Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000

Podstawy prawne Dyrektywa 79/409/EEC w sprawie ochrony dzikich ptaków (tzw. Dyrektywa Ptasia) Dyrektywa 92/43/EEC w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. Dyrektywa Siedliskowa)

Cele sieci Natura 2000 Ochrona zagrożonych składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego siedlisk przyrodniczych i dzikiej fauny i flory Spójne kryteria i metody tworzenia sieci Instrumenty umiarkowanego użytkowania nie pogarszającego stanu siedlisk i gatunków

We wszystkich krajach Unii Europejskiej w odniesieniu do obszarów Natura 2000 obowiązuje jedna zasada: Kraje członkowskie podejmą odpowiednie działania w celu uniknięcia na obszarach Natura 2000 pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, dla których zostały wyznaczone obszary Natura 2000.

Regiony i obszary 8 regionów biogeograficznych 2 typy obszarów: obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) na podstawie Dyrektyw Ptasiej, specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) na podstawie Dyrektywy Siedliskowej, Dla obszarów tworzy się: - Standardowe Formularze Danych -mapę obszaru w skali 1:100 000

Proces tworzenia sieci Natura 2000 Podstawą wyznaczania obszarów Natura 2000, są tylko i wyłącznie kryteria naukowe czyli najbardziej aktualny stan wiedzy, Sieć tworzy się w 3 etapach: Każdy kraj opracowuje krajową listę obszarów Natura 2000, Dla każdego regionu biogeograficznego organizowane jest Seminarium biogeograficzne, Uzupełnienie obszarów w sposób zapewniający dobrą reprezentacje w sieci siedlisk i gatunków danej strefy, Zakończenie tworzenia sieci przewiduje się na 2007 r.

W Polsce zapisy Dyrektywy Ptasiej i Siedliskowej zostały transponowane do ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92 poz. 880) i stanowią podstawę wyznaczania oraz funkcjonowania sieci Natura 2000 w Polsce.

Na terenie Polski występują dwa regiony biogeograficzne: - kontynentalny -alpejski

Zasoby siedlisk i gatunków w Polsce dla których tworzy się obszary Natura 2000 267 gatunków ptaków są one określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229 poz. 2313) 76 typów siedlisk przyrodniczych, w tym 14 priorytetowych; 46 gatunków roślin, w tym 10 priorytetowych; 88 gatunków zwierząt, w tym 13 o znaczeniu priorytetowym są one określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000 (Dz. U. Nr 94 poz. 795)

Wstępny projekt sieci Natura 2000 141 proponowanych OSO (15 % pow. kraju, bez ostoi morskich) 279 SOO (10,4 % pow. kraju) Razem: 420 obszarów ( 18 % pow. kraju).

Krajowa lista obszarów Natura 2000/maj 2004 Liczba obszarów: 72 obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) 184 specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) UE Powierzchnia / % pow. kraju 2 414 205 ha 7,8% 1 135 327 ha 3,7% OSO 9% SOO 13%

OSO - 72 obszary, 7,8% Polski

SOO - 184 obszary, 3,7% Polski

Dla każdego obszaru w ciągu 5 lat od ustanowienia będzie tworzony plan ochrony. Zawierać będzie: opis i ocenę istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczania tych zagrożeń i ich skutków; opis warunków zachowania lub przywrócenia właściwego stanu ochrony siedlisk i gatunków; wykaz zadań ochronnych; zakres monitoringu przyrodniczego; opis granic

W ustawie o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. zostały określone trzy poziomy nadzoru nad obszarami Natura 2000: 1) Minister Środowiska, 2) wojewoda (opisany w ustawie jako koordynujący), 3) sprawujący nadzór nad obszarem Natura 2000.

