Partnerzy: OBSZARY NATURA Prezentacja przygotowana w ramach projektu: Prezentacja

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Partnerzy: OBSZARY NATURA 2000. Prezentacja przygotowana w ramach projektu: Prezentacja"

Transkrypt

1 Partnerzy: OBSZARY NATURA 2000 projektu: Prezentacja

2 Natura 2000 w Unii Europejskiej Środowisko przyrodnicze Europy ulega znacznym zmianom w wyniku industrializacji, urbanizacji i rozwoju intensywnego rolnictwa, zwłaszcza w okresie ostatnich dwóch stuleci. Przemiany przejawiają się m.in. spadkiem bioróżnorodności oraz fragmentacją ekosystemów i utratą przez nie cech swoistych i naturalnych. Dostrzeżenie tych zmian i ich negatywnych skutków dla społeczności ludzkiej, spowodowało rozpowszechnianie się idei ochrony przyrody, której rozwój przebiegał różnie w poszczególnych krajach. Proces zbliżania państw i społeczeństw w ramach Unii Europejskiej ułatwił podjęcie i koordynację działań na rzecz spójnej ochrony dziedzictwa przyrodniczego w skali niemal całego kontynentu.

3 Pierwszym etapem wysiłków różnych krajów europejskich na rzecz ochrony przyrody było stworzenie wspólnych podstaw prawnych. Do pierwszych znaczących aktów tego rodzaju należy Konwencja Ramsarska, dotycząca ochrony obszarów wodnobłotnych (1971 r.). Następnie powstała Konwencja Bońska o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (1979 r.) i Konwencja Berneńska o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz siedlisk przyrodniczych (1982 r.). Mimo tych działań wciąż w skali europejskiej i globalnej rejestrowane było zmniejszanie się różnorodności biologicznej. W efekcie w 1992 r. podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych na temat Środowiska i Rozwoju powstała Konwencja o różnorodności biologicznej (tzw. Konwencja z Rio). Celem jej jest ochrona różnorodności biologicznej całej Ziemi, zrównoważone wykorzystywanie jej elementów i gospodarowanie nimi, a także sprawiedliwy podział korzyści czerpanych z zasobów genetycznych..

4 By osiągnąć takie cele w Unii Europejskiej przyjęta została w 1992 r. tzw. Dyrektywa Siedliskowa (Dyrektywa Rady 92/43/EWG z 21 maja 1992 r. o ochronie siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory). Ten przepis zobowiązał prawodawców państw członkowskich Unii do wprowadzenia podstaw prawnych dla rozwoju sieci obszarów chroniących zagrożone w skali europejskiej gatunki roślin, zwierząt i rodzaje siedlisk przyrodniczych. Dyrektywa powstała jako przepis ściśle powiązany i rozwijający wizję działań wcześniej nakreślonych w odniesieniu do ptaków w tzw. Dyrektywie Ptasiej (Dyrektywa Rady 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979 r. o ochronie dzikich ptaków). Dyrektywy przewidują stworzenie systemu obszarów, powiązanych korytarzami ekologicznymi w spójną funkcjonalnie sieć nazwaną Natura Tworzenie takiej sieci jest obowiązkiem każdego kraju członkowskiego UE, a jego unikanie skutkuje sankcjami finansowymi.

5 Dla ochrony ptaków tworzone są przez poszczególne państwa członkowskie na podstawie kryteriów podanych w Dyrektywie Ptasiej Obszary Specjalnej Ochrony (OSO), zwane też obszarami ptasimi. Dla zachowania innych, wybranych gatunków zwierząt, a także roślin i siedlisk przyrodniczych tworzone są Obszary Ochrony Siedlisk (OOS), zwane obszarami siedliskowymi. W odróżnieniu od obszarów ptasich, są one proponowane Komisji Europejskiej przez rządy poszczególnych państw i do wyznaczenia ich odpowiednim aktem prawa krajowego, po uprzednim zatwierdzeniu tych propozycji przez Komisję mają one status obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (OZW).

