Elektrotechnika podstawowa 269 LITERATURA [1] Bolkowski S.: Teoria obwodów elektrycznych, WNT, Warszawa 2001. [2] Cholewicki T.: Elektrotechnika teoretyczna, t. I, WNT, Warszawa 1973. [3] Herman M., Kalestyński A., Widomski L.: Podstawy fizyki dla kandydatów na wyższe uczelnie i studentów. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002. [4] Kurdziel R.: Podstawy elektrotechniki, WNT, Warszawa 1973. [5] Osiowski J.: Teoria obwodów, t. II, WNT, Warszawa 1971. [6] Osiowski J., Szabatin J.: Podstawy teorii obwodów, t. I, WNT, Warszawa 2000. [7] Osiowski J., Szabatin J.: Podstawy teorii obwodów, t. II, WNT, Warszawa 1998. [8] Rajski C., Teoria obwodów, t. I, WNT, Warszawa 1971. [9] Norma międzynarodowa IEC 60050-551: 1998 (second edition). Power electronics. [Z1] Bolkowski S., Brociek W., Rawa H.: Teoria obwodów elektrycznych. Zadania. WNT, Warszawa 2004. [Z2] Majerowska Z., Majerowski A.: Elektrotechnika ogólna w zadaniach. PWN, Warszawa 1999.
270 Elektrotechnika podstawowa SKOROWIDZ admitancja 118 admitancja wewnętrzna źródła 135 admitancja zespolona 127 amplituda - harmonicznej przebiegu okresowego 112 - przebiegu sinusoidalnego 111 atom 12, 27 bilans mocy (zasada Tellegena) 45 bilans mocy w obwodzie - prądu sinusoidalnego 128 - prądu stałego 49 cewka indukcyjna 101 cewki sprzężone magnetycznie 103 charakterystyka zewnętrzna źródła 51, 134 charakterystyki rezonansowe 122 cięciwa (gałąź domykająca) 63 ciśnienie elektrostatyczne 40 cząsteczka dielektryka 27 częstotliwość 111 częstotliwość rezonansowa 117, 119, 112 dendryt (największe drzewo grafu) 63 diamagnetyki 96 dielektryki 11, 27 dipol elektryczny 28 dipol magnetyczny 93 dipolowy moment magnetyczny 93 dobroć obwodu rezonansowego 122 domeny magnetyczne 97 dopasowanie odbiornika do źródła - poprzez dołączenie reaktancji 137 - przy prądzie stałym 51, 52 - za pomocą transformatora 139 - ze względu na moc czynną 135 - ze względu na moc pozorną 136 dwójnik 43, 115 dwójnik R L C 119, 124, 128 dwójnik zastępczy 134, 141 dwójniki równoważne 119 dzielniki napięcia i prądu sinusoidalnego 134 dzielniki napięcia i prądu stałego 56 elastancja (odwrotność pojemności) 31 elementy - aktywne i pasywne 14, 43 - gałęzi prądu sinusoidalnego 115 - gałęzi prądu stałego 46 - liniowe i nieliniowe 21, 32, 46, 102 - prądowe 93 energia - pola elektrostatycznego 34 - pola magnetycznego cewek 105 - prądu elektrycznego 20 - tracona w czasie ładowania i rozładowania kondensatorów 35 - w obwodzie prądu okresowego 112 faza (kąt fazowy) 111 faza początkowa 111 faza układu (obwodu) 143 ferromagnetyki 97 gałąź 44, 62 gałąź powrotna 145 gałęzie normalne 65 generator mocy 44 gęstość - energii pola elektrostatycznego 35 - energii pola magnetycznego 106 - ładunków polaryzacji 28 - ładunku elektrycznego 12, 26 - mocy pola przepływowego 20 - prądu elektrycznego 17 graf obwodu 62 histereza 97, 108 impedancja 117 impedancja charakterystyczna (falowa) obwodu rezonansowego 122 impedancja wewnętrzna źródła 135 impedancja zespolona 127 incydencja 62 indukcja - elektrostatyczna 26 - elektryczna 13, 27 - elektryczna w dielektryku 29 - magnetyczna 13, 93 - nasycenia 97 indukcyjność 14, 43 indukcyjność - główna 103 - rozproszenia 103 - w obwodzie prądu stałego 46 - własna 102, 116, 127 - wzajemna 103, 116, 127 jednostka - konduktywności 19
