Dr hab. in. Lidia Gawlik Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Szanse i zagrożenia dla górnictwa węgla kamiennego w Polsce II Ogólnopolska Konferencja Naukowa BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE filary i perspektywy rozwoju Rzeszów, 25 kwietnia 2017 r. 1
Mocne strony Duża baza zasobowa Znaczący potencjał technologiczny w pełnym cyklu od wydobycia do produktu finalnego Doświadczenie i kwalifikacje pracowników Sieć autoryzowanych sprzedawców i dobre rozeznanie rynku Determinacja strony społecznej i związków zawodowych do rozwiązywania problemów Możliwość integracji technicznej pojedynczych kopalń Jeden większościowy właściciel 2
Słabe strony Trudne warunki geologiczne i górnicze Niekorzystne oddziaływanie na środowisko górnictwa i węgla Słabe struktury organizacyjne i nieefektywne systemy organizacji pracy Kończące się koncesje na wydobycie Zbyt niskie inwestycje, w tym odtworzeniowe Niska innowacyjność w zakresie produkcji, przetwarzania i zbytu Niska elastyczność kosztowa Bardzo zła sytuacja ekonomiczno-finansowa 3
Szanse Sprzyjająca polityka rządu Realizacja bezpieczeństwa energetycznego kraju poprzez wykorzystanie rodzimych zasobów Wysoka zależność kraju od paliw węglowych Energetyka węglowa dla potrzeb mocy szczytowej Możliwość dostosowania produktów handlowych do potrzeb rynku Silne zaplecze badawczo-rozwojowe dla sektora Rozwinięta sieć dostawców i usługodawców dla górnictwa 4
Zagrożenia Zależność krajowego rynku od sytuacji na światowych rynkach węgla (nadpodaż, niskie ceny) Konkurencja ze strony importerów węgla, szczególnie z kierunku wschodniego, Rosnąca konkurencyjność ze strony innych nośników energii (ropa, gaz, OZE) Opóźnienia w inwestycjach w sektorze elektroenergetycznym Uciążliwe procedury prawne związane z dostępem do złóż (zabudowa powierzchni, proces koncesyjny) Słaba pozycja negocjacyjna wobec dostawców, przewoźnika węgla i odbiorców w energetyce, Kontynuacja polityki klimatycznej Unii Europejskiej nieprzychylnej dla użytkowania węgla 5
Restrukturyzacja sektora górnictwa Zadania: węgla kamiennego Budowa rentownego, efektywnego i nowoczesnego sektora Stworzenie przewidywalnego otoczenia programowego i prawnego Wykorzystanie kapitału zasobowego, społecznego i gospodarczego Cele: Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju Efektywne wykorzystanie surowców energetycznych Minimalizacja negatywnego wpływu wydobycia i użytkowania węgla na otoczenie 6
Cele szczegółowe Odzyskanie i stabilizacja płynności, rentowności i efektywności ekonomiczno finansowej sektora górnictwa węgla kamiennego, w tym poprzez dostosowanie zdolności produkcyjnych do potrzeb rynku oraz możliwości eksportowych Kontynuacja działań w kierunku integracji pionowej górnictwa i energetyki oraz budowa efektywnego modelu grupy węglowo koksowej Zapewnienie pokrycia krajowych potrzeb na węgiel kamienny, w tym w szczególności do produkcji energii elektrycznej, ciepła oraz koksu Zapewnienie dostępu do nowych złóż węgla oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu inwestycji tam, gdzie zapewnią one najwyższą efektywność ekonomiczną 7
Jak to zrobić Rozwój kompetencji pracowniczych i wiedzy Innowacje w górnictwie węgla kamiennego Dywersyfikacja wykorzystania gospodarczego węgla kamiennego Zmniejszenie oddziaływania sektora górnictwa węgla kamiennego na środowisko Potrzebne jest wyraźne wsparcie rządu Opracowanie Polityki Energetycznej Państwa do 2050 Skierowanie środków inwestycyjnych do górnictwa, energetyki i na badania i rozwój Modyfikacje prawa MONITORING 8
Scenariusze zapotrzebowania na węgiel energetyczny w perspektywie 2030 roku 9
Dziękuję za uwagę lidia.gawlik@min-pan.krakow.pl 10