Koncepcja nowej strategii kontroli wykonywanych w ramach szczególnego nadzoru podatkowego

RZECZPOSPOLITA POLSKA SŁUŻBA CELNA Koncepcja nowej strategii kontroli wykonywanych w ramach szczególnego nadzoru podatkowego Opracował: DEPARTAMENT KONTROLI CELNO AKCYZOWEJ I KONTROLI GIER

2 I. Cel proponowanych zmian Ze względu na występujące nadużycia w obrocie niektórymi wyrobami akcyzowymi niezbędne jest wzmocnienie ochrony interesów Skarbu Państwa w zakresie poboru podatku akcyzowego z wykorzystaniem narzędzia jakim jest szczególny nadzór podatkowy. Celem nowej strategii kontroli wykonywanych w ramach szczególnego nadzoru podatkowego przez pracowników i funkcjonariuszy celnych jest zwiększenie efektywności tych kontroli w oparciu o analizę ryzyka. Główną zasadą przyświecającą zmianom w strategii kontroli w ramach szczególnego nadzoru podatkowego jest: 1) odejście od obligatoryjnych kontroli w formie stałych nadzorów, 2) zastąpienie stałych nadzorów bardziej efektywnymi kontrolami doraźnymi opartymi na analizie ryzyka. Skierowanie do kontroli doraźnych większej ilości kontrolujących, przy zwiększeniu ich mobilności oraz wyposażeniu w skuteczniejsze rozwiązania prawne, przyczyni się do: 1) skuteczniejszej walki z szarą strefą - lepszego wykorzystania istniejącego potencjału kontrolnego, 2) zwiększenia wpływów z tytułu podatku akcyzowego poprzez zwiększenie efektywności kontroli, 3) ułatwienia działalności gospodarczej rzetelnych przedsiębiorców. Reorientacja kontroli wymagać będzie uzupełnienia przepisów karnych skarbowych, w zakresie wykroczeń przeciwko obowiązkom związanym ze szczególnym nadzorem podatkowym, w przypadku nieprawidłowego wykonania czynności przez zobowiązany do tego podmiot gospodarczy, pod nieobecność pracownika szczególnego nadzoru podatkowego.

3 II. Rola szczególnego nadzoru podatkowego w poborze podatków W 2005 r. pod kontrolą szczególnego nadzoru podatkowego pozostawały wpływy z tytułu: podatku akcyzowego podatku od gier Należności pobrane przez Służbę Celną w 2005 r.: Ogółem - 57.625.028.000 zł - 100 % cło - 1.270.622.000 zł - 2 % vat - 16.875.306.000 zł - 29 % akcyza - 39.479.100.000 zł - 69 % Wpływy z podatku akcyzowego akcyzowego alkohol w ino piw o paliw a olej opałow y samochody w yroby tytoniow e energia elektryczna pozostałe w yroby akcyzow e Pobór akcyzy od wyrobów objętych szczególnym nadzorem podatkowym w 2005 r.: Akcyza ogółem - 39.479.100.000 zł - 100 % Akcyza pod SNP - 35.831.700.000 zł - 91 % paliwa - 18.413.300.000 zł spirytus - 4.430.400.000 zł tytoń - 9.819.700.000 zł piwo 2.620.900.000 zł wino 547.400.000 zł

4 Ośrodki gier objęte szczególnym nadzorem podatkowym w 2005 r.: Podatek od gier - 805.688.000 zł - 100 % Gry pod SNP - 261.385.000 zł - 32 % kasyna - 83.707.000 zł salony - 121.538.000 zł automaty - 56.140.000 zł III. Kontrola szczególnego nadzoru podatkowego prawidłowości stosowanych zwolnień od akcyzy Zwolnienia od akcyzy a szczególny nadzór podatkowy w 2005 r. : Zwolnienia od akcyzy produktów naftowych i spirytusu - 6.557.000.000 zł - 100 % Zwolnienia objęte kontrolą SNP (spirytus) - 2.436.770.000 zł - 37 % Zwolnienia poza kontrolą SNP - 4.120.230.000 zł - 63 % Paliwa lotnicze - 1.103.090.000 zł Gaz płynny - 999.140.000 zł Paliwa żeglugowe - 130.180.000 zł Toluen - 825.310.000 zł Pozostałe węglowodory - 953.350.000 zł Inne produkty naftowe - 109.160.000 zł Wykres przedstawiający procentowy udział w zwolnieniach. 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Paliwa lotnicze Gaz płynny Paliwa żeglugowe Alkohol etylowy Inne produkty naftowe Węglowodory 2005 r. 16,80% 15,20% 2,00% 37,20% 1,70% 27,10% * Wielkość zwolnień oszacowano na podstawie danych z III kw. 2005r.

