Program działalności na rok 2017

Załącznik 1 Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Barzkowicach Program działalności na rok 2017 Barzkowice, 2016 r. www.zodr.pl e-mail: barzkowice@home.pl 1

Opracowanie: zespół doradców i specjalistów ZODR Redakcja techniczna: Kamilla Domaros-Dziopa, Izabela Skorupa-Rusiecka Kierujący: Dyrektor Adam Lucjan Kalinowski Zaopiniowany: Rada Społeczna Doradztwa Rolniczego przy ZODR w Barzkowicach 2

Spis treści Wstęp... 4 A. Charakterystyka ośrodka doradztwa rolniczego... 6 B. Zakres i metodyka procesu programowania... 10 C. Działalność merytoryczna... 12 Zadanie 1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.... 14 Zadanie 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej.... 19 Zadanie 3. Prowadzenie działalności w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.... 25 Zadanie 4. Udzielanie pomocy rolnikom i innym mieszkańcom obszarów wiejskich w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych lub zagranicznych.... 26 Zadanie 5. Prowadzenie analiz rynku artykułów rolno-spożywczych i środków produkcji oraz gromadzenie i upowszechnianie informacji rynkowej w tym zakresie.... 27 Zadanie 6. Możliwość prowadzenia doświadczalnictwa odmianowego w ramach porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego.... 28 Zadanie 7. Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznego dla środowiska. 28 Zadanie 8. Podejmowanie działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, ekologicznego i funkcjonalnego urządzania gospodarstwa rolnego.... 31 Zadanie 9. Upowszechnianie rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzenie promocji wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku.... 33 Zadanie 10. Współdziałanie w realizacji zadań wynikających z programów rolnośrodowiskowych oraz programów działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych.... 35 Zadanie 11. Prowadzenie analiz przemian w zakresie poziomu i jakości produkcji rolniczej i funkcjonowania gospodarstw rolnych oraz upowszechnianie wyników tych analiz w pracy doradczej.... 36 D. Współpraca z innymi instytucjami i samorządem... 41 E. Wykaz ważniejszych wydarzeń... 44 F. Plan wydawniczy... 44 G. Kształcenie i doskonalenie zawodowe kadry własnej... 46 H. Załączniki elektroniczne... 46 3

Wstęp Status prawny Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną. Podstawowym zadaniem ZODR w Barzkowicach jest realizacja zadań i wykonywanie usług z zakresu doradztwa rolniczego wynikających z ustawy z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz.U. z 2016 r. poz. 356, j.t. z późn. zm.), które realizuje na terenie województwa zachodniopomorskiego. Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach działa na podstawie: 1) Ustawy z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz.U. z 2016 r. poz. 356, j.t. z późn. zm.), 2) Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 stycznia 2005 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawanie innych świadczeń związanych z pracą pracownikom jednostek doradztwa rolniczego (Dz.U. z 2014 r. poz. 1124, j.t. z późn. zm.), 3) Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2009 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej oraz sporządzania planu finansowego jednostek doradztwa rolniczego (Dz.U. z 2014 poz. 1506 j.t.), 4) Statutu nadanego Zarządzeniem Nr 43 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 sierpnia 2016 r. w sprawie nadania statutu Zachodniopomorskiemu Ośrodkowi Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Barzkowicach, 5) Regulaminu organizacyjnego ustalonego przez Dyrektora ZODR w Barzkowicach Zarządzeniem nr 24 z dnia 04.10.2016 r. i przesłany w dniu 05.10.2016 r. do zatwierdzenia przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Na podstawie art. 4 ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1176) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi powołał członków Rady Społecznej Doradztwa Rolniczego przy Zachodniopomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach w następującym składzie: 1) Grzegorz Cetner - przedstawiciel Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2) Jarosław Rzepa - przedstawiciel Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego, 3) Andrzej Binka przedstawiciel Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego, 4) Stanisław Baliński - przedstawiciel Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej, 5) Julian Sierpiński - przedstawiciel Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej, 6) Agnieszka Curyl - przedstawiciel Związku Zawodowego Rolników Rzeczypospolitej Solidarni, 7) Ryszard Pigiel - przedstawiciel Związku Zawodowego Rolników Ojczyzna, 8) Tomasz Jóźwiak - przedstawiciel NSZZ RI Solidarność, 4

9) Konrad Pietrzak - przedstawiciel OPZZ Rolników i Organizacji Rolniczych, 10) dr hab. inż. Andrzej Karbowy - przedstawiciel szkół wyższych oraz instytutów badawczych, kształcących i realizujących działania na potrzeby rolnictwa i rozwoju wsi (Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie), 11) prof. dr hab. Henryk Burczyk przedstawiciel szkół wyższych oraz instytutów badawczych, kształcących i realizujących działania na potrzeby rolnictwa i rozwoju wsi (Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu), 12) Tomasz Błażejewski - przedstawiciel szkoły ponadgimnazjalnej kształcącej na potrzeby rolnictwa i działającej na obszarze województwa (Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Pyrzycach). Program Działalności Doradczej na 2017 r. sporządzany jest na podstawie art. 8 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz. U. z 2016 r. poz. 356 i 1176) 5

A. Charakterystyka ośrodka doradztwa rolniczego 1. Struktura organizacyjna + schemat 6

7

3. Zasoby ludzkie Tab. B. Zatrudnienie w Zachodniopomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego, stan na dzień 31.10.2016 (plan na 2017 rok) L.p. Komórki organizacyjne Liczba zatrudnionych osób 1. Dyrektor 1 2. Zastępca dyrektora 2 3. Dział Technologii Produkcji Rolniczej 7 4. Dział Ekonomiki i Zarządzania Gopodarstwem Rolnym 4 5. Dział Rozwoju Obszarów Wiejskich 5 6. Dział Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska 4 7. Dział Teleinformatyki 2 8. Dział Metodyki Doradztwa, Szkoleń i Wydawnictw 10 9. Dział Administracyjno-Gospodarczy 18 10. Dział Księgowości 8 11. Oddział w Koszalinie 13 12. Pozostali pracownicy samodzielne stanowiska 6 13. Powiatowe Zepoły Doradztwa Rolniczego 110 Razem 190 Tab. C. Zatrudnienie w Powiatowych Zespołach Doradztwa Rolniczego L.p. Powiatowe Zespoły Doradztwa Rolniczego Liczba gmin Liczba pracowników 1. PZDR Białogard 4 4 2. PZDR Choszczno 6 6 3. PZDR Drawsko Pomorskie 6 7 4. PZDR Goleniów zs. w Nowogardzie 6 5 5. PZDR Gryfice 6 5 6. PZDR Gryfino zs. w Baniach 9 9 7. PZDR Kamień Pomorski zs. w Golczewie 7 4 8. PZDR Kołobrzeg 7 7 9. PZDR Koszalin 9 9 10. PZDR Łobez 5 5 11. PZDR Myślibórz 5 6 12. PZDR Szczecin 5 5 13. PZDR Pyrzyce 6 6 14. PZDR Sławno zs. w Darłowie 4 5 15. PZDR Stargard 10 9 16. PZDR Szczecinek 6 7 17. PZDR Świdwin 6 6 18. PZDR Wałcz 5 5 Razem 112 110 Tab. D. Zatrudnienie wg specjalizacji L.p. Wyszczególnienie Liczba osób 2. Specjaliści zakładowi, w tym z uprawnieniami: a) doradcy rolniczego 15 b) doradcy rolnośrodowiskowego 11 c) eksperta przyrodniczego 0 d) do doradzania w zakresie integrowanej ochrony roślin 1 3. Doradcy terenowi, w tym z uprawnieniami: a) doradcy rolniczego 82 b) doradcy rolnośrodowiskowego 70 c) eksperta przyrodniczego 0 d) do doradzania w zakresie integrowanej ochrony roślin 30 8

