KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 10.10.2012 COM(2012) 581 final KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY INSTRUMENT POMOCY PRZEDAKCESYJNEJ (IPA) ZMIENIONE WIELOLETNIE ORIENTACYJNE RAMY FINANSOWE NA ROK 2013 PL PL

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY INSTRUMENT POMOCY PRZEDAKCESYJNEJ (IPA) ZMIENIONE WIELOLETNIE ORIENTACYJNE RAMY FINANSOWE NA ROK 2013 Wprowadzenie Wieloletnie orientacyjne ramy finansowe dla Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA) mają dostarczyć informacji o orientacyjnym podziale środków w ramach całości instrumentu, jaki zaproponowała Komisja zgodnie z art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1085/2006 o Instrumencie Pomocy Przedakcesyjnej 1. Stanowią one element łączący ramy polityczne zawarte w pakiecie rozszerzeniowym z procedurami budżetowymi. W dokumentach dotyczących wieloletniego planowania orientacyjnego, ustanowionych dla każdego kraju korzystającego z pomocy, a także z myślą o programach przeznaczonych dla wielu beneficjentów oraz o komponencie dotyczącym współpracy transgranicznej, na podstawie których przekazywana będzie pomoc przedakcesyjna, uwzględniono orientacyjny podział środków zaproponowany w wieloletnich orientacyjnych ramach finansowych. Wieloletnie orientacyjne ramy finansowe opierają się na trzyletnim cyklu planowania. W zwykłych okolicznościach wieloletnie orientacyjne ramy finansowe na lata N, N+1 i N+2 są przedstawiane w ostatnim kwartale roku N-2 jako część pakietu rozszerzeniowego, stanowiąc propozycję finansowego ujęcia priorytetów politycznych określonych w samym pakiecie, przy równoczesnym uwzględnieniu ram finansowych. Ponieważ rok 2013 jest ostatnim rokiem IPA, wieloletnie orientacyjne ramy finansowe obejmują jedynie zmiany przewidziane na ten rok. Wymieniono w nich dotacje z budżetu na pomoc przedakcesyjną na rok 2013 - w podziale na kraje i na komponenty - jak również środki finansowe programu dla różnorodnych beneficjentów pomocy oraz wydatki pomocnicze. Podobnie jak w latach ubiegłych wieloletnie ramy finansowe uwzględniają obecną sytuację tych krajów. Uwzględniono w nich zmianę sytuacji dotyczącej Serbii, która w lutym 2012 r. otrzymała status kraju kandydującego 2, a także przewidywaną datę przystąpienia Chorwacji, które powinno nastąpić dnia 1 lipca 2013 r. Ogólne priorytety polityczne dla działań przedakcesyjnych zostały określone w Partnerstwach dla członkostwa i w Partnerstwach europejskich, w rocznych sprawozdaniach z postępów prac oraz w dokumentach strategicznych w sprawie rozszerzenia zawartych w pakiecie rozszerzeniowym przedkładanym co roku jesienią Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. 1 2 Dz.U. L 201 z 31.7.2006, s. 82-93. Otwarcie komponentów III, IV i V dla Serbii uzależnione jest od przyjęcia przez Radę i Parlament Europejski zaproponowanej przez Komisję zmiany rozporządzenia (WE) nr 1085/2006 (COM(2012)329 z dnia 20 czerwca 2012 r.). PL 2 PL

Strategiczne planowanie finansowe 1. PODZIAŁ ŚRODKÓW MIĘDZY KRAJE Punktem wyjścia dla dokonania podziału środków na rok 2007 było zobowiązanie Komisji do zadbania o to, aby żadne z państw korzystających z pomocy nie otrzymało w roku 2007 mniejszych środków niż w roku 2006, jak również o to, aby środki przydzielone Albanii oraz Bośni i Hercegowinie nie były niższe niż średnia roczna pomoc, jaką każdy z tych krajów otrzymywał w latach 2004-2006. Drugi z powyższych punktów wiąże się z faktem, że środki dla tych dwóch krajów pochodziły z budżetu na rok 