WYBRANE ZAGADNIENIA BEZPIECZNEGO ZASILANIA Wojciech Magiera Andrzej Wojtyła Stawowa 71 43-400 Cieszyn POLSKA Tel. +48 33 8575 200 Fax. +48 33 8575 338 www.elektrometal.eu em@elektrometal.com.pl ELEKTROMETAL SA 1948-2013 JUBILEUSZ 65-lecia 1
We współczesnym górnictwie podziemnym energia elektryczna jest podstawowym medium służącym do zasilania urządzeń i maszyn wydobywczych. Poprawne jej wykorzystanie stawia przed użytkownikami maszyn wysokie wymagania w zakresie wiedzy o możliwości skorzystania z najnowocześniejszych rozwiązań produkowanego sprzętu elektrycznego, a to ze względu na wyjątkowe warunki pracy, w tym wiele zagrożeń, w szczególności zagrożenie wybuchem metanu lub pyłu węglowego. Przed producentami urządzeń elektrycznych natomiast stoi wyzwanie sprostania tym wyzwaniom, skutkujące ciągłym doskonaleniem wyrobów, zarówno pod kątem zapewnienia dystrybucji energii elektrycznej bez nadmiernych strat, jak i pod kątem bezpiecznej ich pracy w warunkach zagrożenia wybuchem. 2
Na przykładzie zasilania kompleksu wydobywczego o średniej wydajności ok. 10 tys. ton urobku na dobę zasilanego napięciem roboczym 1000 V pokazano dobór niezawodnej aparatury łączeniowej, zapewniającej dystrybucję jak najlepszych parametrów sieci z zachowaniem bezpieczeństwa przeciwwybuchowego. Parametry maszyn zastosowanych w kompleksie: kombajn o mocy całkowitej maksymalnej 650 kw i elektrycznym napędzie posuwu z regulowaną prędkością, przenośnik ścianowy o mocy całkowitej 750 kw i przenośnik podścianowy o mocy całkowitej 250 kw, w których zastosowano łagodny rozruch przy pomocy rozruszników tyrystorowych, dynamiczna kruszarka urobku o mocy 160 kw, pompa wodna o mocy 132 kw, agregaty wysokociśnieniowe, umieszczone pod ścianą o mocy 320 kw. 3
4
Zasilanie 6000 V/50 Hz Ognioszczelne Rozdzielnice kopalniane ROK 6/B Oznaczenie I M2 Ex d [ia] I Ognioszczelny Kompensator Mocy Biernej HMC-KMB 0,6 Oznaczenie I M2 Ex d [ia Ma] I Mb Moc znamionowa 0,6 MVar Napięcie znamionowe 6000 [V] Odpływy do stacji HMC-OST 1 1000/6/1/2 5
Zasilanie 6000 V/50 Hz dopływ z ROK-6/B Ognioszczelna Stacja Transformatorowa HMC-OST1 1000/6/1/2 Oznaczenie I M2 Ex d [ia] I Moc znamionowa 1000 kva Napięcie znamionowe 6000/1050 [V] Ognioszczelny Rozrusznik Kopalniany HMC-ORKK 750/2/3/3 Kombajn ścianowy o łącznej mocy 650 kw Pompa wodna o mocy 132 kw 6
Zasilanie 6000 V/50 Hz dopływy z ROK-6/B Ognioszczelne Stacje Transformatorowe HMC-OST1 1000/6/1/2 Ognioszczelny Rozrusznik Tyrystorowy HMC-ORKS 400/1/2/2/1S Ognioszczelny Rozrusznik Kopalniany HMC-ORKK 400/1/3/3 Napędy PZŚ 2x250 kw Napęd PZŚ Napęd PZP 1x250 kw 1x250 kw Napęd KR 1x160 kw Napędy AG 2x160 kw 7
Powierzchnia złącza kołnierzowego ze ślepymi otworami gwintowanymi Tuleja zaślepiająca otworu gwintowanego 8
Tuleja zaślepiająca otworu gwintowanego 9
Kołnierz z otworami ślepymi Wpusty kablowe umieszczone w sposób utrudniający penetrację wody i możliwość uszkodzenia mechanicznego 10
Przekaźnik wielofunkcyjny Przekaźnik realizuje następujące funkcje: zabezpieczenia od przeciążeń zależnego (I>) zabezpieczenia od zwarć niezależnego (I>>) zabezpieczenia od przeciążeń niezależnego (I>) zabezpieczenia od asymetrii prądowej centralno-blokującego zabezpieczenia upływowego zabezpieczenia temperaturowego kontroli ciągłości uziemienia obwodu sterowania iskrobezpiecznego, umożliwia parametryzowanie funkcji z nadrzędnego obwodu monitoringu lub przy pomocy przenośnego komputera w wykonaniu przeciwwybuchowym bez konieczności otwierania komór ognioszczelnych. 11
Porównanie parametrów sieci wysokiego napięcia Parametry sieci z włączonymi do niej kompensatorami mocy biernej Parametry sieci z odłączonymi od niej kompensatorami mocy biernej 12
Parametry sieci z odłączonymi od niej kompensatorami mocy biernej 13
Parametry sieci z włączonymi do niej kompensatorami mocy biernej 14
PODSUMOWANIE Niniejsza prezentacja jest zaledwie szkicem obrazującym możliwości rozwiązań technicznych, które mogą wpływać na szeroko rozumiane bezpieczeństwo przy eksploatacji kompleksu wydobywczego, w tym, w szczególności, bezpieczeństwo przeciwwybuchowe. Jak z niej wynika, znaczącą rolę w tworzeniu nowatorskich rozwiązań technicznych wiodą producenci maszyn, a wśród nich twórcy aparatury elektrycznej w wykonaniu przeciwwybuchowym, wsparci doświadczeniem bezpośrednich użytkowników. Ta współpraca powinna istnieć przy wsparciu uznanych jednostek certyfikujących wyroby przeciwwybuchowe, bo taka tylko gwarantuje uzyskanie maksymalnie pozytywnych wyników. 15