5 Wykres przedstawiający strukturę zwolnień dla węglowodorów 50% 40% 30% 20% 10% 0% Toluen Węglowodory acykliczne Pozostałe węglowodory 2005 r. 46,40% 42,90% 10,70% * Wielkość zwolnień oszacowano na podstawie danych z III kw. 2005r. K w o ta z w o l n ień : T o lu e n - 8 2 5 3 1 0 0 0 0 A c y k l ic z n e - 7 6 3 1 7 0 0 0 0 P o z o s t a ł e - 1 9 0 1 9 0 0 0 0 Ponieważ zwolnienia z akcyzy wyrobów mogących być komponentami do produkcji paliw silnikowych kształtują się na poziomie ok. 1,8 mld zł, a gazu płynnego ok. 1 mld niezbędne jest objęcie szczególnym nadzorem podatkowym w formie kontroli doraźnych podmiotów dokonujących obrotu tymi produktami. Do tych kontroli należy zaangażować część pracowników sprawujących stałe nadzory w zakresie znaków akcyzy, rozlewu gazu i kasyn gry.

6 IV. Obszary kontroli, w których nastąpi odejście od stałych nadzorów Znaki akcyzy Odejście od kontroli w formie obligatoryjnych stałych nadzorów w wytwórniach wyrobów winiarskich i tytoniowych oraz zastąpienie ich kontrolami doraźnymi w zakresie prowadzonej przez podmioty dokumentacji produkcyjnej i magazynowej. Gry losowe Odejście od kontroli w formie obligatoryjnych stałych nadzorów kasyn gry oraz zastąpienie ich kontrolami doraźnymi, z częstotliwością nie mniejszą niż raz na miesiąc, dokumentacji obrotu żetonowo-gotówkowego oraz zaświadczeń o uzyskanych wygranych, z wykorzystaniem magnetycznego zapisu obrazu. Gaz płynny propan butan Odejście od kontroli w formie obligatoryjnych stałych nadzorów rozlewni gazu płynnego oraz zastąpienie ich kontrolami doraźnymi. Wprowadzenie obowiązku ewidencji sprzedaży gazu propan butan na stacjach LPG oraz szczególnego nadzoru podatkowego formie kontroli doraźnych na wszystkich etapach obrotu gazem. V. Obszary kontroli, w których pozostają stałe nadzory Paliwa silnikowe Ze względu na pobór akcyzy od paliw w wysokości 18,5 mld zł rocznie (46 % ogółu pobieranej akcyzy) oraz występowania w tym obszarze największych nadużyć należy pozostawić stałe nadzory w rafineriach oraz objąć kontrolą szczególnego nadzoru podatkowego podmioty odsprzedające i zużywających wyroby ropopochodne i biokomponenty zwolnione od podatku akcyzowego. Alkohol etylowy, wino i piwo Ze względu na największą akumulcję podatku akcyzowego w wyrobach alkoholowych (45,50 zł za dm 3 100%) należy pozostawić ten obszar kontroli bez zmian. Obecnie realizowana jest zmiana przepisów mająca na celu wyeliminowanie nadużyć w zakresie skażania alkoholu etylowego.