2004. Wysokość środków na rok 2008 i kolejne lata obliczano na podstawie przydziału na mieszkańca, który podawano wcześniej jako zastępczy wskaźnik potrzeb i skutków. Wyliczana w oparciu o ten wskaźnik wysokość środków na mieszkańca dla wszystkich potencjalnych krajów kandydackich na Bałkanach Zachodnich powinna w okresie obowiązywania aktualnych ram finansowych przewyższyć średni przydział na mieszkańca z lat 2004 2006 wynoszący 23 EUR (w cenach z 2004 r.), który kraje te otrzymywały w ramach programu CARDS 3. Globalny podział środków między krajami został zachowany, z wyjątkiem Kosowa 4, które otrzymało nowe środki zwiększające finansowanie w ramach IPA. W 2008 r. władze budżetowe przyznały 60 mln EUR w ramach zakrojonego na szerszą skalę uruchomienia nowych funduszy na wsparcie stabilności i rozwoju Kosowa. Działania te zostały uzupełnione przekazaniem dalszych 60 mln EUR pochodzących z niewykorzystanych środków na pomoc makrofinansową. W 2009 r. przydzielono dodatkowe 40 mln EUR w rezultacie konferencji donatorów pomocy, która odbyła się w lipcu 2008 r. Dla Chorwacji i Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii przyznaje się kwotę ponad 30 EUR na mieszkańca (w cenach z 2004 r.). Ten poziom finansowania został utrzymany dla Chorwacji w całym tym okresie. W związku z oczekiwanym przystąpieniem Chorwacji do Unii w dniu 1 lipca 2013 r., przydział środków IPA dla Chorwacji zostanie w 2013 r. zmniejszony o połowę w stosunku do pierwotnych założeń, oprócz środków przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich, dla których utrzymany zostanie pełny zaplanowany przydział na rok 2013 r. W przypadku Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii wysokość pomocy na mieszkańca stale wzrasta, co odzwierciedla fakt, że, niezależnie od rozmiaru kraju, zapewnienie odpowiedniej zdolności administracyjnej wymaga określonych nakładów minimalnych. W przypadku Czarnogóry poziom finansowania na mieszkańca jest wyższy niż w przypadku innych państw, co stanowi odzwierciedlenie faktu, że niezależnie od rozmiaru kraju zapewnienie odpowiedniej administracji wymaga określonych minimalnych nakładów. W przypadku Turcji, z uwzględnieniem wielkości oraz zdolności absorpcyjnej tego państwa, pomoc przypadająca na mieszkańca będzie stopniowo wzrastać w okresie 2007-2013. Islandia stanowi szczególny przypadek wśród krajów kandydujących ze względu na stopień dostosowania do ustawodawstwa UE osiągnięty dzięki Porozumieniu o Europejskim 3 4 Prekursor IPA w tym regionie -Program pomocy Wspólnoty na rzecz odbudowy, rozwoju i stabilizacji, który realizowano w latach 2000-2006. Użycie tej nazwy nie ma wpływu na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244/1999 oraz opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości na temat ogłoszenia przez Kosowo niepodległości. PL 3 PL

Obszarze Gospodarczym oraz ze względu na poziom rozwoju społecznego. W związku z tym ustalono, że Islandia otrzyma wsparcie ze środków IPA wyłącznie w ramach komponentu I. Będą one zarządzane przez Komisję. Wsparcie przewidziano na trzy lata, począwszy od roku 2011. 