PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII Podstawa prawna Przedmiotowy system oceniania (PSO) został opracowany na podstawie: Rozporządzenia MENiS z dn. 28 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Rozporządzenia MEN z dn. 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania (WSO) Program nauczania chemii w gimnazjum. KONTRAKT Z UCZNIAMI 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości 2. Ocenie podlegają różne formy aktywności ucznia. 3. Prace klasowe, kartkówki i odpowiedzi są obowiązkowe. 4. Jeżeli uczeń opuścił pracę klasową z przyczyn losowych, to powinien napisać ją w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły. 5. Uczeń może poprawić ocenę z pracy klasowej w ciągu dwóch tygodni od dnia oddania sprawdzonych prac. 6. Przy poprawianiu pracy klasowej i pisaniu w drugim terminie kryteria ocen nie zmieniają się, a ocena zostaje wpisana do dziennika. 7. Uczeń który nie poprawi oceny niedostatecznej z pracy klasowej w terminie traci prawo do kolejnej poprawy tej pracy klasowej. 8. Kartkówki mogą obejmować materiał z ostatnich trzech lekcji. 9. Oceny z kartkówki mogą podlegać poprawie. 10. Nie ocenia się ucznia do trzech dni po dłuższej (co najmniej tygodniowej) usprawiedliwionej nieobecności w szkole. 11. W ciągu semestru uczeń może dwa razy zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (przy dwóch godzinach tygodniowo) lub jeden raz w semestrze (przy jednej godzinie w tygodniu). Nieprzygotowanie uczeń musi zgłosić na początku lekcji; jest ono oznaczone w dzienniku jako -. Za kolejne nieprzygotowania, uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 12. Aktywność na lekcji oceniana jest plusami. Przez aktywność na lekcji rozumiemy: częste zgłaszanie się na lekcjach i udzielanie poprawnych odpowiedzi, aktywną pracę w grupach. Uczeń otrzyma ocenę bardzo dobrą, gdy zgromadzi trzy plusy. Gdy ich nie osiągnie, na koniec semestru zostaną one odpowiednio zamienione - przy dwóch plusach na ocenę dobrą, przy jednym na dostateczną (chyba ze uczeń nie wyrazi takiej woli). I. CELE OGÓLNE OCENIANIA rozpoznanie przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań programowych, poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych z chemii i postępach w tym zakresie, pomoc uczniowi w samodzielnym kształceniu chemicznym, motywowanie ucznia do dalszej pracy,
przekazanie rodzicom lub opiekunom informacji o postępach dziecka, dostarczenie nauczycielowi informacji zwrotnej na temat efektywności jego nauczania, prawidłowości doboru metod i technik pracy z uczniem. II. PRZEDMIOT OCENY Ocenianiu podlega: poprawność merytoryczna wypowiedzi ustnej lub pisemnej ucznia zgodna z ustaleniami wymagań edukacyjnych, przyjętych dla poszczególnych klas i poziomów samodzielność w rozwiązywaniu zadań i problemów kreatywność, twórczość ucznia w realizacji podjętych zadań aktywność ucznia podczas lekcji i na zajęciach pozalekcyjnych III. FORMY AKTYWNOŚCI PODLEGAJĄCE OCENIE 1. Formy ustne: odpowiedzi, aktywność na lekcjach, prezentacja prac projektowych. 2. Formy pisemne: sprawdzian (po każdym przerobionym dziale), kartkówki, prace domowe, ćwiczenia, prace samodzielne i w grupie. 3. Formy praktyczne: wykonanie i opis doświadczenia chemicznego. IV. SPOSOBY POWIADAMIANIA UCZNIA O TERMINACH KONTROLI WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI ORAZ O ZAKRESIE MATERIAŁU PRZEWIDZIANEGO DO KONTROLI praca klasowa (obejmująca ostatnio omawianą tematykę z więcej niż trzech ostatnich lekcji) powinna być zapowiedziana z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i poprzedzona lekcją powtórzeniową oraz wpisem do dziennika lekcyjnego kartkówka lub bieżąca odpowiedź (materiał trzech ostatnich lekcji) nie wymaga uprzedzenia uczniów oraz wpisu do dziennika lekcyjnego (traktujemy je jako sprawdzenie systematyczności pracy uczniów) inne formy terminy i zakres materiału uzależnione są od ich stopnia trudności; nauczyciel