Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

Fundusze UE 2007-2013 PLAN EWALUACJI REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO DLA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO NA LATA 2007-2013 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, Wrzesień 2007

1. WPROWADZENIE... 3 2. EWALUACJA W OKRESIE PROGRAMOWANIA 2007-2013... 4 3. REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY DLA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO NA LATA 2007-2013... 6 4. ORGANIZACJA PROCESU EWALUACJI RPO WD... 10 5. GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z EWALUACJĄ RPO WD NA LATA 2007-2013... 12 I. Ocena realizacji celów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013:... 12 II. Budowa potencjału ewaluacyjnego Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013:... 14 6. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z EWALUACJĄ RPO WD... 17 7. WYKAZ SKRÓTÓW... 18 2

Plan Ewaluacji Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 1. WPROWADZENIE Przyznając środki finansowe Komisja Europejska, zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1083/2006z dn. 11 lipca 2006r. 1, zobowiązała kraje członkowskie do przeprowadzania oceny wykorzystania przyznanej pomocy, czyli ewaluacji. Ocena ta w sposób systematyczny i obiektywny powinna badać załoŝenia, proces realizacji i rezultatów trwających lub zakończonych projektów, programów, polityk, pod względem stosowności, skuteczności, trwałości, efektywności a takŝe uŝyteczności podjętych w jego ramach działań. Ewaluacja powinna dostarczyć rzetelnych i przydatnych informacji o obiekcie badania wspierając w ten sposób proces decyzyjny i współdziałanie wszystkich partnerów zaangaŝowanych w realizację projektu lub programu 2. Ewaluacja łączy w sobie elementy z dziedziny ekonomii, nauk społecznych, nauk politycznych, geografii, statystyki itp. Jest instrumentem stałego podnoszenia jakości prowadzonych działań i standardem dobrego zarządzania. Ewaluacja jest równieŝ procesem demokratycznym i partnerskim, gdyŝ angaŝuje wielu partnerów w uspołeczniony proces dialogu. Plan Ewaluacji Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 (Plan Ewaluacji), jako dokument strategiczny w zakresie ewaluacji Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 (RPO WD), określa sposób organizacji procesu ewaluacji RPO WD oraz opisuje główne kierunki działań ewaluacyjnych planowanych do realizacji przez Instytucję Zarządzającą RPO WD (IZ RPO WD) w latach 2007-2013. Wskazane w niniejszym Planie Ewaluacji obszary badań ewaluacyjnych będą uszczegóławiane i uzupełniane na bieŝąco w Okresowych Planach Ewaluacji RPO WD, zawierających listę badań ewaluacyjnych planowanych na rok następny. Niniejszy dokument składa się z następujących głównych elementów: Ogólna charakterystyka RPO WD, Opis sposobu organizacji procesu ewaluacji, Ogólne kierunki działań związanych z ewaluacją, w tym wstępne określenie obszarów tematycznych, które poddane zostaną ewaluacji w okresie programowania 2007-2013. 1 ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 2 Na podstawie definicji z opracowania Polskiego Towarzystwa Ewaluacyjnego Ewaluacja w administracji publicznej. Funkcje, standardy i warunki stosowania, 14.09.2006 3

