Elementarz odkrywców Matematyka klasa
Elementarz odkrywców Matematyka klasa 1. 2. 3.
Elementarz odkrywców Podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania i wpisany do wykazu podręczników przeznaczonych do kształcenia ogólnego do edukacji wczesnoszkolnej, na podstawie opinii rzeczoznawców: mgr Marzeny Kędry, dr hab. Beaty Oelszlaeger-Kosturek, mgr Marii Gudro-Homickiej. Etap edukacyjny: I. Typ szkoły: szkoła podstawowa. Rok dopuszczenia: 2018 Numer ewidencyjny w wykazie MEN: 790/3/2018 Podręcznik został opracowany na podstawie Programu nauczania uczenia się dla I etapu kształcenia edukacji wczesnoszkolnej Elementarz odkrywców zgodnego z podstawą programową z 14 lutego 2017 roku. Nabyta przez Ciebie publikacja jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy o przestrzeganie praw, jakie im przysługują. Zawartość publikacji możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie umieszczaj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, to nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. Możesz skopiować część publikacji jedynie na własny użytek. Szanujmy cudzą własność i prawo. Więcej na www.legalnakultura.pl Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. 2018 ISBN 978-83-267-3225-6 Autorzy: Krystyna Bielenica, Maria Bura, Małgorzata Kwil, Bogusława Lankiewicz. Redaktor serii: Bożena Gepert. Redakcja merytoryczna: Bożena Gepert, Agnieszka Grzegółka-Maciejewska, Monika Kubik. Opracowanie redakcyjne: Małgorzata Misiak. Redakcja językowa: Agnieszka Grzegółka-Maciejewska. Nadzór artystyczny: Kaia Juszczak. Opieka graficzna: Anna Wielbut. Projekt okładki: Logoteka Piotr Rudź. Projekt graficzny: Anna Wielbut. Realizacja projektu graficznego: Małgorzata Koper. Fotoedycja: Maciej Wróbel. Nowa Era Sp. z o.o. Aleje Jerozolimskie 146 D, 02-305 Warszawa www.nowaera.pl, e-mail: nowaera@nowaera.pl, tel. 801 88 10 10 Druk i oprawa: Elanders Polska Płońsk
Pomyślę i rozwiążę zadania rozwijające myślenie matematyczne, tworzenie własnych strategii rozwiązań Sprawdzam siebie zadania sprawdzające zdobyte wiadomości i umiejętności Sprawdzam siebie 1. Jednakowe figury zastąp takimi samymi liczbami. + + + = 14 + + + = 13 2. Którą godzinę popołudniową wskazuje zegar? Którą godzinę wskaże zegar za 15 godzin? Jaka to będzie pora dnia? 1. Wykonaj obliczenia w pamięci. 9 + 9 8 7 + 7 10 4 + 8 2 6 + 5 10 2. Wskaż budowlę, na której liczby, po dodaniu, dają wynik 15. 15 5 7 20 1 19 3. Z pudełka wyjęto 15 klocków. Ile klocków trzeba włożyć do pudełka, żeby było w nim o 6 więcej niż na początku? 4. Do świetlicy przywieziono lody w termosie. Termos z lodami ważył 12 kg. Gdy dzieci zjadły połowę lodów, termos z lodami ważył 7 kg. Ile ważył termos? 5. Iza ma 14 lat. Ma dwóch braci: Witka i Stasia. Różnica wieku między braćmi to 3 lata. Młodszy z braci Witek jest starszy od Izy o 3 lata. Ile lat ma Witek? Ile Staś? 4. Do 3. Mecz zaczyna się o godzinie 5.00 po południu. Pan Gustaw przyszedł na stadion godzinę wcześniej. O której godzinie przyszedł pan Gustaw? 5. Przeczytaj za 4. Dokończ pytanie i rozwiąż zadanie w zeszycie. A 5. Przeczytaj zadania. Dobierz odpowiednie rozwiązania. A B C 69 35 zadanie trudniejsze Matematyka bliżej życia inspiracja do nauczania matematyki w działaniu Gra rozwijanie umiejętności myślenia strategicznego, logicznego i rozumienia zasad