ustala je w porozumieniu z uczniami V. TERMINY SPRAWDZANIA PRAC I INFORMOWANIA UCZNIÓW O UZYSKANYCH OCENACH prace klasowe - powinny być sprawdzone i omówione w terminie do dwóch tygodni od daty wykonania, chyba że w tym okresie nie odbywają się zajęcia dydaktyczno wychowawcze w szkole lub nauczyciel przebywa na zwolnieniu lekarskim, kartkówki powinny być sprawdzone, ocenione i omówione w terminie jednego tygodnia od daty ich wykonania, chyba że nie jest to możliwe z przyczyn podanych powyżej, inne formy terminy ustala się na bieżąco w porozumieniu z uczniami stosowanie do trudności i czasochłonności wykonanego zadania. VI. ARCHIWIZACJA PRAC Archiwizacji (przechowywaniu) do końca roku szkolnego, czyli 31 VIII podlegają: prace klasowe, kartkówki i referaty. Po okresie archiwizacji wyżej wymienione prace zostają zniszczone.
VII. SPOSÓB UDOSTĘPNIANIA PRAC UCZNIOM, RODZICOM LUB PRAWNYM OPIEKUNOM Uczeń ma prawo wglądu do sprawdzonej i ocenionej pracy własnej w obecności nauczyciela. Prawo wglądu do prac mają także rodzice (prawni opiekunowie) ucznia podczas zebrań z rodzicami lub indywidualnych spotkań z wychowawcą klasy, ale tylko w obecności nauczyciela chemii. VIII. ZASADY POPRAWIANIA WYNIKÓW NIEKORZYSTNYCH Uczeń ma prawo poprawiania wyników niekorzystnych z klasowych form kontroli wiadomości i umiejętności. Poprawianie ocen nie jest jednak obligatoryjne i zależy od decyzji ucznia. Termin poprawiania wyników niekorzystnych ustala nauczyciel w porozumieniu z uczniem, poprawa nie może jednak odbyć się później niż dwa tygodnie od daty oddania prac. W wyjątkowych przypadkach poprawianie może odbywać się za zgodą nauczyciela bezpośrednio przed wystawieniem oceny semestralnej lub rocznej. Każdą ocenę uzyskaną podczas poprawiania wyników niekorzystnych wpisuje się do dziennika. Uczeń może również poprawić inne oceny, ale w porozumieniu z nauczycielem. Uczeń, który z powodu usprawiedliwionej nieobecności nie przystąpił do pisemnej klasowej formy sprawdzania wiadomości i umiejętności) ma obowiązek do niej przystąpić w kolejnym terminie wyznaczonym przez nauczyciela. Jeżeli uczeń był nieobecny dłużej niż tydzień, to pierwszego dnia po tej nieobecności nie musi zgłaszać nieprzygotowania, a jego nieodrobiona praca domowa i nieprzygotowanie do lekcji zostaje usprawiedliwione, uczeń nie może być w tym pierwszym dniu pytany, ani nie musi pisać zapowiedzianej kartkówki, chyba że sam wyrazi na to zgodę. Oceny z kartkówek również mogą podlegać poprawie. IX. ZASADY I FORMY WSPIERANIA UCZNIÓW, KTÓRZY MAJĄ TRUDNOŚCI W NAUCE I Z DYSFUNKCJAMI ORZECZONYMI PRZEZ PORADNIE PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNE Nauczyciel jest zobowiązany na podstawie pisemnej opinii poradni psychologiczno pedagogicznej dostosować wymagania edukacyjne w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono deficyty rozwojowe, zgodnie z zaleceniami poradni. W przypadku uczniów posiadających orzeczenie PPP o dysleksji i dysgrafii przy ocenie zadań i prac pisemnych, błędy wynikające z orzeczonych dysfunkcji nie rzutują na ocenę, Uczniowie mający orzeczenie o wydłużonym czasie pracy wydłuża się czas prac pisemnych lub przewiduje się mniejszą ilość zadań Uczniowie mający orzeczenie o trudnościach w pisaniu, mogą zaliczać kartkówki i sprawdziany ustnie, na zajęciach wyrównawczych zgodnie z zaleceniami PPP. W stosunku do uczniów, którzy osiągają słabe wyniki w nauce nauczyciel: stosuje na lekcji pracę na poziomach (praca w grupie z uczniami o podobnym poziomie uzdolnień, zadania łatwiejsze dla uczniów słabszych) umożliwia pracę inną techniką organizuje pomoc koleżeńską motywuje do pracy przez rozmowy z uczniem (konsultacje indywidualne) i jego rodzicami zachęca do uczęszczania na zajęcia wyrównawcze lub aktywności pozalekcyjnej, zlecając wykonanie przez ucznia dodatkowych prac np. pracy domowej, referatu lub pracy praktycznej dostosowanej do poziomu uzdolnień, zainteresowań i możliwości ucznia.
