Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2011-2020 Cel 2. Poprawa mechanizmów partycypacji społecznej i wpływu obywateli na życie publiczne 31 maja 2011 r.
Elementy składowe celu 2 Strategii wypływają m.in. z przedstawionej diagnozy, z której wynika, że jednym z kluczowych wyzwao dla SRKS jest poprawa mechanizmów partycypacji społecznej. Wyniki badao pokazują, że: - 16% Polaków angażuje się w działania w swojej społeczności lokalnej (Diagnoza Społeczna 2009), - 72% Polaków nie ma poczucia wpływu na sprawy kraju (CBOS 2010), - frekwencja w wyborach nie przekracza 48%. 2
Obszary, problemy i kwestie, problemowe wg diagnozy: - niski poziom zaufania - niski poziom dialogu obywatelskiego i debaty publicznej, - słabość potencjału fizycznego, ludzkiego i społecznego działających organizacji obywatelskich, - niewielka dywersyfikacja źródeł finansowania aktywności obywatelskiej, - duża skala wykluczenia społecznego będąca jedną z przyczyn niskiej aktywności społecznej, zawodowej i niewielkiego udziału w życiu publicznym. 3
Kierunki działania w ramach Celu 2 uwzględniają formy dotychczasowej aktywności w obszarze partycypacji społecznej: Dotyczy to m.in. działań realizowanych w ramach: Strategii wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, Krajowego Programu Zabezpieczenie Społeczne i Integracja Społeczna na lata 2008-2010, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, zwłaszcza w ramach Priorytetu V oraz Priorytetów I, VI i VII. 4
Priorytety Celu 2: Priorytet 2.1. Wspieranie mechanizmów współpracy instytucji publicznych z obywatelami Priorytet 2.2. Rozwój i wzmocnienie zorganizowanych form aktywności obywatelskiej Priorytet 2.3. Wzmocnienie integracji i solidarności społecznej 5
2.1.1. Wzmocnienie i upowszechnienie dialogu obywatelskiego: - wdrożenie stałego mechanizmu monitorowania dostępu obywateli do informacji publicznej oraz jakości dostępnej informacji publicznej; - nowelizacja istniejących regulacji prawnych służąca wprowadzeniu obligatoryjnych konsultacji społecznych i innych form dialogu obywatelskiego w sprawach istotnych z punktu widzenia obywateli; - nowelizacja istniejących regulacji prawnych w celu wprowadzenia instrumentów ułatwiających obywatelom udział w stanowieniu prawa oraz przygotowanie i upowszechnienie tych instrumentów; w szczególności dotyczy to wzmocnienia inicjatywy uchwałodawczej obywateli na poziomie lokalnym; - zintegrowanie istniejących instytucji dialogu społecznego i obywatelskiego na poziomie rządowym; - wsparcie projektów zwiększających dostęp obywateli do informacji publicznej i upowszechniających różne formy kontroli społecznej działań administracji publicznej. 6
2.1.2. Wspieranie rozwoju partnerstwa i innych form współpracy służących przekazywaniu realizacji zadao publicznych obywatelom; - nowelizacja istniejących regulacji prawnych służąca wprowadzeniu do porządku prawnego formuły partnerstwa publiczno-społecznego i jej upowszechnienie w administracji publicznej i organizacjach obywatelskich; -wspieranie zadań publicznych realizowanych w partnerstwach publicznospołecznych; - promowanie dobrych praktyk w sferze powierzania zadań publicznych obywatelom i standardów współpracy między adm. publiczną a organizacjami obywatelskimi; - inicjowanie, wspieranie i promowanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie powierzania realizacji zadań publicznych obywatelom; - wprowadzenie prawnego obowiązku tworzenia i realizacji programów współpracy z organizacjami społecznymi w administracji rządowej; 7
2.1.3. Zwiększenie wykorzystania zasobów lokalnych instytucji publicznych dla rozwijania aktywności obywatelskiej - promowanie dobrych praktyk w zakresie wspierania aktywności obywatelskiej przez lokalne instytucje publiczne i ich współpracy w tym zakresie; - wspieranie partnerskich projektów samorządów lokalnych i organizacji obywatelskich w zakresie wykorzystywania przestrzeni publicznych dla aktywności obywatelskiej; - wspieranie edukacji pracowników instytucji samorządowych odnośnie do współpracy z obywatelami; - zmiany istniejących przepisów w celu usunięcia ograniczeń w dostępie obywateli do przestrzeni publicznych. 8