Elektrotechnika podstawowa 271 - ładunku elektrycznego 12 - prądu elektrycznego 17, 96 - przenikalności elektrycznej 32 - rezystywności 19 jednostki mocy 120 klasa SLS (układu, obwodu) 47 koercja (natężenie powściągające) 97 kolejność faz 143 komórka dielektryczna 30, 32 komórka prądowa 30 konar (drzewa grafu) 63 konduktancja 19, 115 konduktancja - międzygałęziowa 85 - wejściowa 85 - źródła (wewnętrzna) 51, 53 - źródła zastępczego 87 krzywa magnesowania 97 liczba niezależnych oczek obwodu 64 liczba niezależnych węzłów obwodu 63 liczba urojona (operator obrotu wskazu) 126 linia zasilająca prądu stałego 55 linie pola elektrycznego 14 linie pola magnetycznego 94 linie trój- i czteroprzewodowe 144 ładunek - elektryczny 11 - elementarny 12 - elementu prądowego 93 - punktowy 12 łączenie źródeł 53 macierz incydencji - gałęzi i oczek 68 - gałęzi i węzłów 66 - pseudogałęzi i węzłów 67 - węzłów całkowita 67 macierz konduktancji - gałęziowych 73 - gałęziowych w węzłach 74 - węzłowych 79 macierz rezystancji - gałęziowych 69 - gałęziowych w oczkach 69 - oczkowych 77 magnes trwały 97 metoda - oczkowa 76, 142 - przecięcia charakterystyk 60, 61, 99 - symboliczna 126 - węzłowa 78 moc - bierna 120 - chwilowa 115, 120 - czynna 115, 120 - generatorowa 44, 130 - odbiornikowa 44, 130 - oscylacyjna 115, 120 - pozorna 120 - prądu elektrycznego 20 - średnia 112 - zespolona 128 moce w obwodzie trójfazowym 145 moce wydawane i pobierane przez gałęzie 48 moment dipola elektrycznego 28 moment działający na dipol magnetyczny 93 napięcie elektryczne (definicja) 15 napięcie - generatorowe 44, 45 - fazowe 145 - indukowane 101 - magnetyczne 98 - między punktami neutralnymi źródła i odbiornika trójfazowego 146 - międzyfazowe 145 - odbiornikowe 44, 45 - odkształcone 111 - przemienne 112 - stałe 45 - stanu jałowego 51, 53 - trójfazowe 145 - źródła zastępczego 54, 85 natężenie - pola elektrycznego 13, 14 - pola magnetycznego 13, 95 - prądu elektrycznego 17 obwody liniowe i nieliniowe 47 obwód elektryczny (definicja) 14, 43 obwód - elektryczny nierozgałęziony 45, 59 - elektryczny rozgałęziony 45 - jednofazowy 145 - magnetostatyczny nierozgałęziony 99 - magnetostatyczny rozgałęziony 100 - trójfazowy (definicja) 145 - z rezystorem nieliniowym 60 oczko 44, 63 odbiornik aktywny 44 odbiornik mocy 44 odbiornik trójfazowy - gwiazdowy zasilany trójprzewodowo 149
272 Elektrotechnika podstawowa - symetryczny 153 - trójkątowy 150 - zasilany czteroprzewodowo 146 oddziaływanie elektrodynamiczne 96 okres przebiegu 111 opór ujemny 47 opór właściwy (rezystywność) 18 paramagnetyki 96 permeancja (przewodność magnetyczna) 99 pętla (gałąź grafu) 62 pętla histerezy 97 pętla prądu 93 podatność elektryczna 28 podatność magnetyczna 98 pojemność - ciała odosobnionego 32 - elektryczna 14, 31, 43, 116, 127 - kondensatora 31 - kondensatora cylindrycznego 32 - kondensatora płaskiego 31 - w obwodzie prądu stałego 46 polaryzacja dielektryków 28 polaryzacja elektryczna (wektor) 28 polaryzacja magnetyczna, magnetyzacja 98 pole - bezwirowe 25 - bezźródłowe (solenoidalne) 94 - elektromagnetyczne 13 - elektrostatyczne w dielektrykach 27 - elektrostatyczne w próżni 25 - elektryczne 13, 30, 39 - magnetyczne 13, 93 - przepływowe 17, 30 - wirowe 95 - źródłowe 27 połączenia dozwolone i zakazane 53 połączenia nieistotne 53 połączenie cewek sprzężonych 139, 141 połączenie gałęzi 44 połączenie pojemności 33 połączenie rezystancji 21, 22 pomiar mocy biernej odbiorników trójfazowych 156 pomiar mocy czynnej odbiorników trójfazowych 155 potencjał elektryczny (definicja) 15 potencjały węzłowe 79 powierzchnia ekwipotencjalna 16 półprzewodniki 11, 14 praca prądu elektrycznego 105 praca w polu elektrycznym 15 prawa obwodów strumienia stałego 98 prawo Ampere a 95 prawo Biota-Savarta-Laplace a 95 prawo Coulomba 25 prawo Faradaya 101 prawo Joule a 20 prawo Kirchhoffa napięciowe 45, 47, 68 prawo Kirchhoffa prądowe 44, 47, 68 prawo Ohma 19, 117, 118, 127 prąd elektryczny (definicja) 13 prąd - fazowy odbiornika trójfazowego 145 - fazowy źródła trójfazowego 145 - generatorowy 44 - hipotetyczny Lenza 101 - liniowy 145 - odbiornikowy - powrotny 145 - przemienny 112 - przesunięcia 14, 29 - sinusoidalny 113 - stały 17, 45 - trójfazowy 145 - unoszenia 14 - upływnościowy 29 - wejściowy gałęzi (pseudogałęzi) 65, 67 - zwarcia 51, 53 - źródła zastępczego 54, 87 prądy molekularne 13 prądy oczkowe 76 prądy odkształcone 111 prądy wirowe 108 prędkość ruchu nośników prądu 14 przebicie dielektryka 39 przebieg czasowy 111 przebiegi sinusoidalne 111, 113, 115, 126 przebiegi synchroniczne 111 przekładnia transformatora 107 przekształcenie gwiazda-trójkąt 22, 33, 133 przełączenie gwiazda-trójkąt 153 przenikalność elektryczna 29 przenikalność magnetyczna 95 przenoszenie źródeł do innych gałęzi 82 przepięcie rezonansowe 122 przepływ prądu 98 przerwa w fazie 154, 155 przesunięcie fazowe 115 przewodnik 11 przewodnik w polu elektrostatycznym 27 przewodność właściwa (konduktywność) 18 przewody fazowe 144
Elektrotechnika podstawowa 273 przewód neutralny (zerowy) 144 pseudogałęzie 62, 64, 67 pulsacja przebiegu sinusoidalnego 111 pulsacja rezonansowa 117, 119, 120 punkt neutralny (zerowy) 144 rachunek symboliczny 129 rdzeń (magnetowód) 98 reaktancja 117 reaktancja indukcyjna własna 116 reaktancja indukcyjna wzajemna 116 reaktancja pojemnościowa 116 reguła Lenza 101 reluktancja (opór magnetyczny) 99 remanencja (pozostałość magnetyczna) 97 rezonans elektryczny (definicja) 121 rezonans - bezprzepięciowy 122 - napięć (szeregowy) 117, 121 - prądów (równoległy) 118 - w układzie mieszanym 122 rezystancja 19, 43, 115, 126 rezystancja - dynamiczna (różniczkowa) 47 - linii 55 - liniowa 21 - międzygałęziowa 87 - nieliniowa 21 - odcinka przewodu 19 - przejścia 20 - skrośna kabla 20 - statyczna 47 - wejściowa 87 - źródła (wewnętrzna) 51, 53 - źródła zastępczego 85 rezystywność (opór właściwy) 18 rozkład pól w dielektrykach 30 rozszerzanie zakresu amperomierza i woltomierza 56 równania napięć w oczkach 68 równania prądów w węzłach 66 równania równowagi - obwodu 66 - względem napięć 73, 74 - względem prądów 68, 72 równość Parsevala 112 równoważność źródeł 52, 53, 135 ruch ładunków w ciele 16 rurka prądu 18, 30 schemat elektryczny 43 schemat obwodu magnetycznego 99 schemat zastępczy transformatora 107, 108 siła działająca na element prądowy 93 siła działająca na ładunek elektryczny 13 siła elektromotoryczna indukowana 101 siła magnetomotoryczna 98 siła przyciągania