X. ZASADY WYSTAWIANIA OCENY SEMESTRALNEJ I ROCZNEJ Klasyfikacji semestralnej i rocznej dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych, przy czym większe znaczenie mają oceny ze sprawdzianów, w drugiej kolejności kartkówki i odpowiedzi ustne. Inne oceny mają charakter wspomagający. Ocena ta, nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych, przy jej wystawianiu pod uwagę będą brane również: postępy ucznia aktywność systematyczność i pilność samodzielność pracy. Ocenę semestralną (roczną) nauczyciel wystawia najpóźniej na tydzień przed klasyfikacją. Przy wystawianiu oceny rocznej brane są pod uwagę wszystkie oceny cząstkowe z całego roku. Ustalona przez nauczyciela ocena semestralna (roczna) może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego. Szczegółowe zasady klasyfikacji semestralnej i rocznej określone są w WSO. XI. KRYTERIA I SPOSÓB OCENIANIA POSZCZEGÓLNYCH FORM AKTYWNOŚCI 1. KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH W pracach pisemnych wszystkim zadaniom przyporządkowana jest określona liczba punktów. Progi procentowe poszczególnych ocen są następujące: 100% - celujący 99%- 91% - bardzo dobry 90% - 75% - dobry 74% - 51% - dostateczny 50% - 31% - dopuszczający 30% - 0% - niedostateczny Ocenę celującą uczeń uzyskuje w przypadku, gdy osiągnie 100% punktów. W sprawdzianie znajduje się przynajmniej jedno zadanie, którego treść obejmuje poziom wykraczający. 2. KRYTERIA OCENY ODPOWIEDZI USTNEJ W odpowiedzi ustnej oceniane są następujące elementy: umiejętność wnioskowania przyczynowo skutkowego (przy odpowiedzi ustnej obowiązuje znajomość materiału z trzech ostatnich lekcji, w przypadku lekcji powtórzeniowych z całego działu) zawartość rzeczowa stosowanie języka chemicznego sposób prezentacji umiejętność formułowania myśli poziom wymagań (wymagania poziomu podstawowego maksimum na ocenę dostateczną, poziomu ponad podstawowego na ocenę bardzo dobrą, wiadomości wykraczające ponad program na ocenę celującą) 3. KRYTERIA OCENY BIEŻĄCEJ AKTYWNOŚCI UCZNIÓW PODCZAS LEKCJI Aktywność ucznia podczas lekcji podlega bieżącemu ocenianiu za pomocą znaku +, które nauczyciel wpisuje do dziennika lekcyjnego. Pod pojęciem aktywności, ocenianej znakiem +,
rozumie się także inne jej formy, np. pracę w grupach, wszelkie prace wykonane przez ucznia z własnej inicjatywy lub na prośbę nauczyciela, udział w konkursach etc. Uczeń ma prawo skontrolować liczbę plusów. Każdy uczeń powinien dążyć do uzyskania jak największej liczby plusów, ponieważ zostają one przeliczone na oceny. Uczeń otrzyma ocenę bardzo dobrą, gdy zgromadzi trzy plusy. Gdy ich nie osiągnie na koniec semestru zostaną one odpowiednio zamienione - przy dwóch plusach na ocenę dobrą, przy jednym na dostateczną (chyba ze uczeń nie wyrazi takiej woli). Szczególna aktywność ucznia podczas lekcji może zostać nagrodzona przez nauczyciela odpowiednią pozytywną oceną. W ciągu semestru uczeń może dwa razy zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (przy dwóch godzinach tygodniowo) lub jeden raz w semestrze (przy jednej godzinie w tygodniu). Nieprzygotowanie jest oznaczone w dzienniku jako.za kolejne nieprzygotowania, uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 4. KRYTERIA OCENY FORMY PRAKTYCZNEJ Uczeń otrzymuje ocenę w skali celujący bardzo dobry dobry dostateczny. Przy ocenie samodzielnego wykonania doświadczenia chemicznego bierze się pod uwagę: poprawność merytoryczną i językową w opisie