia danych o sytuacji kryzysowej proponujemy rejestrowanie przebiegu takiej sytuacji w systemie GS. Załóżmy, że jednostka CPR, dysponująca służbami ratunkowymi i prewencyjnymi, jest wspomagana systemem GS. To wspomaganie ma na celu

274 Ł. Dziemba dostarczanie informacji geograficznej, potrzebnej dyspozytorowi do kierowania siłami służb w trakcie sytuacji kryzysowej. nformacja geograficzna w systemie GS jest gromadzona na warstwach. Daje to bazę dla gromadzenia informacji o istotnych czynnikach sytuacji kryzysowej. nformacje zgromadzone w systemie GS, uporządkowane na warstwach, można następnie udostępniać dla wspomagania decyzji na wszystkich poziomach organizacji w trakcie sytuacji kryzysowej. Podsumowanie Aktualnie rozwój metod i narzędzi AR pozwala na dostarczanie informacji wspomagającej decyzje w szerokim zakresie działań podejmowanych przez człowieka. W artykule przedstawiono koncepcję zastosowania tej technologii dla wspomagania przepływów informacji na poziomie operacyjnym organizacji akcji ratunkowej. Omówienie tej koncepcji zostało rozszerzone o studium przypadku zastosowania narzędzi GS zarówno jako źródło informacji dla poziomu operacyjnego akcji kryzysowej, jak i narzędzie gromadzenia informacji o przebiegu takiej akcji. Docelowo informacja tak zgromadzona i uporządkowana może być wykorzystana dla wspomagania poziomu operacyjnego sytuacji kryzysowej. Na tej podstawie można uważać, że narzędzia klasy GS i AR mogą istotnie przyczynić się do powodzenia w działaniu służb ratowniczych i porządkowych. Bibliografia 1. Dziemba Ł.: Autoreferat i rozprawa doktorska: Modelowanie działania służb ratowniczoporządkowych w kryzysowych sytuacjach ekologicznych z zastosowaniem wybranych systemów informatycznych. Główny nstytut Górnictwa w Katowicach, Katowice 2006. 2. Dziemba Ł.: Modelowanie działań służb ratowniczo-porządkowych. Międzynarodowa Konferencja Systemy Wspomagania w Zarządzaniu Środowiskiem, Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstw, Słowacja 2006. 3. Dziemba Ł.: Zastosowanie technologii GS w modelowaniu działania służb ratowniczoporządkowych w kryzysowych sytuacjach ekologicznych. V Międzynarodowa Konferencja Systemy Wspomagania w Zarządzaniu Środowiskiem, Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstw, Słowacja 2007. 4. LAYAR: www.layar.com na dzień 26.07.2015.

Systemy klasy GS i AR we wspomaganiu 275 Abstract Crisis situations are essentially unique. This puts special demands on the organization of the emergency services and preventive measures. The smooth operation of services depends on both their organization and flow of information. The publication issue the smooth operation of services undertaken in the area of flow of information needed for decisionmaking at all levels of the organization. Effective operation of emergency services and prevention requires effective decision-making at all levels of the organization rescue operation. Currently, the development of methods and tools augmented reality technologybased information technology allows for the provision of information to support decisions on a wide range of activities undertaken by man. n the context of the current central organization offers services in this publication shows the concepts supporting information flows. On this basis, it can be considered that the GS and AR may significantly contribute to the success of the action of the emergency services and police.