UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W LEWINIE BRZESKIM z dnia r.

Projekt z dnia 25 lipca 2018 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W LEWINIE BRZESKIM z dnia... 2018 r. w sprawie aktualizacji i przyjęcia do realizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Lewin Brzeski Na podstawie art.18 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r. poz. 994, zm. 1000, poz. 1349) Rada Miejska w Lewinie Brzeskim uchwala, co następuje: 1. Przyjmuje się do realizacji Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Lewin Brzeski w brzmieniu stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały, będący aktualizacją Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Lewin Brzeski przyjętego Uchwałą Nr XXV/244/2016 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 listopada 2016 roku. 2. Traci moc Uchwała Nr XXV/244/2016 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 listopada 2016 roku. 3. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Lewina Brzeskiego. 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Opracował: Wydz. BI Przedkłada: Burmistrz Lewina Brzeskiego Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 1

Załącznik do uchwały Nr... Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia... 2018r. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Lewin Brzeski Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Lewin Brzeski AKTUALIZACJA 2018 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 1

AKTUALIZACJĘ PLANU OPRACOWAŁ: mgr Bernard Rudkowski Strona 2 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 2

Spis treści 1 STRESZCZENIE... 6 2 OGÓLNA STRATEGIA... 10 2.1 CELE STRATEGICZNE I SZCZEGÓŁOWE... 10 2.1.1 Podstawy prawne i formalne opracowania... 10 2.1.2 Cel strategiczne i szczegółowe... 12 2.1.3 Zakres opracowania... 13 2.1.4 Założenia polityki energetycznej na szczeblu krajowym i międzynarodowym... 14 2.2 STAN OBECNY... 40 2.2.1 Charakterystyka Gminy Lewin Brzeski... 40 2.2.2 Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla do atmosfery na obszarze gminy Lewin Brzeski 55 2.2.3 Identyfikacja obszarów problemowych... 66 2.2.4 Aspekty organizacyjne i finansowe wdrożenia Planu... 67 3 WYNIKI INWENTARYZACJI ZUŻYCIA ENERGII I EMISJI DWUTLENKU WĘGLA. 76 3.1 INFORMACJE WSTĘPNE... 76 Sektory objęte bazową inwentaryzacją emisji... 76 3.1.1 Finalne zużycie energii w roku bazowym w sektorze publicznym... 77 3.1.2 Finalne zużycie energii w roku bazowym w sektorze prywatnym.... 79 3.1.3 Wyniki inwentaryzacji emisji CO2 w sektorze publicznym... 81 3.1.4 Wyniki inwentaryzacji emisji CO2 w sektorze prywatnym... 83 3.2 EMISJA Z SEKTORA PUBLICZNEGO... 85 3.2.1 Emisja z budynków publicznych... 85 3.2.2 Emisja z budynków mieszkalnych... 85 3.2.3 Emisja z oświetlenia ulicznego... 86 3.2.4 Emisja z transportu publicznego... 86 3.3 EMISJA Z SEKTORA PRYWATNEGO... 87 3.3.1 Emisja z budynków usługowych sektora prywatnego... 87 3.3.2 Emisja z budynków mieszkalnych... 87 3.3.3 Emisja z transportu prywatnego i komercyjnego... 89 3.4 EMISJA Z GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ... 89 3.5 PODSUMOWANIE WYNIKÓW INWENTARYZACJI... 90 3.5.1 Końcowe zużycia energii w roku bazowym... 90 3.5.2 Emisja CO2 w gminie Lewin Brzeski w roku bazowym... 91 4 DZIAŁANIA/ZADANIA I ŚRODKI ZAPLANOWANE NA CAŁY OKRES OBJĘTY PLANEM... 92 4.1 DŁUGOTERMINOWA STRATEGIA CELE STRATEGICZNE I SZCZEGÓŁOWE... 92 4.1.1 Cel strategiczny redukcja emisji gazów cieplarnianych... 93 4.1.2 Cel Strategiczny zwiększenie udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych 95 Strona 3 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 3

4.1.3 Cel strategiczny redukcję zużycia energii finalnej, poprzez podniesienie efektywności energetycznej... 97 4.1.4 Cel Strategiczny redukcja zanieczyszczeń do powietrza zgodnie z zapisami POP dla strefy opolskiej.... 100 4.2 ZADANIA ŚREDNIO I KRÓTKOTERMINOWE PLANOWANE DO REALIZACJI DO 2020 ROKU... 100 4.3 LISTA ZADAŃ I HARMONOGRAM WDRAŻANIA ORAZ PODMIOTY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ 101 4.4 SZCZEGÓŁOWY OPIS PROPONOWANYCH DZIAŁAŃ... 106 5 WSKAŹNIKI MONITOROWANIA... 125 6 AKTUALIZACJA PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ... 126 7 OCHRONA PTAKÓW I NIETOPERZY NA ETAPIE PROWADZENIA ROBÓT ZWIĄZANYCH Z TERMOMODERNIZACJĄ BUDYNKÓW.... 126 8 STRATEGICZNA OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO... 128 Spis tabel Tabela 1 Liczba osób zamieszkujących gminę Lewin Brzeski w latach 2010-2014. Źródło GUS. 42 Tabela 2 Liczba urodzeń i zgonów w gminie Lewin Brzeski w latach 2010-2014. Źródło: GUS 42 Tabela 3 Ludność wg ekonomicznych grup wieku w gminie Lewin Brzeski w latach 2010-2014. Źródło: GUS 43 Tabela 4 Podmioty Gospodarki Narodowej w gminie Lewin Brzeski wpisane do rejestru REGON. Źródło: GUS. 44 Tabela 5 Podmioty gospodarcze wg grup rodzajów działalności PKD 2007 w latach 2010-2014. Źródło GUS. 45 Tabela 6 Zasoby mieszkaniowe w gminie Lewin Brzeski. Źródło: GUS 47 Tabela 7 Stan wyposażenia w mieszkań w instalacje techniczno- sanitarne. Źródło: GUS. 48 Tabela 8 Sieć wodociągowa w gminie Lewin Brzeski ( Źródło: GUS) 50 Tabela 9 Wartości opałowe oraz wskaźniki emisji dla poszczególnych nośników energii. Źródło: Poradnik SEAP 56 Tabela 10: Zestawienie budynków użyteczności publicznej, stanowiących własność Gminy Lewin Brzeski 58 Tabela 11 Zużycie paliw przez gminne samochody w roku bazowym i kontrolnym 60 Tabela 12 Kursy i roczne przebiegi w transporcie publicznym, drogowym i szynowym, na obszarze gminy Lewin Brzeski 60 Tabela 13 Finalne zużycie energii w sektorze publicznym w roku bazowym [MWh] 77 Tabela 14 Finalne zużycie energii w sektorze prywatnym w roku bazowym [MWh] 79 Tabela 15 Wyniki inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla [Mg CO2] w gminie Lewin Brzeski w sektorze publicznym w roku bazowym 2014. 81 Tabela 16 Wyniki inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla [Mg CO2] w sektorze prywatnym w gminie Lewin Brzeski w roku bazowym 2014 83 Tabela 17 Zużycie paliw na transport prywatny i komercyjny w roku bazowym 89 Tabela 18 Końcowe zużycia energii w roku bazowym. 90 Tabela 19 Udział poszczególnych nośników w końcowym zużyciu energii 90 Tabela 20 Końcowa emisja CO2 w gminie Lewin Brzeski roku bazowym 91 Tabela 21 Szczegółowe wartości emisji CO2 pochodzącej z poszczególnych nośników energii 92 Tabela 23 Harmonogram rzeczowo-finansowy przewidzianych do realizacji zadań krótkoterminowych i średnioterminowych 102 Strona 4 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 4

Spis rysunków Rysunek 1 Lokalizacja Gminy Lewin Brzeski Źródło: http://www.odnowawsi.eu 41 Rysunek 2 Udział procentowy zużycia energii finalnej w poszczególnych podsektorach 78 Rysunek 3 Udział procentowy poszczególnych nośników energii w roku bazowym 78 Rysunek 4 Udział procentowy zużycia energii finalnej w poszczególnych podsektorach w 2014 roku. 80 Rysunek 5 Udział procentowy poszczególnych nośników energii w roku bazowym 80 Rysunek 6 Udział procentowy poszczególnych podsektorów sektora publicznego w ogólnej emisji dwutlenku węgla w 2014 roku. 82 Rysunek 7 Udział procentowy poszczególnych nośników energii w emisji dwutlenku węgla 2014 roku 82 Rysunek 8 Udział procentowy emisji dwutlenku węgla w sektorze prywatnym w poszczególnych podsektorach w roku bazowym. 84 Rysunek 9 Udział procentowy poszczególnych nośników energii w bazowej emisji dwutlenku węgla w sektorze prywatnym. 84 Strona 5 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 5