2. EWALUACJA W OKRESIE PROGRAMOWANIA 2007-2013 Z uwagi na czas prowadzenia ewaluacji wyróŝnia się ewaluację przed rozpoczęciem (ex-ante), ewaluację w trakcie (bieŝącą) oraz ewaluację po zakończeniu realizacji programu (ex-post). Proces ewaluacji ex-ante RPO WD zakończony został w roku 2006. Ewaluacja ex-ante Programu została wykonana na zlecenie MRR przez ewaluatora zewnętrznego - firmę doradczą WYG International sp. z o.o. w Warszawie. Wyniki ewaluacji zostały uwzględnione w procesie programowania RPO WD. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady nr 1083/2006 za przeprowadzenie ewaluacji po zakończeniu realizacji Programu (ewaluacja ex-post) odpowiada Komisja Europejska we współpracy z państwami członkowskimi i Instytucjami Zarządzającymi. Ocena ta będzie dotyczyła kaŝdego z celów polityki spójności w latach 2007-2013 i będzie obejmować wszystkie programy realizowane w ramach danego celu. NiezaleŜnie od ewaluacji przeprowadzonej przez KE Instytucja Zarządzająca RPO WD moŝe dodatkowo, jeśli uzna to za celowe, przeprowadzić ewaluację ex-post we własnym zakresie. W związku z powyŝszym niniejszy Plan Ewaluacji koncentruje się głównie na ewaluacji bieŝącej, określanej mianem ewaluacji on going. Prowadzona na bieŝąco, przez cały okres programowania ma na celu dokonanie pogłębionej analizy na poziomie priorytetów oraz w róŝnych obszarach tematycznych. Ponadto ewaluacja on going będzie słuŝyć bieŝącemu usprawnianiu zarządzania Programem. Przykładowymi przyczynami, które mogą generować popyt na ewaluację bieŝącą są: zaistniałe lub spodziewane trudności we wdraŝaniu RPO WD wykazane przez system monitorowania, potrzeba regularnego przeglądu społeczno-gospodarczego oddziaływania RPO WD. Ze względu na kryterium celu ewaluacji zgodnie z Rozporządzeniem Rady nr 1083/2006 rozróŝniamy ewaluację o charakterze strategicznym i operacyjnym. Ewaluacje strategiczne dotyczą oceny realizowanego Programu oraz osi priorytetowych w odniesieniu do priorytetów wspólnotowych, określonych m.in. w strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności na lata 2007-2013 (SWW), oraz priorytetów krajowych, określonych w Narodowych Strategicznych Ramach Odniesienia. Przedmiotem tej ewaluacji będzie analiza i ocena trafności ogólnych kierunków interwencji wyznaczonych na etapie programowania, głównie w odniesieniu do celów społeczno-gospodarczych oraz kwestii i polityk horyzontalnych. Ewaluacje operacyjne w okresie programowania funduszy strukturalnych w latach 2007-2013 będą przeprowadzane w celu wspierania procesu monitorowania poszczególnych programów operacyjnych, m.in. poprzez dostarczenie uŝytecznych wniosków i rekomendacji. Zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej 3 oraz Krajowej Jednostki Oceny 4, dokonywanie tego rodzaju ewaluacji jest konieczne w następujących sytuacjach: 3 The New Programming Period 2007-2013, Indicative Guidelines on evaluation methods:evaluation during programming period. Working Document No.5 4 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013 - Wytyczne nr 6 w zakresie ewaluacji programów operacyjnych na lata 2007-2013, sporządzone przez KJO, zatwierdzone przez Ministra Rozwoju Regionalnego w dniu 30 maja 2007r 4

w przypadku, gdy monitoring ujawnia znaczące odchylenia od ustalonych celów 5. Głównym celem ewaluacji podejmowanej w wyniku odnotowania znaczącego odchylenia od załoŝonych pierwotnie celów jest identyfikacja przyczyn odchylenia oraz sformułowanie rekomendacji pozwalających rozwiązać zdiagnozowane w trakcie ewaluacji problemy (w tym rekomendacje dotyczące zmian w Programie). KaŜdorazowo w przypadku stwierdzenia ww. odchyleń IZ RPO będzie podejmować decyzję o przeprowadzaniu stosownego badania ewaluacyjnego. w przypadku, gdy planuje się dokonanie zmian w programie operacyjnym, zgodnie z artykułem 33 Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1083/2006. Dotyczy to przede wszystkim: realokacji finansowych, celów programu operacyjnego oraz osi priorytetowych lub istotnych elementów systemu wdraŝania. Wyniki ww. ewaluacji sformułowane w postaci rekomendacji powinny stanowić uzasadnienie dla decyzji o dokonaniu (lub nie) ww. zmian w Programie. W przypadku niewielkich lub technicznych przeglądów programów operacyjnych nie jest konieczne przeprowadzanie ww. ewaluacji. Poza ww. sytuacjami IZ RPO WD będzie podejmować decyzję o przeprowadzeniu ewaluacji operacyjnej lub strategicznej w kaŝdym przypadku, gdy uzna to za uŝyteczne z punktu widzenia zarządzania i wdraŝania Programu. Jednocześnie, zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej oraz Krajowej Jednostki Oceny, IZ RPO WD będzie przeprowadzała ewaluacje strategiczne w zakresie kwestii horyzontalnych w obszarach i terminach wskazanych przez Krajową Jednostkę Oceny (KJO) oraz będzie współpracować z Instytucją Koordynującą RPO (IK RPO) przy opracowaniu Planu ewaluacji kwestii horyzontalnych w ramach 16 RPO. IZ RPO WD będzie równieŝ współpracować z KJO w zakresie ewaluacji stopnia realizacji RPO WD, która jest przeprowadzana do dnia 30 czerwca 2011 roku. Wyniki tej ewaluacji posłuŝą do dokonania alokacji krajowej rezerwy wykonania. 5 Znaczące odchylenie od załoŝonych pierwotnie celów dotyczy zakładanych wartości tych wskaźników produktu i rezultatu na poziomie priorytetu mierzonych cyklicznie, które są zawarte w sprawozdaniach rocznych i końcowym z realizacji Programu, o których mowa w art. 67 Rozporządzenia Rady nr 1083/2006. 5

3. REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY DLA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO NA LATA 2007-2013 Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 (RPO WD) jest jednym z najwaŝniejszych instrumentów realizacji polityki rozwoju województwa na przestrzeni 2007-2013. Program jest podstawą realizacji najwaŝniejszych przedsięwzięć przygotowanych przez dolnośląskie jednostki samorządu terytorialnego oraz inne jednostki publiczne i prywatne, moŝliwych do współfinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) w latach 2007 2013. Cele Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 zmierzają do Podniesienia poziomu Ŝycia mieszkańców Dolnego Śląska oraz poprawy konkurencyjności regionu przy respektowaniu zasad zrównowaŝonego rozwoju i realizują zapisy Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz cele i priorytety Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia. Jednocześnie zapisy RPO WD są zgodne z treścią rozporządzeń UE dotyczących funduszy strukturalnych w latach 2007 2013, polityką zrównowaŝonego rozwoju oraz uwzględniają potrzebę zdynamizowania realizacji odnowionej Strategii Lizbońskiej. Alokacja środków EFRR dostępnych w latach 2007-2013 w ramach RPO WD dla regionu Dolnego Śląska wynosi ponad 1.213 mln. Działania przewidziane do realizacji są komplementarne względem siebie oraz obszarów wsparcia innych programów operacyjnych, zarządzanych na poziomie krajowym. Zaproponowane w Rozporządzeniu WE nr 1080/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego obszary wsparcia odpowiadające potrzebom regionu ujęte zostały w RPO WD w 3 celach szczegółowych, którym odpowiadają następujące osie priorytetowe: CEL I Wzrost aktywności gospodarczej opartej o wiedzę i innowacyjność 1. Wzrost konkurencyjności dolnośląskich przedsiębiorstw ( Przedsiębiorstwa i innowacyjność ) 2. Rozwój społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku ( Społeczeństwo informacyjne ) 6

CEL II Rozwój infrastruktury słuŝącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej 3. Rozwój infrastruktury transportowej na Dolnym Śląsku ( Transport ) 4. Poprawa stanu środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwa ekologicznego i przeciwpowodziowego Dolnego Śląska ( Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne ) 1. 5. Regionalna infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku ( Energetyka ) 6. Wykorzystanie i promocja potencjału turystycznego i kulturowego Dolnego Śląska ( Turystyka i Kultura ) CEL III Poprawa bytu mieszkańców i wzrost konkurencyjności regionu poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej 7. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury edukacyjnej na Dolnym Śląsku ( Edukacja ) 8. Modernizacja infrastruktury ochrony zdrowia na Dolnym Śląsku ( Zdrowie ) 9. Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich na terenie Dolnego Śląska ( Miasta ) Oraz priorytet 10: Pomoc Techniczna 7

