PROWADZENIE PROCESU KSZTAŁCENIA I WALIDACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ W WARUNKACH WPROWADZENIA KRK dr inż. Tomasz Saryusz-Wolski dr inż. Dorota Piotrowska Eksperci bolońscy POLITECHNIKA ŁÓDZKA SEMINARIUM BOLOŃSKIE dla prorektorów ds. kształcenia Uczelnie wobec zmiany systemu kształcenia Warszawa-Miedzeszyn, 26-27 czerwca 2012 r.
Co już mamy (powinniśmy mieć): Kierunkowe efekty kształcenia; Efekty kształcenia zdefiniowane dla przedmiotów; Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia osiąganych przez studenta; Wdrożony wewnętrzny system zapewnienia jakości kształcenia; Nowe programy studiów (w tym plany studiów); Nowe uchwały i zarządzenia;
Jaka jest nasza perspektywa długoterminowa? System uczenia się w miejsce systemu nauczenia System zorientowany na studenta w miejsce systemu zorientowanego na nauczyciela Uczelnia jako kluczowy aktor w systemie uczenia się przez całe życie
System nauczania system uczenia się W systemie nauczania nauczyciel przekazuje wiedzę a student ją przyswaja W systemie uczenia się student osiąga efekty kształcenia a nauczyciel mu w tym pomaga Granica pomiędzy systemem nauczania a systemem uczenia się nigdy nie jest ostra Zawsze występuje (w obu systemach) nauczanie i uczenie się
System zorientowany na nauczyciela System zorientowany na studenta W systemie zorientowanym na nauczyciela proces dydaktyczny jest konstruowany z punktu widzenia dogodności dla kadry np.: Kadra naucza tego co umie (najchętniej to czym zajmuje się naukowo ) potrzeba obciążenia dydaktycznego kadry Równomierność obciążenia pracą jest rozpatrywana z punktu widzenia kadry a nie studentów Równa liczna godzin dydaktycznych kadry a nie równa liczba godzin pracy studentów (punktów ECTS ) W systemie zorientowanym na studenta proces dydaktyczny jest konstruowany z punktu widzenia efektów kształcenia jakie student ma osiągnąć np.: Zdefiniowane efekty kształcenia oraz metody i kryteria sprawdzania czy student je osiągnął Elastyczne i zróżnicowane formy wspomagania studentów w ich uczeniu się Zapewnienie warunków do uczenia się a nie do nauczania. Granica nigdy nie jest ostra
Uczenie się przez całe życie Włączenie uczelni w system uczenia się przez całe życie to: prowadzenie działalności dydaktycznej również poza programami prowadzącymi do uzyskania kwalifikacji edukacja pozaformalna czyli szkolenia, kursy itd. Uznawanie kompetencji uzyskanych w wyniku nieformalnego uczenia się (samokształcenia i uczenia się mimowolnego) Elastyczne programy studiów pozwalające na gromadzenie punktów ECTS pochodzących z różnych źródeł i uzyskanych w różnym czasie.
Jakie działania należy podjąć w najbliższej przyszłości? Efektywne prowadzenie procesu kształcenia wymaga ciągłego doskonalenia we wszystkich jego obszarach i elementach. Jak identyfikować te obszary?
