PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Komisja Petycji 28.2.2015 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Przedmiot: Petycja nr 0921/2012, którą złożył Sorin Stelian Torop (Rumunia) w imieniu związku urzędników służby cywilnej DGASPC SANITAS Gorj, w sprawie braku transpozycji do prawa krajowego dyrektywy dotyczącej organizacji czasu pracy (2003/88/WE) 1. Streszczenie petycji Składający petycję twierdzi, że pracownikom, którzy przebywali na zwolnieniu chorobowym zmniejszono wymiar przysługującego im urlopu corocznego (pracownicy przebywający na 10-dniowym zwolnieniu chorobowym stracili jeden dzień swojego urlopu corocznego). Składający petycję zwraca uwagę na to, że art. 145 ust. 2 kodeksu pracy, który został ponownie opublikowany, jest sprzeczny z art. 7 dyrektywy dotyczącej organizacji czasu pracy (2003/88/WE), powołując się w tym względzie na wyroki wydane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach C-520/06 oraz C-350/06. Składający petycję zwraca się z prośbą o zajęcie formalnego stanowiska w tej sprawie. 2. Dopuszczalność Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 12 listopada 2012 r. Zwrócono się do Komisji o przekazanie informacji (art. 216 ust. 6 Regulaminu). 3. Odpowiedź Komisji otrzymana dnia 28 czerwca 2013 r. Składający petycję skarży się na art. 145 ust. 2 rumuńskiego kodeksu pracy (ustawa nr 53/2011). Składający petycję twierdzi, że na skutek tego przepisu wymiar przysługującego pracownikom Dyrekcji Generalnej ds. Pomocy Społecznej i Ochrony Dzieci w okręgu Gorj urlopu corocznego zmniejszono o jeden dzień za każde dziesięć dni przebywania przez nich CM\1052682.doc PE514.940v05-00 Zjednoczona w różnorodności
na zwolnieniu chorobowym. Uwagi Komisji Art. 7 ust. 1 dyrektywy 2003/88/WE dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy przewiduje, że: 1. Państwa Członkowskie przyjmują niezbędne środki w celu zapewnienia, by każdy pracownik był uprawniony do corocznego płatnego urlopu w wymiarze co najmniej czterech tygodni, zgodnie z warunkami uprawniającymi i przyznającymi mu taki urlop, przewidzianymi w ustawodawstwie krajowym i/lub w praktyce krajowej. W odniesieniu do okresu przebywania na zwolnieniu chorobowym Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyraźnie podkreślił, że zgodnie z art. 7 powyższej dyrektywy pracownikowi, który jest niezdolny do pracy z powodu choroby, przysługuje płatny urlop coroczny w wymiarze czterech tygodni 1 : wyklucza się możliwość zmniejszenia prawa pracownika do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego w minimalnym wymiarze, gwarantowanego w prawie Unii, w sytuacji polegającej na tym, że pracownik nie mógł spełnić obowiązku świadczenia pracy ze względu na chorobę w okresie rozliczeniowym (C-229/11, Heimann, pkt 26). Trybunał orzekł już wcześniej, że jeśli chodzi o pracowników przebywających na prawidłowo udzielonym zwolnieniu chorobowym, prawo do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego przyznane w dyrektywie 2003/88 wszystkim pracownikom nie może zostać uzależnione przez państwo członkowskie od warunku polegającego na obowiązku rzeczywistego świadczenia pracy w okresie rozliczeniowym ustalonym przez to państwo (zob. ww. wyrok w sprawach połączonych Schultz Hoff i in., pkt 41; wyrok z dnia 24 stycznia 2012 r. w sprawie C-282/10 Dominguez, dotychczas nieopublikowany w Zbiorze, pkt 20) (C- 229/11, Heimann, pkt 24). Trybunał podkreślił ponadto, że dyrektywa ta nie przewiduje żadnych odstępstw ani wyłączeń z prawa do płatnego urlopu corocznego zgodnie z art. 7 2 : prawo każdego pracownika do corocznego płatnego urlopu musi być uznane za zasadę wspólnotowego prawa socjalnego o szczególnej wadze, od której nie może być odstępstw i której wprowadzenie w życie przez właściwe władze krajowe może być dokonane tylko w granicach wyraźnie wytyczonych samą dyrektywą ( ) [dotyczącą niektórych aspektów organizacji czasu pracy]. 