Komentarz tygodniowy 20-27.11.2015 DANE MAKROEKONOMICZNE Z Z POLSKI Produkt Krajowy Brutto Wskaźnik III kw. 2014 II kw. 2015 III kw. 2015 PKB, r/r 3,3 % 3,3 % 3,5 % Popyt krajowy, r/r 5,6 % 3,1 % 3,2 % Według danych opublikowanych w godzinach porannych w poniedziałek (30.11) przez GUS, PKB niewyrównany sezonowo w III kwartale 2015 r. wzrósł o 3,5 % r/r, wobec 3,3 % r/r wzrostu w II kwartale 2015 r. (wykres obok). Czynnikiem, który zdecydował o wyższej dynamice PKB było saldo obrotów z zagranicą, którego wpływ na wzrost PKB w III kw. wyniósł 0,4 pp., podczas gdy w II kwartale wpływ eksportu netto na wzrost PKB wyniósł 0,2 pp. Opublikowane dane należy ocenić pozytywnie. Taka ocena wynika m.in. ze struktury wypracowanego PKB, która wskazuje na stabilne tempo wzrostu popytu krajowego w III kwartale (3,2 % r/r, wobec 3,1 % r/r w II kw. 2015 r.). Jest to pozytywny sygnał, gdyż rynkowe prognozy zakładają, iż głównym filarem wzrostu gospodarczego w Polsce w najbliższych kwartałach będzie właśnie popyt krajowy. Inflacja konsumentów (wstępne dane) Wskaźnik XI 2014 X 2015 XI 2015 Inflacja konsumentów, r/r -0,6 % -0,7 % -0,5 % Według wstępnych danych opublikowanych przez GUS w poniedziałek rano (30.11) wskaźnik inflacji konsumentów wyniósł w listopadzie minus 0,5 % r/r (0,0 % m/m), wobec minus 0,7 % w październiku br. Wstępne dane GUS nie zawierają szczegółowych danych na temat zmian cen w poszczególnych kategoriach wskaźnika CPI, jednak można zakładać, iż (podobnie jak w poprzednich miesiącach) kluczowy wpływ na niski poziom cen miały ceny związane z transportem (w tym ceny paliw). W ubiegłym roku tempo spadku cen paliw na stacjach w Polsce przyspieszyło w listopadzie. Z tego względu efekt bazy sprzyjał w listopadzie br. nieco wyższemu niż w październiku br. (o 0,2 pp.) odczytowi wskaźnika cen konsumentów w ujęciu rocznym. W kolejnych miesiącach efekt statystyczny będzie oddziaływał w tym samym kierunku (punktem odniesienia będą coraz niższe poziomy cen paliw sprzed roku), dlatego wskaźnik cen konsumentów powinien stopniowo wzrastać. 1
Stopa bezrobocia dane GUS Wskaźnik X 2014 IX 2015 X 2015 Stopa bezrobocia rejestrowanego 11,3 % 9,7 % 9,6 % Według danych GUS, stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec października br. ukształtowała się na poziomie 9,6 % (tj. o 1,7 pp. mniej niż na koniec października 2014 r.). Jest to najniższe bezrobocie rejestrowane o tej porze roku od siedmiu lat. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych na koniec października br. wyniosła 1 516,9 tys. osób (tj. spadła w ciągu roku o 267,9 tys. osób). Lepsza niż w poprzednich latach sytuacja na rynku pracy (wykres obok) powinna wspierać wzrost konsumpcji, który w najbliższych kwartałach będzie decydował o tempie wzrostu PKB w Polsce. Na wzrost spożycia w Polsce wskazują także opublikowane przez GUS wyrównane sezonowo dane o obrotach w handlu detalicznym (wzrost w październiku br. o 5,6 % r/r, wobec 4,9 % r/r wzrostu we wrześniu br.). WYDARZENIA Rada Bankowego Funduszu Gwarancyjnego podjęła uchwały dotyczące określenia wysokości stawek funduszy ochrony środków gwarantowanych, obowiązkowej opłaty rocznej oraz opłaty ostrożnościowej na 2016 rok. Stawka funduszy ochrony środków gwarantowanych