Ustalanie i dokumentowanie czasu pracy Sylwia Starońska-Pająk
Art. 149. Kodeks pracy 1. Pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy pracownika do celów prawidłowego ustalenia jego wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą. Pracodawca udostępnia tę ewidencję pracownikowi, na jego żądanie.
Dokumentacja pracownicza ROZPORZĄDZENIE MPIPS z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika. Dz. U. z 1996r. Nr 62, poz. 286 ze zm. 8. Pracodawca zakłada i prowadzi odrębnie dla każdego pracownika: kartę ewidencji czasu pracy w zakresie obejmującym: pracę w poszczególnych dobach, w tym pracę w niedziele i święta, w porze nocnej, w godzinach nadliczbowych oraz w dni wolne od pracy wynikające z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, a także dyżury, urlopy, zwolnienia od pracy oraz inne usprawiedliwione i nieusprawiedliwione nieobecności w pracy; w stosunku do pracowników młodocianych pracodawca uwzględnia w ewidencji także czas ich pracy przy pracach wzbronionych młodocianym, których wykonywanie jest dozwolone w celu odbycia przez nich przygotowania zawodowego.
Dane biometryczne pracowników W wyroku z dnia 1 grudnia 2009 r. (I OSK 249/09) oraz z dnia 6 września 2011 r. (I OSK 1476/10) Naczelny Sąd Administracyjny uznał wykorzystywanie danych biometrycznych pracowników, w związku z ewidencjonowaniem czasu pracy, za niezgodne z prawem, stwierdzając, że wyrażona na prośbę pracodawcy pisemna zgoda pracownika, na pobranie i przetworzenie jego danych osobowych, narusza prawa pracownika i swobodę wyrażenia przez niego woli. ( ) Brak równowagi w relacji pracodawca pracownik stawia pod znakiem zapytania dobrowolność w wyrażeniu zgody na pobieranie i przetworzenie danych osobowych (biometrycznych).
Pracownicy nieobjęci pełną ewidencją czasu pracy Art. 149 2 Kodeksu pracy Nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy w zakresie godzin pracy w poszczególnych dobach dla następujących pracowników: w stosunku do pracowników objętych systemem zadaniowego czasu pracy; pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy; pracowników otrzymujących ryczałt za godziny nadliczbowe; pracowników otrzymujących ryczałt za pracę w porze nocnej.
Odpowiedzialność za wykroczenie Art. 281 pkt 6 Kodeksu pracy Kto będąc pracodawcą lub osobą działającą w jego imieniu nie prowadzi dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy, popełnia wykroczenie i podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł. Wykroczenie to może być popełnione zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie art. 281 pkt 6 Kodeksu pracy w zw. z art. 5 Kodeksu wykroczeń.
Sankcja karna za poświadczenie nieprawdy przez osobę uprawnioną do prowadzenia ewidencji czasu pracy Art. 270 1 Kodeksu karnego Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Art. 271 1 Kodeksu karnego Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Pracodawcy nie wolno tworzyć dokumentów, które potwierdzałby nieprawdę, gdyż tym samym dopuszczałby się przestępstwa.
Przestępstwo naruszenia praw pracownika Art. 218 1a Kodeksu karnego Kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Ustalanie systemów i rozkładów czasu pracy Art. 150 Kodeksu pracy 1. Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, z zastrzeżeniem 2 i 3 oraz art. 139 3 i 4. 2. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, a także pracodawca, u którego zakładowa organizacja związkowa nie wyraża zgody na ustalenie lub zmianę systemów i rozkładów czasu pracy oraz okresów rozliczeniowych czasu pracy, może stosować okresy rozliczeniowe czasu pracy określone w art. 129 2 i w art. 135 2 i 3 po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy. 3. Zastosowanie do pracownika systemów czasu pracy, o których mowa w art. 143 i 144, następuje na podstawie umowy o pracę. 4. Do obwieszczenia, o którym mowa w 1, stosuje się odpowiednio art. 104 3.
Dziękuję za uwagę Sylwia Starońska-Pająk