4. Zasoby materialne Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach jest użytkownikiem wieczystym gruntów oraz właścicielem posadowionych na gruntach budynkach i budowlach: 1. Księga wieczysta nr SZ1T/00114313/2 Prawo użytkowania wieczystego niezabudowanych działek gruntu, położonych w obrębie ewidencyjnym Barzkowice, gmina Stargard, nr: - 17 pow. 25,88 ha, - 37/9 pow. 9,9343 ha, - 49 pow. 21,29 ha. Prawo użytkowania wieczystego zabudowanych działek gruntu, położonych w obrębie ewidencyjnym Barzkowice, gmina Stargard, nr: - 37/7 o pow.0,2560 ha, - 26/22 o pow. 0,0504 ha oraz własność budynków i budowli zlokalizowanych na powyższych działkach. Decyzja Wojewody Zachodniopomorskiego RR.III.MN.7720/73/2005 z dnia 24.06.2005 r. 2. Księga wieczysta nr SZ1T/00114314/9 Prawo użytkowania wieczystego zabudowanej działka gruntu nr 51 pow. 6,07 ha, położonej w obrębie ewidencyjnym Barzkowice, gmina Stargard oraz własność budynków i budowli zlokalizowanych na powyższej działce. Decyzja Wojewody Zachodniopomorskiego RR.III.MN.7720/76/2005 z dnia 24.06.2005 r. 3. Księga wieczysta nr SZ1O/00000369/3 Prawo użytkowania wieczystego zabudowanej działka gruntu nr 594 o pow. 0,0578 ha, położonej w obrębie ewidencyjnym 2 Nowogard, przy ul. Wojska Polskiego 67 oraz prawo własności budynków zlokalizowanych na powyższej działce. Decyzja Wojewody Zachodniopomorskiego RR.III.MN.7720/74/2005 z dnia 24.06.2005 r. 5. Certyfikaty i uprawnienia - Certyfikat CIRF Euro Firma Fair Play EFFP; - Wpis do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie prowadzenia szkoleń w zakresie środków ochrony roślin pod numerem 32/14/3217 przez WIORiN w Koszalinie; - Wpis do rejestru instytucji szkoleniowych pod numerem ewidencyjnym 2.32/00010/2006 w Wojewódzkim Urzędzie Pracy. 6. Wdrożone systemy zarządzania. - Regulamin Kontroli Zarządczej w Zachodniopomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach wprowadzony zarządzeniem nr 10/2014 r. Dyrektora ZODR z dnia 28.05.2014 r. 9

- Polityka Bezpieczeństwa Ochrony Danych Osobowych w Zachodniopomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach wprowadzona zarządzeniem nr 2/2016 Dyrektora ZODR z dnia 19.01.2016 roku. 7. Elektroniczny system wspomagania pracy doradczej. Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego nie posiada elektrycznego systemu wspomagania pracy doradczej. Jednakże wspomagamy się stworzonymi przez pracownika aplikacjami wspomagającymi pracę doradców. Pierwszą aplikacją jest rejestr doradcy opracowany na arkuszu Excel z wykorzystaniem kodu VBA. Rejestr doradcy opracowany w Visual Studio 2010. Jest to aplikacja (exe) z dodatkowymi modułami planu pracy i delegacji. Obie aplikacje generują zestawienie wykonanych usług doradczych w postaci plików (txt). Pracownik ZODR Barzkowice posiada aplikację (exe) do wykonania zestawienia zbiorczego dla całego ZODR Barzkowice z plików otrzymanych od pracowników. Drugą aplikacją jest na arkuszu Excel stworzony na dopłaty 2016 opracowany z wykorzystaniem kodu VBA (program aktualizowany od 2005 r. na potrzeby i wytyczne wprowadzane w kolejnych latach). Program zapisuje informacje wykonanego wniosku dopłat obszarowych, rolno środowiskowych, rolno-środowiskowo-klimatycznych i ekologicznych. W programie jest moduł Przelewy 2016 do przygotowania przelewów, oświadczenia rolnika i karty zlecenia. Trzecią aplikacją jest opracowany na arkuszu Excel z wykorzystaniem kodu VBA na przelewy 2016. Program przygotowuje zestawienia wykonanych usług płatnych. Wygenerowane zestawienia przesyłane do ZODR Barzkowice przyśpieszają przygotowanie zbiorczego zestawienia, które przygotowuje pracownik ZODR Barzkowice. B. Zakres i metodyka procesu programowania 1. Źródła informacji o potrzebach doradczych: a. Polityka rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich: dokumenty UE, krajowe, regionalne/wojewódzkie. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Uchwała Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego nr XLII/482/10 z dnia 22 czerwca 2010 roku, Program Działań MRiRW w latach 2015-2019, Cele i zadania do realizacji w MRiRW w latach 2015-2019, Priorytety MRiRW dla Wojewódzkich Ośrodków Doradztwa Rolniczego na rok 2017, Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) Program Rozwoju Obszarów 10

Wiejskich na lata 2014 2020 (PROW 2014-2020) został opracowywany na podstawie przede wszystkim ww. aktu prawnego Unii Europejskiej. W skład Rady Społecznej Doradztwa Rolniczego przy ZODR w Barzkowicach wchodzą przedstawiciele Sejmiku i Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego, z którymi konsultowany jest Program Działalności Ośrodka. b. Własne źródła informacji: badanie i analiza potrzeb doradczych klientów. Potrzeby rolników i mieszkańców obszarów wiejskich województwa zachodniopomorskiego są weryfikowane przez naszych doradców/specjalistów podczas szkoleń, konferencji, kursów nieodpłatnych lub odpłatnych w postaci ankiety ewaluacyjnej, która jest rozdawana odbiorcom naszych usług. Również podczas udzielania porad/informacji gospodarzom rolnym czy mieszkańcom obszarów wiejskich specjaliści zakładowi oraz terenowi pytają o potrzeby szkoleniowe, doradcze. 2. Priorytetowe działania w 2017. Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach w 2017 r. będzie realizował zadania w oparciu o priorytety programowe wskazane przez MRiRW: 1. Upowszechnianie wiedzy i informacji na temat zapobiegania i zwalczania ASF, z uwzględnieniem bioasekuracji; 2. Doradztwo i upowszechnianie wiedzy na temat systemów wsparcia bezpośredniego na lata 2015-2020, w tym zmian wprowadzonych ze skutkiem od 2017 r.; 3. Wsparcie wdrażania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020; 4. Promowanie działań prośrodowiskowych i przeciwdziałających zmianom klimatycznym; 5. Działania na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i pozarolniczych funkcji wsi; 6. Działania na rzecz bezpieczeństwa żywności; 7. Upowszechnianie innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich. 3. Etapy przygotowania programu działalności. wrzesień 2016 omówienie zasad planowania na naradzie kierowników działów merytorycznych; wrzesień 2016 oddolne pozyskiwanie informacji od klientów na temat potrzeb doradczych; 6 październik 2016 - omówienie zasad planowania na naradzie kierowników Terenowych Zespołów Doradców i kierowników działów merytorycznych; październik 2016 proces planowania w Terenowych Zespołach Doradców oraz działach merytorycznych z uwzględnieniem priorytetów otrzymanych od MRiRW; listopad 2016 - przygotowanie materiałów do planu przez kierowników działów merytorycznych z uwzględnieniem zadań zaplanowanych w TZD; 11