Dobrze funkcjonujący wewnętrzny system zapewnienia jakości kształcenia wychwytuje obszary wymagające doskonalenia
Elementy wewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia-możliwe obszary doskonalenia Przejrzysta struktura podejmowania decyzji w zarządzaniu jakością; Udział wszystkich aktorów procesu w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących jakości kształcenia; Monitorowanie losów absolwentów w celu oceny efektów kształcenia na rynku pracy; Monitorowanie i okresowe przeglądy programów kształcenia, Zasady oceniania studentów, doktorantów i słuchaczy oraz weryfikacja efektów ich kształcenia; Ocena jakości kadry prowadzącej i wspierającej proces kształcenia, w tym także przez studentów, doktorantów i słuchaczy, oraz realizowanej polityki kadrowej; Ocena infrastruktury dydaktycznej ;
Obszary wymagające szczególnej uwagi: Mierzalność/sprawdzalność zapisanych efektów kierunkowych i przedmiotowych/modułowych Weryfikacja i walidacja efektów kształcenia
1. Mierzalność/sprawdzalność zapisanych efektów kierunkowych i przedmiotowych/modułowych
Co to są efekty kształcenia? Określają, co uczący się powinien wiedzieć, rozumieć i potrafić wykonać po zakończeniu procesu uczenia się - ( w ramach przedmiotu, modułu, programu itp.) Efekty uczenia się zostały ujęte w trzech kategoriach: - Wiedzy- wiedza teoretyczna i faktograficzna - zasób powiązanych ze sobą faktów, zasad, teorii i doświadczeń przyswojonych przez osobę uczącą się. - Umiejętności- Kognitywne i psychomotoryczne zdolność wykorzystania wiedzy oraz wyćwiczonych sprawności do wykonywania zadań oraz rozwiązywania problemów. - Kompetencji społecznych- zdolność do autonomicznego i odpowiedzialnego wykonywania powierzonych zadań; gotowość do uczenia się przez całe życie
Wiedza Umiejętności (Inne) Kompetencje Europejskie Ramy Kwalifikacji poziomy 6 do 8 ERK Poziom 6 Poziom 7 Poziom 8 Zaawansowana wiedza w danej dziedzinie pracy i nauki obejmująca krytyczne rozumienie jej teorii i zasad. Wysoce wyspecjalizowana wiedza, której część stanowi najnowsza wiedza w danej dziedzinie pracy lub nauki, będąca podstawą oryginalnego myślenia lub badań. Krytyczna świadomość zagadnień w zakresie wiedzy w danej dziedzinie oraz na styku różnych dziedzin Wiedza na najbardziej zaawansowanym poziomie w danej dziedzinie pracy lub nauki oraz na styku różnych dziedzin Zaawansowane umiejętności wykazywania się biegłością i innowacyjnością potrzebną do rozwiązywania złożonych i nieprzewidywalnych problemów w specjalistycznej dziedzinie pracy lub nauki. Specjalistyczne umiejętności rozwiązywania problemów potrzebne do badań lub działalności innowacyjnej w celu tworzenia nowej wiedzy i procedur oraz integrowania wiedzy z różnych dziedzin Najbardziej zaawansowane i wyspecjalizowane umiejętności i techniki w tym synteza i ocena, potrzebne do rozwiązywania krytycznych problemów badaniach lub działalności innowacyjnej oraz do poszerzania i ponownego określania istniejącej wiedzy lub praktyki zawodowej Zarządzanie złożonymi technicznymi lub zawodowymi działaniami lub projektami, ponoszenie odpowiedzialności za podejmowane decyzje w nieprzewidywalnych kontekstach związanych z pracą lub nauką, ponoszenie odpowiedzialności za zarządzanie rozwojem zawodowym jednostek i grup. Zarządzanie i przekształcanie kontekstów związanych z pracą lub nauką, które są złożone, nieprzewidywalne i wymagają nowych podejść strategicznych. Ponoszenie odpowiedzialności za przyczynianie się do rozwoju wiedzy i praktyki zawodowej lub za dokonywanie przeglądów strategicznych wyników zespołów. Wykazywanie się znaczącym autorytetem, innowacyjnością, autonomią, etyką naukową i zawodową oraz trwałym zaangażowaniem w rozwój nowych idei i procesów w najważniejszych kontekstach pracy zawodowej lub nauki, w tym badań.