6 Sieć Natura 2000, nie bez pewnych perturbacji, rozwijana jest sukcesywnie we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej. Twarde stanowisko i wymagania Komisji Europejskiej powodują, że mimo początkowo nierzadkich oporów i nieporozumień, kolejne państwa członkowskie powiększają powierzchnię i poprawiają skuteczność sieci Natura Komisja pilnuje tego, by sieć zajmowała w każdym państwie członkowskim proporcjonalną powierzchnię do areału zajmowanego przez chronione siedliska przyrodnicze i siedliska gatunków chronionych.

7 Udział obszarów siedliskowych (OOS, OZW), w odniesieniu do łącznej powierzchni państw członkowskich Unii Europejskiej wynosi wg stanu aktualnego na grudzień ,99 tys. km 2, co stanowi 13,6%. Największym udziałem obszarów siedliskowych zgłoszonych Komisji Europejskiej pochwalić się mogą następujące państwa: Słowenia 31,4%, Bułgaria 29,6% i Hiszpania 24,5%. Najmniejszy areał obszary siedliskowe zajmują w: Wielkiej Brytanii 6,8%, Danii 7,4% i Francji 8,5% (państwa te przodują jednak pod względem areału obszarów morskich poddanych ochronie). Poniżej średniej unijnej znajduje się także Polska z 11,0% obszarów ochrony siedlisk w stosunku do powierzchni kraju.

8 Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków tzw. obszary ptasie zajmują w całej Unii Europejskiej 574,8 tys. km 2, co stanowi 11,1% powierzchni państw członkowskich. Największy udział tych obszarów posiadają: Słowacja 25,1%, Słowenia 23,0%, Hiszpania 20,6%. Państwa o najmniejszym udziale ostoi ptasich to: Irlandia 2,9%, Malta 5,1% i Luksemburg 5,6%. Polska z udziałem 15,6% obszarów ptasich w powierzchni należy do krajów z lepiej rozwiniętą siecią tych obszarów.

9 Natura 2000 w Polsce

10 Polska zobowiązała się do wyznaczenia na swoim terytorium sieci Natura 2000 w Traktacie Ateńskim z 16 kwietnia 2003 r., stanowiącym podstawę prawną przystąpienia Polski i dziewięciu innych krajów europejskich do Unii Europejskiej. Przepisy unijne stanowiące podstawę dla tworzenia sieci Natura 2000 zostały wprowadzone do polskiego prawa wraz z opublikowaniem nowej ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 92 poz. 880 z późniejszymi zmianami), zgodnie z którą obszary Natura 2000 stanowią jedną z form ochrony przyrody. Prace przygotowujące nasz kraj do wprowadzenia sieci Natura 2000 rozpoczęły się już w końcu lat 90. XX w. Sporządzone zostały wówczas wstępne analizy zasobów siedlisk i gatunków wymagających ochrony w sieci. Prowadzone były także negocjacje na temat uzupełnienia przepisów unijnych o siedliska i gatunki wymagające ochrony w naszym kraju, a nieobecne w krajach starej UE i w konsekwencji też nie objęte ochroną ówczesnego prawa unijnego. We wszystkich tych działaniach uczestniczyli przede wszystkim naukowcy z Instytutu Ochrony Przyrody PAN z Krakowa i urzędnicy Ministerstwa Środowiska.

11 W 2001 r. zespół ekspertów z Centrum Informacji o Środowisku UNEP/GRID i Instytutu Ochrony Przyrody w Krakowie opracował Koncepcję sieci Natura 2000 w Polsce. Dokument ten zawierał wstępną identyfikację i opisy obszarów, wykazy siedlisk i gatunków oraz form ochrony na obszarach proponowanych do sieci, także mapy przedstawiające umiejscowienie tych obszarów. W propozycji tej ostoje zajmowały 13,5% powierzchni kraju. W latach koncepcja sieci Natura 2000 w Polsce rozwijana była przez Narodową Fundację Ochrony Środowiska współdziałającą z Instytutem Ochrony Przyrody PAN w Krakowie oraz Zakładem Ornitologii PAN w Gdańsku i Centrum GRID Warszawa. Naukowcy z tych ośrodków otrzymywali dane od Wojewódzkich Zespołów Realizacyjnych, to jest grup specjalistów, głównie przyrodników powołanych przez wojewodów do tworzenia koncepcji sieci w poszczególnych województwach. Dane te były zestawiane w formularzach (tzw. Standardowych Formularzach Danych) wymaganych przez Komisję Europejską. W trakcie tworzenia koncepcji sieci nie została przeprowadzona powszechna inwentaryzacja siedlisk i gatunków chronionych, a wszelkie prace oparte były na materiałach publikowanych, dokumentacjach i wiedzy przyrodników współpracujących z wymienionymi organami.