7 VI. Kontrole w zakresie znaków akcyzy - odejście od stałych nadzorów Obecnie w zakresie znaków akcyzy prowadzone są: kontrole w formie stałego nadzoru Stałe nadzory są sprawowane u producentów wyrobów spirytusowych, winiarskich oraz tytoniowych w zakresie nakładania znaków akcyzy. kontrole obrachunkowe Kontrole obrachunkowe są wykonywane u producentów wyrobów spirytusowych, winiarskich oraz tytoniowych w zakresie rozliczenia znaków akcyzy. kontrole doraźne rynku Kontrole doraźne rynku są wykonywane w jednostkach obrotu detalicznego, hurtowego i gastronomii w zakresie prawidłowości stosowania znaków akcyzy. Obecnie w zakresie znaków akcyzy występują następujące zagrożenia: wyroby bez znaków akcyzy Wyroby bez znaków akcyzy pochodzące z przemytu lub nielegalnej produkcji występują głównie w obrocie na bazarach i targowiskach. wyroby z fałszywymi znakami akcyzy Wprowadzanie do obrotu wyrobów z fałszywymi znakami akcyzy występuje tylko w stosunku do wyrobów spirytusowych. Proponowane zmiany: nie spowodują istotnego zwiększenia ryzyka wystąpienia nadużyć Od czasu wprowadzenia znaków akcyzy z kolejnym numerem ewidencyjnym, ryzyko wystąpienia nieprawidłowości w zakresie nakładania znaków akcyzy w procesie produkcji zostało zminimalizowane. Utrzymywanie kontroli w formie stałego nadzoru u legalnych przedsiębiorców staje się nieuzasadnione. spowodują zmniejszenie obciążenia kadrowego kontroli znaków akcyzy Zastąpienie stałych nadzorów kontrolami doraźnymi, ze szczególnym uwzględnieniem kontroli dokumentacji produkcyjnej i magazynowej w podmiotach produkujących wyroby winiarskie i tytoniowe spowoduje odzyskanie części pracowników. Częstotliwość kontroli doraźnych zostanie określona na podstawie analizy ryzyka i: w I półroczu po wprowadzeniu zmian przewiduje się odzyskanie 50% ilości pracowników zaangażowanych w te kontrole (90 osób), w dalszym okresie, przy założeniu nie ujawnienia zwiększenia występowania nieprawidłowości, odzyskanie 70% ilości pracowników zaangażowanych w te kontrole (130 osób). Zmniejszenie intensywności kontroli rynku, przy jednoczesnym lepszym ich przygotowaniu rozpoznawczym, spowoduje odzyskanie ok. 70 pracowników.

8 Uzasadnienie W kontrole w formie stałego nadzoru u producentów wyrobów winiarskich (65 podmiotów) i tytoniowych (16 podmiotów), gdzie stały nadzór sprawowany jest głównie ze względu na stosowanie znaków akcyzy, zaangażowanych jest 186 osób. Natomiast u producentów wyrobów spirytusowych, gdzie kontrole te obejmują większy zakres zaangażowanych jest 255 osób. W ostatnich latach nie stwierdzono poważnych nieprawidłowości u producentów nakładających znaki akcyzy. Przypadki zaginięć lub kradzieży banderol były sporadyczne i dotyczyły importerów wyrobów, a dopuszczalne normy strat znaków akcyzy nie są przekraczane. Ponadto nie stwierdzono występowania fałszywych znaków akcyzy w procesie oznaczania na żadnych wyrobach, a podczas kontroli rynku nie ujawniono fałszywych banderol na wyrobach tytoniowych i winiarskich. Wprowadzenie znaków akcyzy z kolejnym numerem ewidencyjnym zapewnia identyfikację producenta oraz terminu nałożenia banderol. W świetle powyższego kontrole w formie stałego nadzoru, zwłaszcza u producentów wyrobów winiarskich i tytoniowych są nieuzasadnione. Informacja dodatkowa W kontrolę rynku w zakresie stosowania znaków akcyzy zaangażowanych jest ok. 320 osób. Pracownicy szczególnego nadzoru podatkowego z urzędów celnych podczas kontroli rynku wewnętrznego w 2004 r. dokonali zajęcia 20, 2 tys. litrów alkoholu etylowego w przeliczeniu na alkohol 100% i 866 tys. paczek wyrobów tytoniowych, bez znaków akcyzy, a w 2005 r. 12,8 tys. litrów 100% alkoholu i 429 tys. paczek wyrobów tytoniowych. Dla porównania Służba Celna w 2004 r. dokonała zajęcia na granicy Państwa 181 tys. litrów przemycanych wyrobów alkoholowych i 402 mln. szt. przemycanych wyrobów tytoniowych (20,1 mln paczek) a w 2005 r. 117 tys. litrów tych wyrobów i 425 mln. szt. (20,21 mln paczek) wyrobów tytoniowych. Mając na uwadze prewencyjną rolę kontroli rynku w tym zakresie, należy jednak stwierdzić zachwianie proporcji między zaangażowaniem kadrowym w te kontrole, a osiąganymi efektami np. wskaźnik ujawnionych przypadków wyrobów nieoznaczonych znakami akcyzy do ilości przeprowadzanych kontroli wynosi ok. 4%. Wskazane jest zmniejszenie intensywności tych kontroli z jednoczesnym lepszym ich przygotowaniem. Kontrole winny być poprzedzone odpowiednim rozpoznaniem oraz ukierunkowane głównie na bazary, targowiska, małe punkty sprzedaży detalicznej oraz lokale gastronomiczne. VII. Kontrole w zakresie gier losowych - odejście od stałych nadzorów Obecnie w zakresie gier losowych prowadzone są: kontrole w formie stałego nadzoru Stałe nadzory są obligatoryjnie sprawowane w kasynach gry w zakresie obrotu gotówkowo-żetonowego i wydawanych zaświadczeń o wygranych.