1. Dzieci przyszły na rozpoczęcie roku szkolnego do sali gimnastycznej. W pięciu rzędach miejsca zajmują uczniowie klas drugich. Ile dziewczynek siedzi w pierwszym rzędzie? Ilu chłopców? Kogo jest więcej, kogo mniej i o ile? Ile dzieci siedzi w drugim rzędzie, a ile w trzecim? W którym rzędzie siedzi mniej dzieci i o ile? W których rzędach siedzi po tyle samo dzieci? Ilu chłopców zajęło miejsca, ile dziewczynek zajęło miejsca? Ile miejsc jest wolnych? 2. Odczytaj podane liczby: 3, 14, 9, 12, 1, 10, 20, 7, 16, 5, 8. 3. Których kafelków jest mniej: pomarańczowych czy żółtych? Jak można to sprawdzić? 4 Jestem w drugiej klasie
1. Dzieci bawią się na placu zabaw. Ile dzieci jest po prawej stronie dziewczynki, która zjeżdża na zjeżdżalni? A ile dzieci jest po jej lewej stronie? Ile dziewczynek trzyma liście w lewej ręce? Kogo jest więcej na placu zabaw: dziewczynek czy chłopców? 2. Gdzie jest po tyle samo bananów? Wskaż ramkę z właściwym rysunkiem. Sprawdź, czy zapis pasuje do wskazanego przez ciebie rysunku. 5 = 5 3. Która małpa zjadła mniej bananów? 6 < Która małpa zjadła więcej bananów? 7 > 7 6 5
1. Na sznurku jest 10 korali czerwonych i 5 korali niebieskich. Ile jest ich razem? 10 + 5 = 15 cyfra dziesiątek cyfra jedności Odczytaj cyfrę dziesiątek i cyfrę jedności. 2. Jakie to liczby? jedna dziesiątka i jedna jedność dwie dziesiątki sześć jedności i jedna dziesiątka dziesięć jedności cztery jedności i jedna dziesiątka dwadzieścia jedności 3. Kropki dodane z dwóch przeciwległych ścian kostki dają liczbę 7. Powiedz, ile jest kropek na przeciwległej ścianie na każdej kostce. Możesz pomóc sobie kostką do gry. Do liczby oczek z przeciwległej ściany dodaj dziesiątkę. Jakie liczby otrzymasz? Podaj je. 4. Ile pomidorów kupił tata? Do sałatki tata zużył 3 pomidory czerwone i 2 żółte. Ile pomidorów zostało? 6
1. R Pytanie i. Obliczenie 2. Ułóż treść zadania do ilustracji. Zapisz w zeszycie pytanie, obliczenie i odpowiedź. 3. Odczytaj nazwy kolejnych dni tygodnia. sobota niedziela Wymień nazwy dni tygodnia, w których chodzisz do szkoły. Które dni masz wolne? Który dzień tygodnia lubisz najbardziej? Wymień dni, które go poprzedzają. 4. Wojtek wrócił z wakacji we wtorek. Jego siostra wróciła 3 dni później. Którego dnia tygodnia wróciła z wakacji siostra Wojtka? 7
1. Tata Maćka w zeszłym tygodniu pracował 7 dni. W tym tygodniu pracuje tylko w poniedziałek, środę i w piątek. Ile dni przepracuje tata Maćka w ciągu tych dwóch tygodni? 2. Ułóż treść zadania do ilustracji. Jakimi liczbami uzupełnisz obliczenia? + = 10 = 3. Odczytaj pytania i zapisz w zeszycie obliczenia. Ile kulek ma Kasia? Ile kulek ma Zosia? Ile kulek jest w pudełkach? Ile kulek leży poza pudełkami? Która dziewczynka ma więcej kulek? Zapisz liczby i porównaj je. 4. Oblicz w pamięci. 10 + 6 = 16 6 = 16 10 = 6 + 10 = 3 + 10 = 13 10 = 13 3 = 10 + 3 = 10 + 9 = 19 9 = 19 10 = 9 + 10 = 8 Wakacyjne wspomnienia
1. Ile książek jest na półce? Emil liczył książki od lewej strony, a Tola od prawej. Odczytaj ich obliczenia. obliczenie Emila obliczenie Toli Co zauważasz? 2. Wykonaj obliczenia w zeszycie. 4 + 5 = 5 + 4 = 12 + 6 = 6 + 12 = 3 + 7 = 7 + 3 = 11 + 5 = 5 + 11 = 3. Gdzie jest najwięcej pieniędzy? 4. 8 + 10 10 8 10 + 8 Wskaż działania, które są rozwiązaniami tego zadania. 9