1 Streszczenie Sporządzenie i realizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wynika ze zobowiązań określonych w ratyfikowanym przez Polskę Protokole z Kioto oraz w pakiecie klimatyczno-energetycznym, przyjętym przez Komisję Europejską w grudniu 2008 roku. Działania zdefiniowane w ramach Planu obejmują okres do 2020, zgodnie z obowiązującym okresem budżetowym. Celami wyznaczonymi w polityce klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej są: redukcja emisji gazów cieplarnianych o przynajmniej 20 % w stosunku do poziomu z roku 1990 lub innego, możliwego do inwentaryzacji, zwiększenie udziału zużycia energii z odnawialnych źródeł energii do 20% w ogólnym zużyciu energii, redukcję zużycia energii pierwotnej o 20% w stosunku do prognoz na 2020 rok czyli podniesienie efektywności energetycznej. Istotą Planu jest zapewnienie korzyści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, płynących z działań zmniejszających emisje gazów cieplarnianych. Potrzeba opracowania Planu jest zgodna z polityką Polski i wynika z Założeń Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyjętych przez Radę Ministrów 16 sierpnia 2011 roku. Zakres merytoryczny Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Lewin Brzeski na lata 2014-2020 jest zgodny z: wytycznymi wynikającymi z Poradnika SEAP (Sustainable Energy Action Plan) opracowanego w ramach Porozumienia Burmistrzów (Covenant of Mayors Committed to local sustainable 6ygn.6), obowiązującymi przepisami prawa wspólnotowego i krajowego, wytycznymi w zakresie opracowania Planu współfinansowanego przez UE w ramach IX osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku Strona 6 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 6

i efektywność energetyczna, Działanie 9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej plany gospodarki niskoemisyjnej (konkurs nr 2/POIiŚ/9.3/2013). Przedmiotem opracowania (PGN) został objęty cały obszar administracyjny Gminy Lewin Brzeski. Przy opracowywaniu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej uwzględniono działania zaplanowane do realizacji zarówno na szczeblu gminnym (sektor obiektów komunalnych) jak i poza gminnym (mieszkańcy, przedsiębiorcy) mające wpływ na zużycie energii finalnej oraz redukcję CO2. Przy opracowywaniu Planu wzięto pod uwagę potrzebę realizacji działań wpływających na zmianę postaw konsumpcyjnych wśród mieszkańców Gminy dotyczących postaw pro środowiskowych, które przełożą się między innymi na wzrost udziału energii pochodzącej z Odnawialnych Źródeł Energii (instalacje prosumenckie) na terenie jednostki gminnej. Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wykazuje zgodność z dokumentami strategicznymi szczebla europejskiego, krajowego, regionalnego i lokalnego. Podstawowe źródło informacji przy opracowaniu dokumentu stanowiły dane udostępnione przez: Urząd Miejski w Lewinie Brzeskim, TAURON, Polską Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o., Operatora Gazociągów Przesyłowych Gaz System S.A. Oddział w Świerklanach, Urząd Statystyczny w Warszawie. Celem opracowania jest określenie wizji rozwoju Gminy w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Jego kluczowym elementem jest wyznaczenie celów strategicznych i szczegółowych, realizujących określoną wizję Gminy. Realizacja założeń Planu Gospodarki Niskoemisyjnej ma na celu: poprawę jakości powietrza poprzez redukcję emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych związaną ze spalaniem paliw na terenie gminy, zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, Strona 7 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 7

redukcję poziomu zużytej energii finalnej na terenie gminy, redukcja zanieczyszczeń do powietrza zgodnie z zapisami POP dla strefy opolskiej. Mając na uwadze te założenia w przedmiotowym dokumencie został zidentyfikowany cel główny strategiczny oraz szczegółowe. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest dokumentem strategicznym dlatego na etapie jego przygotowania niezwykle istotna jest wzajemna współpraca wszystkich środowisk lokalnych, które wywierają wpływ na gospodarkę niskoemisyjną w Gminie. Zdefiniowani interesariusze Planu to: Właściciele nieruchomości, Samorząd, Producenci energii elektrycznej, Producenci i dostawcy paliw kopalnych, Inwestorzy, osoby planujące budowę domu, Przedsiębiorcy lokalni, Użytkownicy sieci drogowej, Ogół mieszkańców Gminy, Na etapie przygotowania dokumentu autorzy opracowania wystąpili do dystrybutorów zarządzających infrastrukturą sieciową energetyczną na terenie Gminy. Właścicieli nieruchomości oraz mieszkańców Gminy scharakteryzowano (w zakresie stosowanych indywidualnych źródeł ciepła) na podstawie przeprowadzonej ankietyzacji. Wystosowano również ankietę do przedsiębiorców w zakresie planowanych do realizacji inwestycji wpływających na obniżenie zużycia energii. Indywidualnie zwrócono się z ankietą do przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność na terenie Gminy w tym w zakresie transportu samochodowego. Dokonano również ankietyzację przedsiębiorców z obszaru Gminy mającą na celu pozyskanie informacji w zakresie stosowanych w przedsiębiorstwach źródeł ciepła, powierzchni oraz wykorzystania źródeł OZE. Strona 8 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 8

Finalne zużycie energii w sektorze publicznym oraz prywatnym w roku bazowym w gminie Lewin Brzeski, 180.445 MWh. Największe zużycie energii związane było z użytkowaniem budynków oraz z transportem. W roku bazowym całkowita emisja dwutlenku węgla wynosiła 67.516 Mg. Cele strategiczne i szczegółowe to: redukcja emisji gazów cieplarnianych do 2020 r. o 3,21 % (2.167Mg CO2/rok) w stosunku do roku bazowego 2014, redukcja zużycia energii finalnej w poszczególnych sektorach odbiorców energii do 2020 r. o 3,53 % (6.368 MWh) w stosunku do roku bazowego 2014, zwiększenie udziału energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii (OZE) do 2020 r. o 0,52 % do poziomu 10,31% ( 17.947 MWh) w stosunku do roku bazowego 2014. Strona 9 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 9

2 Ogólna strategia 2.1 Cele strategiczne i szczegółowe 2.1.1 Podstawy prawne i formalne opracowania Uchwałą Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim nr XII/118/2015 z dnia 27 października 2015 r. w sprawie wyrażenia woli przystąpienia do opracowania i wdrażania Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Lewin Brzeski rozpoczęto przygotowywania do opracowania dokumentu. Niniejsze opracowanie zostało zrealizowane zgodnie z umową, aktualnie obowiązującymi przepisami oraz ogólnodostępnymi zasadami wiedzy technicznej. W trakcie realizacji PGN przeanalizowano poniżej wymienione dokumenty, których zapisy są spójne z jego postanowieniami. Wszystkie nowo powstające strategiczne dokumenty powinny być spójne z PGN dla Gminy Lewin Brzeski. Władze Gminy powinny zapewnić w odpowiedni sposób spójność wszystkich dokumentów obowiązujących na poziomie lokalnym (np. Planów Zagospodarowania Przestrzennego). W trakcie opracowania PGN przeanalizowano następujące akty prawne: ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 672 z późn. Zm.), ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziału społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2016 r. poz. 353), ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r. poz. 199, z późn. Zm.), ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn.: Dz. U. 2012 poz.1059 z późn. Zm.), ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 290), ustawa z dnia 15 kwietnia 2011r. o efektywności energetycznej (tj. Dz.U. z 2015 r. poz. 2167), Strona 10 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 10

ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (tj. Dz. U. 2014 poz.712), ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 446), ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej (tj. Dz. U. 2010, poz. 489 z późn. Zm.), ustawa z 14 września 2012 r. o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię (tj. Dz. U. 2015 poz. 1069), ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. 2015 poz. 478), ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (tj. Dz.U. 2014 poz. 1200 z późn. Zm.), Obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej (M.P. 2013, poz.15). Niniejszy Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest zgodny z dokumentami strategicznymi dotyczącymi energetyki na szczeblu krajowym, takimi jak: Krajowy Plan Działań Dotyczący Efektywności Energetycznej dla Polski 2014, Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014, Polityka energetyczna Polski do 2030 roku, Projekt Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej z dnia 10.08.2015r., a także dokumentami obowiązującymi na szczeblu regionalnym i lokalnym: Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Opolskiego na lata 2012-2017 dokument przyjęty uchwałą Sejmiku Województwa Opolskiego Nr XX/271/2012 z dnia 28 sierpnia 2012 r., Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2014 2020, Program ochrony środowiska województwa opolskiego na lata 2012 2015 z perspektywą na lata 2016 2019, Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 roku, Programem Ochrony Środowiska dla Gminy Lewin Brzeski na lata 2010-2013 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2014-2017 dokument przyjęty Uchwałą nr XLIX/439/2010 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 28 września 2010 r., Strona 11 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 11