9 kontrole doraźne automatów Kontrole doraźne przeprowadzane są w salonach gier na automatach oraz punktach gier na automatach o niskich wygranych. kontrole rynku Kontrole rynku w zakresie urządzania gier bez zezwolenia, przede wszystkim na automatach. Obecnie w zakresie gier występują następujące zagrożenia: urządzanie nielegalnych gier Urządzanie gier bez wymaganego zezwolenia dotyczy głównie gier na automatach. pranie brudnych pieniędzy Uzyskanie w sposób nieuprawniony zaświadczenia o wygranej umożliwia wprowadzania do obrotu nieudokumentowanych wartości pieniężnych, tzw. pranie brudnych pieniędzy. Proponowane zmiany: nie spowodują istotnego zwiększenia ryzyka wystąpienia nadużyć Ze względu na obowiązek instalowania w kasynach systemu magnetycznego zapisu obrazu rejestrującego wszystkie zdarzenia mające wpływ na rozliczenie kasyna, zastąpienie stałych nadzorów kontrolami doraźnymi nie osłabi systemu kontroli, a przy zachowaniu odpowiedniej ich częstotliwości (co najmniej raz w miesiącu) zapewni wyeliminowanie możliwości wprowadzania do obrotu nieudokumentowanych wartości pieniężnych. spowodują zmniejszenie obciążenia kadrowego kontroli legalnych gier Zastąpienie stałych nadzorów kontrolami doraźnymi spowoduje odzyskanie części pracowników ok. 50% ilości pracowników zaangażowanych w te kontrole (60 osób). W przypadku stwierdzenia w wyniku analizy ryzyka spadku w dłuższym okresie obrotów w poszczególnych kasynach, pozostawiona zostaje możliwość wprowadzenia w tych kasynach stałego nadzoru lub zwiększenia częstotliwości kontroli doraźnych. spowodują możliwość zwiększenia intensywności kontroli nielegalnych gier Odstąpienie od sprawowania stałych nadzorów w kasynach umożliwi zintensyfikowanie kontroli urządzania gier bez zezwolenia oraz przesunięcia części pracowników do kontroli pozostałych gier i zakładów wzajemnych. Uzasadnienie Podczas ponad pięcioletniego okresu kontroli kasyn w formie stałego nadzoru nie stwierdzono występowania poważniejszych nieprawidłowości w tym obszarze kontroli. Poniżej przedstawiono przykładowe dane dotyczące zaświadczeń o uzyskanych wygranych w kasynach gry i salonach gier na automatach.

10 Ilość uzyskanych zaświadczeń o wygranych wydanych we wrześniu 2006 r. Ośrodek gier Ilość wydanych zaświadczeń Wysokość wygranych na wystawionych zaświadczeniach w zł Średnia wysokość wygranej na zaświadczeniu w zł Kasyna 336 5.158.210 15.351 Salony 79 559.723 7.085 Zaświadczenia uzyskane w kasynach gry nie podlegają bieżącej kontroli, a są kontrolowane w oparciu o system magnetycznego zapisu obrazu. Kasety z nagraniami przechowywane są, zgodnie z obowiązującymi przepisami, przez 30 dni. Zastąpienie stałych nadzorów kontrolami doraźnymi, przy zachowaniu ich częstotliwości na co najmniej raz w miesiącu zapewnia możliwość kontrolowania wszystkich zaświadczeń w kasynach, a w konsekwencji ogranicza w tym zakresie możliwość prania brudnych pieniędzy. Zatem odstąpienie od kontroli w formie stałych nadzorów i zastąpienie ich kontrolami doraźnymi nie powinno spowodować zwiększenia nieprawidłowości w tym obszarze. Głównym zagrożeniem w zakresie gier pozostaje urządzanie gier bez wymaganego zezwolenia, przede wszystkim na automatach. Koniecznym jest zwiększenie aktywności kontrolnej w tym zakresie, z wykorzystaniem pracowników szczególnego nadzoru podatkowego odzyskanych ze stałych nadzorów w kasynach. VIII. Kontrole rozlewni gazu płynnego - odejście od stałych nadzorów i objęcie szczególnym nadzorem całego obrotu gazem płynnym Obecnie w stosunku do gazu płynnego prowadzone są: kontrole w formie stałego nadzoru Stałe nadzory są obligatoryjnie sprawowane w rozlewniach gazu płynnego (w butle). Obecnie w zakresie obrotu gazem płynnym występują następujące zagrożenia: sprzedaż na stacjach paliw LPG poza ewidencją gazu przeznaczonego na cele grzewcze, sprzedaż poza ewidencją na stacjach paliw LPG gazu przelanego z butli gazowych, sprzedaż poza ewidencją na stacjach paliw LPG gazu z niezgłoszonych dostaw wewnątrzwspólnotowych.