1. W której ramce jest najwięcej pieniędzy, a w której najmniej? 2. Ewa ma 3 jednakowe monety. Ile może mieć pieniędzy najwięcej, a ile najmniej? 3. Przeczytaj zadanie. Wybierz pytanie do zadania i zapisz je w zeszycie. Rozwiąż zadanie.. 4. Co można kupić w sklepie spożywczym za 20 zł? Dowiedz się i zapisz w zeszycie kilka przykładów. 5. Ile pieniędzy trzeba dołożyć do każdej ramki, żeby było w niej 20 zł? Jakie to mogą być monety? 10
1. Natalka, Ola i Magda przyniosły z parku kasztany i żołędzie. Powiedz, który koszyk należy do której dziewczynki, jeżeli wiadomo, że: w koszyku Natalki jest więcej kasztanów niż żołędzi, w koszyku Oli jest tyle samo kasztanów co żołędzi. 2. Przeczytaj zadanie. Dobierz odpowiednie pytanie do tego zadania i przepisz je do zeszytu. Zapisz obliczenie i odpowiedź. 3. Odczytaj działania w każdej ramce. Czy można je szybko obliczyć? Co zauważasz? 11 + 6 11 + 5 11 + 4 11 + 3 13 + 6 13 + 5 13 + 4 13 + 3 18 6 18 5 18 4 18 3 20 6 20 5 20 4 20 3 4. Ułóż pytanie i zapisz je w zeszycie. Rozwiąż zadanie zapisz obliczenie i odpowiedź. Zasady w szkole i poza szkołą 11
1. Podaj brakujące ceny towarów. Zapłacono 20 zł. Zapłacono 18 zł. 2. Martyna kupiła 2 kiście bananów. W jednej było 12 bananów, w drugiej 6. Dzieci zjadły 8 bananów. Ile bananów zostało? 3. Róża ma wysokość 19 cm. Jakiej wysokości była tydzień temu, jeżeli każdego dnia rosła 1 centymetr? 4. Powiedz, ile jakich zwierząt wyjął magik z kapelusza. Po wypowiedzeniu przez magika zaklęcia hokus-pokus zwierząt każdego rodzaju było o 10 więcej. Oblicz, ile było: Ułóż podobne zadanie o kartach. 5. Wykonaj obliczenia w zeszycie. 8 + 2 +7 9 + 1 + 6 6 + 10 + 1 7 + 3 + 10 12 2 7 19 9 8 20 1 + 0 5 + 5 + 5 Do wybranego działania ułóż treść zadania. 12
1. Które cztery patyczki należy przełożyć, żeby otrzymać pięć kwadratów? 2. Na stole leżały takie owoce. Na ile sposobów można ułożyć je w pary? Narysuj te pary w zeszycie. 3. Ile najwięcej działań na dodawanie i odejmowanie możesz zapisać do tej ilustracji? Zapisz je w zeszycie. 5 + 4 = 9 2 = 4. Bartek dostał 5 zł i 2 zł. Kupił długopis za 4 zł i 2 zeszyty za 2 zł. Resztę pieniędzy wrzucił do skarbonki. Ile pieniędzy wrzucił do skarbonki? 13
1. Przygotuj 2 patyczki lub paski papieru. Układaj je na tarczy zegara tak, żeby wskazywały kolejne godziny. Popatrz na wzór. 12 11 1 10 2 9 3 8 4 7 5 6 2. Odczytaj, którą godzinę wskazuje każdy z zegarów. Pamiętaj, że godziny wskazuje mała wskazówka. Powiedz, która godzina będzie na każdym zegarze: 2 godziny później, godzinę wcześniej. 3. Gdy zegar z kukułką wskazuje godzinę 4.00 wtedy kukułka kuka 4 razy. Ile razy zakuka kukułka, gdy będzie godzina 12.00? 4. Odczytaj z ilustracji, na którą godzinę zamówiono taksówkę. Wiadomo, że autobus odjeżdża godzinę później, niż jest zamówiona taksówka, a pociąg odjeżdża 3 godziny wcześniej niż autobus. O której godzinie odjeżdża autobus, a o której pociąg? Wskaż odpowiednie zegary. 14 Kończy się lato
1. Ułóż treść zadania do ilustracji. Zapisz w zeszycie pytanie, obliczenie i odpowiedź. 2. Zapoznaj się z treścią zadania i wykonaj polecenia. Powiedz, co masz obliczyć, czyli odczytaj pytanie. Wymień liczby, które są w zadaniu. Odpowiedz, czy możesz rozwiązać zadanie: TAK, NIE. Dlaczego? Powiedz, co trzeba zmienić, żeby można było rozwiązać zadanie. Zmień treść zadania tak, żeby można było je rozwiązać. Zapisz w zeszycie obliczenie i odpowiedź. 3. Popraw treść zadań, zapisz je w zeszycie i rozwiąż. 4. W świetlicy dzieci ulepiły 16 jeżyków z plasteliny. Na półce ustawiły 5 jeżyków, a pozostałe włożyły do 2 koszyków. Ile jeżyków włożyły dzieci do 2 koszyków? Dobierz działanie do tego zadania i oblicz. Obliczenie i odpowiedź zapisz w zeszycie. 16 + 5 = 16 5 = 16 + 5 + 2 = 15