Proces realizacji celów szczegółowych będzie zaś monitorowany poprzez obserwację zmian poziomów niŝej przedstawionych wskaźników: Wyszcze gólnienie Nazwa wskaźnika Jednostka miary Wartość wskaźnika w roku bazowym Zakładana wartość wskaźnika w roku docelowym (2013) Zakładana wartość wskaźnika w roku docelowym (2015) Wskaźniki realizacji celów szczegóło wych Cel szczegółowy I: Wzrost aktywności gospodarczej opartej o wiedzę i innowacyjność Liczba projektów dotyczących współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami a szt. 0 70 90 jednostkami badawczymi Liczba utworzonych miejsc pracy w etat 0 80 100 zakresie B+R w tym: MęŜczyźni etat 0 40 50 Kobiety etat 0 40 50 Dodatkowe inwestycje indukowane w MŚP mln euro 0 116 145 Cel szczegółowy II: Rozwój infrastruktury słuŝącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej Liczba projektów dotyczących poprawy dostępności komunikacyjnej szt. 0 8 10 terenów inwestycyjnych i atrakcji turystycznych Ilość oczyszczanych ścieków w wyniku tys. m 3 0 1 150 1 440 realizacji projektów Liczba osób zabezpieczonych przed powodzią w wyniku realizacji projektów tys. os. 0 110 140 Cel szczegółowy III: Poprawa bytu mieszkańców i wzrost konkurencyjności regionu poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej Liczba studentów kierunków inŝynieryjnotechnicznych, matematycznych (w tym informatycznych i przyrodniczych) korzystających z efektów projektów os. 0 10 000 12 000 8

Wyszcze gólnienie Nazwa wskaźnika Jednostka miary Wartość wskaźnika w roku bazowym Zakładana wartość wskaźnika w roku docelowym (2013) Zakładana wartość wskaźnika w roku docelowym (2015) Liczba zakładów opieki zdrowotnej podlegających Samorządowi Województwa objętych konsolidacją lub procesem konsolidacji w wyniku realizacji Programu Liczba osób zamieszkujących obszary objęte rewitalizacją szt. 0 4 4 tys. osób 0 216 216 9

4. ORGANIZACJA PROCESU EWALUACJI RPO WD Za ewaluację Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 na poziomie całego Programu odpowiada IZ RPO WD, która zapewnia zasoby konieczne do przeprowadzenia ewaluacji RPO oraz organizuje pozyskiwanie i gromadzenie danych niezbędnych do prowadzenia badań ewaluacyjnych RPO, korzystając z róŝnych rodzajów informacji dostarczonych przez system monitorowania Programu. Przy zlecaniu i przeprowadzaniu badań ewaluacyjnych IZ RPO WD zapewni przestrzeganie wytycznych KJO w zakresie ewaluacji programów operacyjnych na lata 2007-2013 oraz stosowanych w Unii Europejskiej ogólnie przyjętych standardów ewaluacji funduszy strukturalnych. Obsługę organizacyjną prac IZ RPO WD związanych z ewaluacją Programu zapewnia Dział Programowania i Ewaluacji w Wydziale Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym, pełniący funkcję Jednostki Ewaluacyjnej. Według wstępnych planów w Dziale Programowania i Ewaluacji wyznaczonych będzie co najmniej dwóch pracowników do zadań związanych z ewaluacją RPO WD. W procesie ewaluacji Programu uczestniczyć będzie Instytucja Pośrednicząca 2 stopnia RPO WD (na poziomie Priorytetu 1 RPO WD). Instytucja Pośrednicząca 2 stopnia RPO WD (IP2 RPO WD) w zakresie ewaluacji będzie udostępniać IZ RPO WD oraz ewaluatorom zewnętrznym informacje niezbędne do wykonania badań ewaluacyjnych w ramach Priorytetu 1 RPO WD. Instytucja ta będzie zobowiązana do wykorzystywania wniosków i rekomendacji z prowadzonych badań ewaluacyjnych w celu poprawy jakości wdraŝania części zadań w ramach Priorytetu 1 RPO WD. IP2 RPO WD będzie mogła równieŝ inicjować ewaluacje w zakresie części zadań wdraŝanych w ramach Priorytetu 1 RPO WD poprzez wskazywanie IZ RPO WD obszarów, które powinny zostać poddane badaniom ewaluacyjnym. W celu realizacji zasady partnerstwa, w ramach funkcjonującej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego Grupy Roboczej ds. koordynacji wdraŝania Programu IZ RPO WD powołana zostanie podgrupa ds. ewaluacji RPO WD, która odpowiadać będzie za koordynację procesu ewaluacji całego Programu. W skład podgrupy ds. ewaluacji RPO WD wejdą m.in. przedstawiciele wszystkich jednostek IZ RPO WD i IP2 RPO WD zaangaŝowanych w proces wdraŝania i zarządzania RPO WD oraz w zaleŝności od potrzeb - eksperci zewnętrzni. Zapraszani będą równieŝ przedstawiciele partnerów społecznych, w tym organizacji pozarządowych. Dodatkowo IZ RPO WD będzie powoływać zespoły o charakterze roboczym (zadaniowym) dla poszczególnych ewaluacji lub obszarów tematycznych będących przedmiotem danego badania ewaluacyjnego. Głównym zadaniem podgrupy ds. ewaluacji RPO WD jest wspieranie IZ RPO WD przy formułowaniu zakresu poszczególnych ewaluacji, kryteriów wyboru wykonawcy danego badania ewaluacyjnego, kryteriów oceny ofert składanych przez oferentów oraz warunków umów zawieranych z ewaluatorami zewnętrznymi. Podgrupa ds. ewaluacji RPO WD będzie monitorować postęp prac przeprowadzanych badań ewaluacyjnych oraz oceniać wstępne wersje raportów końcowych lub raportów cząstkowych. Podgrupa ds. ewaluacji RPO WD będzie uczestniczyć równieŝ w monitorowaniu procesu wdraŝania rekomendacji sformułowanych w wyniku przeprowadzonych ewaluacji. 10

Wybór ewaluatorów zewnętrznych odbywać się będzie w procedurze zgodnej z Prawem Zamówień Publicznych. Ich zadaniem będzie dokonywanie niezaleŝnych ewaluacji w zakresach zdefiniowanych przez IZ RPO WD, w tym w szczególności formułowanie wniosków i rekomendacji, niezbędnych dla poprawy procesu zarządzania i wdraŝania RPO WD. W celu przeprowadzenia badania ewaluacyjnego, ewaluator zewnętrzny będzie współpracował i uzyskiwał niezbędne informacje i dokumenty od upowaŝnionych osób w IZ/IP2 RPO WD. Do głównych podmiotów zaangaŝowanych w proces ewaluacji RPO WD naleŝą równieŝ Krajowa Jednostka Oceny, która planuje i koordynuje działania w zakresie ewaluacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO) oraz Instytucja Koordynująca RPO (IK RPO), której głównym zadaniem jest prowadzenie ewaluacji 16 RPO w ujęciu przekrojowym w obszarach dotyczących kwestii horyzontalnych. Rolą Komitetu Monitorującego w zakresie ewaluacji jest natomiast zapoznawanie się z Planem ewaluacji programu operacyjnego, monitorowanie procesu ewaluacji programu operacyjnego, rekomendowanie obszarów, które powinny zostać poddane ewaluacji w ramach RPO WD a takŝe zapoznawanie się z wynikami ewaluacji. 11

5. GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z EWALUACJĄ RPO WD NA LATA 2007-2013 Celem głównym realizacji działań związanych z ewaluacją RPO WD w okresie 2007-2013 jest ciągła poprawa skuteczności i efektywności pomocy udzielanej w ramach polityki spójności i ma słuŝyć przede wszystkim poprawie strategii Programu oraz systemu jego wdraŝania z uwzględnieniem problemów strukturalnych na poziomie regionalnym. Cel ten będzie osiągany poprzez badania ewaluacyjne dwóch głównych obszarów: I. Ocena realizacji celów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 II. Budowa potencjału ewaluacyjnego Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 Badania ewaluacyjne w ramach powyŝszych obszarów są w duŝym stopniu spójne z działaniami ewaluacyjnymi ujętymi w orientacjach strategicznych w Planie ewaluacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013. Działania jakie będą podejmowane w zakresie ewaluacji RPO WD w latach 2007-2013 to przede wszystkim: I. W obszarze: Ocena realizacji celów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013: I.1. Ewaluacja wpływu RPO WD na podniesienie poziomu Ŝycia mieszkańców Dolnego Śląska oraz poprawę konkurencyjności regionu przy respektowaniu zasad zrównowaŝonego rozwoju Celem działania będzie ocena Celu głównego RPO WD, czyli jego oddziaływania na podniesienie poziomu gospodarczej i społecznej konkurencyjności regionu jak i poprawę jakości Ŝycia ludności w zgodzie z zasadami zrównowaŝonego rozwoju. Ponadto badana będzie spójność z politykami wspólnotowymi oraz wpływ RPO WD na realizację celów Strategii Lizbońskiej. Ocena celu głównego RPO WD będzie w znacznej mierze spójna z ewaluacją celu strategicznego NSRO polegającej na Ocenie wpływu Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 na rozwój społeczno-ekonomiczny Polski I.2. Ewaluacja wpływu RPO WD na wzrost aktywności gospodarczej opartej o wiedzę i innowacyjność Główne kierunki badań ewaluacyjnych będą odnosić się szczególnie do Celu szczegółowego I RPO WD, tj. sfery gospodarczej, wzrostu konkurencyjności regionalnej gospodarki wykorzystującej osiągnięcia sektora B+R i rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy stosującego nowoczesne techniki informacyjne. Ewaluacja będzie analizować wpływ RPO WD na rozwój przedsiębiorstw (przede wszystkim MŚP), wzrost ich innowacyjności oraz społeczeństwa informacyjnego. Ocena ta obejmie równieŝ efekty wdraŝania Dolnośląskiej Strategii Innowacji. 12

Ocena ta będzie równieŝ odpowiadać obszarowi strategicznemu NSRO dotyczącemu Ewaluacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 w zakresie innowacyjności gospodarki. I.3. Ewaluacja wpływu RPO WD na rozwój infrastruktury słuŝącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej Ocena Celu szczegółowego II RPO WD będzie analizować wpływ rozwoju i modernizacji infrastruktury technicznej i społecznej w ramach RPO WD na rozwój społeczno-ekonomiczny regionu. Badaniom ewaluacyjnym podlegać będą obszary związane m.in. z dolnośląską infrastrukturą transportową, stanem środowiska naturalnego i bezpieczeństwa ekologicznego i przeciwpowodziowego, infrastrukturą energetyczną oraz dostępem do infrastruktury turystycznej i kulturalnej. Ww. działania ewaluacyjne będą w duŝej mierze odpowiadać badaniom związanym z Ewaluacją Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 w zakresie rozwoju i modernizacji infrastruktury oraz Ewaluacją Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 w zakresie rozwoju regionalnego i przestrzennego I.4. Ewaluacja wpływu RPO WD na poprawę bytu mieszkańców i wzrost konkurencyjności regionu poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej Ocena w ramach Celu szczegółowego III RPO WD dotyczy przede wszystkim warunków bytowych ludności w wielu aspektach m.in. dostępności i jakości usług edukacyjnych i zdrowotnych co będzie miało wpływ na poprawę spójności społecznogospodarczej regionu. Badania ewaluacyjne będą wskazywały równieŝ wpływ RPO WD na rozwój regionalny i przestrzenny m.in. w odniesieniu do spójności wewnętrznej obszarów miejskich w aspekcie gospodarczym, ekologicznym i społecznym, I.5. Ewaluacja wpływu RPO WD na wyrównanie szans rozwojowych i poprawę strukturalną terenów wiejskich. Ocena w tym obszarze będzie miała wymiar przekrojowy, wskazywać będzie stopień poprawy powiązań obszarów wiejskich i małych miast z terenami miejskimi m.in. pod względem komunikacyjnym, gospodarczym, kulturalnym oraz wyrównywania szans rozwojowych np. poprzez usprawnienie dostępu do infrastruktury społeczeństwa informacyjnego, lepszej jakościowo edukacji oraz zwiększenie moŝliwości rozwoju lokalnej przedsiębiorczości. W duŝym zakresie badania ewaluacyjne w obszarze 1.4 i 1.5 będą słuŝyć ocenie wyznaczonej w Planie ewaluacyjnym NSRO dotyczącej Ewaluacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 w zakresie rozwoju regionalnego i przestrzennego oraz po części Ewaluacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 w zakresie rozwoju zasobów ludzkich 13