Wiedza Umiejętności (Inne) Kompetencje Europejskie Ramy Kwalifikacji poziomy 6 do 8 ERK Poziom 6 Poziom 7 Poziom 8 Zaawansowana wiedza w danej dziedzinie pracy i nauki obejmująca krytyczne rozumienie jej teorii i zasad. WIEDZA się efekt przyswajania informacji poprzez uczenie Wysoce wyspecjalizowana wiedza, której część stanowi najnowsza wiedza w danej dziedzinie pracy W kontekście lub nauki, będąca europejskich podstawą oryginalnego myślenia lub badań. Krytyczna świadomość zagadnień w zakresie wiedzy w danej dziedzinie oraz faktograficzną na styku różnych dziedzin Wiedza na najbardziej zaawansowanym poziomie w danej dziedzinie pracy lub nauki oraz na styku różnych dziedzin ram kwalifikacji wiedzę opisuje się jako teoretyczną lub Zaawansowane umiejętności wykazywania się biegłością i innowacyjnością potrzebną do rozwiązywania złożonych i nieprzewidywalnych problemów w specjalistycznej dziedzinie pracy lub nauki. Zarządzanie złożonymi technicznymi lub zawodowymi działaniami lub projektami, ponoszenie odpowiedzialności za podejmowane decyzje w nieprzewidywalnych kontekstach związanych z pracą lub nauką, ponoszenie odpowiedzialności za zarządzanie rozwojem zawodowym jednostek i grup. UMIEJĘTNOŚCI zdolność do stosowania wiedzy i korzystania z know-how w celu wykonywania zadań i Specjalistyczne umiejętności rozwiązywania problemów potrzebne do badań lub działalności innowacyjnej w celu tworzenia nowej wiedzy i procedur rozwiązywania oraz integrowania problemów. wiedzy z różnych dziedzin Zarządzanie i przekształcanie kontekstów związanych z pracą lub nauką, które są złożone, nieprzewidywalne (INNE) KOMPETENCJE i wymagają nowych podejść strategicznych. Ponoszenie odpowiedzialności za przyczynianie się do rozwoju wiedzy i praktyki zawodowej lub za dokonywanie przeglądów strategicznych wyników zespołów. Najbardziej zaawansowane i wyspecjalizowane umiejętności i techniki w tym synteza i ocena, potrzebne do rozwiązywania krytycznych problemów badaniach lub działalności innowacyjnej oraz do poszerzania i ponownego określania istniejącej wiedzy lub praktyki zawodowej umiejętności określa się jako kognitywne (obejmujące myślenie logiczne, intuicyjne i kreatywne) oraz praktyczne (obejmujące sprawność i korzystanie z metod, materiałów, narzędzi i instrumentów) udowodniona zdolność stosowania wiedzy, umiejętności i zdolności osobistych kompetencje określane są w kategoriach odpowiedzialności i autonomii Wykazywanie się znaczącym autorytetem, innowacyjnością, autonomią, etyką naukową i zawodową oraz trwałym zaangażowaniem w rozwój nowych idei i procesów w najważniejszych kontekstach pracy zawodowej lub nauki, w tym badań.
Dlaczego zdefiniowanie założonych efektów kształcenia jest konieczne? Uczyłem mojego psa gwizdać Nie widzę, żeby umiał gwizdać Powiedziałem, że go uczyłem gwizdać a nie, że on umie gwizdać
Jak prawidłowo zdefiniować efekty kształcenia? Taksonomia B. Blooma Taksonomia Marzano's Taksonomia Dave a Taksonomia celów nauczania wg B. Niemierki. Jedna z konkluzji z konferencji Walidacja akademicka w kontekście Europejskich Ram Kwalifikacji Warszawa, 8 10 listopada 2011 r. Taksonomia Blooma jest dziś szeroko używana. i w chwili obecnej nie ma lepszego narzędzia..
