ODNOWA MIAST A STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO EUROPEJSKIE MGR INŻ. ARCH. AGNIESZKA LABUS Wydział Architektury, Katedra Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Politechnika Śląska w Gliwicach II KONGRES REWITALIZACJI MIAST 12-14 WRZEŚNIA 2012, KRAKÓW 1
PLAN PREZENTACJI 1. Wprowadzenie do problematyki 2. Pytania badawcze 3. Typologia miast 4. Przykłady (studium przypadku) 5. Podsumowanie i wnioski 2
NOWE DEMOGRAFICZNE WYZWANIA - starzenie się populacji pytania jakie zadają sobie państwa UE i OECD jak będziemy radzić sobie z postępującym procesem starzenia się społeczeństw i jaką bazę należy przygotować przyszłym pokoleniom w kontekście zdrowia, opieki społecznej, ekonomii i planowania przyszłych miast kiedy wzrasta ilość emerytów a maleje ilość osób młodych, pracujących jakie będzie to miało odzwierciedlenie w przestrzeni miejskiej? 3
PROBLEMY JAKIE GENERUJE PRZESTRZEŃ MIEJSKA problemy związane z mobilnością w mieście brak atrakcji w mieście skierowanych głównie do osób starszych problem z dostępnością do podstawowych funkcji w mieście bariery architektoniczno-przestrzenne itd. Istnieje ODNOWY (potrzeba zmian, przystosowania, i ulepszenia) MIAST w odpowiedzi na zaistniałą sytuację demograficzną w miastach europejskich. 4
Odnowa miast będąca narzędziem polityki i planowania przestrzennego jest rozumiana jako ulepszanie i dostosowanie miast do potrzeb wszystkich mieszkańców ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb osób starszych. Celem planowania przestrzennego jest tworzenie miejsc przyjaznych ludziom, w związku z tym nasuwa się pytanie: 1. czy są tworzone miejsca przyjazne i odpowiadające na potrzeby zwiększającej się ilości osób starszych w miastach? 2. jaka jest charakterystyka takich miejsc? 3. jakie zmiany powinny zostać przeprowadzone w strukturze funkcjonalno - przestrzennej miast w odpowiedzi na współczesne wyzwania? 5
TYPOLOGIA MIAST W KONTEKŚCIE ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH dynamiczne stabilne kurczące się Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania The impact of European demographic trends on regional and urban development. Synthesis report. Ministry of Interior, Budapeszt 2010 6
TYPOLOGIA MIAST STARZENIE SIĘ MIESZKAŃCÓW I WPŁYW MIGRACJI KIERUNKI POLITYKI MIEJSKIEJ KONCEPCJE ODNOWY MIEJSKIEJ Dynamiczne spowolniony proces Zmiana sposobu myślenia o mieście? Stabilne stabilny proces Elastyczne podejście do środowiska miejskiego? Kurczące się szybki proces Osiągnięcie nowej równowagi na mniejszą skalę? Pozycja w ybranych obszarów miejskich w zależności od ich sytuacji demograficznej i gospodarczej. Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania The impact of European demographic trends on regional and urban development. Synthesis report. Ministry of Interior, Budapeszt 2010 7
Miasta dynamiczne BARCELONA 30%-osoby starsze 8
Fot. http://pl.urbarama.com/project/central-park-of-nou-barris Fot. http://pl.urbarama.com/project/central-park-of-nou-barris Fot. http://pl.urbarama.com/project/central-park-of-nou-barris 9
MALMO Miasta stabilne MALMO 9,9%-osoby starsze 10
Fot. autor Fot. autor Fot. autor 11
Fot. autor Fot. autor 12
Miasta kurczące się SANGERHAUSEN 26,7%-osoby starsze 13
Fotografie pochodzą z : Broszura informacyjna IBA Saxony-Anhalt, 2010, Sangerhausen. Rating for liveable urban district, Regionalne Ministerstwo Rozwoju i Transportu Saxony- Anhalt, dostepne [w:] http://www.ibastadtumbau.de/index.php?sang erhausen-211 14
PODSUMOWANIE I WNIOSKI Odnowa miast ukierunkowana na potrzeby osób starszych w poszczególnych typach miast europejskich odnosząc się do takich kwestii jak: Przestrzenie publiczne integrujące starsze osoby z młodszymi, Budynki użyteczności publicznej oferujące bogatą ofertę usług dla osób starszych (sport, centrum zdrowia, biblioteka, itp.) - komercyjne usługi i organizację aktywności stymulującej środowisko miejskie dla mieszkańców i przyjezdnych, Dostępność do terenów usługowych, mieszkalnych i rekreacyjnych, a także pomiędzy dzielnicami i centrum miasta, Tereny przestrzeni otwartych pełnią ważną rolę w procesie odnowy miejskiej w kontekście starzenia się populacji (zielone skwery, parki, itp.) Zabudowa wielopokoleniowa, Zabudowa mix use stworzenie bezpiecznego środowiska miejskiego. 15
Koncepcja odnowy miejskiej miasta dynamiczne Szczególny nacisk położony jest na kwestie wielowymiarowej integracji: wszystkie działania powinny być projektowane w formie zintegrowanych pojedynczych strategii (transport, usługi, mieszkalnictwo, itp.) przestrzeń publiczna, obiekty użyteczności publicznej i systemy transportu publicznego muszą ze sobą współpracować, aby promować warunki konieczne do utrzymania nowej jakości życia, przestrzenie publiczne powinny sprzyjać integracji międzypokoleniowej. 16
Koncepcja odnowy miejskiej miasta stabilne Szczególny nacisk położony jest na elastyczne podejście do odnowy miejskiej: elastyczne strategie miejskie mix-miasto planowane była jako mieszanie funkcji, gdzie mieszkania, biura, kawiarnie i rekreacyjne miejsca mogą znajdować się w jednym budynku przestrzeń dla ludzi w różnym wieku, różnorodność w architekturze, odnowa miejska ukierunkowana na wszystkich obywateli włączając ludzi niepełnosprawnych i osoby starsze, zachęcając do spędzania czasu w przestrzeniach publicznych, w których każdy może znaleźć coś dla siebie 17
Koncepcja odnowy miejskiej miasta kurczące się Szczególny nacisk położony na kwestie przedefiniowania środowiska miejskiego: dostosowanie zabudowy mieszkaniowej, usług, infrastruktury ze względu na mniejszą liczbą mieszkańców osiągnięcie nowej równowagi na mniejszą skalę, promowanie integracji międzypokoleniowej udogodnienia w przestrzeni miejskiej dla osób starszych i rodzin z dziećmi międzygeneracyjna zabudowa mieszkaniowa, realizacja koncepcji starzenia się w miejscu (pozostania niezależnym w miejscu zamieszkania do końca dni) 18
TYPOLOGIA MIAST STARZENIE SIĘ MIESZKAŃCÓW I WPŁYW MIGRACJI KIERUNKI POLITYKI MIEJSKIEJ KONCEPCJE ODNOWY MIEJSKIEJ Dynamiczne spowolniony proces Zmiana sposobu myślenia o mieście INTEGRACJI Stabilne stabilny proces Elastyczne podejście do środowiska miejskiego ELASTYCZNA Kurczące się szybki proces Osiągnięcie nowej równowagi na mniejszą skalę PRZEDEFINIOWANIA 19
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ AGNIESZKA LABUS labusagnieszka@gmail.com 20