listopad 2016 - proces łączenia poszczególnych elementów programu, weryfikacja błędów przez pracowników działu MDW; listopad 2016 zaakceptowanie Programu przez Dyrektora ZODR; 25 listopad 2016 opiniowanie Programu przez Radę Społeczną Doradztwa Rolniczego przy ZODR w Barzkowicach; listopad 2016 naniesienie ewentualnych poprawek przez pracownika działu MDW; listopad 2016 ostateczna weryfikacja i akceptacja Programu przez Dyrektora ZODR; 29 listopad 2016 przesłanie Programu do MRiRW. C. Działalność merytoryczna Rok 2017 będzie kolejnym rokiem wdrażania perspektywy finansowej Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Od 2004 roku doradztwo państwowe wiernie towarzyszy rolnikom we wdrażaniu kolejnych odsłon WPR. Realizacja tego programu to nie tylko pozyskiwanie unijnych płatności bezpośrednich, ale także sprostanie nowym wyzwaniom rynków rolnych w świetle globalizacji, współpracy Unii Europejskiej w ramach umowy CETA, likwidacji kwot mlecznych czy występowania nowych zagrożeń typu ASF. To także dalsze i konsekwentne spełnianie przez rolników wymogów cross-compliance, integrowanej ochrony roślin czy zazieleniania. Podstawowym jednak zadaniem Ośrodka pozostaje doradztwo technologiczne, szczególnie wobec zwiększenia nacisku na innowacyjne rozwiązania w technologiach uprawowych, w żywieniu i chowie zwierząt, technice rolniczej, przetwórstwie i sprzedaży detalicznej z gospodarstwa. Przydatne w realizacji powyższych działań na pewno będą cyfrowe technologie informatyczne, w tym modele komputerowe do wykorzystania przez systemy wspomagania decyzji w ramach zarządzania ryzykiem. Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej daje producentom rolnym poczucie stabilizacji i przewidywalność wsparcia co najmniej do 2020 roku. Rok 2017 będzie też z pewnością obfitował w otwarcie naborów do działań w ramach PROW 2014-2020. Będzie to więc kolejny, pracowity rok dla naszych doradców, którzy z pewnością sprostają zadaniom na rzecz rozwoju polskiego rolnictwa. C.1. Działania nieodpłatne. Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego działając zgodnie z ustawą o jednostkach doradztwa rolniczego z dnia 22 października 2004 roku (Dz.U.2016 poz. 356 i poz.1176) znaczną część swoich działań realizuje nieodpłatnie. Należy do nich: 1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i mieszkańców obszarów wiejskich w zakresie technologii produkcji roślinnej konwencjonalnej, integrowanej, ekologicznej oraz produkcji 12

zwierzęcej, zagadnień organizacyjno ekonomicznych, agroturystyki i wiejskiego gospodarstwa domowego, przetwórstwa rolno spożywczego, 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej, 3. Prowadzenie działalności w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników i mieszkańców obszarów wiejskich, 4. Udzielanie pomocy w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania środków zewnętrznych, 5. Prowadzenie analiz rynku artykułów rolno spożywczych i środków produkcji oraz gromadzenie i upowszechnianie informacji rynkowych, 6. Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznych dla środowiska, 7. Działania na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, ekologicznego i funkcjonalnego urządzania gospodarstwa rolnego, 8. Upowszechnianie rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzenia promocji wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku, 9. Współdziałanie w realizacji zadań wynikających z programów rolno-środowiskowo klimatycznych oraz programów działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Szczególny nacisk położony będzie na upowszechnianie wiedzy i informacji w formie szkoleń, szkoleń wyjazdowych, konferencji, broszur, ulotek a także porad indywidualnych i grupowych na temat: 1. Zapobiegania i zwalczania ASF, z uwzględnieniem bioasekuracji, 2. Systemów wsparcia bezpośredniego na lata 2015-2020, w tym zmian wprowadzonych ze skutkiem od 2017 r. 3. Upowszechnianie wiedzy na temat PROW na lata2014-2020 i pomoc rolnikom w ubieganiu się o środki finansowe z PROW 4. Promowanie działań prośrodowiskowych i przeciwdziałających zmianom klimatycznym w tym wsparcie i upowszechnianie integrowanej ochrony roślin, zasad prawidłowej gospodarki nawozowej opartej o badania gleb i ich wapnowanie oraz prawa wodnego i dyrektywy azotanowej. 5. Wsparcie rolnictwa ekologicznego, upowszechnianie informacji na temat odnawialnych źródeł energii. 6. Zwiększenie udziału roślin wysokobiałkowych w strukturze zasiewów oraz zwiększenia ich wykorzystania w przemyśle paszowym. 7. Wspieranie rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich w podejmowaniu i rozwoju działalności pozarolniczej w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w tym: agroturystyki, zagród edukacyjnych, promocji produktów lokalnych, regionalnych 13

i tradycyjnych, technik rękodzielniczych i kulinarnych oraz unowocześniania wiejskiego gospodarstwa domowego. 8. Wspieranie rolników w podejmowaniu i rozwoju działalności pozarolniczej, informacja i promocja produktów regionalnych i lokalnych oraz systemów jakości. 9. Upowszechnianie wiedzy na temat produkcji żywności na niewielką skalę i zbywaniu jej we własnym gospodarstwie. 10. Promocja i upowszechnianie wiedzy na temat tworzenia grup producenckich, związków i organizacji producenckich i ich zrzeszeń. 11. Działanie na rzecz bezpieczeństwa żywności. 12. Upowszechnianie innowacji w rolnictwie. Zadanie 1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich. Wiedza jest głównym czynnikiem postępu ekonomicznego. W 2017 r. istotnym obszarem współpracy doradców z rolnikami i mieszkańcami obszarów wiejskich będzie inicjowanie i wspieranie działań ułatwiających dostęp do edukacji. Posiadanie wiedzy i jej bieżąca aktualizacja stają się szczególnie ważne, gdy w otoczeniu zachodzą dynamiczne zmiany, gdy wzrasta popyt na produkty o wysokich parametrach jakościowych. Naszym celem będzie przede wszystkim podwyższenie poziomu wiedzy zawodowej przez użytkowników gospodarstw rolnych, ale także zdobycie nowych wiadomości przez zainteresowanie ofertą szkoleniową ZODR innych mieszkańców obszarów wiejskich. Podczas szkoleń z zakresu przetwórstwa poruszone zostaną zagadnienia związane ze znakowaniem żywności opakowanej przeznaczonej dla konsumenta. Zadanie to realizowane będzie poprzez zorganizowanie 1016 szkoleń, 4 konferencji oraz 107 szkoleń wyjazdowych. W sumie planowany jest w nich udział 13 972 osób. Najczęściej proponowana tematyka planowanych na 2017 r. szkoleń: Ubieganie się o przyznanie pomocy finansowanej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych, lub zagranicznych, w tym: Płatności bezpośrednie planowane jest zorganizowanie 174 szkoleń (Z.1.G.1.) oraz PROW planowane jest zorganizowanie 134 szkoleń (Z.1.G.2.). Szkolenia te będą realizowane zgodnie z ogłoszonymi naborami. Rozwiązywanie problemów technologicznych i organizacyjno-ekonomicznych gospodarstw rolnych, w tym: Technologia produkcji roślinnej planowane jest zorganizowanie 70 szkoleń i 4 szkoleń wyjazdowych (Z.1.B.1.); BHP zaplanowano 35 szkoleń (Z.1.B.5) oraz Normy i wymogi wzajemnej zgodności (w tym dobrostan zwierząt) planowane jest zorganizowanie 26 szkoleń (Z.1.B.3.). 14