2.2.1. Ułatwianie działalności organizacjom obywatelskim - poszerzenie regulacji prawnych o nowe formy i narzędzia prowadzenia zorganizowanej aktywności obywatelskiej; - zmiany istniejących regulacji prawnych umożliwiające zróżnicowanie i uproszczenie wymogów prawno-instytucjonalnych dotyczących prowadzenia działalności organizacji obywatelskich; - promowanie i wspieranie wolontariatu w różnych dziedzinach aktywności obywatelskiej, ze szczególnym uwzględnieniem promowania wolontariatu wśród osób 50+ i wolontariatu na terenach wiejskich; - wsparcie projektów rozwijających i podwyższających kompetencje w zakresie zarządzania zasobami przedstawicieli organizacji obywatelskich 9
2.2.2. Rozwijanie indywidualnej i korporacyjnej filantropii oraz wolontariatu - zmiany regulacji prawnych w celu zwiększenia skuteczności oddziaływania istniejących instrumentów zachęcających do wspierania aktywności obywatelskiej oraz w celu wprowadzenia nowych instrumentów zachęcających do wspierania aktywności obywatelskiej; - zmiany regulacji prawnych w celu wprowadzenia mechanizmu finansowania, tworzenia i dokapitalizowania kapitałów wieczystych organizacji obywatelskich oraz wsparcie wdrażania tego mechanizmu; - zmiany regulacji prawnych w celu uproszczenia zbiórek publicznych i podatku VAT od charytatywnych SMS-ów; - promowanie społecznej odpowiedzialności biznesu i upowszechnianie dobrych przykładów w tym zakresie; - opracowanie dokumentu stanowiącego projekt długofalowej polityki w zakresie rozwoju wolontariatu w Polsce. 10
2.3.1. Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości społecznej i innych form przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu i zawodowemu -przygotowanie i wprowadzenie nowych rozwiązań legislacyjnych, w tym ustawy o przedsiębiorczości społecznej; przygotowanie i wspieranie wdrażania skorelowanego ze strategiami rozwoju - długofalowego planu rozwoju przedsiębiorczości społecznej; - przygotowanie i wdrożenie zwrotnych mechanizmów finansowania (pożyczek, kredytów i poręczeń) przedsiębiorczości społecznej oraz innych form aktywizacji zawodowej i społecznej; - włączenie samorządów wojewódzkich jako kluczowego podmiotu, w programowaniu i realizacji wsparcia i rozwoju przedsiębiorczości społecznej na terenie województw. - stworzenie oraz wprowadzenie systemowych rozwiązań umożliwiających funkcjonowanie na zasadach partnerstwa publiczno-społecznego, certyfikowanych instytucji, wspierających infrastrukturalnie przedsiębiorczość społeczną w zakresie usług, szkoleń i doradztwa; 11
2.3.1. Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości społecznej i innych form przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu i zawodowemu - przygotowanie i wdrożenie działań edukacyjnych dotyczących przedsiębiorczości społecznej, w tym edukacji dzieci i młodzieży poprzez praktyczną edukację przygotowania do przedsiębiorczości; - wypracowanie, przetestowanie i wdrożenie do polityk publicznych instrumentów oceny społecznej wartości dodanej przedsięwzięć ekonomicznych, w tym przedsiębiorstw społecznych; wsparcie projektów testujących i wprowadzających innowacyjne mechanizmy przeciwdziałania społecznemu i zawodowemu wykluczeniu. 12
2.3.2. Wspieranie poradnictwa prawnego i obywatelskiego - nowe rozwiązania legislacyjne umożliwiające wprowadzenie systemu wsparcia państwa dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego; - wsparcie tworzenia i wdrożenia systemu wsparcia dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego; - przygotowanie i wdrożenie powszechnego mechanizmu standaryzacji jakości usług poradniczych. 13
Dziękuję za uwagę Kamil Bobek Departament Pożytku Publicznego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej e-mail: kamil.bobek@mpips.gov.pl