tworzonych przez podmioty objęte obowiązkowym systemem gwarantowania została określona w wysokości 0,55 % sumy środków pieniężnych zgromadzonych w banku na wszystkich rachunkach, stanowiącej podstawę obliczania kwoty rezerwy obowiązkowej, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Stawka obowiązkowej opłaty rocznej wnoszonej na rzecz BFG została określona w wysokości 0,167 % łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko, zaś stawka opłaty ostrożnościowej w wysokości 0,079 % łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko. Łącznie stawka opłaty obowiązkowej i ostrożnościowej na 2016 r. jest zatem wyższa niż na 2015 r. o 0,007 pp. W serwisie UKNF opublikowano wyniki europejskiego ćwiczenia ujawniającego (ang. transparency exercise) koordynowanego przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, którym objętych zostało trzynaście banków z Polski (PKO Bank Polski, Bank Pekao SA, Bank Zachodni WBK, mbank, ING Bank Śląski, Getin Noble Bank, Bank Millennium, Bank BGŻ BNP Paribas, Raiffeisen Bank Polska, Bank Handlowy w Warszawie, Deutsche Bank Polska, Bank BPH i Bank Ochrony Środowiska). W komunikacie KNF podkreśla m.in., iż wyniki ćwiczenia potwierdzają stabilność i wiarygodność polskiego sektora bankowego (http://www.knf.gov.pl/aktualnosci/2015/ujawnienia_eba.html). Według informacji podawanych przez Reuter, austriacki Raiffeisen Bank International chce w najbliższych dniach wznowić proces sprzedaży Raiffeisen Polbanku. Wśród prawdopodobnych nabywców wymienia się PZU. 2
DANE MAKROEKONOMICZNE ZE ŚWIATA DANE MAKROEKONOCZNE Z POLSKI Niemcy Indeks Ifo Instytut badawczy Ifo opublikował wyniki najnowszego badania nastrojów podmiotów gospodarczych w Niemczech. W cyklicznym badaniu bierze udział ok. 7 000 niemieckich firm z różnych branż (przetwórstwo przemysłowe, budownictwo, handel hurtowy i detaliczny). Ocenie poddawana jest zarówno sytuacja bieżąca podmiotów, jak i ich oczekiwania na kolejne 6 miesięcy. Wartość indeksu Ifo w listopadzie (109,0 pkt) wzrosła (o 0,8 pkt. m/m). Opublikowane dane należy ocenić pozytywnie, gdyż pomimo utrzymywania się niepewności odnośnie stanu globalnej gospodarki (słabnąca koniunktura w Chinach, ryzyko podwyżek stóp procentowych w USA) nastroje wśród przedsiębiorców poprawiły się. RYNKI FINANSOWE RYNEK STÓP PROCENTOWYCH Rynkowe stawki WIBOR pozostały w ubiegłym tygodniu stabilne (wykres obok). Poziom stawek oraz nachylenie krzywej odzwierciedlają oczekiwania rynku, zgodnie z którymi w najbliższych miesiącach stopy NBP pozostaną bez zmian. Pewnym czynnikiem ryzyka dla prognoz długoterminowych pozostaje fakt, iż w styczniu i lutym 2016 r. kończą się kadencje 8 z 9 członków Rady Polityki Pieniężnej, stąd o stopach procentowych w przyszłym roku decydować będą już inni członkowie Rady, którzy zostaną wybrani przez Prezydenta, Sejm i Senat. Na grudniowym posiedzeniu decyzyjnym (1-2.12) stopy NBP pozostaną bez zmian. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 23 27.11.2015 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,67% -0,16% 0,23% -0,81% 0,51% 3M 1,73% -0,11% 0,41% -0,81% 0,57% 6M 1,80% -0,03% 0,65% -0,78% 0,73% 1Y 1,82% 0,06% 0,97% -0,70% 1,03% 3
RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 20.11.2015 27.11.2015 Zmiana USDPLN 3,9706 4,0333 1,6% EURPLN 4,2441 4,2692 0,6% CHF/PLN 3,9143 3,9172 0,1% Biorąc pod uwagę kurs ustalony na fixingu NBP złoty w minionym tygodniu osłabił się wobec dolara (o 1,6 %) oraz wobec euro (o 0,6 %). Skalę osłabienia złotego wobec euro ogranicza perspektywa złagodzenia polityki pieniężnej przez EBC w grudniu (komunikat w tej sprawie zostanie opublikowany w najbliższy czwartek, 3.12). Z kolei wzrost kursu USD/PLN w ostatnich tygodniach odzwierciedla wzrost oczekiwań przed wynikiem grudniowego posiedzenia decyzyjnego Fed (16.12), na którym stopy procentowe mogą zostać podwyższone. W warunkach tak silnych czynników globalnych (polityka monetarna EBC oraz Fed), zagadnienia krajowe mają marginalny wpływ na relacje złotego wobec innych walut. Niemniej, utrzymująca się niepewność związana z ostatecznym kształtem rozwiązań w sprawie przewalutowania kredytów mieszkaniowych w walutach obcych także ma negatywny wpływ na złotego. RYNEK TOWAROWY Cena Cena Cena Cena ropy Data miedzi złota srebra (USD/bbl) (USD/lb) (USD/oz.) (USD/oz.) 20.11 44,66 4597,00 1077,71 14,17 23.11 44,83 4508,50 1068,94 14,11 24.11 46,12 4624,50 1075,11 14,20 25.11 46,17 4563,75 1071,01 14,15 26.11 45,46 4654,00 1071,30 14,25 27.11 44,86 4592,00 1058,41 14,06 Ceny większości surowców ujętych w zestawieniu obok spadły w minionym tygodniu. Wyjątkiem była ropa (Brent), której cena w ujęciu tygodniowym wzrosła o 0,4 %. Wahania cen tego surowca w podobnej skali były obserwowane w poprzednich miesiącach, jednak miały one zawsze charakter korekty w dominującym trendzie spadkowym. Okazją do korekt wzrostowych cen ropy są spekulacje części uczestników rynku o tym, iż niski poziom cen wpłynie na ograniczenie wydobycia przez głównych producentów. Dotychczas jednak takie przewidywania nie były trwałe. W efekcie cena ropy nadal (pomimo ubiegłotygodniowego wzrostu) kształtuje się blisko 6 letnich minimów. Czynniki podażowe (wysoki poziom zapasów) oraz obawy o tempo wzrostu światowej gospodarki w najbliższych kwartałach będą ograniczać potencjał korekty zapoczątkowanej przed dwoma tygodniami. 4
RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 stracił 3,8 %. Spadkowi głównego indeksu sprzyjały przeceny akcji spółek energetycznych (PGE stracił o 6,2 %), banków (PKO BP stracił 4,7 % oraz wydobywczych KGHM stracił 4,9 %). Kierunek zmian na krajowym rynku wskazuje, iż nadal dominują czynniki ryzyka związane z toczącą się debatą publiczną na temat kredytobiorców posiadających zobowiązania w walutach obcych, a także ewentualne zaangażowanie spółek, w których posiada udziały Skarb Państwa w proces restrukturyzacji polskiego górnictwa. Bez jednoznacznego wyjaśnienia tych zagadnień, trudno będzie odwrócić spadkowy trend. KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (23-27.11.2015 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Prognoza BPS Wartość poprzednia 2 grudnia Polska 3 grudnia Strefa euro Decyzja w sprawie stóp procentowych Decyzja w sprawie stóp procentowych XII 1,50 % 1,50 % XII 0,05 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Piotr Lebiedziński Wicedyrektor Departamentu Planowania i Analiz, tel.: 22 539-52-62 Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5