Atrakcyjność inwestycji górniczych w Polsce - wstępne wyniki badań ankietowych prowadzonych przez ZPPM i IGSMiE PAN

Transkrypt

1 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Atrakcyjność inwestycji górniczych w Polsce - wstępne wyniki badań ankietowych prowadzonych przez ZPPM i IGSMiE PAN dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGH, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Instytut Autostrada Technologii i Innowacji

2 Cele i adresaci Celem ankiety jest określenie poziomu atrakcyjności inwestycji w sektorze wydobywczym oraz zidentyfikowanie najlepszych praktyk technologicznych, prawnych, środowiskowych i społecznych dotyczących pozyskiwania surowców mineralnych w Polsce. Ankieta skierowana jest zarówno do kadry zarządzającej różnych szczebli przedsiębiorstw wydobywczych i poszukiwawczych, jak również do przedstawicieli firm konsultingowych, instytucji finansowych i naukowo badawczych oraz administracji publicznej i organizacji pozarządowych.

3 Budowa ankiety Ankieta jest podzielona na 3 części: Czynniki atrakcyjności inwestycyjnej w obszarze wydobywczym w Polsce, Uwarunkowania wpływające na działanie firm z sektora wydobywczego, Bariery, które mają znaczenie z rezygnacji z inwestycji. Każda z części składa się z parunastu pytań, które są oceniane na podstawie skali od 1-5 określającej trudność/łatwość sektora wydobywczego.

4 Podmioty biorące udział w ankiecie przedsiębiorstwo prowadzące działalność poszukiwawczą lub rozpoznawczą przedsiębiorstwo prowadzące działalność wydobywczą instytucja naukowa / uczelnie wyższa 9% 7% 14% firma doradcza / konsultingowa administracja państwowa administracja samorządowa 2% 9% 4% 25% organizacja pozarządowa inna działalność 30%

5 Czynniki atrakcyjności inwestycyjnej Uregulowania środowiskowe (spójność, procedury, długotrwałość) Stosowanie prawa przez administrację (długotrwałość postępowań Dostęp do złóż i ich ochrona przed zabudową Obowiązujący system prawny (stabilność, przejrzystość, spójność) Oddziaływanie związków zawodowych, organizacji pozarządowych ( w Obszary chronione (wielkość, wpływ na inwestycje, procedury) System podatkowy (przejrzystość, wysokość, przewidywalność) Rozwiązywanie kwestii spornych związanych z gruntami Stosowanie prawa przez sądy (szybkość rozpoznania, jakość orzeczeń) System prawa geologicznego i górniczego Regulacje dotyczące prawa do informacji geologicznej oraz wysokości Warunki socjoekonomiczne, uwarunkowania społeczne, wpływ Wymiana handlowa (ograniczenia walutowe, transfer zysków) Uwarunkowania polityki zatrudnienia (prawo pracy, procedury) Koszty pracy 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 3- neutralny 2-raczej niesprzyjający

6 Czynniki atrakcyjności inwestycyjnej Pracownicy (kompetencje, kwalifikacje, dostępność) Infrastruktura geologiczna (dostęp do informacji, jakość map) Infrastruktura (drogi, linie kolejowe, energetyka) System finansowy banki (kredyty, pożyczki) Dostęp do nowoczesnych technologii i możliwość ich wykorzystania System polityczny (stabilność, przewidywalność) Możliwość wsparcia inwestycji (fundusze strukturalne, NGOŚiGW) Poziom bezpieczeństwa (wojna, terroryzm, przestępczość) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 5 zdecydowanie sprzyjający 4-raczej sprzyjający;

7 Inne czynniki atrakcyjności dobrze rozpoznana w latach ubiegłych baza zasobowa, baza zasobowa niektórych surowców, członkostwo Polski w UE, rozwój gospodarczy Polski na tle innych krajów, położenie geograficzne, infrastruktura transportowa, rynki zbytu, wykwalifikowana kadra, doświadczenie i kompetencje techniczne wynikające z tradycji górniczej. tradycje górnicze, współpraca z sektorem nauki (wyższe uczelnie, instytuty badawcze), duże zasoby węgla brunatnego, energia wytwarzana z węgla brunatnego jest najtańsza.

8 Podatki od miedzi i srebra IATI ekspertyza pt. Ocena ryzyka niezagospodarowania części złóż miedzi ze względu na poziom obciążenia podatkiem od wydobycia niektórych kopalin. Pozostawienie go w obecnej formie może doprowadzić to nieracjonalnego pozostawienia niezagospodarowanych części złóż kopalin (wartych ok. 28 mld. złotych i odpowiadających wielkości 5-letniego wydobycia KGHM). W interesie Skarbu Państwa będącego właścicielem złóż rud miedzi i srebra jest stymulowanie racjonalnego wydobycia (zmniejszenie wydobycia to straty dla beneficjentów opłat eksploatacyjnych i Skarbu Państwa, tzw. ruchoma część opłaty za użytkowanie górnicze, które łącznie mogą wynieść prawie 0,7 mld zł). Szczególnie Minister Środowiska powinien dbać o właściwe gospodarowanie kopalinami strategicznymi. Wprowadzić kryteria zawartości miedzi w rudzie przy których eksploatacja staje się nieopłacalna. Zawieszać pobieranie podatku jeżeli partia złoża jest poniżej w/w wartości. Zmiana wymaga nowelizacji ustawy o podatku od niektórych kopalin.

