Szwecja Jönköping Regiony współpracujące z województwem lubuskim Obwód Homelski (Białoruś) Hainan (Chiny) Ribe Amt (Dania) Departament Lot, Alzacja (Francja) Kiszyniów (Mołdawia) Brandenburgia (Niemcy) Saksonia (Niemcy) Obwód Pskowski (Rosja) Kraj Nitrzański (Słowacja) Jönköping (Szwecja) Abruzja (Włochy) Obwód Iwano-Frankowski (Ukraina) Sumy (Ukraina) 1
Jönköping (Szwecja) Informacje na temat Szwecji Profil Jönköping PołoŜenie Współpraca z województwem lubuskim Galeria Strony internetowe Kontakty 2
Jönköping (Szwecja) Informacje na temat Szwecji HISTORIA Od VI tysiąclecia p.n.e. obszar Szwecji był zamieszkany przez plemiona germańskie. Od II tysiąclecia p.n.e. datuje się przemieszczanie Germanów na południe. W VII-VIII w. plemię Swionów podbiło tereny zajęte przez Gotów i utworzyło państwo, którego stolicą została Upsala. W VIII w. Szwedzi brali udział, wraz ze swymi skandynawskimi sąsiadami, w grabieŝczych wyprawach na zachodzie Europy, a w IX-X w. na wschodnich wybrzeŝach Bałtyku (na obszarach dzisiejszej Finlandii oraz republik bałtyckich) oraz na Rusi. W IX-XI w. nastąpiła chrystianizacja Szwecji. W XIII w. w granicach kraju znalazł się Norrland (obszar dzisiejszej Szwecji na północ od Upsali) i południowo-wschodnia część Finlandii. W 1319 r. Szwecja stała się monarchią elekcyjną. W 1397 r. po podpisaniu unii kalmarskiej kraj zawiązał unię z Danią i Norwegią, w której dominującą siłą była Dania. Szwecja wycofała się z unii trzech państw w 1523 r. w wyniku powstania pod przywództwem Gustawa Wazy. Pod panowaniem dynastii Wazów w XVI i XVII w. kraj stał się jedną z europejskich potęg. Szwecja prowadziła w tym czasie wojny z Polską (m.in. w latach 1600-1611, 1625-1629, 1655-1660), Danią, Rosją oraz państwami niemieckimi. Po niepomyślnej dla Szwecji wojnie północnej (w latach 1700-1721), znaczenie polityczne kraju zmniejszyło się. W tym czasie kraj ten utracił Inflanty, oraz część Pomorza, a w 1809 r. naleŝącą do Szwecji Finlandię zajęły wojska rosyjskie. W latach 1814-1905 Szwecja powiązana była unią z Norwegią. W czasie obu wojen światowych neutralność Szwecji była respektowana przez walczące strony, zaś Szwecja bogaciła się na handlu z państwami zaangaŝowanymi w wojnę. TURYSTYKA Tradycje turystyki w Szwecji sięgają połowy XIX w. Obecnie Szwecja jest kaŝdego roku odwiedzana przez około 2 miliony turystów zagranicznych. Najwięcej turystów przybywa z Norwegii, Niemiec, Finlandii, Danii, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Najczęściej odwiedzanymi ośrodkami miejskimi Szwecji są: Sztokholm, Göteborg, Upsala, Lund, Malmö, Hälsingborg, Kalmar, Karlskrona. Rejonami typowo wypoczynkowymi Szwecji są prowincje Dalarma niedaleko Sztokholmu, Smoaland, wybrzeŝa Skanii oraz wyspy na Bałtyku - Gotlandia i Olandia. DuŜą atrakcją jest podróŝ na odległą północ Szwecji - do kraju zamieszkałego przez Lapończyków. KUCHNIA Kuchnia szwedzka jest jedną z prostych, oferujących niezbyt wyszukane dania kuchni bałtyckich. Tradycyjna kuchnia szwedzka charakteryzowała się tym, Ŝe uŝywało się w niej duŝo cukru - słodziło chleb, śledzie, pasztet, zupy, lecz współcześnie spoŝycie cukru zostało bardzo powaŝnie ograniczone. Z popularnych w Szwecji ryb najchętniej spoŝywa się śledzie (np. marynowane, w sosie winnym, lub jako sałatkę z jabłkami, burakami i cebulą) i makrele (np. w jogurtowym sosie). DuŜym uznaniem cieszą się takŝe owoce morza. Najpopularniejsze szwedzkie zupy to: rybna sztokholmska (na białym winie i z ziemniakami), piwna (z jasnym i ciemnym piwem, Ŝółtkiem i skórką pomarańczy), zupa z Ŝółtej fasoli (z fasolą, słoniną i cebulą). Szwedzi piją chętnie jogurt (fil). 3