11 Proponowane zmiany: nie spowodują istotnego zwiększenia ryzyka wystąpienia nadużyć Obecnie w momencie zakończenia procedury zawieszenia poboru podatku akcyzowego (po opuszczeniu składu podatkowego), gaz płynny nie podlega już szczególnemu nadzorowi podatkowemu. Odstąpienie od sprawowania stałych nadzorów nie spowoduje odstąpienia od kontroli doraźnych związanych z obrotem gazem pomiędzy składami podatkowymi (w zakresie dokumentów ADT). spowodują zmniejszenie obciążenia kadrowego kontroli rozlewni gazu Zastąpienie stałych nadzorów kontrolami doraźnymi spowoduje odzyskanie części pracowników - ok. 50% ilości pracowników zaangażowanych w te kontrole (280 osób) - i przesunięcia ich do zwalczania szarej strefy w zakresie obrotu gazem zwolnionym wykorzystywanym do napędu samochodów. W przypadku stwierdzenia, w wyniku analizy ryzyka, spadku w dłuższym okresie obrotów opodatkowanych, bądź stwierdzenia w wyniku kontroli doraźnych istotnych nieprawidłowości zostaje zachowana możliwość wprowadzenia w tych rozlewniach stałego nadzoru. przyczynią się do ograniczenia szarej strefy obrotu gazem płynnym zwolnionym z akcyzy Jednocześnie z odstąpieniem od stałych nadzorów w rozlewniach gazu należy wprowadzić obowiązek ewidencji sprzedaży gazu propan butan na stacjach LPG (liczniki sumujące sprzedaż gazu płynnego przez dystrybutory z jednoczesnym zintegrowaniem tych liczników z kasami fiskalnymi) oraz objęcie szczególnym nadzorem podatkowym, w formie kontroli doraźnych, wszystkich etapów obrotu gazem. Uzasadnienie Wpływy z tytułu podatku akcyzowego od gazu płynnego przeznaczonego na cele napędowe w 2005 r. wyniosły 1.178.640 tys. zł., a zwolnienia z podatku akcyzowego z tytułu użycia gazu na inne cele osiągnęły poziom 999.140 tys. zł. Zakładając, występowanie nieprawidłowości na poziomie tylko 10% (wg Polskiej Organizacji Gazu Płynnego 6%), stanowią one uszczuplenia wpłat do budżetu Państwa ok. 100 mln. zł, nie licząc podatku VAT i podatku dochodowego. Dlatego uszczelnienie sprzedaży gazy płynnego na ostatnim etapie jego obrotu tzn na stacjach LPG, pozwoli na znaczące zwiększenie wpływów z podatków w tym obszarze kontroli. Przeprowadzone kontrole podatkowe w zakresie gazu płynnego w 2005 r., wszczęte w wyniku stwierdzonych przez pracowników szczególnego nadzoru podatkowego oraz grupy mobilne nieprawidłowości, stwierdziły uszczuplenia w podatku akcyzowym na kwotę 8.629 tys. zł. Przeciwdziałanie patologiom w obrocie gazem płynnym ma również wymiar społeczny, poprzez ograniczenie przelewania gazu z butli i eliminowanie zagrożeń życia i zdrowia obywateli. Reasumując, odstąpienie od kontroli gazu w formie stałych nadzorów i zastąpienie ich kontrolami doraźnymi, przy jednoczesnym objęciem kontrolą obrotu gazem płynnym stacji LPG, powinno spowodować uszczelnienie obrotu gazem płynnym.