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lewin Brzeski dokument przyjęty dokument przyjęty uchwałą nr XXI/155/2012 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 27 marca 2012 r, Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Niniejszy Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest zgodny z poradnikiem Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP). 2.1.2 Cel strategiczne i szczegółowe Cel Strategiczny: Celem strategicznym PGN jest przejście na gospodarkę niskoemisyjną, poprzez dążenie do utrzymania wzrostu gospodarczego w sposób zapewniający zrównoważony rozwój Gminy Lewin Brzeski. Działania te winny być realizowane z uwzględnieniem aspektów społecznych i gospodarczych i mają bezpośredni wpływ na ograniczenie emisji pyłów i gazów cieplarnianych. Ponadto Gmina w swoich działaniach zarówno organizacyjnych w inwestycyjnych winna kierować się efektywnością wykorzystania energii stosując nowoczesne rozwiązania i technologie uwzględniające dobrze zorganizowaną przestrzeń publiczną. Realizacja tych celów wpisuje się w cele przyjęte na poziomie Unii Europejskiej, w zakresie transformacji gospodarki. Działania te powinny zmierzać do poprawy jakości powietrza. W ujęciu Gminnym (lokalnym) zadaniem Planu jest uporządkowanie i organizacja działań podejmowanych przez gminę, sprzyjających obniżeniu emisji zanieczyszczeń, dokonanie oceny stanu sytuacji w gminie w zakresie emisji gazów cieplarnianych, wskazanie tendencji rozwojowych oraz dobór działań, które mogą zostać podjęte w przyszłości. redukcja emisji gazów cieplarnianych do 2020 r. o 3,21 % (2.167Mg CO2/rok) w stosunku do roku bazowego 2014, redukcja zużycia energii finalnej w poszczególnych sektorach odbiorców energii do 2020 r. o 3,53 % (6.368 MWh) w stosunku do roku bazowego 2014, zwiększenie udziału energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii (OZE) do 2020 r. o 0,52 % do poziomu 10,31% ( 17.947 MWh) w stosunku do roku bazowego 2014. redukcja zanieczyszczeń do powietrza zgodnie z zapisami POP dla strefy opolskiej. Strona 12 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 12

Cele szczegółowe to: Lp Cel redukcji 2020 Jednostka Ilość 1 2 3 Spadek poziomu emisji dwutlenku węgla w Gminie Lewin Brzeski o Spadek poziomu zużycia energii końcowej w stosunku do roku bazowego Zwiększenie udziału energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii (OZE) w stosunku do roku bazowego 2014 o Mg CO 2/rok 2.167 MWh/rok 6.368 MWh 286 2.1.3 Zakres opracowania Celem planu gospodarki niskoemisyjnej jest określenie, na podstawie analizy aktualnego zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych na obszarze całej Gminy Lewin Brzeski, działań zmierzających do redukcji zużycia energii, zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych wraz z określeniem korzyści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych wynikających z realizacji tych działań. Dokument przedstawia wyniki inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń gazów cieplarnianych oraz zawiera analizę działań proponowanych do realizacji. Do celów szczegółowych należą: rozwój planowania energetycznego oraz zarządzania energią na terenie Gminy, optymalizacja działań związanych z produkcją i wykorzystaniem energii na terenie Gminy, zmniejszenie zużycia energii w poszczególnych sektorach odbiorców energii, zmniejszenie emisji zanieczyszczeń powietrza (w tym gazów cieplarnianych) związanej ze zużyciem energii na terenie Gminy, zaangażowanie poszczególnych uczestników lokalnego rynku energii w działania ograniczające emisję gazów cieplarnianych, spełnienie wymagań Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dotyczących formy i zakresu Planu gospodarki niskoemisyjnej. Strona 13 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 13

Niniejszy dokument wskazuje sposób realizacji skutecznego monitorowania efektów podejmowanych działań przedstawiając szereg możliwych do wykorzystania wskaźników oraz propozycję harmonogramu monitoringu. PGN ma charakter dokumentu obowiązującego, określającego cele strategiczne i szczegółowe oraz działania dla ich osiągnięcia w perspektywie krótko-, średnioi długoterminowej wraz ze wskazaniem ich szacunkowych kosztów i przewidywanych źródeł finansowania. W dokumencie zaplanowano również zasady monitorowania i raportowania wyników wdrażanej polityki niskoemisyjnej. Zaplanowane do realizacji działania przyczynią się do poprawy stanu środowiska i jakości życia mieszkańców Gminy. Opracowując PGN uwzględniono związane z tematyką dokumenty strategiczne (na poziomie międzynarodowym, UE, krajowym, regionalnym i lokalnym), polityki, konwencje, przepisy prawne. PGN dla Gminy Lewin Brzeski w został opracowany zgodnie z wytycznymi znajdującymi się w dokumencie Szczegółowe zalecenia dotyczące struktury planu gospodarki niskoemisyjnej opublikowanych przez NFOŚiGW (Załącznik nr 9 do Regulaminu Konkursu nr 2/POIiŚ/9.3/2013 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej plany gospodarki niskoemisyjnej ). Plan zawiera w szczególności: inwentaryzację emisji CO2 na terenie Gminy, określa stan istniejący w zakresie gospodarki energetycznej, wyznacza cel w postaci redukcji emisji możliwej do osiągnięcia w roku 2020, wyznacza poszczególne działania pozwalające na osiągnięcie zakładanego celu oraz ich efektów środowiskowych i społecznych, proponuje system monitoringu efektów wdrażania przedsięwzięć. 2.1.4 Założenia polityki energetycznej na szczeblu krajowym i międzynarodowym Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych jest przedmiotem porozumień międzynarodowych. Ramowa Konwencja Klimatyczna UNFCCC, ratyfikowana przez 192 państwa, stanowi podstawę prac nad światową redukcją emisji gazów cieplarnianych. Pierwsze szczegółowe uzgodnienia są wynikiem trzeciej konferencji stron (COP3) Strona 14 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 14

w 1997r. w Kioto. Na mocy postanowień Protokołu z Kioto kraje, które zdecydowały się na jego ratyfikację, zobowiązują się do redukcji emisji gazów cieplarnianych średnio o 5,2% do 2012r. Ograniczenie wzrostu temperatury o 2-3 C wymaga stabilizacji stężenia gazów cieplarnianych w atmosferze (w przeliczeniu na CO2) na poziomie 450 550 ppm, co powoduje potrzebę znacznie większego ograniczenia emisji. Od 2020r. globalna emisja powinna spadać w tempie 1 5% rocznie, tak aby w 2050r. osiągnąć poziom o 25 70% niższy niż obecnie. Ponieważ sektor energetyczny odpowiada za największą ilość emitowanych przez człowieka do atmosfery gazów cieplarnianych (GHG) w tym obszarze należy intensywnie ograniczać emisję CO2 poprzez: poprawę efektywności energetycznej, zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii oraz czystych technologii energetycznych w bilansie energetycznym, ograniczenie bezpośredniej emisji z sektorów przemysłu emitujących najwięcej CO 2 (w tym energetyki), redukcja zanieczyszczeń do powietrza zgodnie z zapisami POP dla strefy opolskiej. Rozwiązania w zakresie poprawy efektywności energetycznej, czyli ograniczenia zapotrzebowania na energię są często najtańszym sposobem osiągnięcia tego celu. Z końcem 2006 roku Unia Europejska zobowiązała się do ograniczenia zużycia energii o 20% w stosunku do prognozy na rok 2020 poprzez min.: edukację, kampanie informacyjne, wsparcie dla rozwoju efektywnych energetycznie technologii, standaryzację przepisów dotyczących minimalnych wymagań efektywnościowych i etykietowania, Zielone zamówienia publiczne. W 2005 r. elementy polityki w zakresie racjonalizacji zużycia energii opisane w wydanej w 2000r. Zielonej Księdze w kierunku europejskiej strategii na rzecz zabezpieczenia dostaw energii, zostały zebrane w Zielonej Księdze w sprawie racjonalizacji zużycia energii czyli jak uzyskać więcej mniejszym nakładem środków. W dokumencie tym wskazano potencjał ograniczenia zużycia energii do 2020 roku. Wskazano w niej, że korzyści to nie tylko ograniczenie zużycia energii i oszczędności Strona 15 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 15

z tego wynikające, ale również poprawa konkurencyjności, zwiększenie zatrudnienia, a także realizacja strategii lizbońskiej. Polityka klimatyczna Unii Europejskiej skupia się na wdrożeniu tzw. pakietu klimatyczno-energetycznego. Założenia tego pakietu są następujące: UE liderem i wzorem dla reszty świata w sprawie ochrony klimatu Ziemi niedopuszczenia do większego niż 2 0 C wzrostu średniej temperatury Ziemi, Cele pakietu 3 x 20% (redukcja gazów cieplarnianych, wzrost udziału OZE w zużyciu energii finalnej, wzrost efektywności energetycznej) współrealizują politykę energetyczną UE. Cele szczegółowe pakietu klimatycznego: zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych (EGC) o 20% w 2020r. w stosunku do 1990r. przez każdy kraj członkowski, zwiększyć udział energii ze źródeł odnawialnych (OZE) do 20% w 2020r., w tym osiągnąć 10% udziału biopaliw, zwiększyć efektywność energetyczną wykorzystania energii o 20% do roku 2020. 2.1.4.1 Poziom międzynarodowy RIO+20 pn. Przyszłość jaką chcemy mieć Konferencja Narodów Zjednoczonych, która odbyła się w dniach 20-22 czerwca 2012 w Rio de Janeiro w sprawie zrównoważonego rozwoju, przyjęła dokument końcowy pn. Przyszłość jaką chcemy mieć (ang. The future we want). Dokument ten zawiera deklaracje krajów uczestniczących w Konferencji do: kontynuowania procesu realizacji celów zrównoważonego rozwoju, zapoczątkowanych na poprzednich konferencjach, wykorzystania koncepcji zielonej gospodarki jako narzędzia do osiągania zrównoważonego rozwoju, uwzględniając ważność przeciwdziałania zmianom klimatu i adaptacji do tych zmian, opracowania strategii finansowania zrównoważonego rozwoju, ustanowienia struktur służących sprostaniu wyzwaniom zrównoważonej konsumpcji i produkcji, Strona 16 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 16