12 W 2004 r. przeprowadzone zostały pośpieszne konsultacje społeczne, w których trakcie samorządy powszechnie wyraziły sprzeciw dla przedstawionych propozycji, zaskoczone zapewne skalą zmian w systemie ochrony przyrody, często nie znając także uzasadnienia merytorycznego i prawnego opiniowanych działań. Trzeba bowiem przyznać, że długotrwały proces tworzenia projektu sieci Natura 2000 angażował niemal wyłącznie specjalistów, podczas gdy udział partnerów społecznych i kampania informacyjna na temat tworzonej sieci były zdecydowanie niewystarczające. Koncepcja sieci obszarów chronionych przygotowana przez Zespoły Wojewódzkie i dopracowana przez instytuty naukowe, opublikowana została w takiej wersji przez Ministerstwo Środowiska. Jednakże po interwencji Departamentu Wodnego oraz Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych Ministerstwo projekt wycofało i znacznie zredukowało. W maju 2004 rząd polski przekazał Komisji Europejskiej taką skromną w stosunku do projektu wyjściowego koncepcję sieci obszarów siedliskowych Natura 2000, a w lipcu 2004 ukazało się rozporządzenie wyznaczające ostoje ptasie z podobnie zredukowanym zestawieniem obszarów.

13 Ograniczenie sieci Natura 2000 spowodowało niezadowolenie środowisk eksperckich i organizacji pozarządowych zaangażowanych wcześniej w jej tworzenie. Efektem tego była publikacja w grudniu 2004 r. tzw. listy cieni (Shadow List) obszarów Natura Opracowanie to zawierało krytyczny przegląd zatwierdzonego projektu oraz propozycje uzupełnienia sieci Natura 2000 adekwatnie do kryteriów unijnych. W międzyczasie Ministerstwo zamieściło w Internecie niezwykle ważną dla rozwoju sieci Natura 2000 publikację, zawierającą przegląd wszystkich występujących w Polsce siedlisk przyrodniczych i chronionych w sieci gatunków roślin i zwierząt. W kolejnych latach na stronach Ministerstwa publikowane były kolejne poradniki i plany ochrony chronionych siedlisk przyrodniczych i gatunków.

14 Sprzeciw Komisji Europejskiej wobec niewystarczającego zakresu ochrony obszarowej w Polsce spowodował, że propozycje rządowe kierowane do Brukseli były w kolejnych latach sukcesywnie uzupełniane. W miarę upływu czasu i gromadzenia nowych danych dopracowywana była też Shadow List. W 2007 i 2008 roku uzupełniono listę specjalnych obszarów ochrony ptaków (OSO) i w przypadku niektórych obszarów zmieniono ich granicę. W efekcie utworzonych zostało 141 obszarów, zajmujących ha (15,59% powierzchni kraju). Dodatkowo w oparciu o inwentaryzacje przyrodnicze prowadzone w latach 2008 i 2009 zaproponowano kolejne nowe obszary ochrony ptaków.

15 Sieć Natura 2000 stworzona została ze względu na potrzebę ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory Unii Europejskiej. Za główny cel sieci uznane zostało wspieranie zrównoważonego rozwoju poprzez zachowanie różnorodności biologicznej jako czynnika niezbędnego lub wspierającego działalność człowieka, z uwzględnieniem wymagań gospodarczych, społecznych, kulturalnych i regionalnych. Zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, przy zaspokajaniu potrzeb nie można ignorować granic wyznaczanych postępowi przez środowisko naturalne. Granicą, której linią obrony jest sieć Natura 2000 jest zachowane dotychczas dziedzictwo przyrodnicze krajów Unii Europejskiej. Rozległy zasięg sieci ma przy tym przeciwdziałać zagrożeniom transgranicznym, a ustalenie jednakowych przedmiotów ochrony i kryteriów wyznaczania obszarów chronionych ma zapewnić spójność sieci w skali całej Unii Europejskiej.