Educational objectives a efekty kształcenia Educational objectives to cele wynikowe kształcenia Cele wynikowe kształcenia to efekty kształcenia
Educational objectives a efekty kształcenia Educational objectives to cele wynikowe kształcenia Cele wynikowe kształcenia to efekty kształcenia
Bloom s Taxonomy of Educational Objectives KOMPETENCJE Domena Kognitywna -dotycząca wiedzy Domena Afektywna -uczucia i postawy Domena Psychomotoryczna -dotycząca umiejętności
Poziom zaawansowania DOMENA KOGNITYWNA (dotycząca wiedzy- zmodyfikowana przez L. ANDERSONA) TWORZENIE OCENIANIE ANALIZOWANIE STOSOWANIE ROZUMIENIE ZAPAMIĘTYWANIE
Poziom operowania wiedzą Trzeci wymiar piramidy domeny kognitywnej taksonomii Blooma-Andersona Tworzenie złożonych produktów lub form Tworzenie wiedzy Tworzenie prostych produktów lub form tworzenie ocenianie 6 7 8 analizowanie stosowanie pojmowanie zapamiętywanie I II III
Efekty kształcenia- koncepcja SMART KAŻDY EFEKT KSZTAŁCENIA MUSI MIEĆ WSZYSTKIE PONIŻSZE CECHY: S specific szczegółowy, konkretny efekty kształcenia powinny być szczegółowo opisane, dotyczyć konkretnych oczekiwań co do tego jaką wiedzę i umiejętności student powinien osiągnąć po zakończeniu kursu. M measurable mierzalny Do każdego zdefiniowanego efektu kształcenia muszą pojawić się jasne kryteria jego oceny czy i jakim stopniu został osiągnięty. A acceptable/accurate akceptowalny/trafny Każdy efekt powinien być przedyskutowany i skonsultowany z wytycznymi zewnętrznymi dla przedmiotu R realistic realistyczny możliwy do osiągnięcia poprzez realizację przedmiotu ( zdefiniowane efekty kształcenia nie mogą się odnosić do działań ( treści, form dydaktycznych), których dany przedmiot nie obejmuje. T time-scaled Efekty kształcenia dla danego przedmiotu powinny być osiągalne w zdefiniowanym przez program czasie.
Zapis efektów kształcenia za pomocą czasowników opisujących działanie action verbs Efekty kształcenia dla przedmiotu, modułu powinny być zapisane za pomocą czasowników opisujących działanie action verbs Zapis efektów za pomocą action verbs umożliwia spełnienie wymagania SMART mogą być szczegółowe i konkretne Powoduje że są one mierzalne sprawdzalne W literaturze istnieje wiele przykładów czasowników opisujących działanie action verbs
Zwroty czasownikowe action verbs użyteczne w definiowaniu efektów kształcenia ( wg zaktualizowanej taksonomii Bloom a) Definicja WIEDZA 1. ZAPAMIĘTYWANIE umiejętność przywoływania informacji 2. ROZUMIENIE umiejętność interpretowania idei i koncepcji 3. STOSOWANIE umiejętność wykorzystania nabytych informacji w nowy sposób 4. ANALIZOWANIE umiejętność rozróżniania poszczególnych składowych informacji Zwroty czasownikowe dla danego poziomu Definiować, duplikować, listować, powtarzać, przywoływać, wymieniać, kopiować, odtwarzać, reprodukować klasyfikować,opisywać, dyskutować, wyjaśniać, zlokalizować, wybierać, raportować, rozpoznawać, tłumaczyć, parafrazować wybierać, demonstrować, przedstawiać, stosować, interpretować, operować, planować, schemtayzować, organizować,produkować, rozwiązywać, używać, zapisywać. oceniać, oszacować, analizować, krytykować, ułożyć, testować, rozpoznać, rozdzielać, podkreślać, oddzielać, egzaminować, kwestionować, testować Zwroty czasownikowe- wersja angielska Define, duplicate, list, memorize, recall, repeat, reproduce, state Classify, describe, discuss, explain, identify, locate, recognize, report, select, translate, paraphrase Choose, demonstrate, dramatize, employ, illustrate, interpret, operate, schedule, sketch, solve, use, write Appraise, compare, contrast, criticize, differentiate, discriminate, distinguish, examine, experiment, question, test
2. Weryfikacja i walidacja efektów kształcenia
Kwalifikacja - definicja * Qualification means a formal outcome of an assessment and validation process which is obtained when a competent body determines that an individual has achieved learning outcomes to given standards; kwalifikacja oznacza formalny wynik procesu oceny i walidacji uzyskany w sytuacji, w której właściwy organ stwierdza, że dana osoba osiągnęła efekty uczenia się zgodne z określonymi standardami *THE EUROPEAN QUALIFICATIONS FRAMEWORK FOR LIFELONG LEARNING (EQF)
assessment rzeczownik ocena wymiar wycena szacunek opodatkowanie oszacować szacowanie weryfikacja wyliczenie kwota należności ocenianie naliczanie
Assessment to??? OCENIANIE/WYSTAWIANIE OCEN czy też może raczej WERYFIKACJA/SPRAWDZENIE CZY
Weryfikacja: sprawdzenie prawdziwości, przydatności lub prawidłowości czegoś Walidacja: ogół czynności mających na celu zbadanie odpowiedniości, trafności lub dokładności czegoś
Weryfikacja potwierdzenie, przez przedstawienie dowodu obiektywnego, że zostały spełnione wyspecyfikowane wymagania. Walidacja potwierdzenie, poprzez przedstawienie dowodu obiektywnego, że zostały spełnione wymagania dotyczące konkretnego, zamierzonego użycia lub zastosowania.