I.6. Ewaluacja RPO WD w zakresie budowy potencjału administracji publicznej i realizacji zasady good governance Ewaluacją w tym zakresie będzie objęty system instytucjonalny zaangaŝowany w realizację RPO WD, jego potencjał, zdolność do skutecznej i efektywnej realizacji zadań w zakresie załoŝonych celów. Ocena będzie uwzględniać jakość koordynacji i współpracy instytucji i ich zdolność do programowania, wdraŝania, monitorowania i ewaluacji prowadzonych polityk rozwojowych. PowyŜsze działania będą częściowo zgodne z planowanymi działaniami ewaluacyjnymi NSRO Ewaluacja Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 w zakresie budowy potencjału administracji publicznej i realizacji zasady good governance I.7. Ewaluacja działań promocyjno-informacyjnych RPO WD. Celem badań ewaluacyjnych działań promocyjno-informacyjnych, przeprowadzonych przez IZ RPO WD będzie uzyskanie wiedzy, czy i jak podjęte działania wpływają na osiągnięcie głównych celów Planu Komunikacji RPO WD. Ewaluacja Planu Komunikacji zostanie dokonana w oparciu o kryteria: -efektywności (stosunek poniesionych nakładów do uzyskanych wyników i rezultatów) -skuteczności (do jakiego stopnia cele Planu określone na początku zostały osiągnięte) Planowane jest przeprowadzenie ewaluacji on-going oraz ex-post. Oprócz ww. działań IZ RPO WD będzie prowadzić ewaluacje strategiczne, zgodnie z wytycznymi w zakresie ewaluacji wskazane do realizacji jako obligatoryjne dla wszystkich programów operacyjnych, które będą wpisywać się w załoŝenia RPO WD. Działaniami ewaluacyjnymi objęty będzie równieŝ m.in. wpływ realizacji RPO WD na stopień osiągania celów poszczególnych priorytetów Programu (np. Priorytetu Przedsiębiorstwa i Innowacyjność oraz Miasta ), a takŝe poszczególnych celów szczegółowych RPO WD. W ramach powyŝszych obszarów, które będą poddane ocenie w ramach RPO WD, prowadzone będą ewaluacje strategiczne i operacyjne a ich tematy zawarte będą w Okresowych Planach Ewaluacji RPO WD. II. W obszarze: Budowa potencjału ewaluacyjnego Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013: II.1. Budowa systemu i koordynacja procesu ewaluacji RPO WD na lata 2007-2013. W tym zakresie podejmowane będą głównie działania związane z: Planowaniem procesu ewaluacji RPO WD, poprzez sporządzanie Planu Ewaluacji oraz Okresowych Planów Ewaluacji Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 zawierających listy planowanych ewaluacji na rok następny, przesyłanych do 31 grudnia kaŝdego roku do KJO oraz stosowanie się do listy ewaluacji strategicznych zawartych w okresowych planach ewaluacji NSRO. Przekazywaniem KJO do 31 marca kaŝdego roku informacji dotyczących działań w zakresie ewaluacji realizowanych w roku poprzednim. 14