doświadczenia zrozumienie tematu wartość merytoryczną estetykę i staranność wykonania stopień zaangażowania i możliwości ucznia 5. KRYTERIA OCENY PRACY W GRUPIE Ocena współpracy w grupie wystawiana jest na podstawie obserwacji, którą nauczyciel przeprowadza w czasie wykonywania przez uczniów zadań zespołowych; w szczególności zwraca uwagę na: odpowiedzialność ucznia za wykonanie zadania powierzonego grupie odpowiedzialność ucznia za funkcjonowanie grupy odpowiedzialność ucznia za planowanie i organizację pracy grupy ; merytoryczność prezentacji ustnej i zaangażowanie. 6. KRYTERIA OCENY ZADAŃ DOMOWYCH, ZESZYTU ĆWICZEŃ LUB REFERATU Oceniając zadanie domowe, prowadzenie zeszytu ćwiczeń lub napisanie referatu nauczyciel zwraca uwagę przede wszystkim na: poprawność merytoryczną i językową wykonanych zadań i notatek, systematyczność sporządzanych notatek, wykonywania zadań, w tym również domowych, estetykę i staranność wykonania, czytelność i funkcjonalność rozwiązań graficznych, oryginalność i pomysłowość, samodzielność i wykorzystanie różnych źródeł informacji, sposób prezentacji (selekcję materiału rzeczowego, logiczne wiązanie faktów, dostrzeganie związków przyczynowo skutkowych, własne refleksje), stopień zaangażowania i możliwości ucznia. Za brak zadania domowego, uzupełnionego zeszytu ćwiczeń lub napisanego referatu uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną.
XII. WYMAGANIA OGÓLNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, będące efektem jego samodzielnej pracy, - prezentuje swoje wiadomości posługując się terminologią chemiczną, - potrafi stosować zdobyte wiadomości w sytuacjach nietypowych, - formułuje problemy i rozwiązuje je w sposób twórczy, - dokonuje analizy lub syntezy zjawisk fizycznych i przemian chemicznych, - wykorzystuje wiedzę zdobytą na innych przedmiotach, - potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł informacji, - bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, - wykonuje dodatkowe zadania i polecenia, - wykonuje twórcze prace i pomoce naukowe - w pracach pisemnych osiąga najczęściej 100% punktów możliwych do zdobycia, - bierze udział w wojewódzkim konkursie chemicznym (kl. III) - wzorowo prowadzi zeszyt przedmiotowy. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania, - wykazuje szczególne zainteresowania chemią, - potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach, - bez pomocy nauczyciela korzysta z różnych źródeł informacji, - potrafi planować i bezpiecznie przeprowadzać doświadczenia chemiczne, - sprawnie posługuje się sprzętem laboratoryjnym, - wykonuje prace i zadania dodatkowe, - prezentuje swoją wiedzę posługując się poprawną terminologią chemiczną, - aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, - w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 91% do 99% punktów możliwych do zdobycia, - zeszyt ucznia zasługuje na wyróżnienie. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności bardziej złożone i mniej przystępne, przydatne i użyteczne w szkolnej i pozaszkolnej działalności, - potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów typowych, w przypadku trudniejszych korzysta z pomocy nauczyciela, - posługuje się i zna sprzęt laboratoryjny, - wykonuje proste doświadczenia chemiczne, - udziela poprawnych odpowiedzi na typowe pytania, - jest aktywny na lekcji, - w pracach pisemnych osiąga od 75% do 90% punktów, - prowadzi prawidłowo zeszyt przedmiotowy. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności przystępne, niezbyt złożone, najważniejsze w nauczaniu chemii, oraz takie które można wykorzystać w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, - z pomocą nauczyciela rozwiązuje typowe problemy o małym stopniu trudności, - z pomocą nauczyciela korzysta z takich źródeł wiedzy jak: słowniki, encyklopedie, tablice, wykresy, itp., - wykazuje się aktywnością na lekcji w stopniu zadowalającym,