elektrod 40 składniki przebiegu okresowego 112 składowe czynne i bierne 120, 124 spadek napięcia w linii prądu stałego 55 sprawność przy dopasowaniu 51, 52, 136 stała czasowa obwodu 35, 36 stała elektryczna (przenikalność elektryczna próżni) 25 stała magnetyczna (przenikalność magnetyczna próżni) 95 strata mocy w linii prądu stałego 55 strata mocy w źródle 52, 53 strumienie magnetyczne cewek 103, 104 strumień - elektryczny 27 - indukcji elektrostatycznej 26 - magnetyczny 94 - skojarzony 101 strzałkowanie - generatorowe 44, 46 - napięcia i potencjału 16 - odbiornikowe 44, 46 - prądu elektrycznego 18 susceptancja 118 susceptancja indukcyjna 118 susceptancja pojemnościowa 118 szereg Fouriera 112 tor elektroenergetyczny 55 transformator bezstratny 106 transformator idealny 108 transformator rzeczywisty 108 trójnik 43, 140 twierdzenie Gaussa 27 twierdzenie Nortona 87 twierdzenie o kompensacji 90 twierdzenie o wzajemności 90 twierdzenie Thevenina 85, 130 ujęcia sieciowe i zaciskowe 43 układ - równoległy R, L, C (gałąź G, B) 118 - szeregowy R, L, C (gałąź R, X) 117 - trójfazowy skojarzony 143 - wielofazowy 143 układy (klasa układów) SLS 43 układy gwiazdowe i trójkątowe 144
274 Elektrotechnika podstawowa układy równoważne bez sprzężeń 141 wartość - chwilowa 111 - skuteczna 113 - symboliczna 126 - szczytowa 113 - średnia 111, 112 - średnia półokresowa 113 - wyprostowana 113 wektor - napięć gałęziowych 68 - normalny do elementu powierzchni 26 - potencjałów węzłowych 79 wektor prądów - gałęziowych 67 - oczkowych 76 - wejściowych całkowity 67 - wejściowych gałęzi 67 - wejściowych pseudogałęzi 67 - źródłowych całkowity 67 - źródłowych gałęzi 67 - źródłowych pseudogałęzi 67 wektor wydajności - pseudogałęzi do węzłów 72 - źródeł prądowych do węzłów 69 wektor zastępczych - prądów gałęziowych 72 - wydajności źródeł do węzłów 74 - źródłowych napięć gałęziowych 72 - źródłowych napięć oczkowych 72 - źródłowych prądów gałęzi i pseudogałęzi 74 - źródłowych prądów gałęziowych 74 wektor źródłowych napięć gałęziowych 69 wektor źródłowych napięć oczkowych 70 węzeł 44, 62 węzeł odniesienia 15, 79 wielkości okresowe i nieokresowe 111 wielkości przemienne i pulsujące 111 wielkości zaciskowe 43 wielkość sinusoidalna 111 wskaz początkowy 123 wskaz zespolony wirujący 126 wskazania amperomierzy i woltomierzy 157 wskazania watomierzya 115, 155-158 wskazy nieruchome i wirujące 123 wskazy prądu i napięcia 123 współczynnik - kształtu 113 - mocy 115 - odkształcenia 114 - sprzężenia magnetycznego 104 - szczytu 113 - temperaturowy rezystywności 21 współczynniki incydencji 64 współczynniki udziału wyższych harmonicznych 114 wykres wskazowy 123 wykresy trójkątowe 124 wyładowania zupełne i niezupełne 39 wytrzymałość elektryczna dielektryków 39 zaciski jednoimienne (jednakoimienne) 104 zagęszczenie linii pola elektrycznego 39 zasada - ciągłości linii pola magnetycznego 94 - superpozycji 81, 129 - zachowania ładunku 12 zjawisko indukcji - elektromagnetycznej 14, 101 - elektrostatycznej 11, 26 zwarcie w fazie 154 źródła - energii elektrycznej 43 - idealne 46, 53 - napięciowe 43, 46, 51-54, 135 - pola magnetycznego 93 - prądowe 46, 51-54, 135 - rzeczywiste 51-52, 135 źródło zastępcze napięciowe 85, 135 źródło zastępcze prądowe 87, 135