2. PODZIAŁ ŚRODKÓW MIĘDZY KOMPONENTY Pomoc w ramach IPA jest przekazywana poprzez następujących pięć komponentów: I ; II ; III Rozwój regionalny; IV Rozwój zasobów ludzkich; oraz V Rozwój obszarów wiejskich. Komponent I pomoc w okresie obejmuje wszystkie działania służące tworzeniu instytucji oraz inwestycje związane z dorobkiem wspólnotowym; pomaga krajom beneficjentom w tworzeniu zdolności administracyjnych i sądowych oraz pozwala na realizację, według ważności, środków współpracy nieobjętych wyraźnie innymi komponentami. Komponent II współpraca transgraniczna wspiera transgraniczne działania w krajach będących beneficjentami oraz między krajami beneficjentami a państwami członkowskimi; obejmuje on również udział beneficjentów pomocy w ramach IPA w transgranicznych programach współpracy Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego z zakresu celu dotyczącego europejskiej współpracy terytorialnej w ramach funduszy strukturalnych oraz w programach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa obejmujących baseny mórz. Komponenty III do IV udostępniane są wyłącznie krajom kandydującym i mają na celu ich przygotowanie do programowania i wdrażania funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz do zarządzania nimi od momentu przystąpienia. Przygotowanie to polega na jak największym zbliżeniu w ramach zasad pomocy zewnętrznej do metod wdrażania tych funduszy. W szczególności komponent III rozwój regionalny w największym stopniu zbliżony jest do Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności. Komponent IV rozwój zasobów ludzkich przygotowuje kraje kandydujące do udziału w Europejskim Funduszu Społecznym w ramach europejskiej strategii zatrudnienia. Komponent V rozwój obszarów wiejskich pomaga krajom kandydującym w przygotowaniu do finansowanych przez UE programów rozwoju obszarów wiejskich realizowanych po przystąpieniu poprzez wdrażanie pomocy przedakcesyjnej za pomocą systemów w jak największym stopniu podobnych do systemów wymaganych po wejściu do UE. Określając podział środków między poszczególne komponenty, uwzględniono odpowiednio wydajność zdecentralizowanych systemów zarządzania, które są niezbędne do wdrożenia komponentów III, IV i V w krajach kandydujących. Wzięto również pod uwagę potrzebę dostosowania finansowania komponentu II, który dotyczy współpracy transgranicznej z państwami członkowskimi, do odpowiadającego mu finansowania z EFRR w ramach pozycji budżetowej 1b. 3. INNE PRZYDZIELONE ŚRODKI Wydatki pomocnicze PL 4 PL

W niniejszych ramach uwzględniono również koszty administracyjne powiązane bezpośrednio z wdrożeniem IPA. Środki na programy przeznaczone dla wielu beneficjentów Programy przeznaczone dla wielu beneficjentów w ramach komponentu I mają na celu uzupełnienie krajowych programów i wzmocnienie wielostronnych stosunków z Bałkanami Zachodnimi i Turcją. Strategia skupia się na obszarach uznanych za najważniejsze dla integracji europejskiej i dla stabilności w regionie oraz na kwestiach, w których wymagana jest współpraca między państwami. W ramach tej puli finansowane są programy mające skutki regionalne lub programy, w których można uzyskać efekt skali lub efekt zakresu, jeżeli zostaną wdrożone horyzontalnie w wielu krajach będących beneficjentami. Programy przeznaczone dla wielu beneficjentów wspierają m.in. Regionalną Szkołę Administracji Publicznej, Środkowoeuropejską umowę o wolnym handlu (CEFTA), Radę Współpracy Regionalnej, walkę z przestępczością zorganizowaną, stypendia programu Erasmus i kształcenie wyższe. Stanowią również podstawę dla instrumentu wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, który łączy w sobie wsparcie z programów dla poszczególnych krajów i programów skierowanych do wielu beneficjentów. Tworzenie instytucji na Bałkanach Zachodnich, w Turcji i na Islandii jest wspierane poprzez instrument TAIEX, w ramach którego przydzielane są środki na kontrole i oceny programów regionalnych i