- w przypadku prac pisemnych osiąga od 51% do 74% punktów, - posiada zeszyt przedmiotowy i prowadzi go systematycznie. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych programem, ale nie przekreślają one możliwości dalszego kształcenia, - wykonuje proste zadania i polecenia o bardzo małym stopniu trudności, pod kierunkiem nauczyciela, - z pomocą nauczyciela wykonuje proste doświadczenia chemiczne, - wiadomości przekazuje w sposób nieporadny, nie używając terminologii chemicznej, - jest mało aktywny na lekcji, - w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 31% do 50% punktów, - prowadzi zeszyt przedmiotowy. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował wiadomości i umiejętności określanych podstawami programowymi, koniecznymi do dalszego kształcenia, - nie potrafi posługiwać się sprzętem laboratoryjnym, - wykazuje się brakiem systematyczności w przyswajaniu wiedzy i wykonywaniu prac domowych, - nie podejmuje próby rozwiązania zadań o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela, - wykazuje się bierną postawą na lekcji, - w przypadku prac pisemnych osiąga od 0% do 30% punktów, - nie prowadzi systematycznie zapisów w zeszycie przedmiotowym. XIII. POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Obowiązkiem każdego ucznia jest przygotowywanie się do lekcji. 2. Uczeń ma prawo do nieprzygotowania się do lekcji z ważnych i uzasadnionych powodów, ale za każdym razem zgłasza ten fakt nauczycielowi tuż po zakończeniu czynności organizacyjno porządkowych, takich jak sprawdzanie nieobecności i zapisanie tematu lekcji w dzienniku. 3. W ciągu semestru uczeń może dwa razy zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (przy dwóch godzinach tygodniowo) lub jeden raz w semestrze (przy jednej godzinie w tygodniu). Nieprzygotowanie jest oznaczone w dzienniku jako -. Za nieprzygotowanie uważa się nieopanowanie przez ucznia materiału z trzech ostatnich lekcji oraz brak pracy domowej. Uczeń nie może zgłosić nieprzygotowania do lekcji na zajęciach, na których zostały zapowiedziane: kartkówka, sprawdzian lub wystawiana jest ocena końcowa. 4. Data zapowiedzianej przez nauczyciela pracy klasowej zostaje zapisana w dzienniku lekcyjnym. 5. W przypadku dłuższej (ponad siedmiodniowej) usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach lekcyjnych uczeń ma prawo do trzydniowego zwolnienia z ustnych i pisemnych form sprawdzania wiadomości i umiejętności w celu uzupełnienia zaległości. 6. Braki wynikłe z nieobecności ucznia w szkole powinny być uzupełnione na bieżąco. 7. Jeżeli podczas sprawdzianu uczeń pracuje niesamodzielnie (korzysta z pomocy innych uczniów, zeszytu lub innych materiałów), wówczas otrzymuje ocenę niedostateczną. 8. W przypadku posiadania przez ucznia opinii PPP nauczyciel zobowiązany jest dostosować wymagania edukacyjne lub metody pracy do zaleceń poradni i możliwości ucznia. 9. Uczeń uzyskuje pozytywną ocenę semestralną / końcoworoczną, jeżeli spełnił wymagania edukacyjne na daną ocenę (minimum dopuszczającą).