3 1 Zob. sprawy połączone C 350/06 i C 520/06, Schultz-Hoff i inni, pkt 36 43. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odniósł się do treści motywów powyższej dyrektywy oraz konwencji MOP nr 132 dotyczącej corocznych płatnych urlopów, która stanowi, że nieobecność w pracy z przyczyn niezależnych od woli pracownika takich, jak choroba będzie wliczana do okresu pracy. Trybunał zauważył także, że w dyrektywie tej odniesiono się do każdego pracownika, nie dokonując jakiegokolwiek rozróżnienia między osobami, które są w pracy, a osobami, które przebywają na zwolnieniu chorobowym. 2 Zob. na przykład sprawę C-173/99, BECTU. 3 BECTU, pkt 43. PE514.940v05-00 2/5 CM\1052682.doc
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyjaśnił także, że usprawiedliwionej nieobecności z powodu choroby nie można uznać za urlop wypoczynkowy, który musi być udzielany zgodnie z określonym w powyższej dyrektywie prawem do urlopu corocznego: prawo do corocznego płatnego urlopu ma na celu umożliwienie pracownikowi odpoczynku oraz zapewnienie mu okresu wytchnienia i wolnego czasu. Cel ten różni się w tym względzie od prawa do zwolnienia chorobowego, które udzielane jest pracownikowi w celu umożliwienia mu powrotu do zdrowia. 1 Podsumowując, zgodnie ze powyższym wspólnotowym dorobkiem prawnym, jest jasne, że w odniesieniu do określonych w powyższej dyrektywie 20 dni corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego w minimalnym wymiarze, podczas obliczania wymiaru corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego okresy usprawiedliwionej niezdolności do pracy z powodu choroby należy traktować jak okresy pracy. Z treści postanowienia, którego dotyczy spór, tj. art. 145 kodeksu pracy nie wynika jasno, czy w tej kwestii rumuńskie prawo krajowe jest zgodne z powyższą dyrektywą. Według informacji posiadanych przez Komisję art. 145 ust. 2 kodeksu pracy nie stanowi wyraźnie, że urlop coroczny (który, zgodnie z art. 145 ust. 1 kodeksu pracy, powinien przysługiwać w wymiarze co najmniej 20 dni roboczych) zmniejsza się o jeden dzień za każde dziesięć dni przebywania przez pracownika na zwolnieniu chorobowym; przepis ten stwierdza jednak, że rzeczywisty wymiar urlopu corocznego określa się w indywidualnej umowie o pracę, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz układami zbiorowymi pracy, a urlop ten przyznaje się proporcjonalnie do liczby dni przepracowanych w ciągu roku kalendarzowego. Brzmienie tego przepisu jest niejednoznaczne. Z jednej strony może on pozwalać na interpretację zgodną z powyższą dyrektywą, która wymaga, aby okresy przebywania na zwolnieniu chorobowym były uwzględniane podczas obliczania wymiaru urlopu corocznego. Jednakże następujące szczególne sformułowanie, tj. przyznaje się proporcjonalnie do liczby dni przepracowanych w ciągu roku kalendarzowego, wydaje się sugerować coś przeciwnego. Składający petycję twierdzi w istocie, że rzeczywista praktyka organów publicznych jest inna, jednak nie jest jasne, jakie szczegółowe przepisy mają zastosowanie do pracowników na podstawie prawa krajowego lub układu zbiorowego. W związku z powyższym Komisja złożyła skargę dotyczącą możliwego naruszenia prawa oraz zamierza się skontaktować z organami krajowymi, zwracając się do nich o wyjaśnienie stanowiska. Komisja będzie informować Parlament i składającego petycję o wynikach dochodzenia. 1 Schultz-Hoff i Stringer, pkt 25. Trybunał dodał, że prawo krajowe może zezwalać pracownikowi, który zgłosi taką chęć, na skorzystanie z corocznego urlopu podczas nieobecności spowodowanej chorobą, jednak nie można tego od niego wymagać (podobnie jak w przypadku C-277/08 Pereda, pkt 25). CM\1052682.doc 3/5 PE514.940v05-00
