Praktyczne aspekty handlu produktami spożywczymi we Włoszech 2015-12-20 21:53:52

Praktyczne aspekty handlu produktami spożywczymi we Włoszech 2015-12-20 21:53:52

2 Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie niektórych zagadnień, których stosowanie w praktyce handlowej może budzić wątpliwości. Autorki tekstu zwracają uwagę na regulacje włoskiego ustawodawstwa oraz prawa UE, na które polski przedsiębiorca wytwarzający produkty spożywcze i prowadzący ich sprzedaż do Włoch powinien zwrócić szczególną uwagę na etapie planowania sprzedaży i negocjowania warunków umowy. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie niektórych zagadnień, których stosowanie w praktyce handlowej może budzić wątpliwości. Autorki tekstu zwracają uwagę na regulacje włoskiego ustawodawstwa oraz prawa UE, na które polski przedsiębiorca wytwarzający produkty spożywcze i prowadzący ich sprzedaż do Włoch powinien zwrócić szczególną uwagę na etapie planowania sprzedaży i negocjowania warunków umowy. W niniejszym opracowaniu zostaną omówione prawne aspekty regulowane w następujących aktach prawnych: Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r.w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Rozporządzenie z mocą Ustawy nr. 1 z dnia 24 stycznia 2012, zamienione na Ustawę nr. 27 z 24 marza 2012 opublikowaną w Dzienniku Urzędowym nr. 71 z dnia 24 marca 2012, która weszła w życie z dniem 24 października 2012r. Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów Umowa sprzedaży pomiędzy Włochami i Polską będzie regulowana przez Konwencję Wiedeńską z 1980 r., regulującą sprzedaż międzynarodową ruchomości (CISG). Zgodnie z przedmiotową Konwencją, sprzedawca musi dostarczyć nabywcy produkty o jakości, w ilości, w typie oraz zapakowane lub wyeksponowane tak jak to zostało ustalone w podpisanej umowie. W myśl art. 35 p. 2 Konwencji: Jeżeli strony nie uzgodniły inaczej, towary są zgodne z umową tylko wówczas, gdy: (.) b) nadają się do specjalnych celów, podanych wyraźnie lub w sposób dorozumiany do wiadomości sprzedającego w chwili zawarcia umowy, z wyjątkiem przypadków, gdy z okoliczności wynika, że kupujący nie polegał lub że byłoby z jego strony nierozsądne polegać na kompetencji i ocenie sprzedającego. W przypadku transgranicznej sprzedaży artykułów spożywczych powstaje kwestia ewentualnej odpowiedzialności za zgodność sprzedawanych produktów z normami obowiązującymi w kraju przeznaczenia. Zgodnie z brzmieniem art. 35 Konwencji Wiedeńskiej (CISG) odpowiedzialność ta prawdopodobnie dotyczyłaby kupującego, z którego strony nierozsądnie byłoby polegać na kompetencji i ocenie sprzedającego, gdyż jest on teoretycznie podmiotem obcym i nieznającym realiów prawnych państwa zbytu towaru. W takich przypadkach, odpowiedź nie jest jednoznaczna i warto przy negocjacji umowy sprzedaży poświęcić powyższej kwestii szczególną uwagę. Jest to szczególnie istotne, gdy negocjowana jest umowa dystrybucyjna, która z reguły ma charakter długotrwały i której konstrukcja zwyczajowo zakłada, że zagraniczny sprzedawca ma obowiązek powzięcia informacji dotyczących handlowania danym produktem na terenie państwa, gdzie produkt będzie dystrybuowany. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r.w sprawie