Knäckebröd to popularne od stuleci cienkie placki z mąki owsianej. Popularnym serem jest topiony messmör. Na deser tradycyjna kuchnia szwedzka proponuje suflet z jabłek lub agrestu oraz wieniec droŝdŝowy. Alternatywą dla popularnego tam piwa (starköl) jest niskoalkoholowy napój lättöl. Kawa jest mocna i pita zwykle z dodatkiem śmietanki. SpoŜycie mocnych trunków jest przez państwo kontrolowane poprzez liczne ograniczenia w sprzedaŝy. W kraju, w którym ponad 10% mieszkańców to ludność napływowa, liczne są takŝe restauracje i bary kuchni narodowych imigrantów (m.in. włoskiej, hiszpańskiej, greckiej, chińskiej). PODSTAWOWE ZWROTY JĘZYKA SZWEDZKIEGO Dzień dobry God dag. Dobry wieczór God afton./god kväll. (god afton, god kwel) Cześć! Hej! Hej! Hejsan! Dziękuję Tack! (tak) Dziękuję za pomoc Tack för hjälpen. (tak fyr jelpen) Gdzie jest Var ligger? Nazywam się...jag heter (jog heter) Do zobaczenia! Vi ses!, Hej då!( wis es, hej do) Tak Ja Nie Nej 4
Jönköping (Szwecja) Profil Jönköping Państwo Flaga Szwecji Szwecja PROFIL REGIONU Nazwa Jönköping Data podpisania porozumienie o Nie ma podpisanego oficjalnego porozumienia o współpracy Jönköping i Województwa Lubuskiego współpracy Stolica Jönköping (miasto) Powierzchnia 10 475 km² Ludność 327 266 osób Język urzędowy Szwedzki Jednostka monetarna Korona Szwedzka (SEK) Kod telefoniczny +46 Domena internetowa.se Strona internetowa http://www.jonkoping.se 5
Jönköping (Szwecja) PołoŜenie Jönköping to jeden z 21 szwedzkich regionów terytorialnych (szw. län). Graniczy z regionami Halland, Västra Götaland, Östergötland, Kalmar oraz Kronoberg. Jönköping jest symbolem szwedzkiej gospodarności. Swoje siedziby ma tutaj wiekszość firm znajdujących się w Szwecji, ze wzgledu na połoŝenie tego regionu, które umoŝliwia szybkie dotarcie do waŝniejszych ośrodków kraju. Jest symbolem Szwecji- obok tradycyjnych czerwonych domków z białymi rogami, znajdują się tu nowoczesne, małe firmy. Od duŝych miast do malowniczych, małych wiosek. Jönköping jest największym skupiskiem grup wyznaniowych, odrębnych od państwowego kościoła szwedzkiego - głównie zielonoświątkowców. 6
Jönköping (Szwecja) Współpraca z województwem lubuskim Nawiązanie bliŝszych kontaktów ze szwedzkim Związkiem Gmin Jönköping nastąpiło w sierpniu 2000 roku. Wówczas do województwa lubuskiego przybyła delegacja tego regionu pod przewodnictwem Karla Erika Locknera, Dyrektora Generalnego Związku Gmin. Rozmowy prowadzone w Gorzowie Wlkp. i w Zielonej Górze dotyczyły oświaty, ochrony środowiska, gospodarki, wymiany informacji oraz moŝliwości współpracy wielostronnej przy udziale naszych partnerów z Niemiec, Włoch i Danii. W 2001 roku delegacja władz samorządowych województwa lubuskiego dwukrotnie gościła w Szwecji. Druga wizyta połączona była z misją gospodarczą przedsiębiorców lubuskich. Uczestniczyli w niej takŝe przedstawiciele samorządów lokalnych oraz Kostrzyńsko - Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Delegacja