12 IX. Kontrole paliw silnikowych - pozostawienie stałych nadzorów Obecnie w stosunku do paliw silnikowych prowadzone są: kontrole w formie stałego nadzoru Stałe nadzory są obligatoryjnie sprawowane w rafineriach wytwarzających produkty naftowe. kontrole doraźne Kontrole doraźne wykonywane są w stosunku do oleju opałowego i oleju napędowego, w zakresie zawartości w nich nieusuwalnego znacznika oraz barwnika w obrocie handlowym oraz kontrole doraźne w obrocie wyrobami z zawieszoną akcyzą. kontrole obrachunkowe Kontrole obrachunkowe wykonywane są w składach podatkowych w zakresie rozliczenia obrotów i zapasów wyrobów naftowych. Obecnie w zakresie paliw silnikowych występują zagrożenia spowodowane: obniżoną stawką podatku akcyzowego Wykorzystywanie opodatkowanych obniżoną stawką bądź zwolnionych z podatku akcyzowego olejów opałowych lub żeglugowych do napędu pojazdów silnikowych (po uprzednim odbarwieniu lub bez odbarwiania). nielegalną produkcją paliw z wykorzystaniem wyrobów zwolnionych od akcyzy Wykorzystywanie produktów naftowych o gorszych parametrach jakościowych i komponentów zwolnionych z podatku akcyzowego ze względu na przeznaczenie, w tym biokomponentów, do nielegalnej produkcji paliw silnikowych. nielegalnymi (niezgłoszonymi) nabyciami wewnątrzwspólnotowymi Nielegalny przywóz paliw z Unii Europejskiej z zastosowaniem ADT zawierających nieprawdziwe dane. Uzasadnienie propozycji: pozostawienie stałych nadzorów w rafineriach i składach magazynowych Obszar ten stanowi największe źródło pozyskiwania podatku akcyzowego dla budżetu państwa (ok. 42% ogólnych wpływów z akcyzy), co wymaga kontroli już na etapie produkcji. Paliwa silnikowe są obszarem z największą ilością nieprawidłowości i zagrożeń ich występowania, co wymaga pozostawienia stałych nadzorów. objęcie szczególnym nadzorem podatkowym produktów naftowych zwolnionych z podatku akcyzowego Ponieważ zwolnienia z akcyzy wyrobów mogących być komponentami do produkcji paliw silnikowych kształtują się na poziomie ok. 1,8 mld zł, niezbędne jest objęcie szczególnym nadzorem podatkowym podmiotów odsprzedających i zużywających te wyroby (urzędowe sprawdzenie, kontrole obrachunkowe obrotów). Wymagać to będzie zaangażowania do kontroli doraźnych pracowników szczególnego nadzoru podatkowego odzyskanych ze stałych nadzorów u producentów wyrobów winiarskich i tytoniowych oraz w kasynach.

13 X. Kontrole alkoholu etylowego - pozostawienie stałych nadzorów Obecnie w stosunku do alkoholu etylowego prowadzone są: kontrole w formie stałego nadzoru Stałe nadzory są obligatoryjnie sprawowane w rektyfikacjach alkoholu etylowego, zakładach odwadniania i wytwórniach napojów spirytusowych. kontrole doraźne Kontrole doraźne wykonywane są w gorzelniach rolniczych oraz w podmiotach dokonujących przerobu, skażania i zużycia alkoholu etylowego w formie kontroli wydania, przewozu, przejęcia oraz zużycia alkoholu etylowego. kontrole obrachunkowe Kontrole obrachunkowe w zakresie rozliczenia obrotów i zapasów wyrobów spirytusowych wykonywane są w podmiotach wytwarzających i zużywających te wyroby. Obecnie w zakresie alkoholu etylowego występują następujące zagrożenia: odkażanie spirytusu Zjawisko odkażania spirytusu zawartego w wyrobach typu rozcieńczalniki, odmrażacze i podpałka stanowią obecnie największe nadużycia w obszarze alkoholu. W tym zakresie podjęte zostały działania w kierunku zmiany przepisów dotyczące skażania alkoholu etylowego i wyeliminowania tych nieprawidłowości. nielegalną produkcją wyrobów spirytusowych Do nielegalnej produkcji wyrobów spirytusowych wykorzystywany jest spirytus odkażony i spirytus z przemytu. Ograniczenie podaży spirytusu odkażonego spowoduje zwiększenie zjawiska przemytu. Uzasadnienie propozycji: pozostawienie bez zmian form kontroli Ze względu na największą akumulację podatku akcyzowego w jednostce wyrobie (45,50 zł za dm 3 ) dokonywanie zmian w tym obszarze kontroli obarczone jest zbyt dużym ryzykiem, co determinuje pozostawienie stałych nadzorów. pozostawienie bez zmian zasad wykonywania szczególngo nadzoru podatkowego Pozostawienie zasad wykonywania szczególnym nadzorem podatkowym bez zmian, ze względu na przewidywany wzrost produkcji bioetanolu w gorzelniach rolniczych, wymagać będzie zaangaażowania do kontroli tego obszaru co najmniej takiej samej (ok. 520) ilości pracowników szczególnego nadzoru podatkowego.