5. 1. Program studiów dla kierunku studiów, poziomu i profilu kształcenia określa: 1) formę studiów (stacjonarne lub niestacjonarne); 2) liczbę semestrów i liczbę punktów ECTS konieczną dla uzyskania kwalifikacji odpowiadających poziomowi studiów; 3) moduły kształcenia zajęcia lub grupy zajęć wraz z przypisaniem do każdego modułu zakładanych efektów kształcenia oraz liczby punktów ECTS; 4) sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia osiąganych przez studenta;
2. Ocena programowa obejmuje ocenę: a) związku kierunku studiów ze strategią rozwoju uczelni, w tym jej misją, b) opracowanych przez jednostkę zakładanych efektów kształcenia w odniesieniu do efektów kształcenia opisanych w Krajowych Ramach Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, c) programu studiów, w tym realizacji zakładanych efektów kształcenia oraz sposobów weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia,
Pierwsze pytania jakie powinien sobie zadać nauczyciel opracowujący swój przedmiot/moduł 1. Jakie efekty kształcenia osiągnie student? 2. Jak student zademonstruje osiągnięcie określonych efektów? 3. Jak sprawdzę czy student osiągnął założone efekty kształcenia i w jakim stopniu? Związek Lo-La Learning outcomes Learning assessment
Oczekiwane myślenie nauczyciela o przedmiocie (w kategoriach efektów uczenia się) Jakie chcę mieć, mam mieć! rezultaty mojej pracy ze studentami efekty kształcenia studentów? Jak sprawdzę czy student osiągnął efekty uczenia się?
Oczekiwane myślenie nauczyciela o przedmiocie (w kategoriach efektów uczenia się) Jakie chcę mieć, mam mieć! rezultaty mojej pracy ze studentami efekty kształcenia studentów? Jak sprawdzę czy student osiągnął efekty uczenia się? Jakich treści programowych użyję, aby studenci osiągnęli efekty uczenia się? Ile pracy musi włożyć student aby osiągnąć efekty uczenia się? - ECTS W jaki sposób będę pomagał studentom osiągnąć założone efekty uczenia się?