krajowych, jak również na działania informacyjne i komunikacyjne. W dziedzinach, takich jak potrzeby inwestycyjne dla małych i średnich przedsiębiorstw, efektywność energetyczna oraz rozwój infrastruktury, realizowanych w ścisłej współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi, wsparcie będzie nadal w znacznej części udzielane przez przydział środków regionalnych i horyzontalnych. Wsparcie to będzie koordynowane w kontekście nowych ram inwestycyjnych dla Bałkanów Zachodnich, które zostały utworzone pod koniec 2009 r. w celu wzmocnienia koordynacji i współpracy między różnymi darczyńcami i międzynarodowymi instytucjami finansowymi aktywnie zaangażowanymi na Bałkanach Zachodnich. Od 2010 r. część komponentu II, a mianowicie udział krajów w programach transnarodowych Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w zakresie współpracy: Morze Śródziemne i Europa Południowo-Wschodnia będzie także wdrażane w formule pomocy przeznaczonej dla wielu beneficjentów w celu ułatwienia realizacji pomocy. Przedstawienie danych liczbowych Znajdująca się poniżej tabela zawiera dane liczbowe w cenach bieżących oraz w euro. Podano w niej podział środków w rozbiciu na kraje i komponenty, jak również przydział środków na programy dla wielu beneficjentów oraz na wydatki pomocnicze na rok 2013 zgodnie z projektem budżetu na rok 2013. Aby ułatwić porównywanie danych, w tabeli zawarto ostateczne dane z poprzednich lat oraz uaktualnione dane na rok 2012. PL 5 PL

Zmienione Wieloletnie Orientacyjne Ramy Finansowe: Podział środków z budżetu Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej na rok 2013 w rozbiciu na kraje i komponenty Kraj/komponent 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kraje kandydujące CHORWACJA przejściowym oraz rozwój Współpraca transgraniczna 49 611 775 45 374 274 45 601 430 39 483 458 39 959 128 39 969 161 17 437 970 9 688 225 14 725 726 15 898 570 15 601 136 15 869 158 16 442 542 9 749 192 Rozwój regionalny 45 050 000 47 600 000 49 700 000 56 800 000 58 200 000 57 453 890 30 088 235 Rozwój zasobów ludzkich 11 377 000 12 700 000 14 200 000 15 700 000 16 000 000 15 899 000 8 546 000 Rozwój wiejskich obszarów 25 500 000 25 600 000 25 800 000 26 000 000 26 500 000 25 820 793 27 700 000 OGÓŁEM 141 227 000 146 000 000 151 200 000 153 584 594 156 528 286 155 585 386 93 521 397 5 BYŁA JUGOSŁOWIAŃSKA REPUBLIKA MACEDONII 41 641 613 41 122 001 39 310 500 36 917 068 29 403 410 28 659 161 27 058 357 przejściowym oraz rozwój Współpraca transgraniczna 4 158 387 4 077 999 4 371 501 4 467 526 4 524 876 3 583 373 5 093 041 Rozwój regionalny 7 400 000 12 300 000 20 800 000 29 400 000 39 300 000 40 949 983 50 276 471 Rozwój zasobów ludzkich 3 200 000 6 000 000 7 100 000 8 400 000 8 800 000 10 288 000 10 636 000 Rozwój wiejskich obszarów 2 100 000 6 700 000 10 200 000 12 500 000 16 000 000 17 991 604 20 157 737 OGÓŁEM 58 500 000 70 200 000 81 782 001 91 684 594 98 028 286 101 472 121 113 221 606 5 50% początkowego przydziału na komponent I-IV w roku 2013 oraz 100% początkowego przydziału na komponent V. PL 6 PL

Kraj/komponent 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ISLANDIA 12 000 000 11 997 400 5 810 415 OGÓŁEM 12 000 000 11 997 400 5 810 415 CZARNOGÓRA 27 490 504 28 112 552 29 832 179 6 29 838 823 29 843 599 16 346 471 5 073 420 3 909 496 4 487 448 4 667 821 3 682 690 4 310 344 4 588 551 4 668 687 Rozwój regionalny 7 982 738 14 752 941 Rozwój zasobów ludzkich 2 775 000 2 808 000 Rozwój obszarów wiejskich 3 258 308 7 7 285 467 OGÓŁEM 31 400 000 32 600 000 34 500 000 33 521 513 34 153 943 34 951 068 34 588 515 SERBIA 181 496 352 179 441 314 182 551 643 186 206 679 190 556 810 190 600 995 196 683 533 8 203 648 11 458 686 12 248 357 11 751 753 11 322 790 11 497 244 11 630 694 Rozwój regionalny Rozwój zasobów ludzkich Rozwój obszarów wiejskich OGÓŁEM 189 700 000 190 900 000 194 800 000 197 958 432 201 879 600 202 098 239 208 314 227 6 7 Wraz z 1,2 mln EUR dodatkowych środków odzyskanych z poprzednich lat. Rozpoczęto proces przekazywania tych środków z komponentu dotyczącego rozwoju obszarów wiejskich do komponentu dotyczącego pomocy w okresie przejściowym i Rozwoju instytucjonalnego. PL 7 PL

Kraj/komponent 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 TURCJA 256 702 720 256 125 297 239 550 810 217 809 826 231 268 023 227 499 161 238 500 014 2 097 280 2 874 709 3 049 190 3 090 174 5 131 977 2 174 617 2 218 109 Rozwój regionalny 167 500 000 173 800 000 182 700 000 238 100 000 293 400 000 356 066 389 366 882 353 Rozwój zasobów ludzkich 50 200 000 52 900 000 55 600 000 63 400 000 77 600 000 83 188 000 91 167 077 Rozwój obszarów wiejskich 20 700 000 53 000 000 85 500 000 131 300 000 172 500 000 187 387 295 204 184 796 OGÓŁEM 497 200 000 538 700 006 566 400 000 653 700 000 779 900 000 856 315 462 902 952 349 ALBANIA Potencjalne państwa kandydujące 54 318 790 65 237 756 8 71 360 000 84 200 000 9 84 301 650 85 140 996 84 682 966 6 681 210 8 582 244 9 822 921 9 973 173 10 126 636 9 433 169 10 666 232 OGÓŁEM 61 000 000 73 820 000 81 182 921 94 173 173 94 428 286 94 574 165 95 349 198 BOŚNIA I HERCEGOWINA 58 136 394 69 854 783 83 900 000 100 688 099 102 681 861 102 670 996 103 493 402 3 963 606 4 945 217 5 207 746 4 696 495 4 746 425 5 197 353 5 342 041 OGÓŁEM 62 100 000 74 800 000 89 107 746 105 384 594 107 428 286 107 868 349 108 835 443 8 9 Wraz z 3,12 mln EUR dodatkowych środków odzyskanych z poprzednich lat. Wraz z 1,5 mln EUR dodatkowych środków odzyskanych z poprzednich lat. PL 8 PL

Kraj/komponent 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 KOSOWO 68 300 000 184 700 000 106 100 000 66 100 000 66 900 000 67 000 144 68 477 942 0 0 0 1 200 000 1 800 000 1 800 000 2 987 731 OGÓŁEM 68 300 000 184 700 000 106 100 000 67 300 000 68 700 000 68 800 144 71 465 673 PROGRAMY KRAJOWE OGÓŁEM 1 109 427 000 1 311 720 006 1 305 072 668 1 397 306 900 1 553 046 687 1 633 662 334 1 634 058 823 PROGRAMY PRZEZNACZONE DLA WIELU BENEFICJENTÓW 129 571 000 10 137 736 644 11 188 867 536 12 141 706 551 13 187 860 605 14 207 031 122 15 171 226 015 0 0 0 4 921 679 5 293 313 5 672 378 6 059 026 WYDATKI POMOCNICZE 44 793 000 51 950 000 47 648 000 47 393 000 52 183 900 52 747 050 53 302 924 OGÓŁEM 1 263 200 000 1 501 406 650 1 541 588 204 1 591 328 130 1 798 384 505 1 899 112 884 1 864 646 788 Dane w euro ceny bieżące 10 11 12 13 14 15 Wraz z 20,6 mln EUR dodatkowych środków odzyskanych z poprzednich lat. Wraz z 2 mln EUR dodatkowych środków odzyskanych z poprzednich lat. Wraz z 22,8 mln EUR dodatkowych środków odzyskanych z poprzednich lat. Obejmuje to zmniejszenie o 29 mln EUR funduszy na Instrument Bezpieczeństwa Żywnościowego. Kwota ta zostanie zwrócona w 2011 r. (14 mln EUR), 2012 r. (6 mln EUR) i 2013 r. (9 mln EUR). Środki zwrócone w tych latach zostaną przyznane Islandii. Kwota ta obejmuje też 2,7 mln EUR dodatkowych środków odzyskanych z poprzednich lat. Wraz z 1,6 mln EUR dodatkowych środków odzyskanych z poprzednich lat. Wraz z 32,1 mln EUR dodatkowych środków odzyskanych z poprzednich lat. PL 9 PL