4. Odpowiedź Komisji (REV) otrzymana dnia 19 grudnia 2013 r. Komisja powiadomiła Parlament w poprzednim komunikacie w sprawie przedmiotowej petycji, że jej zdaniem dotyczy ona zgodności krajowego prawa i praktyki z art. 7 ust. 1 dyrektywy o czasie pracy 2003/88/WE oraz że dlatego zarejestrowała skargę dotyczącą ewentualnego naruszenia i zamierza zwrócić się do władz krajowych i zażądać wyjaśnienia ich stanowiska. Z korespondencji między służbami Komisji i organami krajowymi prowadzonej w systemie EU Pilot wynika, że zaistniała kwestia zgodności krajowych ram prawnych z dyrektywą o czasie pracy. Komisja wkrótce postanowi o kolejnych czynnościach w procedurze. Komisja będzie informować Parlament i składającego petycję o wszelkich ewentualnych czynnościach. 5. Odpowiedź Komisji (REV II) otrzymana dnia 31 marca 2014 r. Komisja powiadomiła Parlament w poprzednim komunikacie w sprawie przedmiotowej petycji, że jej zdaniem dotyczy ona zgodności krajowego prawa i praktyki z art. 7 ust. 1 dyrektywy o czasie pracy 2003/88/WE oraz że po zwróceniu się do władz krajowych o wyjaśnienie sytuacji uznała, że kwestia nie została rozwiązana. W związku z powyższym w dniu 20 lutego 2014 r. Komisja Europejska postanowiła skierować do Rumunii wezwanie do usunięcia uchybienia. Rumunia ma teraz dwa miesiące na udzielenie odpowiedzi, w której powiadomi Komisję, jakie działania zostaną podjęte w celu dostosowania sytuacji do wymogów prawa unijnego. Komisja będzie informować Parlament o wszelkich ewentualnych czynnościach. 6. Odpowiedź Komisji (REV III) otrzymana dnia 31 października 2014 r. Komisja powiadomiła Parlament w poprzednim komunikacie, że jej zdaniem dotyczy ona zgodności krajowego prawa i praktyki z art. 7 ust. 1 dyrektywy o czasie pracy 2003/88/WE oraz że po zwróceniu się do władz krajowych o wyjaśnienie ich stanowiska uznała, że kwestia nie została rozwiązana. W związku z powyższym w dniu 20 lutego 2014 r. Komisja Europejska postanowiła skierować do Rumunii wezwanie do usunięcia uchybienia. W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia uchybienia z 20 czerwca 2014 r. krajowe władze powiadomiły, że przedstawiono projekt ustawy o zmianie ustawy nr 53/2003 Kodeks pracy w celu dostosowania regulacji do postanowień dyrektywy; projekt jest obecnie przedmiotem procedury ustawodawczej i ma zostać przyjęty do końca 2014 r. PE514.940v05-00 4/5 CM\1052682.doc
Komisja będzie informować Parlament i składającego petycję o wszelkich ewentualnych działaniach podejmowanych w przyszłości. 7. Odpowiedź Komisji (IV) otrzymana dnia 28 lutego 2015 r. Po przedłużeniu terminu Rumunia w dniu 20 czerwca 2014 r. udzieliła odpowiedzi na wezwanie do usunięcia uchybienia, w której stwierdziła, że planuje zmienić obowiązujące przepisy w odpowiedzi na zastrzeżenia zgłoszone przez Komisję. W odpowiedzi na wniosek Komisji o udzielenie bardziej szczegółowych informacji Rumunia przedstawiła projekty poprawek w dniu 11 listopada 2014 r. Ze wstępnej analizy tych poprawek wynika, że po ich przyjęciu problem uchybienia zostanie rozwiązany. Obecnie Komisja oczekuje wyników procedury legislacyjnej w Rumunii i będzie powiadamiała Parlament o wszelkich dalszych zmianach. CM\1052682.doc 5/5 PE514.940v05-00