stosowania zasady równości płci, zaakcentowania potrzeby zaangażowania się społeczeństwa obywatelskiego, włączenia nauki w politykę oraz uwzględniania wagi dobrowolnych zobowiązań w obszarze zrównoważonego rozwoju. Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu W ramach Konwencji, wszystkie jej strony, m.in. Polska i Unia Europejska, zobowiązują się, do ustabilizowania koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze na poziomie, który zapobiegłby niebezpiecznej, antropogenicznej ingerencji w system klimatyczny. Poziom taki powinien być osiągnięty w okresie wystarczającym do naturalnej adaptacji ekosystemów do zmian klimatu. Do Konwencji przyjęty został tzw. Protokół z Kioto, w którym strony Protokołu zobowiązały się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do 2012 r. o wynegocjowane wielkości, nie mniej niż 5% w stosunku do roku bazowego 1990 (UE o 8%, Polska o 6% w stosunku do 1988 r.). Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości (LRTAP) Strony Konwencji postanawiają chronić człowieka i jego środowisko przed zanieczyszczaniem powietrza oraz dążyć do ograniczenia tak dalece, jak to jest możliwe, do stopniowego zmniejszania i zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza, włączając w to transgraniczne zanieczyszczanie powietrza na dalekie odległości. Służyć temu mają ustalone zasady wymiany informacji, konsultacji, prowadzenia badań i monitoringu. Ponadto zobowiązują się rozwijać politykę i strategię, które będą służyć jako środki do zwalczania emisji zanieczyszczeń powietrza, biorąc pod uwagę podjęte już wysiłki w skali krajowej i międzynarodowej. Priorytetami konwencji do 2020 r. są: ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza z punktu widzenia wpływu na zdrowie (szczególnie w zakres pyłów PM2,5), zwiększenie znaczenia monitoringu przy ocenie wywiązywania się państw z przyjętych zobowiązań w zakresie redukcji emisji zanieczyszczeń i poprawy jakości powietrza oraz zwiększenie znaczenia ocen zintegrowanych z punktu widzenia wpływu na ekosystemy. Do konwencji podpisano szereg protokołów: Strona 17 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 17

Protokół w sprawie długofalowego finansowania wspólnego programu monitoringu i oceny przenoszenia zanieczyszczeń powietrza na dalekie odległości w Europie, Protokół dotyczący ograniczenia emisji siarki lub jej przepływów transgranicznych, Protokół dotyczący kontroli emisji tlenków azotu lub ich transgranicznego przemieszczania, Protokół w sprawie dalszego ograniczania emisji siarki, Protokół dotyczący metali ciężkich, Protokół w sprawie przeciwdziałania zakwaszaniu, eutrofizacji i ozonowi przyziemnemu (tzw. Protokół z Göteborga). Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Strategia zatwierdzona została przez Radę Europejską 17 czerwca 2010 r. i obejmuje trzy wzajemnie ze sobą powiązane priorytety: rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji, rozwój zrównoważony: wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej, rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu: wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną. Wśród celów nadrzędnych Strategii jest osiągnięcie celów 20/20/20 (ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20%, a jeżeli warunki na to pozwolą o 30%, uzyskanie 20% udziału odnawialnych źródeł energii, uzyskanie 20% oszczędności energii do 2020 r. w stosunku do 1990 r.). Państwa członkowskie mają w zakresie tego projektu: stopniowo wycofywać dotacje szkodliwe dla środowiska, stosując wyjątki jedynie w przypadku osób w trudnej sytuacji społecznej, stosować instrumenty rynkowe, takie jak zachęty fiskalne i zamówienia publiczne w celu zmiany metod produkcji i konsumpcji, Strona 18 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 18

stworzyć inteligentne, zmodernizowane i w pełni wzajemnie połączone infrastruktury transportowe i energetyczne oraz korzystać w pełni z potencjału technologii ICT, zapewnić skoordynowaną realizację projektów infrastrukturalnych w ramach sieci bazowej UE, które będą miały ogromne znaczenie dla efektywności całego systemu transportowego UE, skierować uwagę na transport w miastach, które są źródłem dużego zagęszczenia ruchu i emisji zanieczyszczeń, wykorzystywać przepisy, normy w zakresie efektywności energetycznej budynków i instrumenty rynkowe, takie jak podatki, dotacje i zamówienia publiczne w celu ograniczenia zużycia energii i zasobów, a także stosować fundusze strukturalne na potrzeby inwestycji w efektywność energetyczną w budynkach użyteczności publicznej i bardziej skuteczny recykling, propagować instrumenty służące oszczędzaniu energii, które mogłyby podnieść efektywność sektorów energochłonnych. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie Europy efektywnie korzystającej z zasobów Rezolucja wzywa do realizacji działań w zakresie efektywności zasobowej Europy, zgodnie z ustaleniami Strategii Europa 2020 oraz jej projektu wiodącego (przedstawionego wyżej), jak również opracowanego na tej podstawie Planu działań na rzecz zasobooszczędnej Europy zawartego w komunikacie Komisji (COM(2011)0571). Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 marca 2012 r. w sprawie planu działania prowadzącego do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r. Rezolucja wzywa do realizacji działań na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określonych w Strategii Europa 2020, jak również w Mapie drogowej do niskoemisyjnej gospodarki do 2050 r. przedstawionej w Komunikacie Komisji Europejskiej zgodnie Strona 19 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 19

z przyjętymi przez Radę Europejską celami redukcji emisji gazów cieplarnianych o 80 do 95% do 2050 r. w stosunku do 1990 r. Strategia UE adaptacji do zmiany klimatu. Strategia określa działania w celu poprawy odporności Europy na zmiany klimatu. Zwiększenie gotowości i zdolności do reagowania na skutki zmian klimatu na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i unijnym, opracowanie spójnego podejścia i poprawa koordynacji działań. VII Ogólny unijny program działań w zakresie środowiska do 2020 r. Dobra jakość życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety. Celami priorytetowymi Programu są: ochrona, zachowanie i poprawa kapitału naturalnego Unii, przekształcenie Unii w zasobooszczędną, zieloną i konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną, ochrona obywateli Unii przed związanymi ze środowiskiem presjami i zagrożeniami dla zdrowia i dobrostanu, maksymalizacja korzyści płynących z prawodawstwa Unii w zakresie środowiska poprzez lepsze wdrażanie tego prawodawstwa, doskonalenie bazy wiedzy i bazy dowodowej unijnej polityki w zakresie środowiska, zabezpieczenie inwestycji na rzecz polityki w zakresie środowiska i klimatu oraz podjęcie kwestii ekologicznych efektów zewnętrznych, lepsze uwzględnianie problematyki środowiska i większa spójność polityk, wspieranie zrównoważonego charakteru miast Unii, zwiększenie efektywności Unii w podejmowaniu międzynarodowych wyzwań związanych ze środowiskiem i klimatem. Strona 20 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 20

Zrównoważona Europa dla lepszego świata: Strategia zrównoważonego rozwoju UE. Strategia ta przyjęta została w 2001 r. i aktualizowana była w 2005 r. Wiele dokumentów strategicznych UE aktualizowało i uściślało jej kierunki działań od czasu jej opracowania, jednak warto przytoczyć jej cele długoterminowe: działania przekrojowe obejmujące wiele polityk, ograniczenie zmian klimatycznych oraz wzrostu zużycia czystej energii, uwzględnianie zagrożeń dla zdrowia publicznego, bardziej odpowiedzialne zarządzanie zasobami przyrodniczymi, usprawnienie systemu transportowego i zagospodarowania przestrzennego. Horyzont 2020 program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji. Nadrzędnym celem programu jest zrównoważony wzrost. Program skupia się na następujących wyzwaniach: zdrowie, zmiany demograficzne i dobrostan, bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważone rolnictwo, badania morskie i gospodarka ekologiczna, bezpieczna, ekologiczna i efektywna energia, inteligentny, ekologiczny i zintegrowany transport, działania w dziedzinie klimatu, efektywna gospodarka zasobami i surowcami, integracyjne, innowacyjne i bezpieczne społeczeństwa. 2.1.4.2 Poziom krajowy Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju, Polska 2030, Trzecia fala nowoczesności Wśród celów Strategia wymienia m.in.: wspieranie prorozwojowej alokacji zasobów w gospodarce, poprawę dostępności i jakości edukacji na wszystkich etapach, podniesienie konkurencyjności nauki, wzrost wydajności i konkurencyjności gospodarki, Strona 21 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 21

zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz ochronę i poprawę stanu środowiska, wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych, zwiększenie dostępności terytorialnej Polski poprzez utworzenie zrównoważonego, spójnego i przyjaznego użytkownikom systemu transportowego i wzrost społecznego kapitału rozwoju. Wśród wskaźników Strategia wymienia m.in.: energochłonność gospodarki, udział energii ze źródeł odnawialnych w finalnym zużyciu energii, emisję CO2, wskaźnik czystości wód, wskaźnik odpadów nierecyklingowanych, indeks liczebności pospolitych ptaków krajobrazu rolniczego (FBI). Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Koncepcja przewiduje efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zróżnicowanych potencjałów rozwojowych dla osiągania ogólnych celów rozwojowych konkurencyjności, zwiększenia zatrudnienia, sprawności funkcjonowania państwa oraz spójności w wymiarze społecznym, gospodarczym i terytorialnym. Wybrane mierniki osiągania celów KPZK 2030 odnoszą się m.in. do jakości środowiska, w tym wód i powietrza oraz odpadów. Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju (ŚSRK) Strategia Rozwoju Kraju. Cele rozwojowe obejmują m.in.: przejście od administracji do zarządzania rozwojem, wzmocnienie stabilności makroekonomicznej, wzrost wydajności gospodarki, zwiększenie innowacyjności gospodarki, bezpieczeństwo energetyczne i środowisko, racjonalne gospodarowanie zasobami, poprawę efektywności energetycznej, Strona 22 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 22

zwiększenie dywersyfikacji dostaw paliw i energii, poprawę stanu środowiska, adaptację do zmian klimatu, zwiększenie efektywności transportu, wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integrację przestrzenną dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych. Wybrane wskaźniki szczegółowe odnoszące się do poszczególnych celów, a w tym do: efektywności energetycznej, udziału energii ze źródeł odnawialnych, emisji gazów cieplarnianych, ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wskaźnika czystości wód (%). Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 Umowa Partnerstwa Umowa Partnerstwa (UP) jest dokumentem określającym strategię interwencji funduszy europejskich w ramach trzech polityk unijnych (spójności, wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki rybołówstwa). Instrumentem jej realizacji są krajowe i regionalne programy operacyjne. Wśród ustalonych celów tematycznych do wsparcia znajdują się m.in. następujące cele tematyczne: (CT4) Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach, (CT5) Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem, (CT6) Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami, (CT7) Promowanie zrównoważonego transportu. Instrumentem realizacyjnym Umowy Partnerstwa są programy operacyjne. Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko, perspektywa do 2020 r. B E i Ś stanowi jedną z dziewięciu podstawowych strategii zintegrowanych łącząc zagadnienia rozwoju energetyki i środowiska. Celem głównym Strategii jest zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo Strona 23 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 23

energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę. Cele szczegółowe zawierają: zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska, zapewnienie gospodarce krajowej bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia w energię, poprawę stanu środowiska. Strategia określa kierunki działań obejmujące poprawę m.in. następujących wskaźników: zużycia wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności, efektywności energetycznej, udziału energii ze źródeł odnawialnych, poprawy jakości wód, odsetka ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków, poziomu recyklingu i ponownego użycia niektórych odpadów, stopnia redukcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska, technologii środowiskowych. Polityka Energetyczna Polski do 2030 r. Ministerstwo Gospodarki, listopad 2009 r. Ponieważ od przyjęcia Polityki w 2009 r. zaszły poważne zmiany w polityce UE oraz w międzyczasie przyjęta została Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko oraz podjęto pracę nad przygotowaniem nowej polityki energetycznej, dokumentu tego nie analizowano. Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Środowiska, Warszawa Celem głównym jest: rozwój gospodarki niskoemisyjnej przy zapewnieniu zrównoważonego rozwoju kraju. Cele szczegółowe dotyczą: rozwoju niskoemisyjnych źródeł energii, poprawy efektywności energetycznej, poprawy efektywności gospodarowania surowcami i materiałami, rozwoju i wykorzystania technologii niskoemisyjnych, zapobiegania powstawaniu oraz poprawy efektywności gospodarowania odpadami, promocji nowych wzorców konsumpcji. Narodowy Program będzie elementem dostosowania gospodarki do wyzwań globalnych i w ramach UE odnośnie przeciwdziałania zmianom klimatu, wykorzystując szanse rozwojowe. Krajowy Plan działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych. Określa ogólny cel krajowy w zakresie udziału energii z OZE w ostatecznym zużyciu energii brutto w 2020 r. na 15%. Przewidywana wielkość produkcji energii z OZE odpowiadająca celowi na 2020 r. 10 380,50 ktoe. Strona 24 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 24

Czwarty Krajowy Plan Działań Dotyczący Efektywności Energetycznej. Określa krajowy cel w zakresie ograniczenie zużycia energii pierwotnej w latach 2010-2020 o 13,6 Mtoe Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030. Celem głównym dokumentu jest: zapewnienie zrównoważonego rozwoju oraz efektywnego funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa w warunkach zmian klimatu. Cele szczegółowe to: zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego i dobrego stanu środowiska, skuteczna adaptacja do zmian klimatu na obszarach wiejskich, rozwój transportu w warunkach zmian klimatu, zapewnienie zrównoważonego rozwoju regionalnego i lokalnego z uwzględnieniem zmian klimatu, stymulowanie innowacji sprzyjających adaptacji do zmian klimatu, kształtowanie postaw społecznych sprzyjających adaptacji do zmian klimatu. Krajowy plan gospodarki odpadami 2022 (załącznik do uchwały nr 88 RM z dnia 01.07.2016 r.). Celem dalekosiężnym jest dojście do systemu gospodarki odpadami zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju, w którym w pełni realizowane są zasady gospodarki odpadami, a w szczególności zasada postępowania z odpadami zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, czyli po pierwsze zapobieganie powstawaniu odpadów, a następnie przygotowanie do ponownego użycia, recykling, inne metody odzysku (czyli wykorzystanie odpadów), unieszkodliwienie, przy czym najmniej pożądanym sposobem ich zagospodarowania jest składowanie. Cele główne to: utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego, zwiększenie udziału odzysku, zmniejszenie ilości odpadów kierowanych na składowiska odpadów, wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów, utworzenie i uruchomienie Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). Plan przewiduje również energetyczne wykorzystanie odpadów. Strona 25 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 25

IV Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Cel główny to realizacja systemów kanalizacji zbiorczej i oczyszczalni ścieków na terenach o skoncentrowanej zabudowie. W Traktacie Akcesyjnym przewidziano niepełne stosowanie przepisów prawnych UE (dyrektywa Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych) w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych do 31.12.2015 r. zgodnie z celami pośrednimi: do 31.12.2005 r. zgodność z dyrektywą powinna być osiągnięta dla 674 aglomeracji, co stanowi 69% całkowitego ładunku ścieków ulegających biodegradacji, do 31.12.2010 r. zgodność z dyrektywą powinna być osiągnięta dla 1069 aglomeracji, co stanowi 86% całkowitego ładunku ścieków ulegających biodegradacji, do 31.12.2013 r. zgodność z dyrektywą powinna być osiągnięta w 1165 aglomeracjach, co stanowi 91% całkowitego ładunku zanieczyszczeń ulegających biodegradacji. Strategia Rozwoju Transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 r.). Cele strategiczne: stworzenie zintegrowanego systemu transportowego i warunków dla sprawnego funkcjonowania rynków transportowych i rozwoju efektywnych systemów przewozowych. Cele szczegółowe: stworzenie nowoczesnej, spójnej infrastruktury transportowej, poprawa sposobu organizacji i zarządzania systemem transportowym, bezpieczeństwo i niezawodność, ograniczenie negatywnego wpływu transportu na środowisko, zbudowanie racjonalnego modelu finansowania inwestycji infrastrukturalnych. Polityka Klimatyczna Polski. Polityka Klimatyczna Polski (przyjęta przez Radę Ministrów w listopadzie 2003 r.) zawierająca strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020. Dokument ten określa między innymi cele i priorytety polityki klimatycznej Polski. Strona 26 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 26

Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej. Strategia rozwoju energetyki odnawialnej (przyjęta przez Sejm 23 sierpnia 2001 roku) zakłada wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowoenergetycznym kraju do 14% w 2020 r., w strukturze zużycia nośników pierwotnych. Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) ułatwi przede wszystkim osiągnięcie założonych w polityce ekologicznej celów w zakresie obniżenia emisji zanieczyszczeń odpowiedzialnych za zmiany klimatyczne oraz zanieczyszczeń powietrza. Krajowa Polityka Miejska Ma na celu wzmocnienie zdolności miast i obszarów zurbanizowanych do kreowania zrównoważonego rozwoju i tworzenia miejsc pracy oraz poprawę jakości życia mieszkańców i będzie podstawowym celem Krajowej Polityki Miejskiej (KPM). Wszystkie miasta mają być dobrym miejscem do życia, z dostępem do wysokiej jakości usług z zakresu ochrony zdrowia, edukacji, transportu, kultury, administracji publicznej, itp. 2.1.4.3 Poziom regionalny i lokalny Poziom regionalny: Celem analizy jest przedstawienie podstawowych dokumentów strategicznych województwa opolskiego oraz ocena zgodności z nimi PGN. Analiza objęła następujące dokumenty: Plan Gospodarki odpadami dla województwa opolskiego na lata 2016-2022 z uwzględnieniem lat 2023-2028 - dokument przyjęty uchwałą Sejmiku Województwa Opolskiego Nr XXVII/306/2017 z dnia 28 marca 2017 r., Programu ochrony środowiska województwa opolskiego na lata 2016-2020, Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 roku, Programu ochrony powietrza dla strefy opolskiej i miasta Opola ze względu na przekroczenie poziomów dopuszczalnych pyłu PM 10 i poziomu docelowego Strona 27 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 27

benzo(a)pirenu oraz poziomów dopuszczalnych pyłu PM 2,5, ozonu i benzenu dla strefy opolskiej, Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla województwa opolskiego. Uchwała Sejmiku Województwa Opolskiego Nr XXXII/367/2017 w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa opolskiego ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Opolskiego Celem Planu jest wprowadzenie nowego, zgodnego z założeniami ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 152 poz. 897 z późn. Zm.) systemu gospodarki odpadami komunalnymi w województwie w tym uporządkowanie działania systemu. Celem nadrzędnym jest stworzenie systemu gospodarki odpadami zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju i opartego na hierarchii sposobów postępowania z odpadami. Plan nakreśla szczegółowe kierunki działań w zakresie: utrzymania poziomu prognozowanych ilości wytwarzanych odpadów, pomimo wzrostu gospodarczego kraju wyrażonego za pomocą PKB, zwiększenia udziału odzysku, w szczególności recyklingu w odniesieniu do szkła, metali, tworzyw sztucznych oraz papieru i tektury, jak również odzysku energii z odpadów zgodnego z wymogami ochrony środowiska, zmniejszenia ilości odpadów kierowanych na składowiska odpadów, wyeliminowania praktyki nielegalnego składowania odpadów, zmniejszenia liczby czynnych składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów komunalnych. Celami szczegółowymi określonymi w Planie są: Objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych, w tym systemem zbierania selektywnego wszystkich mieszkańców najpóźniej do 2015 roku. Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. Strona 28 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 28

Osiągnięcie poziomu recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła Wydzielenie odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych i poddanie procesom odzysku i unieszkodliwiania. Wydzielenie odpadów budowlano-remontowych ze strumienia odpadów komunalnych i poddanie ich procesom odzysku i unieszkodliwiania. Wydzielenie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych i poddanie ich procesom unieszkodliwiania. Zmniejszenie masy składowanych odpadów do max. 60% wytworzonych odpadów do końca roku 2014. Program ochrony środowiska województwa opolskiego Określone działania: ochrona przyrody i krajobrazu, ochrona zasobów wodnych, w tym ochrona przed powodzią, ochrona powierzchni ziemi, wykorzystanie energii odnawialnej, ochrona powietrza i przeciwdziałanie zmianom klimatu. Cele: zaspokojenie uzasadnionych potrzeb ludności przy poszanowaniu zasad zrównoważonego rozwoju, wykreowanie mechanizmów sprzyjających zagospodarowaniu terenów poprzemysłowych zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, wzrost wykorzystania energii odnawialnej w bilansie energetycznym województwa, promocja i popularyzacja zagadnień związanych z wykorzystaniem energii odnawialnej. Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 roku Strategia zakłada, że w 2020 r. województwo opolskie będzie wielokulturowym regionem wykształconych, otwartych i aktywnych mieszkańców, z konkurencyjną i innowacyjną gospodarką oraz z przyjaznym środowiskiem życia. Strategia określa najważniejsze kierunki rozwoju regionu, będące odpowiedzią na zdefiniowane wyzwania rozwojowe. Zwiększenie zatrudnienia i konkurencyjności oraz zapewnienie spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej oparte będzie na rozwoju inteligentnym, zrównoważonym i sprzyjającym włączeniu społecznemu. W ramach Strategii będą realizowane następujące cele: konkurencyjny i stabilny rynek pracy, Strona 29 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 29

aktywna społeczność regionalna, innowacyjna i konkurencyjna gospodarka, dynamiczne przedsiębiorstwa, nowoczesne usługi oraz atrakcyjna oferta turystyczno kulturalna, dobra dostępność rynków pracy, dóbr i usług, wysoka jakość środowiska, konkurencyjna aglomeracja opolska, ośrodki miejskie biegunami wzrostu, wielofunkcyjne obszary wiejskie. W ramach wyzwania 3. Pn. Atrakcyjne obszary do zamieszkania, inwestowania i wypoczynku, zdefiniowano cel strategiczny wysoka jakość środowiska, w którym postawiono następujące cele operacyjne: poprawa stanu środowiska poprzez rozwój infrastruktury technicznej, wspieranie niskoemisyjnej gospodarki, kształtowanie systemu przyrodniczego, ochrona krajobrazu i bioróżnorodności, racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych. Działania, mające służyć realizacji celu operacyjnego 7.2. Wspieranie niskoemisyjnej gospodarki, zostały określone następująco: rozwój niskoemisyjnych źródeł energii, w tym budowa, rozbudowa i modernizacja głównych źródeł wytwarzania energii, wprowadzenie nowoczesnych, innowacyjnych technologii wytwarzania energii, w tym propagowanie kogeneracji wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, rozwój energetyki opartej na OZE, w szczególności energii z biomasy, wiatru, wody, ciepła z ziemi, słońca, poprawa efektywności energetycznej obiektów mieszkalnych, użyteczności publicznej i zakładów przemysłowych, rozwój innowacyjnych technologii niskoemisyjnych, poprawa jakości powietrza wdrażanie programów ochrony powietrza. Uchwała Sejmiku Województwa Opolskiego Nr XXXII/367/2017 w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa opolskiego ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw Strona 30 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 30

Należy wdrożyć w życie realizacja zapisów uchwały w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa opolskiego ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Programu ochrony powietrza dla strefy opolskiej i miasta Opola ze względu na przekroczenie poziomów dopuszczalnych pyłu PM 10 i poziomu docelowego benzo(a)pirenu oraz poziomów dopuszczalnych pyłu PM 2,5, ozonu i benzenu dla strefy opolskiej. Program ochrony powietrza dla stref województwa opolskiego jest dokumentem strategicznym, którego celem jest poprawa jakości życia mieszkańców województwa opolskiego, szczególnie ochrona ich zdrowia i warunków życia z uwzględnieniem ochrony środowiska z jednoczesnym zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. Cel realizowany będzie poprzez wskazanie działań, które mają doprowadzić do osiągnięcia w możliwie krótkim czasie poziomów dopuszczalnych i docelowych substancji w powietrzu. Cel ten jest zbieżny z celem Krajowego Programu Ochrony Powietrza do roku 2020. Program ochrony powietrza (POP) dla strefy opolskiej, w którym stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy pyłu zawieszonego PM10, PM2,5 oraz benzo(a)pirenu w powietrzu, jest dokumentem przygotowanym w celu określenia działań, których realizacja ma doprowadzić do osiągnięcia wymaganej jakości powietrza. Z Programu wynika konieczność redukcji emisji zanieczyszczeń na terenie całego województwa opolskiego. W diagnozie ponownie stwierdzono znaczący udział tła ponadregionalnego, emisji powierzchniowej i liniowej w stężeniach pyłu zawieszonego PM10. Dodatkowym źródłem, ujętym w analizach, jest emisja z rolnictwa oraz emisja niezorganizowana, które mają w obszarze przekroczeń stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10 odpowiednio 4,9 % i 1,3 % udziałów. W stężeniach średniorocznych benzo(a)pirenu dominujący jest udział emisji powierzchniowej. W zakresie podejmowanych działań w Programie ochrony powietrza przedstawiono kierunkowe działania, mające na celu przywrócenie dopuszczalnych i docelowych poziomów przekraczanych substancji: Ograniczenie emisji powierzchniowej: likwidacja bądź modernizacja ogrzewania w indywidualnych kotłach opartych na paliwach stałych i o małej mocy <1MW, Strona 31 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 31