Monitoringiem realizacji Planu Ewaluacji oraz Okresowych Planów Ewaluacji Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 celem lepszej koordynacji procesu ewaluacji RPO WD. Monitorowaniem procesu wdraŝania rekomendacji sformułowanych w wyniku przeprowadzonych ewaluacji. Stosowaniem Wytycznych w zakresie ewaluacji programów operacyjnych na lata 2007-2013 celem zapewnienia zgodności sposobu ewaluacji Programu ze standardami Unii Europejskiej i krajowymi, spełnienia wymagań określonych przez Komisję Europejską, a takŝe zapewnienia jednolitości zasad ewaluacji programów operacyjnych Współpracą w zakresie koordynacji procesu ewaluacji z KJO w celu koordynacji procesu ewaluacji. Współpraca dotycząca przede wszystkim kwestii organizacyjnych i technicznych będzie realizowana za pomocą dwóch głównych instrumentów, tj. udział w tematycznych Grupach Sterujących powołanych w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego (głównie na poziomie NSRO) oraz roboczej sieci współpracy w zakresie ewaluacji, koncentrujące się na stałej wymianie informacji z KJO i uczestnictwie w organizowanych przez KJO spotkaniach roboczych. Współpracą z Instytucjami zaangaŝowanymi w proces realizacji PO KL na poziomie regionalnym Stała współpraca będzie prowadzona zarówno na forum Regionalnej Grupy Sterującej Ewaluacją, w ramach PO KL, gdzie jednym z członków będzie przedstawiciel IZ RPO WD, jak i poprzez udział przedstawiciela IP PO KL w podgrupie ds. ewaluacji RPO WD powołanej przez IZ RPO WD w ramach Grupy ds. Koordynacji WdraŜania RPO. Ponadto, w celu synchronizacji działań ewaluacyjnych, prowadzona będzie bezpośrednia współpraca pomiędzy osobami zajmującymi się ewaluacją w ramach obu programów. II.2. Rozpowszechnianie wiedzy i informacji na temat ewaluacji Rozpowszechnianie wiedzy i informacji na temat ewaluacji RPO WD będzie realizowane poprzez: Konferencje tematyczne organizowane po zakończeniu najwaŝniejszych badań ewaluacyjnych, Stronę internetową poświęconą ewaluacji, działającą jako podstrona ( Ewaluacja ) w ramach domeny www.rpo.dolnyslask.pl, na której będą umieszczane bieŝące informacje na temat ewaluacji RPO WD oraz baza raportów ewaluacyjnych, Oprócz ww. działań IZ RPO WD będzie uczestniczyć w konferencjach tematycznych, spotkaniach i szkoleniach dotyczących ewaluacji organizowanych przez KJO oraz inne instytucje i podmioty, zaangaŝowane w proces ewaluacji funduszy strukturalnych w Unii Europejskiej. II.3. Współpraca z podmiotami zewnętrznymi IZ RPO WD będzie stale współpracowała z Krajową Jednostką Oceny przede wszystkim poprzez uczestnictwo w ww. tematycznych Grupach Sterujących oraz wymianę informacji w ramach roboczej sieci współpracy w zakresie ewaluacji. Wraz z KJO przeprowadzona zostanie m.in. ewaluacja ex-post oraz do dnia 30 czerwca 2011 roku ewaluacja stopnia realizacji Programu. 15

Instytucja Zarządzająca w ramach współpracy z Komisją Europejską będzie m.in. przekazywać na jej Ŝyczenie wyniki ewaluacji, współpracować z nią przy ewaluacjach inicjowanych przez KE oraz ewaluacji ex-post. Oprócz powyŝszego IZ RPO WD z zakresie ewaluacji będzie współpracowała z Instytucją Koordynującą RPO, Instytucjami Zarządzającymi programami operacyjnymi, IP2 RPO WD, ekspertami zewnętrznymi, beneficjentami i innymi podmiotami mającymi wpływ na proces realizacji i ewaluacji RPO WD. 16

6. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z EWALUACJĄ RPO WD Działania związane z ewaluacją Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 takie jak m.in. badania ewaluacyjne, publikacja i rozpowszechnianie ich wyników, działania związane ze współpracą z odpowiednimi instytucjami i podmiotami w zakresie ewaluacji będą finansowane z Pomocy Technicznej RPO i budŝetu Samorządu Wojewódzkiego. Według wstępnych szacunków na chwilę obecną, w celu realizacji procesu ewaluacji Programu Instytucja Zarządzająca RPO WD przeznaczy co najmniej 1 800 tys. PLN 17

7. WYKAZ SKRÓTÓW RPO WD - Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 IZ RPO WD - Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 IP2 RPO WD Instytucja Pośrednicząca 2 stopnia RPO WD KE Komisja Europejska KJO Krajowa Jednostka Oceny IK RPO Instytucja Koordynująca RPO NSRO Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013 SWW - strategiczne wytyczne Wspólnoty dla spójności na lata 2007-2013 18