2 perspektywy patrzenia na przedmiot Cele kształcenia Założone Efekty kształcenia Metody kształcenia Metody weryfikacji Metody weryfikacji Metody uczenia się Efekty kształcenia
Główną siłą napędową osiągania przez studenta efektów uczenia się jest przygotowywanie się do egzaminów i innych form weryfikacji efektów kształcenia Dzięki jasnemu pokazaniu wymagań sprawdzających student ma jasność jakich efektów uczenia się od niego oczekujemy Egzamin nie może polegać na zaskakiwaniu studenta Nie należy również egzaminować z wiedzy zapamiętanej, ale z wiedzy stosowanej- umiejętności twórczych
Efekty kształcenia dla programu kształcenia Określenie kryteria oceny/weryfikacji efektów kształcenia Efekty kształcenia dla przedmiotu Określenie akceptowalnego poziomu lub poszczególnych poziomów oceny stopnia osiągnięcia każdego efektu kształcenia Określenie metod weryfikacji Określenie metod i treści kształcenia
Metody weryfikacji czyli sprawdzania czy student osiągnął efekt kształcenia EFEKT KSZTAŁCENIA EFEKT 1 TEST x EGZAMIN USTNY SPRAWOZDANIE Z LABORATORIUM EFEKT 2 x x EFEKT 3 PROJEKT x PREZENTACJA
Efekty kształcenia i kryteria weryfikacji EFEKT KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Student potrafi pracować w grupie KRYTERIUM WERYFIKACJI Dzieli się równo pracą Wypełnia obowiązki w ramach przydzielonej roli w grupie Słucha innych
Student potrafi pracować w grupie KRYTERIA/ POZIOM OSIĄGNIĘCIA Niesatysfakcjonujący (2) Satysfakcjonujący (3) Bardzo dobry (5) Dzieli się równo pracą Bazuje na pracy innych Wykonuje całość powierzonej mu pracy Wykonuje wszystkie obowiązki oraz pomaga innym Wykonuje swoje obowiązki w ramach grupy Bazuje na pracy innych musi być często upominany Wykonuje prawie wszystkie zadania związane z powierzoną rolą lecz czasami musi być upomniany Odgrywa wszystkie powierzone role z dużym zaangażowaniem bez potrzeby pilnowania go. Słucha innych Nie dopuszcza innych do głosu Słucha innych lecz z małym zaangażowaniem Zachowuje odpowiednie proporcje w słuchaniu i wypowiadaniu się
Efekty kształcenia dla programu kształcenia Określenie kryteria oceny/weryfikacji efektów kształcenia Efekty kształcenia dla przedmiotu Określenie akceptowalnego poziomu lub poszczególnych poziomów oceny stopnia osiągnięcia każdego efektu kształcenia Określenie metod weryfikacji Określenie metod i treści kształcenia
Student potrafi pracować w grupie KRYTERIA/ POZIOM OSIĄGNIĘCIA Niesatysfakcjonujący (2) Satysfakcjonujący (3) Bardzo dobry (5) Dzieli się równo pracą Bazuje na pracy innych Wykonuje całość powierzonej mu pracy Wykonuje wszystkie obowiązki oraz pomaga innym Wykonuje swoje obowiązki w ramach grupy Bazuje na pracy innych musi być często upominany Wykonuje prawie wszystkie zadania związane z powierzoną rolą lecz czasami musi być upomniany Odgrywa wszystkie powierzone role z dużym zaangażowaniem bez potrzeby pilnowania go. Słucha innych Nie dopuszcza innych do głosu Słucha innych lecz z małym zaangażowaniem Zachowuje odpowiednie proporcje w słuchaniu i wypowiadaniu się
2.Jednostka opracowuje i stosuje spójny opis zakładanych celów i efektów kształcenia ocenianego kierunku oraz system potwierdzający ich osiąganie. 1) Zakładane przez jednostkę efekty kształcenia odnoszące się do danego programu studiów, stopnia i profilu, kształcenia są zgodne z wymogami KRK oraz koncepcją rozwoju kierunku; 2) efekty kształcenia danego programu zostały sformułowane w sposób zrozumiały i są sprawdzalne, 3) jednostka stosuje przejrzysty system oceny efektów kształcenia, umożliwiający weryfikację zakładanych celów i ocenę osiągania efektów kształcenia na każdym etapie kształcenia; system ten jest powszechnie dostępny
2.3 Analiza i ocena systemu weryfikacji efektów kształcenia, w tym: objęcia tym systemem wszystkich kategorii efektów kształcenia (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne), oraz wszystkich etapów kształcenia; możliwości zmierzenia i oceny efektów kształcenia na poszczególnych jego etapach, prawidłowości ustalonych procedur, metod (dobór do ocenianego kryterium) i ocen, ze szczególnym uwzględnieniem procesu dyplomowania;
2.3 Analiza i ocena systemu weryfikacji efektów kształcenia, w tym: WERYFIKACJI/ SPRAWDZENIA CZY objęcia tym systemem wszystkich kategorii efektów kształcenia (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne), oraz wszystkich etapów kształcenia; możliwości zmierzenia i oceny efektów kształcenia na poszczególnych jego etapach, prawidłowości ustalonych procedur, metod (dobór do ocenianego kryterium) i ocen, ze szczególnym uwzględnieniem procesu dyplomowania;
- standaryzacji wymagań, zapewnienia przejrzystości i obiektywizmu formułowania ocen; - w przypadku prowadzenia kształcenia na odległość: czy weryfikacja uzyskanych efektów kształcenia prowadzona jest na bieżąco - analiza skali i przyczyn odsiewu. - ocena dostępności informacji na temat stosowanego systemu oceny efektów kształcenia. CZY TEŻ WERYFIKACJI?
