WSPARCIE DORADCZE DLA GOSPODARSTW ROLNYCH I SEKTORA AGRO

Transkrypt

1 WSPARCIE DORADCZE DLA GOSPODARSTW ROLNYCH I SEKTORA AGRO Edward Matuszak Centrum Doradztwa Rolniczego CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W

2 PLAN PREZENTACJI Wprowadzenie Klienci korzystający z usług Ośrodków Doradztwa Rolniczego Wyzwania przed rolnictwem europejskim i doradztwem Funkcje Ośrodków Doradztwa Rolniczego i sposoby ich realizacji 2

3 RYNEK USŁUG DORADCZYCH Na rynku usług doradczych w Polsce funkcjonują obecnie różne podmioty doradcze. Najważniejsze z nich to: Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Doradcy i dilerzy firm sprzedających środki do produkcji rolnej, Doradcy firm skupujących produkty rolne Prywatne akredytowane podmioty doradcze, Instytuty rolnicze i wyższe uczelnie rolnicze, Doradcy Izb Rolniczych, Banki udzielające kredyty rolnikom, Firmy ubezpieczeniowe, Inne podmioty CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W 3

4 OŚRODKI DORADZTWA ROLNICZEGO Rok Ogółem zatrudnionych w tym: kadra kierownicza i doradcza CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W 4

5 Liczba rolników (gospodarstw) na 1 doradcę terenowego w 2017 roku (zatrudnienie w ODR czerwiec 2017, liczba gospodarstw wg. GUS z 2014 r) Województwo Wielkość gospodarstwa >1 ha >5ha >10ha >20 ha >50ha Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Na doradcę

6 Wyszczególnienie Główni odbiorcy korzystający z usług doradczych PZDR (wg. liczby wskazań kierowników PZD, którzy wypełnili kwestionariusz) Najczęś ciej Często Rzadko Sporadycznie Gospodarstwa według wielkości Gospodarstwa duże (w skali województwa) Gospodarstwa średnie (w skali województwa) Gospodarstwa mniejsze (w skali województwa) Gospodarstwa według innych kryteriów Gospodarstwa dwuzawodowe Gospodarstwa specjalistyczne Gospodarstwa prowadzone przez młodych rolników do 40 lat Gospodarstwa kierowane przez kobiety Grupy producentów rolnych Producenci mleka Gospodarstwa ekologiczne Gospodarstwa warzywnicze Gospodarstwa sadownicze Wcale

7 Lp. Wyszczególnienie Bardzo często Często Rzadko Wcale 1 Nawożenie upraw Ochrona roślin Postęp w technologiach produkcji Ochrona środowiska Programy rolnośrodowiskowe Prowadzenie gospodarstwa ekologicznego Mechanizacja produkcji roślinnej Produkcja zwierzęca Wymogi wzajemnej zgodności Wyposażenie i modernizacja budynków inwentarskich Gospodarowanie na OSN Odnawialne źródła energii Tworzenie dodatkowych źródeł dochodu w gospodarstwie Rachunkowość rolnicza Sporządzanie biznesplanów Pomoc w wypełnianiu wniosków obszarowych Pomoc w wypełnianiu wniosków dla działań inwestycyjnych w ramach PROW 7

8 Wyzwania przed rolnictwem i doradztwem Bezpieczeństwo żywnościowe i bezpieczna żywność Inteligentny rozwój (zrównoważony rozwój) Ochrona środowiska Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym Konkurencyjność Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu

9 Wyżywić 9 mld mieszkańców Ziemi w 2050 roku Prognozowany wzrost produkcji światowej Oczekiwany przyrost produkcji (tony)* Oczekiwana produkcja (tony) Zboża 940 mln 3 mld Rośliny oleiste 133 mln 282 mln Mięso 196 mln 455 mln Bieżący roczny przyrost produkcji (%) Oczekiwany przyrost do 2050 r. (%) Kukurydza 1,6 67 (56) Ryż 1,0 42 (35) Pszenica 0,9 38 (31,5) Soja 1,3 55 (45,5) *bez ryżu Prognozowane potrzeby żywnościowe tworzą sprzyjające okoliczności zewnętrzne do rozwoju rolnictwa w Europie i Polsce (Źródło: Aleksandratos N., Bruinsma J World agriculture towards 2030/2050, the 2012 revision. ESA Working paper 12-03, Jun Rome: Food and Agriculture Organization of United Nations)

10 ZWIĘKSZAĆ PLON POTENCJALNY CZY PLON FARMERA? Y G - Luka plonu (yield gap)(%) Y G = Y A - Y F / Y A x100% plon osiągalny, plon uzyskiwany w warunkach pogodowych i uprawowych bliskich optimum (np. plon z doświadczeń PDO) plon farmera, plon uzyskiwany przez producenta rolnego (średnie plony GUS) Gatunek Średni plon COBORU (t/ha) (2013) Średni plon GUS (t/ha) (2013) Luka plonu (%) Pszenica 7,92 4,44 43,9 Żyto 6,65 2,86 57,0 Rzepak 4,52 2,91 35,6 Kukurydza 10,9 6,58 39,6 Ziemniak 44,7 21,1 52,8 Czynniki ograniczające wielkość plonu: niedostatek wody i azotu, ph gleby, niska zawartość P K Mg S oraz materii organicznej Dla bezpieczeństwa żywnościowego większe znaczenie ma zmniejszenie luki plonu niż wzrost plonu potencjalnego. Hatfield J., Walthall Ch Meeting global food needs: realizing the potential via genetics x environment x management interactions. Agronomy Journal 107: 4.