14 XI. Niezbędne narzędzia do przeprowadzenia zmian Zmiany legislacyjne W celu osiągnięcia wyznaczonych celów niezbędna jest zmiana przepisów: ustawy o Służbie Celnej, ustawy Kodeks karny skarbowy, rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnego nadzoru podatkowego, rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków stosowania tych kas przez podatników, rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać przyrządy pomiarowe do dynamicznego pomiaru objętości lub masy cieczy innych niż woda. zarządzenia Ministra Finansów w sprawie nadania statutów izbom celnym i urzędom celnym Opracowanie procedur i wytycznych dla wykonujących szczególny nadzór podatkowy w urzędach celnych W celu sprawnego wprowadzenia proponowanych zmian koniecznym jest opracowanie stosownych procedur i wytycznych dla kierujących i wykonujących szczególny nadzór podatkowy w urzędach celnych. Wprowadzenie nowych procedur i wytycznych postępowania będzie: przydatne przy przygotowaniu i przeszkoleniu pracowników do nowych działań kontrolnych, pomocne podczas wykonywania bezpośrednich kontroli w podmiotach. Doposażenie szczególnego nadzoru w niezbędne wyposażenie kontrolne W celu poprawy skuteczności i efektywności działania szczególnego nadzoru podatkowego konieczne jest doposażenie wykonujących te kontrole w niezbędny sprzęt kontrolny. Dla poprawy mobilności i koordynacji działań konieczne jest: doposażenie w samochody, w celu osiągnięcia co najmniej poziomu - 1 samochód na 1 referat szczególnego nadzoru podatkowego w urzędzie celnym, środki łączności (telefony komórkowe).

15 XII. Zmiana organizacji szczególnego nadzoru podatkowego Obecnie brak jest samodzielnych komórek organizacyjnych szczególnego nadzoru podatkowego na poziomie izb celnych. Powoduje to trudności w koordynacji, na poziomie izb celnych, działań komórek szczególnego nadzoru podatkowego w 45 urzędach celnych, zatrudniających w 61 referatach 17% wszystkich funkcjonariuszy i pracowników zatrudnionych w Służbie Celnej. Nowa struktura organizacyjna szczególnego nadzoru podatkowego powinna obejmować Ministerstwo Finansów - Wydział Szczególnego Nadzoru Podatkowego w Departamencie Kontroli Celno Akcyzowej i Kontroli Gier Izby Celne Urzędy Celne - komórki ds. szczególnego nadzoru podatkowego (referaty lub wieloosobowe stanowiska pracy) obecnie brak, - referaty szczególnego nadzoru podatkowego. Do zadań komórek szczególnego nadzoru podatkowego w izbach celnych powinno należeć: koordynacja działań szczególnego nadzoru podatkowego w urzędach celnych, opracowanie i wdrażanie jednolitych standardów wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego w urzędach celnych, nadzorowanie pracy komórek szczególnego nadzoru podatkowego w urzędach celnych, opracowywanie i analiza danych dotyczących przeprowadzonych kontroli oraz ocena i dbałość o zwiększenie ich efektywności, koordynacja spraw związanych z systemami informatycznymi dla akcyzy (SEED, MVS, EWSE, BACHUS). Utworzenie komórek ds. SNP w Izbach Celnych: wymaga zmiany zarządzenia Ministra Finansów w sprawie nadania statutów izbom celnym i urzędom celnym, nie wymaga dodatkowego zatrudnienia do komórek ds. SNP należy przesunąć pracowników rozproszonych w różnych komórkach Izb Celnych wykonujących te zadania. XIII. Korzyści i zagrożenia proponowanych zmian Korzyści wynikające z proponowanych zmian: zintensyfikowanie i efektywniejsze wykorzystanie potencjału kontrolnego w oparciu o analizę ryzyka Przesunięcie ponad 500 pracowników do kontroli obszarów najwyższego ryzyka występowania nadużyć zwiększy efektywność funkcjonowania szczególnego nadzoru podatkowego i wzmocni ochronę interesów Skarbu Państwa. Oparcie kontroli szczególnego nadzoru podatkowego na analizie ryzyka wpłynie na zwiększenie efektywności kontroli.