16 Po szczycie Rady Europejskiej w Goeteborgu w czerwcu 2001 r. sieci Natura 2000 przypisane zostało zadanie powstrzymania spadku bioróżnorodności Unii Europejskiej w perspektywie roku Później, w dokumencie Komisji Europejskiej z maja 2006 r., ochrona najważniejszych siedlisk i gatunków ustalona została jednym z celów priorytetowych uściślających strategię polityczną mającą na celu zatrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej do 2010 r.

17 Celem ochrony obszarów Natura 2000 jest zachowanie we właściwym stanie siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin i zwierząt, zagrożonych lub kluczowych dla zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy i wymienionych w załącznikach Dyrektywy Ptasiej i Siedliskowej. Przeszkody dla osiągnięcia tego celu usuwane są przez prawny zakaz podejmowania działań, które mogą mieć negatywny wpływ na siedliska i gatunki chronione. Właściwy stan ochrony siedlisk przyrodniczych oznacza, że ich naturalny zasięg nie może ulec zmniejszeniu, zachowana musi zostać ich specyficzna struktura i funkcje ekologiczne oraz właściwy stan typowych dla nich gatunków. W odniesieniu do gatunków poddanych ochronie w sieci Natura 2000 właściwy stan ochrony oznacza zachowanie takiej liczebności populacji, która gwarantuje utrzymanie jej w biocenozie przez dłuższy czas, zachowanie naturalnego zasięgu gatunku i niezbędnej powierzchni wymaganych przez niego siedlisk.

18 Ochrona gatunków i siedlisk przyrodniczych realizowana jest w sieci Natura 2000 tworzącej układ obszarów chronionych (obszarów Natura 2000) wraz z korytarzami ekologicznymi. Korytarze te zabezpieczają powiązania ekologiczne między obszarami chronionymi, w szczególności szlaki migracji zwierząt ptaków, ryb, drapieżników. Zaznaczyć należy, że siedliska przyrodnicze chronione są także poza obszarami Natura 2000 w innych powierzchniowych formach ochrony przyrody, a zasoby roślin i zwierząt stanowiące przedmiot ochrony w sieci podlegają prawnej ochronie gatunkowej na terenie całego kraju.

19 Ze względu na odrębne cele i kryteria tworzenia, sieć Natura 2000 nie ma na celu zastąpienia systemu obszarów chronionych rozwijanego w Polsce przed akcesją do Unii Europejskiej (obszary chronione mogą się wzajemnie pokrywać i często taka sytuacja ma miejsce). Obszary Natura 2000 wyznacza się na podstawie kryteriów szczegółowo określonych w załącznikach Dyrektyw Siedliskowej i Ptasiej, wprowadzonych do naszego prawodawstwa w przepisach wykonawczych do ustawy o ochronie przyrody. Podstawą dla wyznaczania obszarów siedliskowych Natura 2000 jest występowanie siedlisk przyrodniczych i gatunków wymienionych w załączniku I i II Dyrektywy Siedliskowej. Ocenie czy dany obszar ma rzeczywiście istotne znaczenie wspólnotowe służą kryteria zawarte w załączniku III tej Dyrektywy.

20 Podstawowym kryterium przy ocenie obszarów siedliskowych jest reprezentatywność siedlisk przyrodniczych, czyli typowość ich wykształcenia w stosunku do wzorców opisanych w Podręczniku Interpretacji Siedlisk Unii Europejskiej (Interpretation Manual of European Union Habitats). Wzorce te opisują naturalne lub półnaturalne warunki w jakich siedliska się wykształcają oraz charakterystyczną dla nich florę i faunę. Kolejne kryteria odwołują się w przypadku siedlisk do powierzchni zajmowanej na danym obszarze w stosunku do powierzchni w całym kraju oraz stanu zachowania ich struktury i funkcji. Dla gatunków kryterium krytycznym jest wielkość populacji obecnej na danym obszarze w stosunku do populacji krajowej (im większa populacja tym większa potrzeba wyznaczenia obszaru chronionego). Kolejne kryteria odwołują się do stopnia izolacji danej populacji w stosunku do naturalnego zasięgu gatunku i stanu zachowania warunków siedliskowych.