1. Przygotuj patyczki. Ułóż z nich figury geometryczne, które znasz. Jakie figury udało ci się ułożyć? Nazwij je. Wśród narysowanych figur znajdź takie, jak te ułożone przez ciebie z patyczków. Ile co najmniej patyczków potrzebujesz, żeby ułożyć: trójkąt, kwadrat, prostokąt? 2. Ile kwadratów widzisz na pierwszym rysunku? Ile trójkątów widzisz na drugim rysunku? 3. Z jakich figur ułożono rybę? Policz, ile jest figur każdego rodzaju. 4. Sprawdź, co w twoim domu ma kształt kwadratu, co trójkąta, a co prostokąta. Narysuj te przedmioty w zeszycie. 5. Zuzia przykleiła takie paski. Jakiego koloru będzie pasek 11, 14, 16, 19? Co zauważasz? 16
1. Ile lizaków jest w każdym pojemniku? 11 6 Ile lizaków jest w obu pojemnikach? 17 Odczytaj i zapamiętaj, jak się nazywają liczby w dodawaniu. 11 + 6 = 17 składnik składnik suma 2. Oblicz, jakiego składnika brakuje. 12 + = 20 11 + = 16 13 + = 19 3. Zapisz w zeszycie za pomocą dwóch składników i znaku + podane sumy. 14 16 19 4. Dodaj składniki i oblicz sumy. Zapisz działania w zeszycie. 2 8 5 6 4 7 10 7 2 5. Suma dwóch liczb wynosi 18. Jedna liczba to 5. Jaki jest drugi składnik? 17
1. Na zajęcia muzyczne pani przyniosła walizkę z instrumentami i powiedziała: Jest kilka grzechotek, 10 kołatek, a razem mamy 14 instrumentów. Ile jest grzechotek? + 10 = 14 grzechotki kołatki wszystkie instrumenty Można to obliczyć na grafie: + 10 14 grzechotki? kołatki 10 Odp.: Są 4 grzechotki. razem 14 2. Dzieci robiły grzechotki. Do zamykanych pudełek wkładały fasolki. Ewa miała w pudełku 10 fasolek, Krzyś dorzucił kilka. Teraz w pudełku jest 16 fasolek. Ile fasolek dorzucił Krzyś? Jest: 16 = 16 To liczba 6. 18 Smacznie, zdrowo, kolorowo
1. Babcia przygotowała do kwaszenia 18 główek kapusty. Mama poszatkowała kilka główek kapusty i zostało jej jeszcze 8. Ile główek kapusty poszatkowała mama? = 8 2. W sklepie stały słoiki z miodem. We wtorek sprzedano 9 słoików i zostało jeszcze 11. Ile słoików stało na półce na początku? Sprzedano: 9 11 9 Można to obliczyć na grafie: 11 + 9 3. Ile cukierków jest w każdej torebce? 19
O tyle więcej, o tyle mniej 20
21
1. Jak bez przeliczania sprawdzić, kogo jest więcej w twojej klasie: dziewczynek czy chłopców? 2. Przed wakacjami w klasie Wojtka było tylu chłopców i tyle dziewczynek. Po wakacjach do tej klasy doszły 2 dziewczynki. Powiedz, kogo jest teraz więcej i o ile więcej. Ile jest teraz dziewczynek w klasie Wojtka? o 2 więcej Obliczamy to tak: Odpowiedź: W klasie Wojtka jest teraz więcej niż chłopców. dziewczynek. Jest ich o Przepisz do zeszytu uzupełnione obliczenie i odpowiedź. 3. Podaj liczbę o 3 większą od każdej z podanych liczb. 13 10 14 12 4. Podaj liczbę o 1 większą od każdej z podanych liczb. 18 15 17 19 5. W koszyku było 11 zielonych gruszek. Żółtych gruszek było o 7 więcej. Ile było żółtych gruszek? Zadanie rozwiąż w zeszycie. 6. W sklepie było 12 zielonych namiotów i o 5 więcej brązowych. Ile brązowych namiotów było w sklepie? Zadanie rozwiąż w zeszycie. 22
1. Wykonaj rysunki do zadań, dokończ pytania i rozwiąż zadania w zeszycie. 2. Odczytaj działania przy ilustracjach w każdej ramce. O ile jest O ile jest 10 4 10 4 10 2 10 2 10 7 10 7 Co zauważasz? 3. O ile więcej/mniej jest dziewczynek niż chłopców w twojej klasie? Jak to sprawdzić? Razem raźniej 23
Starannie wywietrz pokój,