Realizacja zadań wynikających z programów rolnośrodowiskowych oraz programów działań mających na celu ograniczenia odpływu azotu ze źródeł rolniczych, w tym: Programy rolnośrodowiskowo-klimatyczne planowane jest zorganizowanie 85 szkoleń (Z.1.N.3.) oraz Prowadzenie produkcji rolniczej na obszarach szczególnie narażonych (OSN) zaplanowano 24 szkolenia (Z.1.N.1). Stosowanie nowoczesnych metod agrotechnicznych, hodowla oraz przetwórstwo rolnospożywcze, w tym: Nowe rozwiązania w produkcji roślinnej planowane jest zorganizowanie 39 szkoleń i 60 szkoleń wyjazdowych (Z.1.A.1.). Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznych dla środowiska, w tym: Zasady integrowanej ochrony roślin - planowane jest zorganizowanie 38 szkoleń (Z.1.K.2.). Działania na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, ekologicznego i funkcjonalnego urządzenia gospodarstwa rolnego, w tym: Tradycyjne zawody i rękodzieło zaplanowanych zostało 35 szkoleń (Z.1.L.4) oraz Dziedzictwo kultury materialnej wsi zaplanowano 21 szkoleń (Z.1.L.1). Zaplanowane zostały również szkolenia z zakresu rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, promocji produktów lokalnych i regionalnych, działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, ekologicznego i funkcjonalnego urządzenia gospodarstwa rolnego oraz upowszechniania agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzenia promocji wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku. Tematyka szkoleń obejmować będzie zagadnienia związane m.in. z zakładaniem działalności gospodarczej na terenach wiejskich, prowadzeniem działalności agroturystycznej, a także aktywizacją mieszkańców obszarów wiejskich. Nowością jest szkolenie na temat uboju zwierząt w gospodarstwie w celu produkcji mięsa na użytek własny w odniesieniu do obowiązujących przepisów. Proponowane tematy zaplanowanych na 2017 rok konferencji: - Technologia produkcji zwierzęcej (Z.1.B.2.) - Produkcja metodami ekologicznymi (Z.1.B.1.) - Inne programy- 2 szt. (Z.1.G.5.). Już od kilku lat dużym zainteresowaniem mieszkańców zachodniopomorskiej wsi cieszą się szkolenia wyjazdowe. W programie na nadchodzący rok znalazło się 107 takich szkoleń. Ich uczestnicy będą mogli poznać nie tylko najnowsze osiągnięcia nauki czy techniki rolniczej, ale także zastosowane już w praktyce sposoby na rozwój przedsiębiorczości na wsi. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się szkolenia organizowane podczas bezpośredniego kontaktu rolnika z nowymi technologiami, na których poruszane są zagadnienia dotyczące racjonalnego gospodarowania zasobnością gleb. 15

Tab. 1. Działalność szkoleniowa wg form L.p. Forma liczba form Liczba uczestników a b c d 1. szkolenie 1016 2. szkolenie wyjazdowe 107 13972 3. konferencja 4 Tab. 2. Działalność szkoleniowa wg form i tematów Symbol Tematyka 16 Szkolenie Szkolenie wyjazdowe Konferencja Ogólna liczba form a b c d e f g Łączna liczba uczestników Z.1.A. Stosowanie nowoczesnych metod agrotechnicznych, hodowla oraz przetwórstwo 45 65 0 110 1635 rolno-spożywcze Z.1.A.1. Nowe rozwiązania w produkcji roślinnej 39 60 0 99 1465 Z.1.A.1.1 Nawożenie i ochrona zbóż i rzepaku 2 0 0 2 30 Z.1.A.1.2 Organizacja skupu zbóż-narada żniwna 1 0 0 1 35 Z.1.A.1.3 Dopłaty do materiału siewnego 3 0 0 3 55 Z.1.A.1.4 Nowoczesne metody uprawy kukurydzy na zielonkę i ziarno 1 0 0 1 12 Z.1.A.1.5 Technologia strip till 1 0 0 1 10 Z.1.A.1.6 Precyzyjne nawożenie pól 1 0 0 1 10 Z.1.A.1.7 Nowoczesne technologie uprawy zbóż i rzepaku 0 8 0 8 100 Z.1.A.1.8 Dni Pola - nowe odmiany zbóż i rzepaku, nawożenie i ochrona 0 5 0 5 80 Z.1.A.1.9 Nowe technologie w uprawie warzyw gruntowych 1 0 0 1 10 Z.1.A.1.10 Nowe możliwości roślin rabatowych 1 0 0 1 10 Z.1.A.2. Nowe rozwiązania w produkcji zwierzęcej 5 5 0 10 150 Z.1.A.2.1 Nowe rozwiązania w produkcji zwierzęcej na podstawie Niemiec i Czech 0 2 0 2 40 Z.1.A.3. Prowadzenie przetwórstwa w ramach działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej (MLO) 1 0 0 1 20 Z.1.B. Rozwiązywanie problemów technologicznych i organizacyjno-ekonomicznych gospodarstw 163 22 1 186 2315 rolnych Z.1.B.1. Technologia produkcji roślinnej 70 4 0 74 995 Z.1.B.1.1 Technologia uprawy zbóż i rzepaku 1 3 0 4 68 Z.1.B.1.2 Ochrona zbóż i rzepaku 1 0 0 1 10 Z.1.B.1.3 Zwiększenie udziału roślin wysokobiałkowych w strukturze zasiewów 6 0 0 6 95 Z.1.B.1.4 Zasady prawidłowej gospodarki nawozowej w tym zasadność badania gleb i ich wapnowania 9 0 0 9 135 Z.1.B.2. Technologia produkcji zwierzęcej 13 0 1 14 210 Z.1.B.2.1 Chów i hodowla bydła mięsnego w warunkach gminy Bobolice 1 0 0 1 10 Z.1.B.2.2 Chów bydła mięsnego 1 0 0 1 10 Z.1.B.2.3 Dobór ras bydła mięsnego 1 0 0 1 10 Z.1.B.2.4 Profilaktyka zdrowotna w chowie świń 1 0 0 1 10 Z.1.B.3. Z.1.B.4. Normy i wymogi wzajemnej zgodności (w tym dobrostan zwierząt) Poprawa stanu technicznego, technologicznego i organizacyjnego w gospodarstwach rolnych 26 0 0 26 316 1 18 0 19 285

