PARLAMENT EUROPEJSKI

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Komisja Petycji września 2004 KOMUNIKAT DLA DEPUTOWANYCH Petycja 163/99, którą złożył Michel Robert, obywatel Francji, w sprawie nierówności istniejącej we Francji w przypadku pobierania emerytury po zmarłym małżonku I. Streszczenie petycji: Składający petycję, którego żona zmarła, mówi o nierówności istniejącej we Francji pomiędzy kobietami i mężczyznami w przypadku wypłacania emerytury po zmarłym małżonku. Żona urzędnika państwowego pobiera, zdaniem składającego petycję, emeryturę po swoim zmarłym mężu od daty jego zgonu, podczas gdy mąż zmarłej urzędniczki państwowej - tak jak to jest w przypadku pana Robert musi czekać do ukończenia 60 lat, aby pobierać tę emeryturę. INFORMACJA: - Emerytura: państwowa II. Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 24 czerwca 1999 r. (Zwrócono się do Komisji, aby dostarczyła informacje (art. 175 ust. 4 Regulaminu).) III. Odpowiedź Komisji (otrzymana 2 grudnia 1999 r.) Problem podnoszony przez składającego petycję jest znany służbom Komisji. Obywatele Francji skierowali już do Komisji kilka skarg na dyskryminacyjne ustawodawstwo francuskie. Niniejsza petycja jest więc częścią serii skarg dotyczących stosowania art. 141 (poprzednio artykuł 119) i dyrektyw 86/378/EWG oraz 96/97/WE (równe traktowanie kobiet i mężczyzn w systemach zawodowych ubezpieczenia społecznego). CM\ doc PE /rev.VII

2 Komisja uważa, że wyżej wymienione skargi są uzasadnione. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału, a w szczególności jego orzeczeniem z 17 kwietnia 1997 (sprawa C-147/95, DEI c/ Evrenopoulos), specjalny system służby publicznej, opisany przez składającego petycję podlega artykułowi 141 Traktatu. Trybunał, nawiązując do swojego orzeczenia w sprawie Barber i następnych orzeczeń objaśniających, w szczególności orzeczenia z 28/09/1994 (sprawa C-7/93, Beune), uznał, że od 17 maja 1990r. (data orzeczenia Barber) jakakolwiek dyskryminacja z uwagi na płeć powinna zostać wyeliminowana w systemach zawodowych ubezpieczenia społecznego służby publicznej. Trybunał wyjaśnia, że o ile systemy służby publicznej są częścią ogólnego systemu ubezpieczeń społecznych, to nie artykuł 141 ma zastosowanie zgodnie z orzecznictwem Trybunału w sprawie Defrenne I, ale dyrektywa 79/7/EWG (systemy prawne), która wyklucza ze swojego zakresu stosowania świadczenia po zmarłym małżonku. Natomiast, gdy chodzi o specjalny system dla urzędników państwowych, stosuje się artykuł 141 oraz dyrektywy 86/378/EWG i 96/97/WE (systemy zawodowe). W takim przypadku, wszelka dyskryminacja ze względu na płeć, w tym dotycząca wieku przyznawania emerytur po zmarłym małżonku, powinna zostać wyeliminowania od 17 maja 1990 r. Należy zaznaczyć, że Komisja Europejska już rozpoczęła procedurę w sprawie naruszania przepisów przeciwko Republice Francuskiej z powodu braku zawiadomienia w ustalonym terminie o działaniach mających na celu transpozycję dyrektywy 96/97/WE, zmieniającej dyrektywę 86/378/EWG, aby była ona zgodna z artykułem 141 Traktatu, tak jak został on zinterpretowany przez Trybunał w orzeczeniu w sprawie Barber i następnych orzeczeniach powiązanych. W swoim orzeczeniu z 8 lipca 1999 r. w sprawie C-354/89 (Komisja Europejska p/ Republika Francuska), Trybunał Sprawiedliwości ogłosił, że nie podejmując wszystkich działań ustawodawczych i administracyjnych niezbędnych do uzyskania zgodności z dyrektywą Rady 96/97/WE z 20 grudnia 1996 r., zmieniającą dyrektywę 86/378/EWG w sprawie wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w systemach zabezpieczenia społecznego pracowników, Republika Francuska uchybiła obowiązkom wynikającym z tej dyrektywy. W takiej sytuacji Komisja napisała 18 sierpnia 1999 r. do Rządu Francuskiego, aby natychmiast podjął on działania w celu transpozycji tej dyrektywy i przesłania informacji na ten temat w terminie jednego miesiąca od daty wysłania pisma Komisji. Komisja, w świetle odpowiedzi otrzymanej od władz francuskich, rozpatrzy czy należy wszcząć nową procedurę w sprawie naruszenia prawa. IV. Dodatkowa odpowiedź Komisji (otrzymana dnia 8 marca 2000 r.) Władze francuskie zareagowały na pismo Komisji dnia 24 września 1999 r. przekazując projekt ustawodawczy, który ma być poprawnym przeniesieniem dyrektyw 86/378/EWG i 96/97/WE. PE /rev.VII 2/6 CM\ doc

3 Jednak sprawa zastosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w systemach służby publicznej pozostaje ciągłe otwarta. W związku z tym Komisja wszczęła przeciwko Francji nowe postępowanie na postawie art. 228 Traktatu. W międzyczasie, zwrócono się do Trybunału Sprawiedliwości z nową sprawą przedwstępną (C-336/99 Griesmar), pochodzącą z sądów francuskich, dotyczącą tego samego tematu. Trybunał nie wyznaczył jeszcze terminu rozprawy w tej sprawie. V. 6 lutego 2001r. wpłynął dodatkowy komunikat Komisji w związku z pismem od składającego petycję: Mamy aktualnie do czynienia z dwiema procedurami przedwstępnymi, które wpłynęły z sądów francuskich do Trybunału Sprawiedliwości (sprawa Griesmar C-366/99 i sprawa Mouflin C-206/00), które dotyczą tego samego tematu. Trybunał nie wyznaczył jeszcze terminu rozprawy w tych sprawach, a rząd francuski w swoim piśmie z dnia 11 lipca 2000 r. informuje, że jest gotowy uznać zastosowalność artykułu 141 WE do emerytur urzędników państwowych, ale oczekuje na orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości w wyżej wymienionych sprawach, które umożliwią mu ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii. Komisja również czeka na orzeczenie Trybunału. VI. Dodatkowa odpowiedź Komisji (otrzymana dnia 28 maja 2002 r.) Na mocy orzeczeń z dnia r. w sprawie C-366/99 Griesmar i z dnia r. w sprawie C-206/00 Mouflin, Trybunał potwierdza, że artykuł 141 Traktatu ma zastosowanie do systemów służby publicznej we Francji. 12 lutego 2002 r. Komisja zwróciła się do władz francuskich o zawiadomienie jej w ciągu sześciu tygodni jakie działania zamierzają one podjąć w związku z orzecznictwem Trybunału. 24 kwietnia 2002 r. władze francuskie odpowiadają, że zgodnie z orzeczeniami w sprawach GIESMAR i MOUFLIN, rząd francuski zapozna się ze stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości, ale sądy krajowe jeszcze nie orzekły w tych sprawach. Jednak rząd francuski podkreśla, że ewentualne przyjęcie nowych przepisów wymagałoby udziału Parlamentu, a to może mieć miejsce w drugiej połowie 2002 r., uwzględniając odnowienie składu Zgromadzenia Narodowego przewidziane na czerwiec 2002 r. Komisja zamierza ponownie wystąpić do rządu francuskiego, aby podał on dokładny terminarz dotyczący działań, jakie zamierza on podjąć. W międzyczasie, składający petycję może w dalszym ciągu dochodzić swoich praw przed sądami krajowymi, ponieważ artykuł 141 Traktatu, tak jak jest on interpretowany przez Trybunał, w szczególności w sprawach Griesmar i Moufflin, jest przepisem, który ma bezpośrednie zastosowanie, a osoby prywatne mogą powoływać się na niego przed sądami krajowymi w celu korzystania z zasady równego traktowania. VII. Dodatkowa odpowiedź Komisji (otrzymana dnia 25 listopada 2002 r.) CM\ doc 3/6 PE /rev.VII