21 W odniesieniu do obszarów ptasich, podstawą dla ich wyznaczania jest występowanie gatunków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej (zarówno podczas okresu lęgowego jak i przelotów). W sieci powinny znaleźć się wszystkie ostoje ptasie o znaczeniu europejskim, zinwentaryzowane w 2000 r. przez BirdLife International(Inventory of Important Bird Areas in the European Community). Podkreślić należy, że obszary Natura 2000 wyznaczane są na podstawie podanych wyżej kryteriów i ich granice nie mogą podlegać zmianom dostosowującym ich przebieg do planowanych przedsięwzięć lub różnych oczekiwań. Stwierdzenie występowania gatunków lub siedlisk spełniających odpowiednie kryteria oznacza konieczność zgłoszenia obszaru Natura 2000, a ewentualne kolizje z inwestycjami lub innymi przedsięwzięciami rozstrzygać należy zgodnie z wyznaczonymi procedurami. Niezrozumienie tych zasad spowodowało sporo pretensji o nieuwzględnienie interesów różnych środowisk i instytucji podczas tworzenia sieci.

22 Podstawy prawne sieci Natura 2000 stanowią w Unii Europejskiej dwie przywoływane już powyżej Dyrektywy: tzw. Siedliskowa (Dyrektywa Rady 92/43/EWG z 21 maja 1992 r. o ochronie siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory) oraz Ptasia (Dyrektywa Rady 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979 r. o ochronie dzikich ptaków).

23 Dyrektywa Ptasia zawiera pięć załączników. W załączniku I znajduje się lista 180 gatunków ptaków o znaczeniu europejskim, wobec których należy podjąć działania ochronne. Są to gatunki wymierające lub zagrożone ze względu na zmiany zachodzące w ich siedliskach, gatunki rzadkie oraz inne gatunki wymagające ochrony. W Polsce zwykle nazywa się je gatunkami specjalnej troski. Pozostałe załączniki zawierają wykazy gatunków, na które można polować, które mogą być przedmiotem handlu, listę nieakceptowanych sposobów polowania oraz listę specyficznych badań i prac stanowiących podstawę do ochrony i wykorzystywania gatunków, których dotyczy Dyrektywa.

24 Dyrektywa Siedliskowa zawiera 6 załączników. W załączniku I wymienione są typy siedlisk przyrodniczych o znaczeniu wspólnotowym, w tym siedliska priorytetowe. W Załączniku II wymieniono gatunki roślin i zwierząt (bez odrębnie ujętych ptaków), w tym priorytetowe. Załącznik III określa kryteria wyznaczania specjalnych obszarów ochrony (SOO). Pozostałe załączniki zawierają listę gatunków wymagających ochrony ścisłej oraz listę gatunków, których pozyskanie ze stanu dzikiego i eksploatacja może podlegać ograniczeniom oraz wykaz zabronionych metod i środków odławiania i zabijania zwierząt (np. za pomocą urządzeń elektrycznych i elektronicznych mogących zabijać lub ogłuszać, materiałów wybuchowych, sieci i pułapek działających nieselektywnie, trucizn).

25 Zapisy Dyrektyw Ptasiej oraz Siedliskowej nie obowiązują wprost w krajach członkowskich UE, lecz muszą być wprowadzone do aktów prawnych poszczególnych krajów. W prawie polskim zostały one uwzględnione w postaci odpowiednich zapisów (art ) ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880) i rozporządzeń wykonawczych do niej. Według ustawy sieć obszarów Natura 2000 obejmuje: obszary specjalnej ochrony ptaków, specjalne obszary ochrony siedlisk, obszary mające znaczenie dla Wspólnoty.

26 Należy wspomnieć, że z uwagi na szczególne cele i uwarunkowania, jakie decyduja o wyznaczeniu obszarów Natura 2000, nie stoi w sprzeczności ich istnienie z funkcjonowaniem innych form ochrony przyrody. Tak więc w obszarach Natura 2000 może znajdować się: park narodowy, rezerwat, park krajobrazowy, obszar chronionego krajobrazu, pomnik przyrody, stanowisko dokumentacyjne, użytek ekologiczny, zespół przyrodniczokrajobrazowy, strefy wyznaczone dla ochrony stanowisk gatunków roślin, grzybów lub zwierząt. Rozporządzenia do ustawy regulujące wykonywanie jej postanowień, to: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie specjalnych obszarów ochrony ptaków (Dz. U. Nr 228, poz z późn. zm.), w którym umieszczono w załączniku nr 2 listę gatunków ptaków będących przedmiotem ochrony na obszarach specjalnej ochrony ptaków. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1764). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220, poz. 2237). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia obszarów jako obszary Natura 2000 (Dz. U. Nr 77, poz. 510).