Z.1.B.5. BHP 35 0 0 35 270 Z.1.B.5.1 BHP w gospodarstwach rolnych 4 0 0 4 40 Z.1.B.6. Bioasekuracja w gospodarstwie rolnym 18 0 0 18 239 Z.1.C. Rachunkowość w gospodarstwach rolnych 36 0 0 36 438 Z.1.C.1. Rachunkowość rolna 12 0 0 12 99 Z.1.C.2. Rachunkowość podatkowa 5 0 0 5 65 Z.1.C.3. Ubezpieczenia społeczne oraz majątkowe 19 0 0 19 274 Z.1.D. Rolnictwo ekologiczne 65 1 1 67 809 Z.1.D.1. Produkcja metodami ekologicznymi 27 1 1 29 420 Z.1.D.2. Sprzedaż produktów ekologicznych 1 0 0 1 6 Z.1.D.3. Rolnictwo ekologiczne w ramach PROW 2007-2017 i 2014-2020 37 0 0 37 383 Z.1.E. Rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich 28 8 0 36 538 Z.1.E.1. Prowadzenie działalności pozarolniczej 14 6 0 20 300 Z.1.E.1.1 Zakładanie działalności gospodarczej na terenach wiejskich 2 0 0 2 30 Z.1.E.1.2 Jesienne przetwory z runa leśnego 0 1 0 1 20 Z.1.E.3. Współpraca z lokalnymi organizacjami społecznymi 2 0 0 2 31 Z.1.E.4. Aktywizacja mieszkańców obszarów wiejskich 8 2 0 10 167 Z.1.E.4.1 Rozwój przedsiębiorczości na wsi ważnym czynnikiem rozwoju gospodarczego gminy 1 0 0 1 20 Z.1.E.5. Program LEADER 4 0 0 4 40 Z.1.F. Unowocześnianie wiejskiego gospodarstwa domowego 17 2 0 19 173 Z.1.F.1. Profilaktyka prozdrowotna i racjonalne żywienie 11 0 0 11 91 Z.1.F.2. Estetyzacja wiejskiej zagrody 6 2 0 8 82 Z.1.F.2.1 Projektowanie ogrodów przydomowych 0 2 0 2 40 Z.1.G. Ubieganie się o przyznanie pomocy finansowanej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych, lub zagranicznych 359 0 2 361 4414 Z.1.G.1. Płatności bezpośrednie 174 0 0 174 2253 Z.1.G.1.1 Zazielenienie w ramach wspólnej polityki rolnej 2 0 0 2 30 Z.1.G.2. PROW 134 0 0 134 1531 Z.1.G.2.1 Restrukturyzacja małych gospodarstw 5 0 0 5 70 Z.1.G.2.2 Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej 1 0 0 1 10 Z.1.G.2.3 Modernizacja gospodarstw rolnych 2 0 0 2 20 Z.1.G.2.4 Premia dla młodych rolników 2 0 0 2 20 Z.1.G.4. Kredyty preferencyjne, komercyjne, leasing 18 0 0 18 251 Z.1.G.5. Inne programy 33 0 2 35 379 Z.1.G.5.1 Dopłaty do materiału siewnego 17 0 0 17 168 Z.1.G.5.2 Rynki rolne 0 0 1 1 40 Z.1.H. Modernizacja gospodarstw rolnych, poprawa jakości artykułów rolno-spożywczych i ich przetwórstwa oraz wzmocnienie pozycji rolników na rynku 6 0 0 6 60 Z.1.H.1. Zasady tworzenia i funkcjonowanie grup producentów rolnych, grup i organizacji producentów owoców i warzyw, zrzeszeń i innych 2 0 0 2 22 form organizacji Z.1.H.3. Systemy żywności 3 0 0 3 26 17

Z.1.H.4. Systemy bezpieczeństwa żywności, dobre praktyki higieniczne, produkcyjne przy produkcji żywności 1 0 0 1 12 w warunkach domowych, HACCP Z.1.I. Zarządzanie gospodarstwem rolnym 12 0 0 12 188 Z.1.I.1. Zarządzanie, organizacja i planowanie pracy w gospodarstwie rolnym 7 0 0 7 79 Z.1.I.2. Wyliczanie dochodów, kosztów i opłacalności produkcji roślinnej i zwierzęcej 3 0 0 3 20 Z.1.I.3. Badanie koniunktury w rolnictwie 1 0 0 1 84 Z.1.I.4. Informacja rynkowa 1 0 0 1 5 Z.1.J. Promocja produktów lokalnych i regionalnych 5 1 0 6 72 Z.1.J.1. Promocja i sprzedaż produktów lokalnych i regionalnych 4 1 0 5 66 Z.1.J.1.1 Uregulowania formalno-prawne dotyczące Listy Produktów Tradycyjnych 2 0 0 2 20 Z.1.J.2. Krótkie łańcuchy dostaw (od pola do stołu), w tym sprzedaż bezpośrednia 1 0 0 1 6 Z.1.K. Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznych dla środowiska /7/ 71 2 0 73 945 Z.1.K.1. Zasady integrowanej produkcji 7 0 0 7 64 Z.1.K.2. Zasady integrowanej ochrony roślin 38 0 0 38 545 Z.1.K.3. Zasady przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu na poziomie gospodarstwa 1 0 0 1 10 Z.1.K.3.1 Poprawa efektywności energetycznej w gospodarstwach rolnych 1 0 0 1 10 Z.1.K.4. Energetyka prosumencka 1 0 0 1 8 Z.1.K.5. Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych w gospodarstwie rolnym 12 1 0 13 166 Z.1.K.6. Gospodarka wodno-ściekowa oraz postepowanie z odpadami 1 1 0 2 18 Z.1.K.7. Ustawa o ochronie zwierząt 1 0 0 1 8 Z.1.K.8. Inne działania na rzecz ochrony środowiska na poziomie gospodarstwa 10 0 0 10 126 Z.1.L. Działania na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, ekologicznego i funkcjonalnego urządzenia 70 4 0 74 636 gospodarstwa rolnego /8/ Z.1.L.1. Dziedzictwo kultury materialnej wsi 21 0 0 21 188 Z.1.L.2. Zachowanie tradycyjnego krajobrazu rolniczego wsi 1 2 0 3 52 Z.1.L.2.1 Zachowanie tradycyjnego krajobrazu wsi na podstawie gospodarstw Polski wschodniej 0 2 0 2 40 Z.1.L.3. Twórczość ludowa 7 0 0 7 55 Z.1.L.4. Tradycyjne zawody i rękodzieło 35 0 0 35 271 Z.1.L.5. Tradycje kulinarne 6 2 0 8 70 Z.1.M. Upowszechnianie rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzenie promocji 13 1 0 14 207 wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku /9/ Z.1.M.1. Rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej, tworzenie sieci współpracy 5 1 0 6 90 Z.1.M.1.1 Prowadzenie działalności agroturystycznej 1 0 0 1 15 Z.1.M.2. Zagrody edukacyjne 4 0 0 4 56 Z.1.M.3. Gospodarstwa opiekuńcze 1 0 0 1 20 Z.1.M.4. Promocje wsi jako atrakcyjnego miejsca życia i wypoczynku 3 0 0 3 41 18

Z.1.N. Realizacja zadań wynikających z programów rolnośrodowiskowych oraz programów działań mających na celu ograniczenia odpływu azotu ze źródeł rolniczych /10/ 126 1 0 127 1542 Z.1.N.1. Prowadzenie produkcji rolniczej na obszarach szczególnie narażonych (OSN) 24 0 0 24 291 Z.1.N.2. Zasady ochrony wód przed zanieczyszczeniami ze źródeł rolniczych, dyrektywa azotanowa i ramowa 2 0 0 2 20 dyrektywa wodna Z.1.N.3. Program rolnośrodowiskowy i Działanie rolnośrodowiskowo-klimatyczne 85 0 0 85 1050 Z.1.N.3.1 Dokumentacja na potrzeby programu rolnośrodowiskowo-klimatycznego 1 0 0 1 15 Z.1.N.3.2 Pakiety przyrodnicze programu rolnośrodowiskowo-klimatycznego 1 0 0 1 15 Z.1.N.4. Ochrona bioróżnorodności, w tym NATURA 2000 15 1 0 16 181 Z.1.N.4.1 Plany działań na obszarach Natura 2000 1 0 0 1 15 RAZEM 1016 107 4 1127 13972 Zadanie 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej. W ramach działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej pracownicy merytoryczni ZODR w Barzkowicach opracują cały szereg broszur, ulotek, informacji na stronę internetową/www/ i artykułów w miesięczniku ODR. Dotyczących produkcji roślinnej, zwierzęcej, ochrony środowiska, odnawialnych źródeł energii, unowocześniania wiejskiego gospodarstwa domowego, działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi promocji produktów lokalnych i regionalnych, upowszechniania rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej. Wspólnie z Inspekcją Weterynaryjną Ośrodek będzie prowadził szeroką kampanię informacyjną na temat bioasekuracji w aspekcie realnego zagrożenia ASF oraz ptasiej grypy a także wymagań weterynaryjnych dotyczących prowadzenia w gospodarstwie uboju zwierząt w celu produkcji mięsa na użytek własny, w oparciu o ustawę z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego i rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 października 2010 r. Specjaliści przeprowadzą szkolenie na temat Krótkie łańcuchy dostaw (od pola do stołu), w tym sprzedaż bezpośrednia. W trakcie tego szkolenia zostaną przekazane informacje odnośnie zasad i norm sanitarnych przy sprzedaży produktów nieprzetworzonych dostawy bezpośrednie i sprzedaż bezpośrednia) oraz przetworzonych (działalność marginalna, lokalna i ograniczona oraz rolniczy handel detaliczny. Przeprowadzona zostanie również kampania informacyjna na temat możliwości wypełniania wniosków o przyznanie płatności drogą elektroniczną (za pomocą aplikacji e-wniosek). Wydawnictwa te będą skierowane do rolników i mieszkańców obszarów wiejskich, szczególnie zainteresowanych danym tematem. 19