4 Trybunał Sprawiedliwości orzekł dnia 29 listopada 2001r., w sprawie przedwstępnej GRIESMAR, C-366/99 i r. w sprawie MOUFLIN, C-206/00. W streszczeniu, Trybunał po potwierdzeniu, że emerytury francuskiego systemu emerytur służby publicznej stanowią wynagrodzenie w rozumieniu artykułu 119 Traktatu (aktualnie 141 WE), zakwestionował ważność niektórych przepisów francuskiego kodeksu emerytur służb cywilnych i wojskowych w świetle prawa wspólnotowego stosującego się w dziedzinie równości wynagrodzeń pracowników płci męskiej i żeńskiej. Chodzi w szczególności o przepisy prawne, które wykluczają urzędników mężczyzn zajmujących się wychowywaniem dzieci z korzyści zaliczenia tego faktu przy obliczaniu emerytury oraz przepisy dające tylko urzędnikom płci żeńskiej prawo do natychmiastowej emerytury gdy współmałżonek zostaje kaleką lub jest nieuleczalnie chory, co uniemożliwia mu wykonywanie jakiegokolwiek zawodu. Podobnie jest w przypadku świadczeń dla małżonka pozostającego przy życiu w przypadku współmałżonków urzędników, które powinny być przyznawane bez rozróżnienia płci i na takich samych warunkach wdowom i wdowcom. Służby Komisji ponownie skontaktowały się z władzami francuskimi prosząc je o podanie informacji dotyczących działań ustawodawczych, jakie zamierzają one podjąć w związku z tymi orzeczeniami kwestionującymi ważność ich ustawodawstwa krajowego w świetle ustawodawstwa wspólnotowego. W swojej odpowiedzi z dnia 19 kwietnia 2002 r. władze francuskie poinformowały, że rząd francuski przyjmuje do wiadomości stanowisko Trybunału Sprawiedliwości i będzie się starał dostosować ustawodawstwo. Ponieważ przepisy, o które chodzi, mają charakter ustawodawczy, ich przyjęcie wymaga działania Parlamentu, które, uwzględniając odnowienie składu Zgromadzenia Narodowego przewidziane na czerwiec mogłoby mieć miejsce dopiero w drugiej połowie 2002 r. Komisja nie zawaha się, w razie potrzeby, przejść do drugiego etapu procedury przewidzianej artykułem 226 Traktatu, wysyłając powiadomienie o nieprzestrzeganiu prawa Rządowi Francuskiemu w związku z nieprzestrzeganiem jego zobowiązań na mocy artykułu 141 Traktatu oraz dyrektyw 86/378/EWG i 96/97/EWG w ramach systemów służby publicznej we Francji. W każdym razie, składający petycję może już teraz skontaktować się z odpowiednią administracją krajową w celu dochodzenia swoich praw i/lub złożenia odwołania, w kraju, od ewentualnej decyzji odmowy przyznania przywileju, do którego mają prawo jedynie urzędnicy kobiety, do odpowiedniego sądu krajowego opierając się na wyżej cytowanym orzecznictwie wspólnotowym. Należy uściślić, że jak długo te dyskryminacyjne zasady będą obowiązywały, władze francuskie będą musiały zarezerwować dla grupy dyskryminowanej w tym przypadku urzędników państwowych mężczyzn takie same przywileje co przywileje przyznane kobietom. Wszelkie zmiany tych przepisów krajowych, o jakich zadecydowałyby władze francuskie, mogłyby, w danym przypadku, zmierzać do zniesienia wszystkich tych przywilejów w przypadku wszystkich pod warunkiem, że będą one wywoływały skutek prawny w przyszłości. VIII. Dodatkowy komunikat Komisji, (otrzymany dnia 14 lipca 2003 r.) PE /rev.VII 4/6 CM\ doc