województwa wzięła udział w największych w Skandynawii Targach Poddostawców ELMIA SUBCONTRACTOR. Przedsiębiorcy szwedzcy wykazali duŝe zainteresowanie rynkiem polskim. Równolegle intensywnie rozwijała się współpraca oświatowa. Przedstawiciele Jönköping zainteresowani byli rozszerzeniem współpracy ze szkołami województwa lubuskiego, a takŝe organizacją na terenie naszego regionu doskonalenia szwedzkiej kadry kierowniczej szkół i placówek oświatowych, w oparciu o polskie doświadczenia z obszaru uspołeczniania szkoły. Organizowano wizyty grupy dyrektorów lubuskich szwedzkich szkół i przedstawicieli władz Związku Gmin oraz konferencje oświatowe. Przewodniczący Związku Gmin Jonkoping Karl Erik Lockner, wspólnie z reprezentantem przedsiębiorców szwedzkich przybyli na zaproszenie Marszałka Województwa do Zielonej Góry na konferencję Lubuskiej Platformy Partnerstwa Europejskiego. W czasie spotkania podkreślili wolę intensyfikowania współpracy i rozszerzania jej zakresu. W czerwcu 2004 roku wspólnie obchodzono Dni Województwa Lubuskiego oraz Dni Regionu Jönköping. Do Zielonej Góry i Kostrzyna przyjechali szwedzcy politycy, przedsiębiorcy oraz zespoły artystyczne. W ramach międzynarodowego seminarium, w którym uczestniczyli goście z Jönköping, przedstawiciele Zarządu Województwa Lubuskiego, Lubuskiego Kuratorium Oświaty, Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli oraz Kostrzyńsko- Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomiczne, przeanalizowano moŝliwości rozwoju kulturalnej, oświatowej i gospodarczej współpracy naszych regionów. 7
Jönköping (Szwecja) Galeria Jönköping miasto Jönköping miasto w regionie Jönköping 8
Länsstyrelsen i Jönköping Fabryka AB w Jönköping Most Ratusz-Jönköping 9
Starówka, Jönköping Ruiny Visingsborg, brama wjazdowa Wzmocnienia przeciwpowodziowe Widok na park miejski w Jönköping WieŜa 10
Pocztówka starego miasta Jönköping Kapliczka 11
Jönköping (Szwecja) Strony internetowe Portal informacyjny: http://www.szwecja.pl Informacja turystyczna: http://www.szwecja.pl/informacja_turystyczna/ Strona internetowa Jönköping: http://www.jonkoping.se Strona internetowa miasta Jönköping: http://www.jonkoping.net/ Ambasada Królestwa Szwecji w Polsce: http://www.swedish-embassy.pl Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Szwecji: http://polemb.se Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Sztokholmie: http://www.polskageneralkonsulatet.se Uniwersytet w Jönköping: www.hj.se 12
Jönköping (Szwecja) Kontakty Osoba do kontaktu: Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Wydział Współpracy Zagranicznej Inspektor Małgorzata Malinowska email: m.hajduk@lubuskie.pl tel. tel. 0.68 / 456 53 27 Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Rozwoju Regionalnego Dyrektor Wojciech Włodarski sekretariat: tel. 0.68 / 456 52 89 fax 0.68 / 327 14 29 email: w.wlodarski@lubuskie.pl Biuro Informacyjne Województwa Lubuskiego w Brukseli Avenue Palmerston 3 B-1000 Brussels Tel./Fax: +32 2 234 68 56 GSM: +32 485 750 004 e-mail: bruksela@lubuski.pl Ambasada Królestwa Szwecji w Polsce ul. Bagatela 3, 00 585 Warszawa Telefon: +48 22 640 89 00 Fax: +48 22 640 89 83 Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Szwecji Karlavägen 35, 114 32 Stockholm Telefon: +46-(0)8-50 57 50 00 Fax: +46-(0)8-50 57 50 86 13