rozbudowa i modernizacja sieci ciepłowniczych i gazowych w celu podłączenia nowych odbiorców oraz likwidacji niskiej emisji, likwidacja ogrzewania węglowego w obiektach użyteczności publicznej, termomodernizacja budynków. Działania kontrolne: monitorowanie placów budowy pod kątem ograniczenia niezorganizowanej emisji pyłu, prowadzenie kontroli w zakresie przestrzegania zakazu spalania pozostałości z ogrodów, prowadzenie kontroli gospodarstw domowych w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów w kotłach, monitorowanie czystości dróg i kół pojazdów opuszczających place budów. Ograniczenie emisji liniowej: rozwój komunikacji publicznej oraz wdrożenie energooszczędnych i niskoemisyjnych rozwiązań z uwzględnieniem wszystkich uczestników ruchu, wprowadzanie inteligentnego systemu transportu drogowego, który umożliwi upłynnienie ruchu, rozbudowa ciągów rowerowych oraz rozwój infrastruktury rowerowej, czyszczenie dróg na mokro. Działania systemowe: uwzględnianie w zamówieniach publicznych problemów ochrony powietrza, poprzez odpowiednie przygotowywanie specyfikacji zamówień publicznych, które uwzględniać będą potrzeby ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem (np. preferowania w nowobudowanych budynkach ogrzewania z sieci cieplnej lub niskoemisyjnych źródeł ciepła lub zakup samochodów spełniających najwyższe normy Euro), uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego wymogów dotyczących zaopatrywania mieszkań w ciepło z nośników niepowodujących nadmiernej emisji zanieczyszczeń z indywidualnych systemów grzewczych oraz projektowanie linii zabudowy uwzględniając zapewnienie przewietrzania miast ze szczególnym uwzględnieniem terenów o gęstej zabudowie oraz zwiększenie powierzchni terenów zielonych (nasadzanie drzew i krzewów na terenach silnie zurbanizowanych), Strona 32 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 32

prowadzenie bazy danych informującej o zagrożeniach krótkoterminowych w zakresie możliwych zanieczyszczeń benzenem - udostępnianie informacji mieszkańcom strefy, prowadzenie działań promocyjnych i edukacyjnych. Ograniczenie emisji z zakładów produkcyjnych: remonty instalacji baterii koksowniczych, poprawiające szczelność podczas produkcji, ograniczenie emisji z procesu koksowania węgla i opalania baterii koksowniczych, modernizacja procesów transportu i rozładunku benzolu, w tym wymiana taboru cystern kolejowych do transportu benzolu, modernizacja systemów kanalizacyjnych i odprowadzania ścieków z zakładów przemysłowych, modernizacja instalacji transportu gazów zwierających benzen, wprowadzanie przez przedsiębiorców nowoczesnych i przyjaznych środowisku technologii, hermetyzacja układów technologicznych, modernizacja instalacji celem spełnienia wymagań BAT oraz standardów emisyjnych. Dodatkowo w ww. Programie ochrony powietrza wskazano również inne działania, których realizacja w sposób pośredni wpływa na redukcję emisji zanieczyszczeń. Do działań tych zaliczono m.in.: edukację ekologiczną społeczeństwa m.in. akcje informacyjne i promocyjne, systemy powiadamiania o jakości powietrza, wykorzystanie planów zagospodarowania przestrzennego w celu ustalania ograniczeń i kierunków wspomagających podejmowanie decyzji oraz realizację działań naprawczych, wykorzystanie planów zagospodarowania przestrzennego w celu ustalania ograniczeń i kierunków wspomagających podejmowanie decyzji oraz realizację działań naprawczych, przeprowadzanie kontroli mieszkańców odnośnie sposobów wykorzystania paliw oraz przestrzegania zakazu spalania odpadów, Strona 33 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 33

kontrole WIOŚ w zakresie dotrzymywania przez podmioty gospodarcze standardów jakości powietrza oraz wymogów wynikających z pozwoleń zintegrowanych i pozwoleń na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, kontrole spalania pozostałości roślinnych na terenie ogródków działkowych, zielone zamówienia publiczne w ramach, których uwzględniane zostaną problemy ochrony powietrza, poprzez przygotowanie specyfikacji istotnych warunków zamówienia, uwzględniających potrzeby ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami. Kierunkowe działania w Programie ochrony powietrza, wpisują się w podejmowane przez Gminę zadania oraz inwestycje wskazane w Planie gospodarki niskoemisyjnej dla Lewina Brzeskiego. Zaplanowane do realizacji zadania przyczyniają się do zmniejszenia zużycia energii, zmniejszenie emisji CO2 oraz zwiększenie udziału energii pochodzącej z OZE w ogólnym bilansie zużycia energii. Gmina realizując planowane zadnia w planie winna w nich uwzględnić następujące działania naprawcze zmierzające do ograniczenie emisji: Kod Działanie naprawcze zadania OpOEP Ograniczenie emisji z instalacji o małej mocy <1 MW, w których następuje spalanie paliw stałych Stan realizacji W trakcie realizacji OpLOW Likwidacja ogrzewania węglowego w budynkach W trakcie realizacji użyteczności publicznej OpTMB Termomodernizacja obiektów budowlanych W trakcie realizacji OpSCiG Rozbudowa i modernizacja sieci ciepłowniczych i gazowych w celu podłączenia nowych odbiorców oraz likwidacji niskiej emisji OpKON Działania kontrolne pod kątem negatywnego oddziaływania na jakość powietrza OpKOM Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego miejskiego i rozwój alternatywnych niezmotoryzowanych form transportu oraz wdrożenie energooszczędnych i niskoemisyjnych rozwiązań z uwzględnieniem wszystkich uczestników ruchu OpIST Tworzenie systemów zarządzania ruchem ulicznym, w szczególności poprzez szerokie zastosowanie inteligentnych systemów zarządzania i sterowania ruchem (inteligentnych systemów transportowych ITS) W trakcie realizacji W trakcie realizacji Nie rozpoczęto Strona 34 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 34

OpSYS Działania systemowe, ciągłe i wspomagające W trakcie realizacji OpKP Działania informacyjne W trakcie realizacji OpPKT Ograniczenie emisji punktowej W trakcie realizacji Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla województwa opolskiego Kierunki rozwoju transportu publicznego w Województwie Opolskim winny być definiowane przez organizatorów transportu publicznego w oparciu o zasady jego zrównoważonego rozwoju. Zakłada on poszukiwanie optymalnego podziału zadań pomiędzy transport publiczny i indywidualny. Podstawowym zadaniem organizatora transportu na terenie województwa opolskiego jest zwiększenie dostępności komunikacyjnej mieszkańcom województwa oraz poprawę konkurencyjności transportu publicznego. Celem integracji transportu publicznego z indywidualnym jest kształtowanie pożądanego podziału zadań przewozowych. W celu integracji tego transportu pożądanym działaniem byłoby: preferowanie komunikacji publicznej szczególnie ważne w Opolu, budowa parkingów przy stacjach kolejowych, budowa parkingów typu parkuj i jedź w węzłach przesiadkowych oraz centrach komunikacyjnych. Taka sytuacja wynika z następujących uwarunkowań: zapewnienie możliwości przemieszczania wszystkim mieszkańcom, szczególnie tym, którzy nie mogą lub nie chcą korzystać z komunikacji indywidualnej (cel socjalny), umożliwienie w akceptowalnym tempie przemieszczanie się w tych obszarach, w których korzystanie z samochodu jest z różnych względów niewskazane lub nieefektywne (cel funkcjonalny), stworzenie alternatywy dla korzystania z samochodu prywatnego (cel ekologiczny, wynikający ze strategii zrównoważonego rozwoju). Poziom lokalny: Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Lewin Brzeski jest zgodny z obowiązującymi dokumentami szczebla lokalnego: Strona 35 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 35

Program Ochrony Środowiska dla Gminy Lewin Brzeski na lata 2010-2013 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2014-2017 dokument przyjęty Uchwałą nr XLIX/439/2010 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 28 września 2010 r., Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lewin Brzeski dokument przyjęty dokument przyjęty uchwałą nr XXI/155/2012 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 27 marca 2012 r, Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W przytoczonych powyżej dokumentach strategicznych, mimo iż nie traktują bezpośrednio o temacie gospodarki niskoemisyjnej, zadania wyznaczane do realizacji mogą prowadzić, pośrednio lub w sposób bezpośredni do realizacji celów określonych w niniejszym planie. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lewin Brzeski. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lewin Brzeski zawarto działania, które mogą wpłynąć na poprawę jakości powietrza na terenie gminy i są spójne z założeniami Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. Na terenie gminy Lewin Brzeski istnieją dobre warunki do rozwoju sieci dróg w tym rowerowych, dlatego zaleca się modernizację szlaków rowerowych, budowę nowych i modernizacja istniejących dróg gminnych. Do wytwarzania energii w celach grzewczych i technologicznych zaleca się stosowanie paliw charakteryzujących się najniższymi wskaźnikami emisyjnymi: paliwa płynne, gazowe, stałe w postaci biomasy, drewna. Ponadto zaleca się wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii. Utrzymanie dobrej jakości powietrza, a nawet poprawę jego jakości należy uzyskać przez ograniczenie szkodliwych dla środowiska technologii, zmniejszenie oddziaływania obszarow niskiej emisji na środowisko naturalne, likwidację lub modernizację kotłowni tradycyjnych (zmiana nośnika energii z węgla np. na gaz, olej, biomasę, itp.), poprawę nawierzchni dróg, budowę obwodnic, a przede wszystkim poprzez zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych (energię wiatru, promieniowania słonecznego, energia wód płynących, energia geotermalna, biogaz). Strona 36 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 36