Największą popularnością cieszą się broszury i artykuły o tematyce: - Technologii produkcji roślinnej i zwierzęcej - Zapobieganie i zwalczanie chorób w tym ASF, ptasia grypa - Innowacyjne rozwiązania w rolnictwie - Bezpieczeństwo żywności, bioasekuracja - Produkcja o sprzedaż wyrobów z własnego gospodarstwa - Kategoryzacja Wiejskiej Bazy Noclegowej - Pierwsze kroki w prowadzeniu działalności agroturystycznej - Produkty tradycyjne Pomorza Zachodniego - Rozwój działalności pozarolniczej - Energetyka prosumencka, odnawialne źródła energii Również prowadzenie działalności informacyjnej z zakresu ekonomiki, rynków rolnych, zalesiania i tworzenie terenów zalesionych i pozyskiwania środków finansowych na inwestycje, w wyraźny sposób przyczynia się do podnoszenia konkurencyjności i rozwoju produkcji rolniczej. Tematycznie obejmuje publikacje i wydawnictwa o charakterze ekonomicznym, w tym: artykuły własne oraz informacje z innych źródeł do publikacji w periodyku wydawanym przez Ośrodek i do zamieszczenia na stronie internetowej ZODR, zbiór kalkulacji kosztów i wyników produkcji rolnej wybranych upraw i zwierząt wydanie wiosenne i jesienne, kalkulacje upraw specjalistycznych broszura, klęski żywiołowe - szacowanie szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej zbiór zasad postępowania podczas szacowania oraz niezbędnej dokumentacji, kredyty w rolnictwie i przetwórstwie produktów rolnych zbiór i opis wszystkich kredytów preferencyjnych dla rolnictwa, podatki w rolnictwie broszura, ewidencja przychodów i rozchodów w gospodarstwie rolnym opracowanie w formie broszury. Broszury na bieżąco dostępne są we wszystkich biurach PZDR jak i w siedzibie ZODR w Barzkowicach. W znaczący sposób wspierają one działalność szkoleniową jak i informacyjną doradców. Zachodniopomorski Magazyn Rolniczy stanowi naszą działalność gospodarczą jednakże artykuły przygotowywane przez doradców lub pracowników merytorycznych przygotowywane są w ramach działalności statutowej. Artykuły publikowane są w Zachodniopomorskim Magazynie Rolniczym, który dystrybuowany jest wśród rolników. 20

Tab. 3. Działalność informacyjna wg form L.p. Forma Liczba form Liczba odbiorców a b c d 1 informacja 31387 2 wydawnictwa liczba form nakład 2.1 broszura 31 120-1000 2.2 ulotka 14 200-1000 2.3 materiały informacyjne na stronę www ośrodka 147 2.4 artykuł w miesięczniku odr 288 3 pozostałe liczba form 3.1 audycja radiowa (w tym wywiad radiowy) 1 3.2 audycja tv (w tym wywiad tv) 1 3.3 artykuł w innym wydawnictwie (w tym wywiad prasowy) 1 3.4 stoisko informacyjne/promocyjne 64 Tab. 4. Działalność informacyjna wg form i tematów Wydawnictwa Symbol tematu Tematyka Informacja Broszura Ulotka Info na www. Art. w miesięczniku ODR Stoisko info.- promocyjne a b c d e f g i Z.2.A. Stosowanie nowoczesnych metod agrotechnicznych, hodowla oraz 2260 3 2 6 31 7 przetwórstwo rolno-spożywcze Z.2.A.1. Nowe rozwiązania w produkcji roślinnej 1412 1 0 4 12 6 Z.2.A.1.1 Nowe odmiany zbóż na poletkach demonstracyjnych 0 1 0 0 0 0 Z.2.A.2. Nowe rozwiązania w produkcji zwierzęcej 731 2 1 2 13 1 Z.2.A.2.1 Czas na roboty udojowe 0 0 1 0 0 0 Z.2.A.2.2 Wybrane choroby świń ze szczególnym uwzględnieniem ASF 0 1 0 0 0 0 Z.2.A.2.3 Choroby zakaźne u zwierząt w tym ASF 0 1 0 0 0 0 Z.2.A.3. Prowadzenie przetwórstwa w ramach działalności marginalnej, lokalnej 117 0 1 0 6 0 i ograniczonej (MLO) Z.2.A.3.1 Działalność marginalna lokalna i ograniczona w przetwórstwie produktów pochodzenia 0 0 1 0 0 0 zwierzęcego Z.2.B. Rozwiązywanie problemów technologicznych i organizacyjnoekonomicznych 6335 2 2 6 62 8 gospodarstw rolnych Z.2.B.1. Technologia produkcji roślinnej 2055 1 0 4 38 3 Z.2.B.1.1 Kryteria doboru odmian ziemniaka do produkcji i użytkowania 21 0 1 0 0 0 0 Z.2.B.1.2 Dzień Otwartych Dni w CEO Zdroje 0 0 0 0 0 1 Z.2.B.1.3 Dzień warzyw gruntowych 0 0 0 0 0 1 Z.2.B.1.4 Dzień Chryzantemy 0 0 0 0 0 1 Z.2.B.2. Technologia produkcji zwierzęcej 1115 0 0 2 17 0 Z.2.B.3. Normy i wymogi wzajemnej zgodności (w tym dobrostan zwierząt) 1371 0 1 0 4 0

Z.2.B.3.1 Dobrostan cieląt w ramach CC 0 0 1 0 0 0 Poprawa stanu technicznego, technologicznego Z.2.B.4. 416 1 0 0 1 5 i organizacyjnego w gospodarstwach rolnych Z.2.B.4.1 Szkodniki magazynów zbożowych 0 1 0 0 0 0 Z.2.B.5. BHP 726 0 0 0 1 0 Z.2.B.6. Bioasekuracja w gospodarstwie rolnym 652 0 1 0 1 0 Z.2.B.6.1 Jak zapobiegać Afrykańskiemu Pomorowi Świń 0 0 1 0 0 0 Z.2.C. Rachunkowość w gospodarstwach rolnych 1228 0 0 1 0 0 Z.2.C.1. Rachunkowość rolna 396 0 0 0 0 0 Z.2.C.2. Rachunkowość podatkowa 213 0 0 1 0 0 Z.2.C.3. Ubezpieczenia społeczne oraz majątkowe 619 0 0 0 0 0 Z.2.D. Rolnictwo ekologiczne 2190 0 0 4 12 3 Z.2.D.1. Produkcja metodami ekologicznymi 934 0 0 2 5 1 Z.2.D.2. Sprzedaż produktów ekologicznych 448 0 0 2 3 1 Z.2.D.3. Rolnictwo ekologiczne w ramach PROW 2007-2017 i 2014-2020 808 0 0 0 4 1 Z.2.E. Rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich 1431 0 2 14 4 1 Z.2.E.1. Prowadzenie działalności pozarolniczej 845 0 1 11 2 0 Z.2.E.1.1 Możliwość finansowania działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich 0 0 0 0 1 0 Z.2.E.1.2 PROW 2014-2010. Rozwój przedsiębiorczości- rozwój usług rolniczych 0 0 1 0 0 0 Z.2.E.2. Tworzenie i funkcjonowanie organizacji pozarządowych i podmiotów ekonomii 44 0 0 0 0 0 społecznej Z.2.E.3. Współpraca z lokalnymi organizacjami społecznymi 210 0 0 2 0 0 Z.2.E.4. Aktywizacja mieszkańców obszarów wiejskich 179 0 0 1 1 1 Z.2.E.5. Program LEADER 153 0 1 0 1 0 Z.2.E.5.1 PROW 2014-2020. Rozwój lokalny kierowany przez społeczności (RLKS). 0 0 1 0 0 0 Działania inwestycyjne Z.2.F. Unowocześnianie wiejskiego gospodarstwa domowego 651 4 0 19 41 5 Z.2.F.1. Profilaktyka prozdrowotna i racjonalne żywienie 113 2 0 12 32 3 Z.2.F.1.1 Rośliny zielarskie w gospodarstwie domowym 0 1 0 10 10 0 Z.2.F.1.2 Racjonalne żywienie i zdrowy styl życia 0 1 0 0 0 0 Z.2.F.2. Estetyzacja wiejskiej zagrody 272 1 0 4 6 2 Z.2.F.2.1 Pnącza 0 1 0 0 0 0 Z.2.F.3. Świadomość konsumencka i ekologiczna 266 1 0 3 3 0 Z.2.F.3.1 Możliwości zastosowania biosurowców 0 1 0 0 0 0 Z.2.G. Ubieganie się o przyznanie pomocy finansowanej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych, lub zagranicznych 5887 6 0 52 18 3 Z.2.G.1. Płatności bezpośrednie 2860 0 0 2 0 0 Z.2.G.2. PROW 1677 2 0 2 6 3 Z.2.G.2.1 PROW 2014-2020. Inwestycje w gospodarstwach rolnych na obszarach Natura 2000 oraz OSN 0 1 0 0 0 0 22

Z.2.G.2.2 PROW 2014-2020. Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa 0 1 0 0 0 0 Z.2.G.3. Programy Regionalne 134 0 0 0 0 0 Z.2.G.4. Kredyty preferencyjne, komercyjne, leasing 619 2 0 24 6 0 Z.2.G.4.1 Kredyty preferencyjne 0 2 0 0 0 0 Z.2.G.5. Inne programy 597 2 0 24 6 0 Z.2.G.5.1 Klęski żywiołowe 36 0 0 12 2 0 Z.2.G.5.2 Szacowanie szkód w gospodarstwach rolnych 0 2 0 0 0 0 Modernizacja gospodarstw rolnych, Z.2.H. poprawa jakości artykułów rolnospożywczych i ich przetwórstwa oraz wzmocnienie pozycji rolników na rynku 614 0 1 0 2 0 Z.2.H.1. Z.2.H.2. Zasady tworzenia i funkcjonowanie grup producentów rolnych, grup i organizacji producentów owoców i warzyw, zrzeszeń i innych form organizacji Tworzenie sieci współpracy w ramach łańcucha żywnościowego 282 0 0 0 1 0 17 0 0 0 0 0 Z.2.H.3. Systemy żywności 188 0 0 0 0 0 Z.2.H.4. Z.2.H.4.1 Systemy bezpieczeństwa żywności, dobre praktyki higieniczne, produkcyjne przy produkcji żywności w warunkach domowych, HACCP Zgłaszanie i ubój zwierząt gospodarskich na potrzeby własne 127 0 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 Z.2.I. Zarządzanie gospodarstwem rolnym 2378 3 0 30 41 0 Z.2.I.1. Z.2.I.2. Z.2.I.2.1 Zarządzanie, organizacja i planowanie pracy w gospodarstwie rolnym Wyliczanie dochodów, kosztów i opłacalności produkcji roślinnej i zwierzęcej Przykładowe kalkulacje kosztów i wyników produkcji roślin sadowniczych 825 0 0 2 13 0 624 3 0 6 6 0 0 1 0 0 0 0 Z.2.I.2.2 Kalkulacje rolnicze wiosenne 0 1 0 0 0 0 Z.2.I.2.3 Kalkulacje rolnicze jesienne 0 1 0 0 0 0 Z.2.I.3. Badanie koniunktury w rolnictwie 401 0 0 0 0 0 Z.2.I.4. Informacja rynkowa 528 0 0 22 22 0 Z.2.J. Z.2.J.1. Z.2.J.1.1 Promocja produktów lokalnych i regionalnych Promocja i sprzedaż produktów lokalnych i regionalnych Sprzedaż targowiskowa produktów z własnego gospodarstwa rolnego 393 2 0 1 3 0 159 1 0 1 2 0 0 0 0 0 1 0 Z.2.J.1.2 Produkty tradycyjne Pomorza Zachodniego 0 1 0 0 0 0 Z.2.J.1.3 Z.2.J.2. Z.2.J.2.1 Konkurs "Nasze Kulinarne Dziedzictwo - Smaki Regionów" Krótkie łańcuchy dostaw (od pola do stołu), w tym sprzedaż bezpośrednia Formy sprzedaży bezpośredniej produktów zwierzęcych w Polsce 0 0 0 1 1 0 234 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 23

Z.2.K. Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznych dla środowiska 3638 3 2 5 20 0 Z.2.K.1. Zasady integrowanej produkcji 736 0 0 0 0 0 Z.2.K.2. Zasady integrowanej ochrony roślin 1014 0 0 0 0 0 Z.2.K.3. Zasady przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu na poziomie gospodarstwa 175 0 0 1 1 0 Z.2.K.4. Energetyka prosumencka 230 1 0 0 1 0 Z.2.K.4.1 Innowacje w rolnictwie i na obszarach wiejskich 0 1 0 0 0 0 Z.2.K.5. Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych w gospodarstwie rolnym 572 1 0 3 10 0 Z.2.K.5.1 Rośliny energetyczne - sorgo 0 1 0 0 0 0 Z.2.K.6. Gospodarka wodno-ściekowa oraz postepowanie z odpadami 345 0 1 1 1 0 Z.2.K.6.1 Oczyszczalnia ścieków "Ogrody Odnowy" 0 0 1 0 0 0 Z.2.K.7. Ustawa o ochronie zwierząt 272 0 1 0 0 0 Z.2.K.7.1 Zasady zgłaszania chorób zakaźnych 0 0 1 0 0 0 Z.2.K.8. Inne działania na rzecz ochrony środowiska na poziomie gospodarstwa 294 1 0 0 7 0 Z.2.K.8.1 Zielone budownictwo na obszarach wiejskich 0 1 0 0 0 0 Z.2.L. Działania na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, ekologicznego i funkcjonalnego urządzenia gospodarstwa rolnego 826 4 0 5 44 36 Z.2.L.1. Dziedzictwo kultury materialnej wsi 113 0 0 5 22 33 Z.2.L.1.1 VII Kiermasz Produktów Regionalnych Kiełbaskowo w Kołbaskowie 0 0 0 0 0 1 Z.2.L.1.2 Święto leszcza - targi rybne 0 0 0 0 0 1 Z.2.L.1.3 Festiwal róż 0 0 0 0 0 1 Z.2.L.1.4 II Turniej Sportowy Sołectw Gminy Dobra 0 0 0 0 0 1 Z.2.L.2. Zachowanie tradycyjnego krajobrazu rolniczego wsi 147 1 0 0 9 0 Z.2.L.2.1 Ocalić od zapomnienia. Pamiątki starej architektury na terenie gminy Bobolice 0 0 0 0 1 0 Z.2.L.2.2 Rośliny dzikorosnące w krajobrazie rolniczym 0 1 0 0 0 0 Z.2.L.3. Twórczość ludowa 93 0 0 0 1 3 Z.2.L.4. Tradycyjne zawody i rękodzieło 266 0 0 0 3 0 Z.2.L.5. Tradycje kulinarne 207 3 0 0 9 0 Z.2.L.5.1 Jedz zdrowo i kolorowo - faszerowane warzywa 0 1 0 0 0 0 Z.2.L.5.2 Dobre pomysły, dobry smak - makaronowe inspiracje 0 1 0 0 0 0 Z.2.L.5.3 Strefa zieleni - ogrody 0 1 0 0 0 0 Z.2.M. Z.2.M.1. Upowszechnianie rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzenie promocji wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku Rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej, tworzenie sieci współpracy 772 3 4 4 4 1 470 3 3 1 2 0 Z.2.M.1.1 Kategoryzacja Wiejskiej Bazy Noclegowej 0 1 0 0 0 0 24

Z.2.M.1.2 Z.2.M.1.3 Z.2.M.1.4 Pierwsze kroki w prowadzeniu działalności agroturystycznej Gospodarstwa agroturystyczne województwa zachodniopomorskiego Konkurs Agro-Eko-Turystyczne "Zielone Lato" 0 1 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 1 1 0 Z.2.M.1.5 Agroturystyka zgodna z prawem 0 1 0 0 0 0 Z.2.M.2. Zagrody edukacyjne 76 0 1 1 0 0 Z.2.M.3. Gospodarstwa opiekuńcze 25 0 0 1 0 0 Z.2.M.4. Z.2.M.4.1 Z.2.M.4.2 Z.2.N. Z.2.N.1. Z.2.N.2. Z.2.N.3. Z.2.N.4. Promocje wsi jako atrakcyjnego miejsca życia i wypoczynku Turystyka wiejska szansą rozwojową gminy Bobolice Małe gospodarstwa agroturystyczne szansą na promocję gminy Bobolice Realizacja zadań wynikających z programów rolnośrodowiskowych oraz programów działań mających na celu ograniczenia odpływu azotu ze źródeł rolniczych Prowadzenie produkcji rolniczej na obszarach szczególnie narażonych (OSN) Zasady ochrony wód przed zanieczyszczeniami ze źródeł rolniczych, dyrektywa azotanowa i ramowa dyrektywa wodna Program rolnośrodowiskowy i Działanie rolnośrodowiskowo-klimatyczne Ochrona bioróżnorodności, w tym NATURA 2000 201 0 0 1 2 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 2784 1 1 0 6 0 529 0 0 0 1 0 361 0 0 0 1 0 786 0 0 0 1 0 1108 1 1 0 3 0 Zadanie 3. Prowadzenie działalności w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich. W ramach działalności statutowej zajmujemy się podnoszeniem kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich. W tym zakresie udzielamy porad i informacji, gdzie i w jakim zakresie takie kwalifikacje można uzyskać. Planujemy udzielić 867 porad oraz 842 informacji. W ramach działalności gospodarczej jesteśmy organizatorami szkoleń w zakresie stosowania i sprzedaży środków ochrony roślin oraz integrowanej produkcji roślin. Dla osób posiadających prawo jazdy możliwy jest do odbycia kurs obsługi kombajnów zbożowych. W samym Ośrodku jak i Powiatowych Zespołach Doradztwa Rolniczego można zgłosić się aby odbyć praktyki uczniowskie oraz studenckie. 25

Tab. 5. Działalność w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników i mieszkańców wsi - wg form L.p. Forma Liczba odbiorców a b d 1. informacja 842 2. porada indywidualna 867 Tab. 6. Działalność w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników i mieszkańców wsi - wg form i tematów Symbol Tematyka Informacja Porada indywidualna Łączna liczba odbiorców a b c d f Z.3.1. reorientacja zawodowa 115 114 229 Z.3.2. podnoszenie kwalifikacji zawodowych 613 660 1273 Z.3.3. współpraca ze szkołami rolniczymi 114 93 207 Zadanie 4. Udzielanie pomocy rolnikom i innym mieszkańcom obszarów wiejskich w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych lub zagranicznych. Porady i doradztwo indywidualne obejmować będzie konsultacje oraz pomoc w zakresie ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków krajowych i pochodzących z funduszy Unii Europejskiej. Pomoc skierowana będzie do rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich. W szczególności dotyczyć będzie sporządzania wniosków, planów inwestycyjnych i innych dokumentów niezbędnych przy ubieganiu się o środki finansowe. Istotnym zadaniem o charakterze doradczym, w ramach działań PROW 2014-2020 jest pomoc przy projektowaniu i realizowaniu zadań inwestycyjnych oraz uzasadnienie celowości inwestycji. Pracownicy przygotowani są do udzielania porad dotyczących ekonomicznego planu operacji oraz projektów skierowanych na ochronę środowiska i wzrost wartości dodanej gospodarstw. Pomoc przyczyni się to zwiększenia rentowności i konkurencyjności rolnictwa w regionie oraz do promowania innowacyjnych technologii i zrównoważonego zarządzania gospodarstwem rolnym. Tab. 7. Pomoc w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej wg form L.p. Forma Liczba form Liczba odbiorców a b c d 1. porada indywidualna 7076 2. dokumentacja niezbędna do uzyskania pomocy (nieodpłatna) 30 26

Tab. 8. Pomoc w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej wg form i tematów Symbol Tematyka Porada indywidualna a b c Z.4.I. działalność doradcza 7076 Z.4.I.1. płatności bezpośrednie 3635 Z.4.I.2. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2720 Z.4.I.3. programy regionalne 192 Z.4.I.4. kredyty preferencyjne, kredyty komercyjne, leasing 529 Z.4.II. Z.4.II.1. Z.4.II.2. dokumentacja niezbędna do uzyskania pomocy (nieodpłatna) sporządzanie wniosków o płatności bezpośrednie i ONW wypełnianie dokumentacji do wniosków w zakresie PROW liczba odbiorców 20 10 Zadanie 5. Prowadzenie analiz rynku artykułów rolno-spożywczych i środków produkcji oraz gromadzenie i upowszechnianie informacji rynkowej w tym zakresie. Rynek rolny charakteryzuje się dużą zmiennością i podatny jest na różne zawirowania. W celu zastawienia i przedstawienia aktualnych trendów występujących na rynkach rolnych, systematycznie gromadzone są dane w zakresie aktualnych cen rynkowych, w tym z giełd i podstawowych produktów rolnych. Informacje monitorowane są comiesięcznie jako notowania cen skupu podstawowych produktów rolnych oraz środków do produkcji i usług rolniczych na terenie działania ZODR w Barzkowicach. Ceny pozyskiwane są od rolników indywidualnych, punktów skupu oraz z targowisk z obszaru działania poszczególnych Powiatowych Zespołów Doradztwa Rolniczego. Dane są ogólnie dostępne: na stronie internetowej ZODR, publikowane w Zachodniopomorskim Magazynie Rolniczym, przekazywane do Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Zebrane informacje stanowią istotne źródło informacji do wszelkich analiz, ocen, prognoz oraz kalkulacji rolniczych. Każdego miesiąca w gazecie Ośrodka zamieszczana jest informacja z giełd i rynków rolnych. Powstaje ona na podstawie Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej. Ceny wybranych artykułów, w formie tabelarycznej ukazują rynek zbóż w kraju i Europie, a także rynek wieprzowiny i wołowiny. Dane o poziomie cen artykułów rolno-spożywczych zbierane są przez pracowników: Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ośrodków doradztwa rolniczego, izb rolniczych, rynków hurtowych i giełd. 27