27 Podkreślić należy, że niezależnie od wymogu ochrony w obszarach Natura 2000, wszystkie gatunki roślin i zwierząt wymienione w załącznikach dyrektyw unijnych zostały objęte w naszym kraju ochroną gatunkową. Skutkuje to objęciem rygorami ochronnymi wszelkich naturalnych siedlisk tych gatunków, niezależnie od lokalizacji w stosunku do sieci Natura Odstępstwa od zakazów dotyczą tylko określonych sytuacji i procedur. Zgodnie z polskim prawem dla wyznaczonych obszarów Natura 2000 sporządza się plan ochrony lub plan zadań ochronnych, plan zarządzania, oraz prowadzi monitoring służący ocenie skutków realizacji ochrony obszaru. Poza zakazem pogarszania stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków chronionych obwarowanym sankcją karną, podstawowym narzędziem prawnym zabezpieczającym stan siedlisk przyrodniczych i gatunków chronionych w sieci Natura 2000 jest postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. Postępowanie to poprzedza realizację wszelkich planów i przedsięwzięć, mogących znacząco wpłynąć na obszar chroniony.

28 Przedmiotami ochrony w obszarach Natura 2000 są określone siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt. Zostały one wybrane częściowo ze względu na kryterium zagrożenia wyginięciem w skali Europy, a częściowo z powodu znaczenia określonych siedlisk przyrodniczych, czasem nawet jeszcze miejscami nierzadkich, dla zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy. Te charakterystyczne siedliska są przyporządkowane do 9 regionów biogeograficznych znajdujących się w Unii Europejskiej: alpejskiego, atlantyckiego, borealnego, kontynentalnego, panońskiego, makaronezyjskiego, śródziemnomorskiego, stepowego i czarnomorskiego. Odrębnie traktowane są siedliska morskie. Dla każdego regionu z osobna tworzona jest sieć Natura 2000, w taki sposób, by zachować zasoby typowych gatunków zagrożonych oraz siedlisk. W granicach Polski występują 2 regiony: kontynentalny, który obejmuje 96% powierzchni kraju i alpejski 4% powierzchni kraju w obrębie Karpat. Sieć Natura 2000 w Polsce analizowana jest pod kątem jej reprezentatywności na konferencjach biogeograficznych dotyczących tych dwóch regionów.

29 Wykonywanie zadań związanych z funkcjonowaniem i ochroną obszarów Natura 2000 Minister Środowiska powierzył na mocy ustawy z dnia r. Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska i jego organom terenowym, którymi są regionalni dyrektorzy ochrony środowiska. Każde województwo ma odrębną regionalną dyrekcję. W ustawie o ochronie przyrody natomiast, zostały określone zasady nadzoru nad obszarami Natura 2000: Minister Środowiska wyznacza obszary Natura 2000, przekazuje, uzgadnia listy obszarów Natura 2000 z Komisją Europejską i tworzy akty prawne dotyczące sieci Natura 2000, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska opracowuje projekt listy obszarów, gromadzi dane i sporządza informacje o obszarach Natura 2000, regionalny dyrektor ochrony środowiska lub dyrektor urzędu morskiego (na obszarach morskich) sprawuje nadzór nad obszarem Natura 2000 i zarządza nimi, regionalny dyrektor ochrony środowiska, opiniuje oraz uzgadnia realizacje planów i przedsięwzięć (na obszarach morskich funkcje te pełni dyrektor urzędu morskiego), sprawujący nadzór nad obszarem Natura 2000 odpowiada za sporządzenie planu zadań ochronnych oraz planu ochrony, kontrolę wykonania planu ochrony dla danego obszaru, w tym przeprowadza okresowe oceny realizacji ochrony danego obszaru, zbiera informacje dotyczące podejmowanych działań ochronnych.

30 Partnerzy: Zdjęcia wykorzystane w prezentacji pochodzą z zasobów Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Szczecinie