11 Kluczem do osiągnięcia wzrostu produkcji żywności w świetle nowych wyzwań stojących przed rolnictwem europejskim jest innowacyjność Były komisarz UE ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich D. Ciolos w trakcie otwarcia targów w Kielcach, w 2012 roku, stwierdził: Kluczowym wyzwaniem dla rolnictwa w przyszłości jest nie tylko produkowanie więcej, ale także lepiej. Uwzględnienie napędzanych popytem badań i innowacji, jak również lepsze rozpowszechnianie najlepszych praktyk, będzie mieć zasadnicze znaczenie w realizacji tego celu W przyszłości wyniki unijnego rolnictwa będą zależały głównie od naszych zdolności innowacyjnych i zdolności do powiązania nowoczesnych technologii z praktyką rolniczą Drobni rolnicy przetrwają tylko, jeżeli zaczną się łączyć. W przyszłości większą rolę będą odgrywały organizacje producentów rolnych

12 Zatrudnienie w centrali ośrodków według działów w 2017 roku Nazwa działu % zatrudnionych Technologii Produkcji i Doświadczalnictwa 28.8 Ekonomiki i Zarządzania Gospodarstwem 14.3 Rolnym Rozwoju Obszarów Wiejskich 17.4 Rolnictwa Ekologicznego 9.1 Teleinformatyki 7.6 Metodyki Doradztwa Szkoleń i Wydawnictw 21.2 Dział Ogrodnictwa 1.6* 12

13 Funkcje Ośrodków Doradztwa Rolniczego Informacyjna Szkoleniowa edukacyjna Upowszechnieniowa Doradcza 13

14 Działalność informacyjna Każdy Wojewódzki Ośrodek wydaje swój miesięcznik Prowadzi dostępną stronę internetową Wydaje ulotki i broszury tematyczne Niektóre wydają news letter elektroniczny Wszystkie organizują spotkania informacyjne Doradcy bardzo dużo czasu poświęcają na udzielanie odpowiedzi telefonicznych 14

15 Wiek rolników kierujących gospodarstwami i ich źródła informacji o innowacjach w rolnictwie (% odpowiedzi) Źródła informacji* Internet (portale rolnicze) Telewizja (programy rolnicze) Radio (programy rolnicze) Czasopisma fachowe Publikacje naukowe Doradcy ODR Targi, wystawy i giełdy rolnicze Kursy i szkolenia Wiek rolnika (lata) ,7 25,0 66,7 8,3 91,7 75,0 91, ,0 8, ,3 83,3 58,3 50,0 57,1 85,7 28,6 85,7 7,1 92,9 78,6 92,9 81,3 81,3 18,8 93,8 12, ,0 81,3 Razem 83,3 72,2 20,4 87,0 9,3 92,6 72,2 79,6 15

16 Tematyka Szkolenia działalność edukacyjna Częstotliwość organizowanych szkoleń Bardzo często Często Produkcja roślinna Ochrona roślin Programy rolnośrodowiskowe Dobrostan zwierząt Bioasekuracja Wypełnianie wniosków obszarowych Wypełnianie wniosków dla działań inwestycyjnych PROW Postęp w technologiach produkcji Rzadko 16

17 Tematyka szkoleń Szkolenia dla stosujących środki ochrony roślin Integrowana ochrona roślin Gospodarowanie na OSN Małe przetwórstwo w gospodarstwie i sprzedaż bezpośr. Rok plany Małe przetwórstwo w gospodarstwie i sprzedaż bezpośr. Bioasekuracja Ochrona gleb, wód i powietrza przed zagrożeniami z produkcji rolniczej OZE Innowacje w technologiach produkcji 17

18 Działalność upowszechnieniowa Poletka demonstracyjne na gruntach własnych z różnymi podstawowymi gatunkami upraw Pokazy pracy maszyn Targi wystawy rolnicze Gospodarstwa demonstracyjne Konkursy (Najlepsze gospodarstwo ekologiczne, Gospodarz Roku ;Sposób na sukces, Bezpieczne gospodarstwo, Najładniejsze gosp. agroturystyczne, itp.) 18

19 Działalność doradcza Wnioski o dopłaty bezpośrednie Programy rolnośrodowiskowe Biznes plany Wnioski pod potrzeby działań inwestycyjnych PROW Plany nawożenia 19

20 Działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich Aktywizacja społeczno zawodowa Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości Agroturystyka Gospodarstwa edukacyjna Gospodarstwa opiekuńcze Współpraca z LGD Promocja lokalnych produktów 20

21 Dziękuję za uwagę CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W 21