16 większa elastyczność działań kontrolnych Udział pracowników szczególnego nadzoru podatkowego w kontrolach w formie stałego nadzoru wynosi średnio 55%, a w miejscach skupienia podmiotów wymagających obecnie stałych nadzorów waha się w granicach 70-85%. Powoduje to ograniczania w mobilności działań kontrolnych, w przypadku pojawienia się nieprawidłowości w innych obszarach. Zmniejszenie ilości obszarów objętych stałymi nadzorami pozwoli na szybszą reakcję w przypadku pojawienia się sygnałów o nieprawidłowościach. zmniejszenie uciążliwości pracy w systemie 3- zmianowym Ograniczenie kontroli w formie stałych nadzorów w systemie 3-zmianowym wpłynie pozytywnie na warunki pracy pracowników. ułatwienie działalności gospodarczej dla rzetelnych przedsiębiorców Odejście w niektórych obszarach od permanentnej kontroli u przedsiębiorców prowadzących działalność z zachowaniem wymogów wynikających z przepisów prawa, przy równoczesnym zintensyfikowania tych działań wobec przedsiębiorców nierzetelnych, wpłynie pozytywnie na ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej. Zagrożenia dla proponowanych zmian: opór pracowników, którzy będą utożsamiali zmiany z możliwością ograniczenia zatrudnienia w szczególnym nadzorze podatkowym, wobec zwiększenia ilości pracowników dokonujących kontrole doraźne, istnieje zagrożenie skierowania ich (dotyczy to przede wszystkim funkcjonariuszy celnych) do innych zadań poza szczególnym nadzorem podatkowym, opór niektórych podmiotów gospodarczych wynikający z obowiązku prowadzenia odpowiedniej dokumentacji sprzedaży gazu na stacjach LPG, do czasu wprowadzenia legalizacji liczników sumujących.

17 XIV. Poziom zatrudnienia w szczególnym nadzorze podatkowym w poszczególnych obszarach kontroli Zatrudnienie w szczególnym nadzorze podatkowym przed i po zmianach Lp. Obszar kontroli Stałe nadzory Kontrole doraźne Stan obecny Po zmianach Stan obecny Po zmianach Różnica 1. Znaki akcyzy - - w tym: rynek 320 250-70 producenci wina 121 - - 60-61 producenci tytoniu 65 - - 35-30 2. Ośrodki gier - kasyna 118 44-74 - automaty 100 200 +100 - nielegalne gry 30 60 +30 3. Gaz płynny 485 80 300-265 4. Alkohol etylowy 255 255 260 260 0 5. Paliwa silnikowe 365 365 200 570 +370 6. Pozostałe (piwo, zarejestrowani handlowcy) 53 53 120 120 0 7. Inne czynności - - 70 70 0 Razem 1462 673 1180 1969 0 Struktura zatrudnienie w szczególnym nadzorze podatkowym - stan na koniec 2005r. Ogółem - 2.642 osób - (100 %) w tym : stałe nadzory - 1.462 osoby - (55%) kontrole doraźne - 1.180 osób - (45%) Struktura zatrudnienie w szczególnym nadzorze podatkowym po wprowadzeniu zmian Ogółem - 2.642 osób - (100 %) w tym : stałe nadzory - 673 osoby - (25%) kontrole doraźne - 1.969 osób - (75%)

18 XV. Harmonogram działań Lp. Temat Termin realizacji 1. Opracowanie nowej strategii kontroli wykonywanych w ramach szczególnego nadzoru podatkowego 3. Zmiany organizacyjne w izbach celnych 4. Opracowanie aktów prawnych - ustaw i równolegle przygotowanie rozporządzeń wykonawczych wraz z uzgodnieniami resortowymi i międzyresortowymi oraz konsultacjami społecznymi 5. Opracowanie nowych procedur i wytycznych dla wykonujących szczególny nadzór podatkowy w urzędach celnych wraz z uzgodnieniami z izbami i urzędami celnymi 6. Zakończenie wdrożenie nowej strategii (łącznie z wejściem w życie nowej ustawy akcyzowej) 4 m-cy po zatwierdzeniu Strategii równocześnie z działaniami z pkt 4, 2 m-ce po przygotowaniu przepisów ustawowych prognoza - koniec 2007r.