3 przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Kolejną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę polskich producentów żywności jest opakowanie, etykietowanie i określenie pochodzenia produktów spożywczych. Powyższa tematyka została uregulowana na poziomie Unii Europejskiej poprzez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, które weszło w życie z dniem 13 grudnia 2014 r. Z wyjątkiem niektórych postanowień, które wejdą w życie w 2016 r. Rozporządzenie 1169/2011 stanowi podstawę unifikacji rynku zjednoczonej Europy i od daty wejścia w życie, przedsiębiorcy zajmujący się sprzedażą produktów spożywczych, nie muszą odnosić się do uregulowań prawnych każdego państwa z osobna, ale do zunifikowanego system norm, z wyłączeniem obszarów regulacji pominiętych w Rozporządzeniu. Państwa członkowskie natomiast będą zobowiązane do dostosowania ustawodawstwa wewnętrznego do przedmiotowego Rozporządzenia. Z doświadczenia zawodowego autorek niniejszego opracowania wynika, iż kwestia określenia pochodzenia produktu jest szeroko dyskutowana. Regułą jest wskazanie podmiotu odpowiedzialnego za znak firmowy markę produktu. Uściślając trzeba podnieść, iż obowiązkowe jest wskazanie siedziby prawnej producenta bez wskazywania efektywnego miejsca wykonania produktu. Wskazanie miejsca zakładu produkcyjnego stało się więc fakultatywne. Podmiotem działającym na rynku spożywczym odpowiedzialnym za dostarczenie informacji na temat żywności jest podmiot, który pod swoją nazwą lub firmą wprowadza do obrotu dany produkt spożywczy. Podmiot działający na rynku spożywczym odpowiedzialny za informację dotyczącą żywności zapewnia obecność i rzetelność informacji, zgodnie z mającym zastosowanie prawem UE oraz z wymogami odpowiednich przepisów krajowych. Z art. 15 Rozporządzenia 1169/2011 wynika również obowiązek umieszczenia obowiązkowych informacji w języku łatwo zrozumiałym dla konsumentów z państw członkowskich, w których dany środek spożywczy jest wprowadzany na rynek. Powstaje więc istotne dla obrotu handlowego pytanie, o podmiot zobowiązany do tłumaczenia etykietki w przypadku eksportu produktu spożywczego na rynek włoski. W powyższej kwestii wypowiedział się włoski Sąd Kasacyjny w swoim wyroku z dnia 25 marca 1999 r. nr 6323, w którym ustanowił, że: kiedy artykuł spożywczy jest pakowany za granicą i pochodzi od producenta zagranicznego, który nie podlega włoskiej ustawie karnej, na importerze spoczywa odpowiedzialność o wiele bardziej niż na sprzedawcy detalicznym, a mianowicie, importer musi sprawdzić zgodność produktu z normą prawa sanitarnego, nie tylko poprzez kontrole formalne i zewnętrzne, ale przez takie kontrole, które zagwarantują jakość produktu, nawet jeżeli jest on importowany oryginalnie zapakowany. Poprzez analogię, jeżeli importer musi skontrolować zgodność produktu z normami sanitarnymi, to tym bardziej jest odpowiedzialny za prawidłowe etykietowanie produktu. Także obowiązek tłumaczenia etykiet należy do importera. Oczywiście strony umowy sprzedaży mogą ustalić, iż powyższy obowiązek zostanie przejęty przez eksportera. Rozporządzenie z mocą Ustawy nr. 1 z dnia 24 stycznia 2012, zamienione na Ustawę nr. 27 z 24 marza 2012 opublikowaną w Dzienniku Urzędowym nr. 71 z dnia 24 marca 2012, która weszła w życie z dniem 24 października 2012r Kolejnym elementem, którego nie należy pominąć przy sprzedaży artykułów spożywczych jest art. 62, ustęp 1, włoskiej Ustawy 27/12, który przewiduje, iż: Umowy, które dotyczą sprzedaży produktów rolnych lub spożywczych, z wyjątkiem tych podpisanych z konsumentem końcowym, są obowiązkowo zawierane w formie pisemnej i wskazują pod karą nieważności ważność, ilość i opis sprzedanego artykułu, cenę, sposób dostawy i sposób płatności (...) Rozporządzenie wykonawcze dotyczące art. 62 Ustawy 27/12 precyzuje, że dokumenty dotyczące

4 transportu/doręczenia oraz faktury, jeżeli zawierają wszystkie obowiązkowe elementy umowy przewidziane w omawianej Ustawie, zwalniają z obowiązku sporządzenia umowy w formie pisemnej, pod warunkiem, że znajdzie się na nich następujący napis: Zwalnia z obowiązku, o którym w art. 62, ust. 1 Dekretu Legislacyjnego z 24 stycznia 2012r., ze zmianami przez Ustawę z 24 marca 2012r. n.27 ( Assolve gli obblighi di cui all art. 62, comma 1 del Decreto Legge 24 gennaio 2012, convertito, con modificazioni, dalla Legge 24 marzo 2012 n. 27 ). Następna nowość wprowadzona przez Ustawę 27/12 odnosi się do płatności należności za dostarczony towar. Ustęp 3 art. 62 Ustawy 27/12 przewiduje, że płatność za produkty rolnicze i spożywcze musi nastąpić, w przypadku towarów łatwo psujących się, w terminie 30 dni od dnia dostawy lub od dnia odbioru towaru lub od wystawienia faktury, albo też w terminie 60 dni w przypadku produktów o innej charakterystyce. W tym wypadku ustawodawca wprowadza ograniczenie, zgodnie z którym towarem łatwo psującym się jest ten, który ma datę ważności krótszą niż 60 dni, np. suchy makaron, dżemy, produkty alkoholowe, itp.jeżeli płatność nastąpi po upływie wyżej wskazanych terminów, tzn. przekroczy 30 lub 60 dni, włoskie prawo przewiduje obowiązek uiszczania kar pieniężnych. Przewidziane są następujące sankcje za nieprzestrzeganie powyższej normy: Jeżeli kontrahent nie zastosuje się do zasad przewidzianych w ust. 1 art. 62 Ustawy 27/12, tzn. do zasad regulujących formę umowy, podlega karze administracyjnej w wysokości od 516,00 do 20.000,00; Jeżeli natomiast nie zastosuje się do ust. 3 art. 62 Ustawy 27/12, tzn. do zasad regulujących termin płatności podlega karze administracyjnej w wysokości od 500,00 do 500.000,00. Wysokość sankcji zależy od obrotów spółki handlującej produktem, od powtarzania się opóźnień w płaceniu oraz od czasu opóźnienia w płatności. W powyższym opracowaniu zasygnalizowano tylko kilka aspektów, na które warto zwrócić uwagę w praktyce chcąc rozpocząć wymianę handlową produktów rolno spożywczych z Włochami. Każda współpraca z podmiotem zagranicznym jest inna i wymaga innego przygotowania w negocjacjach i w podpisywaniu zobowiązań. Warto jest więc poświęcić szczególną uwagę temu początkowemu etapowi współpracy handlowej, aby później skutecznie realizować zamierzone cele biznesowe. Agnieszka Janusz (janusz@franzosi.com) Agata Sobol (sobol@franzosi.com) Kancelaria Avvocati Associati Franzosi Dal Negro Setti (www.franzosi.com) Powyższy artykuły ma charakter informacyjny. Nie stanowi on wiążącej interpretacji przepisów prawnych

5