5 Służby Komisji nawiązały ponownie kontakt z władzami francuskimi zwracając się do nich o przesłanie informacji dotyczących działań ustawodawczych jakie zamierzają one podjąć w związku z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości kwestionującym ważność ich ustawodawstwa krajowego w świetle prawa wspólnotowego. Władze francuskie potwierdziły na początku tego roku, że sprawa jest rozpatrywana w ramach aktualnej reformy systemu emerytalnego. Jednak do odpowiedzi tej nie dołączono żadnego terminarza. Uwzględniają przekroczenie terminów i liczbę otrzymanych skarg, służby Komisji zamierzają kontynuować procedurę w sprawie naruszenia przepisów przewidzianą artykułem 226 Traktatu WE. IX. Dodatkowy komunikat Komisji, (otrzymany dnia 27 lutego 2004 r. Służby Komisji nawiązały ponownie kontakt z władzami francuskimi zwracając się do nich o przesłanie informacji dotyczących działań ustawodawczych jakie zamierzają one podjąć w związku z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości kwestionującym ważność ich ustawodawstwa krajowego w świetle prawa wspólnotowego. Władze francuskie potwierdziły na początku tego roku, że sprawa jest rozpatrywana w ramach aktualnej reformy systemu emerytalnego. Jednak do odpowiedzi tej nie dołączono żadnego terminarza. Uwzględniają przekroczenie terminów i liczbę otrzymanych skarg, służby Komisji zamierzają kontynuować procedurę w sprawie naruszenia przepisów przewidzianą artykułem 226 Traktatu WE. X. Dodatkowy komunikat Komisji, (otrzymany dnia 25 sierpnia 2004 r.) Niniejsza petycja dotyczy zgodności emerytur urzędników służby publicznej francuskiej z zasadą równości wynagrodzeń kobiet i mężczyzn gwarantowaną artykułem 141 (poprzednio artykuł 119) Traktatu. Jest ona przedmiotem procedury w sprawie naruszenia przepisów wszczętej przez Komisję przeciwko Francji w zastosowaniu artykułu 226 Traktatu WE. W ramach dwóch spraw przedwstępnych pochodzących z sądów francuskich (C-366/99 Griesmar i C-206/00 Mouflin), Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że w systemie emerytalnym urzędników państwowych nie powinno być rozróżnienia z uwagi na płeć co do zaliczania przy obliczaniu emerytury okresu wychowywania dzieci, gdy urzędnik płci męskiej podobnie jak urzędnik płci żeńskiej rzeczywiście wychowuje swoje dziecko/dzieci. Służby Komisji nawiązały kontakt z władzami francuskimi zwracając się do nich o przekazanie informacji dotyczących działań ustawodawczych jakie zamierzają one podjąć aby dostosować się do wyżej wymienionych orzeczeń kwestionujących ważność ich ustawodawstwa krajowego w świetle prawa wspólnotowego. W szczególności, służby Komisji zadały pytania dotyczące artykułu L.12b Kodeksu emerytur służb cywilnych i wojskowych (zaliczenia okresu wychowywania dzieci), artykułu L.24 Kodeksu (natychmiastowe korzystanie z emerytury) i artykułów L.39 i L. 30 (emerytura po zmarłym małżonku). CM\ doc 5/6 PE /rev.VII

6 Dekret z mocą ustawy nr z dnia 22 lutego 2001 r. zmienił artykuł L.913-I Kodeksu ubezpieczeń społecznych w celu zapewnienia zasady równości wynagrodzeń w przypadku dużej liczby emerytur we Francji. Jednak zmiany te nie dotyczą Kodeksu emerytur służb cywilnych i wojskowych, i Komisja ponownie skontaktowała się z władzami francuskimi, które zmieniły wreszcie postanowienia wyżej wymienionego kodeksu Ustawą nr z dnia 21 sierpnia 2003r. Licząc od tej daty, wyżej wymienione postanowienia mają zastosowanie jednakowo do mężczyzn i do kobiet, z kilkoma wyjątkami, którymi zajmuje się aktualnie Komisja. Co do emerytur po zmarłym małżonku, mimo faktu, że niektóre aspekty nowych zasad są mniej korzystne niż poprzednie, są one zgodne z zasadą równości wynagrodzeń gwarantowaną artykułem 141 Traktatu. Komisja nie może więc interweniować na rzecz składającego petycję. PE /rev.VII 6/6 CM\ doc