Minister Środowiska Wyznacza obszary Natura 2000, w tym: Przekazuje i uzgadnia listy obszarów Natura 2000 z KE Ustanawia akty prawne dotyczące sieci Natura 2000, w tym w drodze rozporządzenia 20-letni plan ochrony dla każdego z obszarów Natura 2000, Określa sprawującego nadzór nad obszarem Natura 2000 w drodze rozporządzenia Prowadzi ewidencję (system zarządzania informacją): danych niezbędnych do podejmowania działań w zakresie ich ochrony okresowych sprawozdań od sprawujących nadzór nad obszarami informacji dotyczących wydanych zezwoleń związanych z OOS, skutków ich realizacji i wykonanej kompensacji przyrodniczej,

Krajowa lista obszarów Natura 2000 z maja 2004 r. w 62% pokrywa się z obszarami chronionymi. Podczas jej tworzenia przyjęto, że lista i zasięg obszarów Natura 2000 będzie rozszerzany w miarę postępu wiedzy o rozmieszczeniu i potrzebach ochrony.

Propozycja optymalizacji sieci obszarów Natura 2000 - Shadow List, przesłana przez ekologiczne organizacje pozarządowe do Komisji Europejskiej Uzupełnienie krajowej listy obszarów Natura 2000 o 265 SOO i OSO, w tym o: 169 specjalne obszary ochrony siedlisk 69 obszary specjalnej ochrony ptaków

Rozszerzanie sieci w Polsce następuje po seminariach biogeograficznych Seminarium alpejskie - maj 2005 r. Seminarium kontynentalne kwiecień 2006 r.

Seminarium biogeograficzne Region Alpejski

Polskie obszary Regionu Alpejskiego Z listy w maju 2004 r. Gorce Babia Góra Czarna Orawa Diable Skały Kostrza Madohora Na Policy Torfowiska Orawsko- Nowotarskie Tatry Pieniny Ostoja Magurska Bieszczady Nowe obszary poddane konsultacjom społecznym Beskid Śląski Beskid Żywiecki Ostoja Popradzka Ostoja Gorczańska Ostoje nietoperzy Beskidu Wyspowego Ostoje nietoperzy Powiatu Gorlickiego Kościół w Radziechowych Kościół w Górkach Wschodnich

Lista 9 nowych obszarów w regionie alpejskim została zatwierdzona przez Radę Ministrów w dniu 20 grudnia 2005 r. i przesłana w styczniu br. do KE. Wiosną br. uzgodnieniom poddano 98 specjalnych obszarów ochrony siedlisk w regionie kontynentalnym.

Ochrona obszarów Natura 2000 odbywa się na podstawie art. 6 Dyrektywy Siedliskowej, który w Polsce został przetransponowany do ustawy o ochronie przyrody do art. 33 37.

Typy siedliskowe reprezentatywność wątpliwa (IN MIN) Region alpejski 8 Region kontynentalny reprezentatywność niewystarczająca (IN MOD) reprezentatywność skrajnie niewystarczająca (IN MAJ) Gatunki zwierząt 10 1 50 7 reprezentatywność wątpliwa (IN MIN) 4 reprezentatywność niewystarczająca (IN MOD) reprezentatywność skrajnie niewystarczająca (IN MAJ) Gatunki roślin 13 5 48 9 reprezentatywność wątpliwa (IN MIN) reprezentatywność niewystarczająca (IN MOD) reprezentatywność skrajnie niewystarczająca (IN MAJ) 1 1 17 9

Europejska ekologiczna sieć Natura 2000 na terenie Polski

Obszary Natura 2000 Obszary OSO Termin realizacji Termin przekazania do KE 1 Zatwierdzenie listy 68 OSO przez Radę Ministrów Obszary psoo region alpejski listopad 2006 grudzień 2006 2 3 Uzupełnienie obszarów (zgodnie z oceną IN MIN, IN MOG, IN MAJ) Przeprowadzenie badań nad gatunkami, które nie mają wystarczającego rozpoznania (SciRes) Obszary psoo region kontynentalny listopad 2006 wrzesień 2007 marzec 2007 2008 4 Uzupełnienie obszarów (IN MOG, IN MAJ) lista obejmująca 98 obszarów psoo czerwiec 2006 lipiec 2006 5 Uzupełnienie obszarów (IN MOG) - styczeń 2007 luty 2007 6 Seminarium biogeograficzne dla regionu kontynentalnego Polski kwiecień 2007 7 Przeprowadzenie badań nad siedliskami i gatunkami, które nie mają wystarczającego rozpoznania (SciRes) 2007/2008 2008

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