Nadawanie Kwalifikacji W systemie kwalifikacji zbudowanym w oparciu o Polską Ramę Kwalifikacji nadawanie kwalifikacji może odbywać się (na równi) na podstawie efektów uczenia się uzyskanych Na drodze edukacji formalnej Czyli kształcenia (prowadzonego przez instytucje) prowadzące do nadawania kwalifikacji W drodze edukacji poza-formalnej Czyli szkoleń i kursów W wyniku nieformalnego uczenia się Czyli samokształcenia i mimowolnego uczenia się W każdym z tych przypadków musi mieć miejsce proces walidacji
Walidacja efektów kształcenia kwalifikacji proces, w wyniku którego uczący się otrzymuje od upoważnionej instytucji formalny dokument stwierdzający, że osiągnął określony zestaw efektów uczenia się. W przypadku, gdy zestaw ten wpisany jest do krajowego rejestru kwalifikacji, wydany dokument oznacza, że osoba ta jest posiadaczem danej kwalifikacji. wg słownika zaaprobowanego przez Komitet Sterujący ds. KRK w lipcu 2011 r., i w sierpniu tego samego roku także przez Międzyresortowy Zespół do spraw uczenia się przez całe życie, w tym Krajowych Ram Kwalifikacji.
Walidacja cząstkowych efektów kształcenia Walidacja efektów kształcenia w edukacji formalnej WALIDACJA Proces kształcenia Weryfikacja efektów kształcenia kwalifikacji Nadanie kwalifikacji Weryfikacja efektów kształcenia cząstkowych Efekty kształcenia i kryteria weryfikacji Standard kwalifikacji - Efekty kształcenia
Uczenie się nieformalne Dokumentowanie efektów kształcenia Weryfikacja efektów uczenia się Walidacja efektów kształcenia uzyskanych w edukacji poza-formalnej i w wyniku nieformalnego uczenia się Działania wspomagające Kształcenie uzupełniające WALIDACJA Identyfikacja efektów kształcenia Nadanie kwalifikacji Nadanie certyfikatu niebędącego kwalifikacją Proces kształcenia Weryfikacja efektów kształcenia Efekty kształcenia zapisane dla kształcenia poza-formalnego Standard kwalifikacji Efekty uczenia się
Podsumowanie Prowadzenie kształcenia w nowej rzeczywistości to nie tylko zmiana programów kształcenia, ale głębokie przemiany w sposobie prowadzenia procesu dydaktycznego i pracy nauczyciela ze studentami. Zdefiniowanie kryteriów i metod weryfikacji efektów kształcenia jest podstawowym warunkiem efektywnego wdrożenia Polskiej Ramy Kwalifikacji Jasno zdefiniowane kryteria weryfikacji efektów kształcenia są również podstawowym narzędziem budowy systemów zapewnienia jakości kształcenia. Następnym etapem wdrażania KRK jest/ będzie walidacja i uznawanie kompetencji/ efektów uczenia się uzyskanych poza kształceniem formalnym ( w tym poza szkolnictwem wyższym).
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