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, określające i warunkujące możliwości inwestowania w konkretnych obszarach gminy, opracowywane są według przyjmowanych harmonogramów, opracowywanych na podstawie wniosków wpływających od mieszkańców i innych podmiotów. W gminie Lewin Brzeski aktualnie obowiązują 34 miejscowe plany zagospodarowania są to: 1. Uchwała nr XV/166/2016 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 9 lutego 2016 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Łosiów. 2. Uchwała nr VII/63/2015 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 26 maja 2015 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Lewin Brzeski. 3. Uchwała nr VI/50/2015 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Łosiów dla terenu zlokalizowanego przy ul. Słonecznej. 4. Uchwała nr LI/380/2014 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 24 czerwca 2014 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Skorogoszcz i Chróścina, gmina Lewin Brzeski. 5. Uchwała nr XLIII/321/2013 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 30 grudnia 2013 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla linii 400kV relacji Dobrzeń Pasikurowice/Wrocław. 6. Uchwała nr XXXIX/301/2013 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 24 września 2013 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Lewin Brzeski. 7. Uchwała nr XXXIX/300/2013 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 24 września 2013 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Lewin Brzeski zatwierdzonego uchwałą Nr XXIII/173/2008. 8. Uchwała nr XXX/230/2012 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 28 grudnia 2012 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w Lewinie Brzeskim. 9. Uchwała nr XXVIII/217/2012 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Skorogoszcz i Chróścina. 10. Uchwała nr XXVIII/216/2012 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części miejscowości Oldrzyszowice, Stroszowice, Sarny Małe, Ptakowice. 11. Uchwała nr XXV/190/2012 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 13 sierpnia 2012 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu Strona 37 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 37

zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łosiowie zlokalizowanego przy ulicy Kolejowej 12. Uchwała nr XXII/167/2012 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 24 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części gruntów wsi Kantorowice oraz Nowej Wsi Małej na południe od drogi nr 458 Obórki Lewin Brzeski 13. Uchwała nr XXI/156/2012 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 27 marca 2012 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w Łosiowie zlokalizowanego przy ulicy Cmentarnej 14. Uchwała nr XVIII/143/2011 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 grudnia 2011 r. z dnia w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w mieście Lewin Brzeski zlokalizowaną pomiędzy ulicą Ochronną, a ulicą Nysańską 15. Uchwała nr XII/101/2011 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 27 września 2011 r. w sprawie uchwalenia zmiany zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Lewin Brzeski. 16. Uchwała nr VII/46/2011 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 marca 2011 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego złoża kruszywa naturalnego,,lewin Brzeski Stroszowice w Stroszowicach. 17. Uchwała nr VII/45/2011 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 marca 2011 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części gruntów wsi Kantorowice i Nowej Wsi Małej na południe od drogi Nr 458 Obórki Lewin Brzeski. 18. Uchwała nr V/28/2011 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 31 stycznia 2011 r. w sprawie zmiany uchwały nr XXVIII/225/97 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 24 czerwca 1997 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Lewin Brzeski. 19. Uchwała nr XLIX/437/2010 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 28 września 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w Lewinie Brzeskim ograniczonego od strony wschodniej ulicą Kościuszki, od strony północnej, zachodniej i południowej gruntami rolnymi. 20. Uchwała nr XLVII/422/2010 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 czerwca 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Łosiów położonej za terenami PKP w rejonie ulicy Kolejowej. 21. Uchwała nr XXXIX/339/2009 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 24 listopada 2009 r. w sprawie uchwalenia zmiany w planie zagospodarowania przestrzennego wsi Skorogoszcz i Chróścina. Strona 38 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 38

22. Uchwała nr XXIII/173/2008 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 14 lipca 2008 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Lewin Brzeski 23. Uchwała nr XX/155/2008 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 kwietnia 2008 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego złoża kruszywa naturalnego,,lewin Brzeski Stroszowice w Stroszowicach. 24. Uchwała nr XIII/91/2007 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 października 2007 r. w sprawie uchwalenia zmiany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wsi Łosiów. 25. Uchwała nr X/67/2007 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie uchwalenia zmiany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wsi Kantorowice oraz Nowej Wsi Małej na południe od drogi nr 458 Obórki Lewin Brzeski. 26. Uchwała nr VI/34/2007 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 28 lutego 2007 r. w sprawie uchwalenia zmian w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wsi Chróścina. 27. Uchwała nr VI/33/2007 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 28 lutego 2007 r. w sprawie uchwalenia zmiany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wsi Strzelniki. 28. Uchwała nr VI/32/2007 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 28 lutego 2007 r. w sprawie uchwalenia zmiany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wsi Łosiów. 29. Uchwała nr XXI/197/2004 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 grudnia 2004 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Strzelniki. 30. Uchwała nr XXI/196/2004 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 grudnia 2004 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Skorogoszcz i Chróścina. 31. Uchwała nr XXI/195/2004 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 grudnia 2004 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Łosiów. 32. Uchwała nr XXI/194/2004 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 29 grudnia 2004 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części gruntów wsi Kantorowice oraz Nowej Wsi Małej na południe od drogi nr 458 Obórki Lewin Brzeski. 33. Uchwała nr XX/177/2004 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 3 grudnia 2004 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów zabezpieczenia przeciwpowodziowego. 34. Uchwała nr XIII/113/99 Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim z dnia 28 grudnia 1999 r. w sprawie zmiany w planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego gminy Lewin Brzeski. Strona 39 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 39

Mimo, iż dokumenty nie traktują bezpośrednio o gospodarce niskoemisyjnej zawarte w nich zapisy (np. wymiana kotłów węglowych, czy termomodernizacja), a wynikające z POP wpływają pozytywnie na jakość powietrza na terenie gminy Lewin Brzeski i są spójne z założeniami Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. Plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy Lewin Brzeski aktualizacja. Gmina nie posiada aktualnego Plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy Lewin Brzeski dlatego też, należy w najbliższym czasie opracować aktualizację. Plan zrównoważonej mobilność miejskiej Gmina nie posiada planu zrównoważonej mobilność miejskiej. Tworzenie polityki/planów w zakresie zrównoważonej mobilności miejskiej ma na celu zapewnienia kompleksowych ram dla rozwoju zintegrowanych i zrównoważonych systemów transportu, np. audyt systemów transportu miejskiego w celu oceny efektywności transportu pasażerskiego i towarowego oraz w celu ustalenia niedoborów przepustowości. Dlatego też, należy taki Plan w najbliższym czasie opracować. 2.2 Stan obecny 2.2.1 Charakterystyka Gminy Lewin Brzeski 2.2.1.1 Położenie gminy oraz układ komunikacyjny Gmina Lewin Brzeski geograficznie jest częścią Niziny Śląskiej, leży u ujścia Nysy Kłodzkiej do Odry, w zachodniej części województwa opolskiego przy głównych szlakach komunikacyjnych południowej Polski. Południowym obrzeżem biegnie autostrada A4, łącząca gminę Lewin Brzeski z Dolnym i Górnym Śląskiem oraz Małopolską. Od północy granicę gminy stanowi rzeka Odra, od wschodu graniczy z Borami Niemodlińskimi natomiast oz zachodu z gminą Skarbimierz. Strona 40 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 40

Rysunek 1 Lokalizacja Gminy Lewin Brzeski Źródło: http://www.odnowawsi.eu Gmina Lewin Brzeski ma charakter miejsko-wiejski i zajmuje obszar 15.970 ha. Stolicą gminy jest miasto Lewin Brzeski położone w jej centralnej części, które zajmuje powierzchnie 1.035 ha. Tereny wiejskie w Gminie Lewin Brzeski podzielone są na 20 sołectw: Łosiów, Strzelniki, Różyna, Jasiona, Leśniczówka, Buszyce, Skorogoszcz, Chróścina, Wronów, Mikolin, Golczowice, Borkowice, Błażejowice, Mała Nowa Wieś, Kantorowice, Sarny Małe, Stroszowice, Oldrzyszowice, Przecza i Ptakowice. Największe wsie w gminie to: Łosiów i Skorogoszcz. Przez gminę przebiegają ważne arterie komunikacyjne: wschód zachód: linia kolejowa Katowice Wrocław; autostrada A 4; droga krajowa Nr 94. Ważnym szlakiem komunikacyjnym w Gminie Lewin Brzeski jest droga krajowa Nr 94 przebiegająca przez Strzelniki, Łosiów, Buszyce, Skorogoszcz i Borkowice Droga ta łączy Wrocław z Opolem, a następnie z Górnym Śląskiem. Lewin Brzeski ma dobre połączenie drogowe z leżącą na południu województwa opolskiego Nysą oraz z usytuowanym na północy Kluczborkiem. To drugie połączenie zapewnia jedyna na odcinku Brzeg-Opole przeprawa mostowa przez Odrę w Mikolinie. Strona 41 z 132 Id: 6D7AD227-D1DE-4CB0-BBF8-1EC8AB7C0C99. Projekt Strona 41