9 Uwarunkowania Inwestowanie w Polsce obarczone jest dużym ryzykiem związanym z bezpieczeństwem (wojny, ataki terrorystyczne) Interpretacja i stosowanie prawa w Polsce na różnych szczeblach administracji (województwa, powiaty, gminy) System prawny w Polsce jest jasny dla przedsiębiorcy Uregulowania środowiskowe w Polsce nie stanowią przeszkody dla inwestorów System prawny w Polsce jest stabilny Firmy inwestujące w Polsce nie napotykają na przeszkody związane z kwestiami spornymi dotyczącymi nieruchomości Polskie ustawodawstwo dotyczące sektora wydobywczego sprzyja inwestowaniu Polski system podatkowy sprzyja inwestowaniu w sektorze wydobywczym Istniejący system finansowy wspiera przedsiębiorców w realizacji inwestycji górniczych W Polsce występują zjawiska o charakterze korupcyjnym Wymiany handlowe nie są obarczone barierami 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 3- ani się zgadzam, ani się nie zgadzam 2- nie zgadzam się 1- zdecydowanie się nie zgadzam

10 Uwarunkowania Ilość niezbędnego kapitału ludzkiego w Polsce jest wystarczająca Kwalifikacje siły roboczej w Polsce są wysokie W Polsce istnieje wiele obszarów do potencjalnego wydobycia kopalin, które nie są jeszcze eksploatowane Firmy wydobywcze działające na polskim rynku mają dostęp do dobrej infrastruktury geologicznej (jak np. mapy) Dostępna w Polsce infrastruktura (drogi, połączenia komunikacyjne) jest dobra Inwestowanie w Polsce wiąże się z koniecznością rozwiązywania licznych problemów społecznych 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 4-zgadzam się

11 Bariery Konieczność uzyskiwania wielu zezwoleń od różnych organów, dotyczących jednego projektu inwestycyjnego Systemy kontrolne działalności poszukiwawczej i wydobywczej są za bardzo rozbudowane i uciążliwe dla inwestora Procedury związane z uzyskiwaniem decyzji administracyjnych wymaganych w procesie inwestycyjnym biurokracja, długie terminy Brak efektywnego sytemu zachęt dla inwestorów ze strony władz samorządowych Brak lub niedobór działań wspierających rozwój przedsiębiorczości (np. nieodpłatne doradztwo, współfinansowanie zatrudnienia i szkoleń) Brak odpowiednio przygotowanych terenów inwestycyjnych (uregulowany stan prawny, zaopatrzenie w niezbędną infrastrukturę) Rozpoznanie geologiczne w Polsce nie jest wystarczające do podejmowania decyzji inwestycyjnych Wysoka konkurencja wśród przedsiębiorstw w obrębie danego sektora (ryzyko niepowodzenia) Brak profesjonalnej agencji obsługującej inwestorów w sektorze wydobywczym Brak wykwalifikowanej kadry pracowniczej (potencjalnego personelu) Dostęp do danych archiwalnych i geologicznych jest trudny Brak lub niedobór informacji nt. zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji Zbyt słaba współpraca z jednostkami naukowymi (np. uczelniami wyższymi, instytutami naukowymi) i badawczo-rozwojowymi Zbyt słaba promocja stref i możliwości inwestycyjnych. Brak wystarczających informacji o warunkach inwestowania w Polsce 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 4-duża bariera 3-średnia bariera 2-mała bariera

12 Inne bariery dotyczące inwestowania w górnictwo w Polsce brak kompleksowych strategicznych dokumentów określających działania Państwa w zakresie surowców czy polityki energetycznej, czarny PR, lobby ekologiczne, promowanie zielonej energii bez względu na koszty, ograniczenie emisji CO 2, przez UE, coraz większa konkurencyjność na rynku międzynarodowym, utrudnianie rozpoczęcia i prowadzenia działalności przez władze lokalne (gminy) oraz przez lokalne układy, dyskryminacja podmiotów prywatnych względem uprzywilejowanych podmiotów państwowych, zbyt długo trwające postępowania koncesyjne, w wielu wypadkach zależne od "widzimisię" (indywidualnej interpretacji obowiązujących przepisów), niestabilne prawo.

13 Wnioski Polska jest krajem bezpiecznym, w których nie ma przeszkód do inwestycji, aczkolwiek uregulowania prawne ( procedury, przepisy) są niejasne dla ankietowanych i stanowią dużą barierę rynku wydobywczego, Dużym atutem inwestycyjnym polskiego sektora wydobywczego jest wysoko wykwalifikowana oraz kompetentna kadra pracownicza, W Polsce istnieje dużo obszarów do potencjalnego wydobycia kopalin, które nie są jeszcze zagospodarowane, zniechęcającym aspektem inwestycyjnym jest trudność pozyskania wielu pozwoleń na realizację projektów, Panujące warunki technologiczne oraz rozwojowe są korzystnymi atutami inwestycyjnymi na rynku polskim.

14 Zapraszamy do wypełnienia ankiet! Strona: