Europejska Aprobata Techniczna

INSTYTUT TECHNIKI BUDOWLANEJ PL 00-611 WARSZAWA ul. FILTROWA 1 tel.: (48 22) 825-04-71; (48 22) 825-76-55; fax: (48 22) 825-52-86; www.itb.pl Członek EOTA Europejska Aprobata Techniczna (English language translation the original version is in Polish language) Nazwa handlowa Trade name Właściciel aprobaty Holder of approval Rodzaj i przeznaczenie wyrobu Generic type and use of construction products do kotwienia prętów zbrojeniowych for rebar connections RAWLPLUG S.A ul. Kwidzyńska 6 51-416 Wrocław Polska Wklejane zakotwienia prętów zbrojeniowych o średnicach od 8 do 32 mm z zastosowaniem zaprawy iniekcyjnej Post-installed rebar connections of the sizes 8 to 32 mm with injection mortar Termin ważności Valid Zakład produkcyjny od from do to 28. 06. 2013 22. 11. 2017 Zakład Produkcyjny nr 3 Manufacturing plant Manufacturing Plant no. 3 Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna zawiera This European Technical Approval contains 23 strony, w tym 12 Załączników 23 pages including 12 Annexes Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna zastępuje ważną od 22.11.2012 do 22.11.2017 This European Technical Approval replaces with validity from 22.11.2012 to 22.11.2017 Europejska Organizacja ds. Aprobat Technicznych European Organisation for Technical Approvals

Strona 2 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. I PODSTAWY PRAWNE I OGÓLNE WARUNKI UDZIELANIA EUROPEJSKICH APROBAT TECHNICZNYCH 1. Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna została wydana przez Instytut Techniki Budowlanej zgodnie z: Dyrektywą Rady 89/106/EWG z 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych Państw Członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych 1, z poprawkami zawartymi w Dyrektywie Rady 93/68/EWG z 22 lipca 1993 2 ; ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych 3 ; rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 14 października 2004 r. w sprawie europejskich aprobat technicznych oraz polskich jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania 4 ; Wspólnymi zasadami proceduralnymi składania wniosków, opracowywania i udzielania Europejskich Aprobat Technicznych, określonymi w załączniku do Decyzji Komisji 94/23/EC 5 ; Wytycznymi do europejskich aprobat technicznych Kotwy metalowe do stosowania w betonie Część 5: Kotwy wklejane, ETAG nr 001-05; 2. Instytut Techniki Budowlanej jest upoważniony do sprawdzania, czy są spełnione wymagania niniejszej Europejskiej Aprobaty. Sprawdzanie może odbywać się w zakładzie produkcyjnym. Niezależnie od tego odpowiedzialność za zgodność wyrobów z Europejską Aprobatą Techniczną i za ich przydatność do zamierzonego stosowania ponosi właściciel Europejskiej Aprobaty. 3. Prawa do niniejszej Europejskiej Aprobaty nie mogą być przenoszone na producentów, przedstawicieli producentów lub zakłady produkcyjne nie wymienione na stronie 1 niniejszej Europejskiej Aprobaty. 4. Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna może być wycofana przez Instytut Techniki Budowlanej, w szczególności po informacji Komisji Europejskiej w trybie art. 5 ust. 1 Dyrektywy 89/106/EWG. 5. Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna może być kopiowana, włączając w to środki przekazu elektronicznego, jedynie w całości. Publikowanie części dokumentu jest możliwe po uzyskaniu pisemnej zgody Instytutu Techniki Budowlanej. W tym przypadku na kopii powinna być podana informacja, że jest to fragment dokumentu. Teksty i rysunki w materiałach reklamowych nie mogą być sprzeczne z Europejską Aprobatą Techniczną. 6. Europejska Aprobata Techniczna jest wydawana przez jednostkę aprobującą w języku oficjalnym tej jednostki i w pełni odpowiada wersji uzgodnionej w ramach EOTA. Inne wersje językowe powinny zawierać informację, że są to tłumaczenia. 1 Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich Nr L. 40, 11.02.1989, p. 12 2 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Nr L. 220, 30.08.1993, p. 1 3 Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 92/2004, poz. 881 4 Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 237/2004, poz. 2375 5 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Nr L. 17, 20.01.1994, p. 34

Strona 3 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. II SZCZEGÓŁOWE WARUNKI DOTYCZĄCE EUROPEJSKIEJ APROBATY TECHNICZNEJ 1 Określenie wyrobu i zakresu jego stosowania 1.1 Określenie wyrobu Przedmiotem niniejszej aprobaty są wklejane zakotwienia prętów zbrojeniowych, (zakotwień lub połączeń na zakład), wykonywane z zastosowaniem stalowych prętów zbrojeniowych, w użytkowanych konstrukcjach z betonu zwykłego, przy użyciu zaprawy iniekcyjnej, zgodnie z zasadami wykonywania konstrukcji żelbetowych. Zakotwienia prętów zbrojeniowych powinny być projektowane według normy EN 1992-1-1 (Eurokod 2). ETA obejmuje żebrowane pręty zbrojeniowe o średnicach od 8 do 32 mm i zaprawę iniekcyjną według Załącznika 3. Pręt stalowy jest osadzany w wywierconym w podłożu otworze, uprzednio wypełnionym zaprawą iniekcyjną i kotwiony poprzez przyczepność między osadzonym elementem stalowym, zaprawą iniekcyjną i betonem. 1.2 Zakres stosowania Wklejane zakotwienia prętów zbrojeniowych mogą być wykonywane w betonie zwykłym klasy nie niższej niż C12/15 i nie wyższej niż C50/60 według normy EN 206-1. Zakotwienia mogą być wykonywane w nieskarbonatyzowanym betonie o zawartości chlorków nie większej niż 0,20% (Cl 0,20) w odniesieniu do zawartości cementu według normy EN 206-1 (kategoria użytkowania 1). Wklejane zakotwienia prętów zbrojeniowych mogą być stosowane w przypadkach, kiedy obciążenie statyczne jest dominujące. Wklejane zakotwienia prętów zbrojeniowych przy obciążeniach zmęczeniowych, dynamicznych lub sejsmicznych, nie są objęte niniejszą ETA. Odporność ogniowa wklejanych zakotwień prętów zbrojeniowych nie jest objęta niniejszą ETA. Objęte ETA wklejane zakotwienia prętów zbrojeniowych powinny być wykonywane wyłącznie w sposób, który jest stosowany przy kotwieniu prętów zbrojeniowych, to jest np. w następujących zastosowaniach: złącze na zakład z występującym w elemencie budowlanym zbrojeniem (Rys. 1 i 2, Załącznik 2), kotwienie zbrojenia w podporze płyty lub belki (Rys. 3, Załącznik 2; podpora skrajna płyty projektowanej jako swobodnie podpartej, jak również zbrojenie z uwagi na siły w przekroju zamocowania), kotwienie zbrojenia w elementach budowlanych poddanych głównie działaniu naprężeń ściskających (Rys. 4, Załącznik 2), kotwienie zbrojenia w celu przeniesienia działającej siły rozciągającej (Rys. 5, Załącznik 2). Wklejane zakotwienia prętów zbrojeniowych mogą być wykonywane w betonie suchym lub mokrym. Zakotwienia nie mogą być wykonywane w otworach zalanych wodą.

Strona 4 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. Wklejane zakotwienia prętów zbrojeniowych mogą być wykonywane w spodnich powierzchniach elementów betonowych (tzw. mocowanie do góry ). Wklejane zakotwienia prętów zbrojeniowych mogą być stosowane w następującym zakresie temperatur: -40 C do +40 C (maksymalna tem peratura krótkotrwała +40 C i maksymalna temperatura długotrwała +24 C). Niniejsza ETA obejmuje zakotwienia w otworach wierconych przy pomocy wiertarki udarowej. Postanowienia niniejszej Europejskiej Aprobaty oparte są na założeniu przewidywanego 50-letniego okresu użytkowania wyrobu. Założenie dotyczące okresu użytkowania wyrobu nie może być interpretowane jako gwarancja udzielana przez producenta lub jednostkę aprobującą, ale jako informacja, która może być wykorzystana przy wyborze odpowiedniego wyrobu, w związku z przewidywanym, ekonomicznie uzasadnionym okresem użytkowania obiektu. 2 Właściwości wyrobu i metody ich sprawdzania 2.1 Właściwości wyrobu Wklejane zakotwienia prętów zbrojeniowych powinny odpowiadać rysunkom i opisom podanym w Załącznikach 1 do 12. Właściwości materiałów, wymiary i tolerancje wymiarów, nie podane w Załącznikach, powinny odpowiadać właściwościom materiałów, wymiarom i tolerancjom zawartym w dokumentacji technicznej 6 niniejszej Europejskiej Aprobaty. Każdy pojemnik z zaprawą iniekcyjną powinien być oznaczony znakiem identyfikującym producenta i nazwą handlową. Pręty zbrojeniowe mogą być dostarczane w kompletach z pojemnikami z zaprawą lub nabywane oddzielnie. Dwa składniki zaprawy iniekcyjnej są dostarczane w stanie niezmieszanym, w pojemnikach o pojemności 150 do 600 ml w przypadku pojemników jednokomorowych z dwudzielnym wkładem tworzywowym, 345 do 825 ml w przypadku pojemników dwukomorowych z komorami usytuowanymi równolegle, 150 do 420 ml w przypadku pojemników dwukomorowych z komorami usytuowanymi współosiowo lub 150 do 600 ml w przypadku dwudzielnych pojemników foliowych, zgodnie z Załącznikiem 4. Zaprawa iniekcyjna dostarczana w dwuczęściowych wkładach tworzywowych w jednym pojemniku, pojemniku z dyszą wylotową usytuowaną na skraju przekroju poprzecznego i pojemniku z dyszą wylotową usytuowaną w środku przekroju poprzecznego nosi nazwę handlową RAWL R-KER. Zaprawa iniekcyjna dostarczana w opakowaniach foliowych nosi nazwę handlową RAWL RV200. 2.2 Metody sprawdzenia Oceny przydatności wklejanych zakotwień prętów zbrojeniowych do zamierzonego stosowania, z zachowaniem wymagań nośności, stateczności i bezpieczeństwa użytkowania w rozumieniu Wymagań Podstawowych 1 i 4, dokonano zgodnie z Wytycznymi do europejskich aprobat technicznych ETAG 001 Kotwy metalowe do stosowania w betonie, Część 1: Kotwy zagadnienia ogólne, Część 5: Kotwy 6 Dokumentacja techniczna niniejszej Europejskiej Aprobaty jest przechowywana w Instytucie Techniki Budowlanej i może być udostępniona tylko jednostce notyfikowanej, uczestniczącej w procedurze oceny zgodności.

Strona 5 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. wklejane i Raportem Technicznym EOTA TR 023 Ocena zakotwień prętów zbrojeniowych. W uzupełnieniu do zawartych w niniejszej Europejskiej Aprobacie zapisów, związanych z substancjami niebezpiecznymi, mogą obowiązywać inne wymagania z tego zakresu, odnoszące się do wyrobów objętych ETA (np. transponowane europejskie prawodawstwo i prawa krajowe, regulacje i przepisy administracyjne). W celu spełnienia postanowień Dyrektywy, wymagania te także powinny być spełnione w każdym przypadku, gdy mają zastosowanie. 3 Ocena zgodności i oznakowanie CE 3.1 System oceny zgodności Zgodnie z Załącznikiem III do dyrektywy 89/106/EWG system oceny zgodności 2 (i) (oznaczany jako system 1), wskazany przez Komisję Europejską, przewiduje: (a) Zadania producenta: (1) zakładowa kontrola produkcji, (2) uzupełniające badania próbek pobranych z produkcji przez producenta zgodnie z ustalonym planem badań, (b) Zadania jednostki notyfikowanej: (3) wstępne badanie typu, (4) wstępna inspekcja zakładu produkcyjnego i zakładowej kontroli produkcji, (5) ciągły nadzór, ocena i akceptacja zakładowej kontroli produkcji. 3.2 Zakres odpowiedzialności 3.2.1 Obowiązki producenta; zakładowa kontrola produkcji Producent ma system zakładowej kontroli produkcji i prowadzi stałą, wewnętrzną kontrolę produkcji. Wszystkie elementy tej kontroli, wymagania i postanowienia przyjęte przez producenta są dokumentowane w sposób systematyczny w formie pisemnych zasad i procedur. System zakładowej kontroli produkcji zapewnia zgodność wyrobu z Europejską Aprobatą Techniczną. Producent powinien stosować wyłącznie materiały dostarczane razem z dokumentami atestacyjnymi, wyszczególnionymi w planie kontroli 7. Dostarczane materiały powinny być kontrolowane i badane przez producenta przed zastosowaniem. Kontrola dostarczonych materiałów takich jak pręty zbrojeniowe, żywica i utwardzacze powinna obejmować sprawdzenie dokumentów atestacyjnych przedstawionych przez producentów materiałów (porównanie z wartościami nominalnymi), polegające na weryfikacji wymiarów i właściwości zawartych w tych dokumentach. Częstotliwość kontroli i badań przeprowadzanych podczas produkcji jest określona w planie kontroli, uwzględniającym zautomatyzowany proces produkcji. Wyniki zakładowej kontroli produkcji są zapisywane i oceniane. Zapisy powinny zawierać co najmniej następujące dane: 7 Plan kontroli jest przechowywany w Instytucie Techniki Budowlanej i może być udostępniony tylko jednostce notyfikowanej, uczestniczącej w procedurze oceny zgodności.

Strona 6 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. oznaczenie wyrobu, materiałów z jakich jest on wykonywany oraz jego elementów składowych, rodzaj kontroli lub badań, datę produkcji i datę badania wyrobu lub materiału z jakiego wyrób jest wykonany lub elementów składowych wyrobu, wyniki kontroli i badań oraz, jeżeli jest to celowe, porównanie z wymaganiami, podpis osoby odpowiedzialnej za zakładową kontrolę produkcji. Zapisy powinny być przedstawiane jednostce notyfikowanej, prowadzącej ciągły nadzór. Zapisy powinny być także udostępniane na żądanie Instytutowi Techniki Budowlanej. Szczegółowy zakres, przedmiot i częstotliwość badań oraz zakres czynności kontrolnych, które wykonywane są w ramach zakładowej kontroli produkcji, powinny być zgodne z planem kontroli, będącym częścią dokumentacji technicznej niniejszej Europejskiej Aprobaty. 3.2.2 Zadania jednostki notyfikowanej 3.2.2.1 Wstępne badanie typu W przypadku wstępnego badania typu wyniki badań przeprowadzonych jako część oceny powinny być wykorzystywane, dopóki nie nastąpią zmiany linii produkcyjnej lub zakładu produkcyjnego. W takich przypadkach, niezbędny zakres wstępnego badania typu powinien być uzgodniony między Instytutem Techniki Budowlanej i jednostką notyfikowaną. 3.2.2.2 Wstępna inspekcja zakładu produkcyjnego i zakładowej kontroli produkcji Jednostka notyfikowana powinna zgodnie z planem kontroli sprawdzić, czy zakład produkcyjny, a w szczególności personel i wyposażenie oraz zakładowa kontrola produkcji są właściwe do zapewnienia ciągłej produkcji i zgodnej ze specyfikacją podaną w p. 2.1 oraz w Załącznikach do niniejszej Europejskiej Aprobaty. 3.2.2.3 Ciągły nadzór Ciągły nadzór i ocena zakładowej kontroli produkcji powinny być prowadzone zgodnie z planem kontroli. W ramach nadzoru jednostka notyfikowana powinna wizytować zakład produkcyjny nie rzadziej niż raz na rok. Powinno być sprawdzane, czy system zakładowej kontroli produkcji i zautomatyzowany proces produkcyjny są prowadzone z uwzględnieniem planu kontroli. Wyniki ciągłego nadzoru powinny być na żądanie udostępniane przez jednostkę notyfikowaną Instytutowi Techniki Budowlanej. W przypadkach, gdy postanowienia Europejskiej Aprobaty i planu kontroli nie są przestrzegane, certyfikat zgodności powinien być anulowany. 3.3 Oznakowanie CE Oznakowanie CE powinno znajdować się na każdym opakowaniu zaprawy iniekcyjnej. Symbolowi CE powinny towarzyszyć następujące informacje: nazwa i adres właściciela aprobaty, numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej,

Strona 7 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. ostatnie dwie cyfry roku, w którym oznakowanie CE zostało umieszczone na wyrobie, numer certyfikatu zgodności WE, numer Europejskiej Aprobaty, numer Wytycznych do europejskich aprobat technicznych. 4 Założenia, na podstawie których pozytywnie oceniono przydatność wyrobu do zamierzonego stosowania 4.1 Produkcja Wyroby są wytwarzane zgodnie z wymaganiami Europejskiej Aprobaty w zautomatyzowanym procesie produkcyjnym, jak stwierdzono w czasie inspekcji w zakładzie produkcyjnym, dokonanej przez Instytut Techniki Budowlanej i zapisano w dokumentacji technicznej. 4.2 Projektowanie Zakotwienia prętów zbrojeniowych powinny być projektowane z zachowaniem dobrej praktyki budowlanej. Uwzględniając obciążenia, które mają być przenoszone, obliczenia i rysunki w projekcie technicznym powinny być tak przygotowane, aby mogły być sprawdzone. Na rysunkach projektowych powinny być określone co najmniej: klasa betonu, średnica pręta, metoda wiercenia, grubość otuliny betonowej, rozmieszczenie prętów i głębokość osadzenia pręta, sposób przygotowania złącza pomiędzy łączonymi elementami budowlanymi z uwzględnieniem grubości warstwy betonu przeznaczonej do usunięcia. 4.3 Projekt zakotwień prętów zbrojeniowych 4.3.1 Postanowienia ogólne Rzeczywiste położenie zbrojenia w użytkowanej konstrukcji powinno być określone na podstawie dokumentacji technicznej i uwzględnione podczas projektowania. Projekt wklejanych zakotwień prętów zbrojeniowych podanych w Załączniku 2 oraz obliczanie sił wewnętrznych w przekrojach, które mają być przenoszone przez złącza konstrukcyjne, powinny zostać zweryfikowane zgodnie z EN 1992-1-1. Minimalna odległość w świetle pomiędzy dwoma prętami zbrojeniowymi powinna wynosić: a = 40 mm 4 Ø (według Załącznika 9). 4.3.2 Wyznaczenie podstawowej długości zakotwienia Wymagana podstawowa długość zakotwienia l b,rqd powinna być wyznaczana według EN 1992-1-1, p. 8.4.3: l b,rqd = (Ø / 4) (σ sd / f bd ) gdzie: Ø = σ sd = f bd = średnica pręta zbrojeniowego naprężenie obliczeniowe w pręcie zbrojeniowym wartość obliczeniowa granicznego naprężenia przyczepności według Załącznika 9, Tablica 7

Strona 8 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. biorąc pod uwagę współczynnik zależny od jakości warunków przyczepności oraz współczynnik zależny od średnicy pręta. 4.3.3 Wyznaczenie obliczeniowej długości zakotwienia Wymagana obliczeniowa długość zakotwienia l bd powinna być wyznaczana według EN 1992-1-1, p. 8.4.4: l bd = α 1 α 2 α 3 α 4 α 5 l b,rqd l b,min gdzie: α 1, α 2, α 3, α 4, α 5 są określone w EN 1992-1-1, Tablica 8.2: α 1 = 1,0; w przypadku prętów prostych α 2 = 0,7 α 2 1,0; obliczone według EN 1992-1-1, Tablica 8.2 α 3 = 1,0; ponieważ nie występuje zbrojenie poprzeczne α 4 = 1,0; ponieważ nie występuje zbrojenie poprzeczne α 5 = 0,7 α 5 1,0; wpływ nacisku poprzecznego według EN 1992-1-1, Tablica 8.2 oraz: l b,rqd = według p. 4.3.2 l b,min = minimalna długość zakotwienia według EN 1992-1-1, równania 8.6 i 8.7 ze zmianą według TR 023, 4.2 l b,min = max {0,3 l b,rqd ; 10 Ø; 100 mm} przy kotwieniu prętów rozciąganych l b,min = max {0,6 l b,rqd ; 10 Ø; 100 mm} przy kotwieniu prętów ściskanych Maksymalną głębokość zakotwienia podano w Załączniku 9, Tablica 6. 4.3.4 Złącza na zakład Obliczeniowa długość zakładu l 0 powinna być wyznaczana według EN 1992-1-1, p. 8.7.3: l 0 = α 1 α 2 α 3 α 5 α 6 l b,rqd l 0,min gdzie: α 1, α 2, α 3, α 5, α 6 są określone w EN 1992-1-1, Tablice 8.2 i 8.3: α 1 = 1,0; w przypadku prętów prostych α 2 = 0,7 α 2 1,0; obliczone według EN 1992-1-1, Tablica 8.2 α 3 = 1,0; ponieważ nie występuje zbrojenie poprzeczne α 5 = 0,7 α 5 1,0; wpływ nacisku poprzecznego według EN 1992-1-1, Tablica 8.2 α 6 = 1,0 α 6 1,5; wpływ procentowego udziału prętów połączonych na zakład w całym polu przekroju zbrojenia według EN 1992-1-1, Tablica 8.3 oraz: l b,rqd = według p. 4.3.2. l 0,min = minimalna długość zakładu według EN 1992-1-1, równanie 8.11, ze zmianą według TR 023, 4.2 l 0,min = max {0,3 α 6 l b,rqd ; 15 Ø; 200 mm} Maksymalną głębokość zakotwienia podano w Załączniku 9, Tablica 6.

Strona 9 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. 4.3.5 Głębokość osadzenia w złączach na zakład Obliczanie efektywnej głębokości osadzenia prętów w złączach na zakład wymaga uwzględnienia grubości otulenia betonem na powierzchni czołowej c 1 : gdzie: l v l 0 + c 1 l 0 = obliczeniowa długość zakładu według p. 4.3.4 i EN 1992-1-1 c 1 = otulenie betonem na powierzchni czołowej Jeżeli odległość w świetle prętów łączonych na zakład jest większa niż 4Ø, to długość zakładu powinna być zwiększona o długość równą różnicy pomiędzy odległością w świetle i 4Ø. 4.3.6 Otulenie betonem Wymaganą grubość otulenia wklejanych prętów zbrojeniowych betonem podano w Załączniku 9. Jednocześnie powinna być zachowana minimalna grubość otulenia betonem według EN 1992-1-1, p. 4.4.1.2. 4.3.7 Zbrojenie poprzeczne 4.3.8 Złącza Zbrojenie poprzeczne w strefie zakotwienia prętów zbrojeniowych powinno być zgodne z EN 1992-1-1, p. 8.7.4. Przenoszenie sił ścinających pomiędzy nowym betonem a użytkowaną konstrukcją powinno być projektowane według EN 1992-1-1. Przed betonowaniem powierzchnie złączy powinny być przetarte na ostro do momentu odkrycia kruszywa (nadanie szorstkości). W przypadku gdy powierzchnia betonu w istniejącej konstrukcji betonowej jest skarbonatyzowana, warstwę skarbonatyzowaną w strefie zakotwienia prętów zbrojeniowych należy usunąć na głębokość Ø + 60 mm; warstwę tą należy usunąć przed montażem nowych prętów zbrojeniowych. Głębokość warstwy, którą należy usunąć, powinna odpowiadać co najmniej minimalnej grubość otulenia betonem ze względu na warunki środowiska według EN 1992-1-1. Powyższe można pominąć, jeżeli elementy budowlane są nowe, beton nieskarbonatyzowany i jeżeli elementy te występują w warunkach suchych. 4.4 Wykonywanie zamocowań Przydatność wklejanych zakotwień prętów zbrojeniowych do zamierzonego stosowania można założyć tylko w przypadku, jeżeli spełnione są następujące warunki montażowe: pręty zbrojeniowe są osadzane przez odpowiednio wyszkolony personel, pod nadzorem osoby upoważnionej; warunki jakie powinien spełniać personel, aby został uznany za odpowiednio wyszkolony i warunki nadzoru pozostają w gestii Krajów Członkowskich, w których montaż jest wykonywany, stosowany jest system iniekcyjny dostarczony przez producenta, bez zmian elementów składowych,

Strona 10 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. pręty zbrojeniowe są osadzane zgodnie z zaleceniami i rysunkami producenta, z zastosowaniem narzędzi wymienionych w dokumentacji technicznej niniejszej Europejskiej Aprobaty, sprawdzone jest, przed umieszczeniem pręta zbrojeniowego, czy klasa betonu podłoża, w którym ma być wykonane zakotwienie pręta, mieści się w odpowiednim zakresie i nie jest niższa niż klasa betonu, wymagana ze względu na obciążenia charakterystyczne, sprawdzone jest, czy beton podłoża jest odpowiednio zagęszczony, np. czy nie występują w nim pustki powietrzne, sprawdzone jest, jak są rozmieszczone inne pręty zbrojeniowe, zachowana jest odpowiednia głębokość zakotwienia, zgodna z rysunkami w projekcie, zachowane są odpowiednie otulenie betonem i odległości pomiędzy prętami, zgodne z rysunkami w projekcie, usytuowanie otworów w podłożu nie powoduje uszkodzenia zbrojenia, w przypadku otworu, w którym nie osadzono pręta, został on wypełniony zaprawą, zapewniono odpowiednią głębokość osadzenia, tzn. że oznakowanie na pręcie nie znajduje się powyżej powierzchni betonu, otwór w podłożu został oczyszczony z urobku: otwór powinien być oczyszczony przez dwa przedmuchania, dwa przeczyszczenia szczotką, następnie dwa przedmuchania i dwa przeczyszczenia szczotką (według Załącznika 7); przed użyciem szczotka powinna być oczyszczona, a jej średnica sprawdzona zgodnie z Załącznikiem 5, zaprawa żywiczna została wstrzyknięta odpowiednim dozownikiem z zastosowaniem specjalnej dyszy mieszalnikowej pokazanej w Załączniku 5; w przypadku wyciskania zaprawy z nowo otwartego pojemnika odrzucone zostały pierwsze dawki zaprawy, aż do uzyskania przez nią jednolitego koloru; uwzględniono wynikający z instrukcji producenta, dopuszczalny czas osadzania (czas otwarty), zależny od temperatury podłoża betonowego; otwór w podłożu, licząc od dna otworu, został równomiernie wypełniony zaprawą w taki sposób, aby nie powstały pustki powietrzne; specjalna dysza mieszalnikowa była stopniowo wyjmowana z otworu w procesie wyciskania zaprawy; otwór w podłożu został do 2/3 głębokości wypełniony zaprawą; niezwłocznie po tym wprowadzony został do otworu pręt zbrojeniowy, ruchem powolnym, z wykonaniem lekkiego obrotu i z usunięciem nadmiaru zaprawy z powierzchni podłoża dookoła pręta; uwzględniono czas, po którym może nastąpić obciążenie (czas utwardzania) zgodnie z Załącznikiem 3, tablica 3, przed obciążeniem pręta, temperatura żywicy podczas montażu powinna wynosić co najmniej +5 C, podczas montażu i utwardzania zaprawy iniekcyjnej temperatura elementu betonowego nie może spaść poniżej temperatury podanej w Załączniku 3, przy uwzględnieniu czasu utwardzania. 4.4.1 Odpowiedzialność producenta Producent jest zobowiązany zapewnić użytkownikom dostępność informacji zawartych w postanowieniach szczegółowych podanych w p. 1 i 2 oraz Załącznikach powołanych w p. 4. Informacje te mogą zostać sporządzone w formie kopii odpowiednich fragmentów Europejskiej Aprobaty. Dodatkowo

Strona 11 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. wszystkie dane dotyczące montażu powinny być zamieszczone w sposób czytelny na opakowaniu i/lub w załączonej instrukcji, jeśli to możliwe z odpowiednimi rysunkami. Minimalne wymagane dane obejmują: średnicę wiertła, średnicę pręta zbrojeniowego, zakres dopuszczalnych temperatur osadzania, czas, po którym może nastąpić obciążenie (czas utwardzania zaprawy żywicznej), w zależności od temperatury w czasie montażu pręta, informacje na temat montażu, dotyczące również czyszczenia otworu, jeżeli to możliwe z odpowiednimi rysunkami, informacje na temat niezbędnego sprzętu do montażu, identyfikację partii wyrobów. Wszystkie dane powinny być przedstawione w sposób jasny i czytelny. 5 Zalecenia dotyczące pakowania, transportu i przechowywania Pojemniki z zaprawą żywiczną powinny być zabezpieczone przed nadmiernym nasłonecznieniem i powinny być przechowywane zgodnie z instrukcją producenta, w warunkach suchych, w temperaturze nie niższej niż +5 C i nie wyższej niż +25 C. Pojemniki z zaprawą żywiczną, dla których minął termin ważności, nie mogą być dłużej stosowane. Director of ITB W imieniu Instytutu Techniki Budowlanej Jan Bobrowicz Dyrektor ITB

Strona 12 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. Pręty zbrojeniowe Ø8 do Ø32 według Eurokodu 2 (Załącznik 3, tablica 1) oznaczenie głębokości zakotwienia Wyrób przeznaczony do wykonywania wklejanych zakotwień prętów zbrojeniowych w betonie nieskarbonatyzowanym, klasy C12/15 do C50/60 (wg normy EN 206-1) wyłącznie przy założeniu, że zakotwienia są projektowane zgodnie z normą EN 1992-1-1 (Eurokod 2). Osadzanie tylko w suchym lub mokrym betonie; osadzanie w otworach zalanych wodą jest zabronione. Mogą być wykonywane zakotwienia w spodnich powierzchniach elementów betonowych. Kategoria użytkowania 1: wklejane zakotwienia prętów zbrojeniowych w betonie Cl 0,20 (według normy EN 206-1) Zakres temperatur: -40 C to +40 C (maksymalna temperatura krótkotrwała +40 C i maksymalna temperatura długotrwała +24 C). do kotwienia prętów zbrojeniowych Opis wyrobu i jego przeznaczenia Załącznik 1

Strona 13 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. l0 l0 l v Rysunek 1: Złącze na zakład w przypadku kotwienia prętów zbrojeniowych w płytach lub belkach. Rysunek 2: Złącze na zakład w przypadku podstawy słupa lub ściany, gdzie pręty zbrojeniowe są poddane działaniu naprężeń rozciągających. l b,d l b,d l b,d l b,d Rysunek 3: Zakotwienie płyt lub belek projektowanych jako swobodnie podparte. Rysunek 4: Zakotwienie prętów zbrojeniowych w przypadku elementów poddanych głównie działaniu naprężeń ściskających. Pręty zbrojeniowe są ściskane. l b,d siła rozciągająca w zbrojeniu obwiednia siły Med / z + Ned Uwaga do Rysunków 1 do 5: Na Rysunkach brak zbrojenia poprzecznego. Zbrojenie poprzeczne powinno być wykonywane zgodne z EC 2. Przenoszenie sił ścinających pomiędzy starym i nowym betonem powinno być projektowane według EC 2. Rysunek 5: Kotwienie zbrojenia w celu przeniesienia siły rozciągającej. do kotwienia prętów zbrojeniowych Zakres stosowania - przykłady Załącznik 2

Strona 14 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. Tablica 1: Pręty zbrojeniowe według normy EN 1992-1-1, Aneks C, Tablice C.1 i C.2N Postać wyrobu Pręty proste i rozwijane z kręgów Klasa B C Charakterystyczna granica plastyczności f yk lub f 0,2k [N/mm 2 ] 400 do 600 Skrajne wartości stosunku k = (f t / f y ) k 1,08 1,15 < 1,35 Charakterystyczne odkształcenie przy maksymalnej sile, ε uk [%] 5,0 7,5 Zdolność do gięcia Maksymalne odchylenie od nominalnej masy (pojedynczy pręt), [%] Przyczepność: minimalny współczynnik użebrowania, f R,min Nominalny wymiar pręta [mm] 8 > 8 Nominalny wymiar pręta [mm] 8 12 > 12 Wysokość żebra h: Wysokość żebra h powinna wynosić: 0,05 Ø h 0,07 Ø; Ø = nominalna średnica pręta Badanie na zginanie i odginanie ± 6,0 ± 4,5 0,040 0,056 Tablica 2: Zaprawa iniekcyjna Wyrób zaprawa iniekcyjna Skład Środek wiążący: bezstyrenowa żywica winyloestrowa Utwardzacz: nadtlenek benzoilu Dodatek: piasek kwarcowy Tablica 3: Minimalny czas utwardzania Temperatura zaprawy Temperatura betonu Czas osadzania [minuty] Minimalny czas utwardzania 1) [minutes] 5 C -5 C 60 360 5 C 0 C 40 180 5 C 5 C 20 120 10 C 10 C 12 80 15 C 15 C 8 60 20 C 20 C 5 45 25 C 30 C 2 20 25 C 40 C 0,5 10 1) w przypadku mokrego betonu czas utwardzania należy podwoić do kotwienia prętów zbrojeniowych Materiały i czas utwardzania Załącznik 3

Strona 15 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. do kotwienia prętów zbrojeniowych Załącznik 4 Typy i rozmiary pojemników

Strona 16 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. a) przedłużka dyszy mieszalnikowej b) pompka ręczna c) dozownik pistoletowy d) szczotki Tablica 4: Szczotki do czyszczenia wierconych otworów Średnica pręta [mm] Ø8 Ø10 Ø12 Ø14 Ø16 Ø20 Ø25 Ø28 Ø32 Typ szczotki ze stali Średnica szczotki [mm] 14 16 18 20 22 27 32 37 42 Długość szczotki [mm] 80 100 do kotwienia prętów zbrojeniowych Załącznik 5 Narzędzia do montażu (1)

Strona 17 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. Tablica 5: Narzędzia do montażu Pompy (pistolety) Rozmiar pojemnika Zastosowanie Pistolet ręczny do pojemników z komorami usytuowanymi współosiowo 150, 280, 300, 310, 330, 380, 400, 410 i 420 ml do 300 mm głębokości zakotwienia 345 i 425 ml do 300 mm głębokości zakotwienia Pistolet ręczny do pojemników z komorami usytuowanymi równolegle 150, 300 i 310 ml do 300 mm głębokości zakotwienia Pistolet ręczny do pojemników foliowych 150, 175, 280, 300 i 600 ml do 300 mm głębokości zakotwienia Pistolet pneumatyczny do pojemników foliowych 380, 400, 550 i 600 ml do 1000 mm głębokości zakotwienia Pistolet pneumatyczny do pojemników foliowych Pistolet pneumatyczny do pojemników z komorami usytuowanymi współosiowo 400, 410 i 420 ml do 1000 mm głębokości zakotwienia Pistolet pneumatyczny do pojemników z komorami usytuowanymi równolegle 425 i 825 ml do 1000 mm głębokości zakotwienia do kotwienia prętów zbrojeniowych Załącznik 6 Narzędzia do montażu (2)

Strona 18 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. Wywiercić otwór o właściwej średnicy i głębokości przy pomocy wiertarki udarowej. Oczyścić otwór z urobku przez co najmniej dwa przedmuchania za pomocą sprężonego powietrza (co najmniej 6 bar). Za pomocą szczotki odpowiedniego rozmiaru (wg Załącznika 5) dwa razy oczyścić otwór, wprowadzając szczotkę do dna otworu z wykonaniem lekkiego obrotu. Szczotka powinna stawiać opór po osiągnięciu dna otworu. Jeżeli opór nie wystąpi, należy użyć nowej szczotki o większym rozmiarze. Oczyścić otwór z urobku przez co najmniej 2 przedmuchania za pomocą sprężonego powietrza (co najmniej 6 bar). Za pomocą szczotki odpowiedniego rozmiaru (wg Załącznika 5) dwa razy oczyścić otwór, wprowadzając szczotkę do dna otworu z wykonaniem lekkiego obrotu. Oczyścić otwór z urobku przez co najmniej 2 przedmuchania za pomocą sprężonego powietrza (co najmniej 6 bar). Dyszę mieszalnikową wprowadzić do dna otworu i równomiernie wypełnić otwór zaprawą, stopniowo wyjmując dyszę, aż otwór wypełni się do 2/3 głębokości. Wprowadzić pręt zbrojeniowy do otworu. Pozostawić kotwę bez ingerencji, aż upłynie czas utwardzania. do kotwienia prętów zbrojeniowych Instrukcja montażu (wiercenie udarowe) Załącznik 7

Strona 19 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. W uzupełnieniu do standardowej instrukcji montażu (Załącznik 7), w przypadku montażu do spodnich powierzchni elementów betonowych należy postępować w podany poniżej sposób. 1. Otwór wypełniać zaczynając od dna. Utrzymywać położenie w czasie fazy iniekcji. 2. Otwór wypełnić w 2/3 głębokości. Utrzymywać położenie w czasie iniekcji aby zapewnić prawidłowy montaż. 3. Usunąć końcówkę iniekcyjną. Niezwłocznie wprowadzić pręt zbrojeniowy (z wykonaniem obrotu). 4. Aby uniknąć wysunięcia się pręta w czasie osadzania (pod wpływem ciężaru własnego) użyć tymczasowego elementu blokującego. do kotwienia prętów zbrojeniowych Instrukcja montażu do spodnich powierzchni elementów betonowych Załącznik 8

Strona 20 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. Tablica 6: Parametry montażu Średnica pręta [mm] Ø8 Ø10 Ø12 Ø14 Ø16 Ø20 Ø25 Ø28 Ø32 Średnica wiertła d 0 [mm] 12 14 16 18 20 25 30 35 40 Średnica szczotki [mm] 14 16 18 20 22 27 32 37 42 Minimalna długość zakotwienia l b, min [mm] Minimalna długość zakotwienia: połączenia na zakład l o, min [mm] Maksymalna głębokość zakotwienia l v, max [mm] 115 145 170 200 230 285 355 400 455 200 200 200 210 240 300 375 420 480 400 500 600 700 800 1000 1000 1000 1000 Minimalna długość zakotwienia: l b,min = max {0,3 l b,rqd ; 10 Ø; 100 mm} Minimalna długość zakładu (połączenia na zakład): l 0,min = max {0,3 α 6 l b,rqd ; 15 Ø; 200 mm} Tablica 7: Wartości obliczeniowe granicznego naprężenia przyczepności f bd według normy EN 1992-1-1 (wiercenie udarowe) Średnica pręta [mm] Graniczne naprężenie przyczepności f bd * [N/mm 2 ] C12/15 C16/20 C20/25 C25/30 C30/37 C35/45 C40/50 C45/55 C50/60 Ø8 1,60 2,00 2,30 2,70 3,00 3,40 3,70 3,70 3,70 Ø10 1,60 2,00 2,30 2,70 3,00 3,40 3,70 3,70 3,70 Ø12 1,60 2,00 2,30 2,70 3,00 3,40 3,70 3,70 3,70 Ø14 1,60 2,00 2,30 2,70 3,00 3,40 3,70 3,70 3,70 Ø16 1,60 2,00 2,30 2,70 3,00 3,40 3,40 3,40 3,70 Ø20 1,60 2,00 2,30 2,70 3,00 3,40 3,40 3,40 3,40 Ø25 1,60 2,00 2,30 2,70 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 Ø28 1,60 2,00 2,30 2,70 2,70 2,70 2,70 3,00 3,00 Ø32 1,60 2,00 2,30 2,30 2,30 2,70 2,70 2,70 2,70 * Wartości podane w Tablicy 7 mają zastosowanie do dobrych warunków przyczepności według EN 1992-1-1. W przypadku wszystkich innych warunków, wartości te powinny być pomnożone przez 0,7. Minimalne otulenie betonem: c min = 30 mm + 0,06 l v 2 Ø Minimalna odległość w świetle pomiędzy dwoma prętami zbrojeniowymi: a = 40 mm 4 Ø do kotwienia prętów zbrojeniowych Parametry montażu Załącznik 9

Strona 21 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. Pręty wklejane c 1 Rys. 6: Ogólne zasady konstrukcyjne w przypadku wklejanych prętów zbrojeniowych Jeżeli odległość w świetle prętów zbrojeniowych na zakład jest większa niż 4Ø, to długość zakładu powinna być zwiększona o długość równą różnicy pomiędzy odległością w świetle i 4Ø. l 0 wymagana długość zakładu według p. 4.3.4 i EN 1992-1-1 l v efektywna głębokość zakotwienia c otulenie betonem w przypadku wklejanych prętów zbrojeniowych c 1 otulenie betonem na powierzchni czołowej w przypadku wklejanych prętów zbrojeniowych c min (min c) minimalne otulenie betonem według Załącznika 9 d 0 średnica wiertła według Załącznika 9 d s średnia pręta zbrojeniowego (Ø) do kotwienia prętów zbrojeniowych Ogólne zasady konstrukcyjne, rozstaw i odległość od krawędzi Załącznik 10

Strona 22 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. Tablica 8: Wartości obliczeniowe dla zakotwień prętów (C20/25; f yk = 500 N/mm 2 ; f bd = 2,3 N/mm 2 ) Średnica pręta Długość zakotwienia l bd α 1 = α 2 = α 3 = α 4 = α 5 = 1,0 α 2 or α 5 = 0,7; α 1 = α 3 = α 4 = 1,0 Nośność na wyrywanie z podłoża Objętość zaprawy V Długość zakotwienia l bd Nośność na wyrywanie z podłoża Objętość zaprawy V [mm] [mm] [kn] [ml] [mm] [kn] [ml] 8 10 12 14 16 20 25 28 32 115 6,6 9 115 9,5 9 200 11,6 15 200 16,5 15 280 16,2 21 220 18,2 17 360 20,8 27 240 19,8 18 380 21,9 29 265 21,9 20 145 10,5 13 145 15,0 13 200 14,5 18 200 20,6 18 300 21,7 27 300 31,0 27 400 28,9 36 315 32,5 29 475 34,1 43 330 34,1 30 170 14,7 18 170 21,1 18 240 20,8 25 240 29,7 25 360 31,2 38 360 44,6 38 480 41,6 51 375 46,5 40 500 43,4 53 390 48,3 41 570 49,1 60 400 49,1 42 200 20,2 24 200 28,9 24 280 28,3 34 280 40,5 34 420 42,5 51 420 60,7 51 560 56,6 68 440 63,6 53 665 67,0 80 465 67,0 56 230 26,6 31 230 38,0 31 320 37,0 43 320 52,9 43 480 55,5 65 480 79,3 65 640 74,0 87 500 82,6 68 760 87,4 103 530 87,4 72 285 41,2 60 285 58,8 60 400 57,8 85 400 82,6 85 600 86,7 127 600 123,9 127 800 115,6 170 630 130,1 134 945 136,5 200 662 136,5 140 355 64,1 92 355 91,6 92 500 90,3 130 500 129,0 130 750 135,5 194 750 193,5 194 1000 180,6 259 830 213,3 215 400 80,9 166 400 115,6 166 600 121,4 249 600 173,4 249 840 169,9 349 840 242,8 349 1000 202,3 416 930 267,7 387 455 105,2 247 455 150,3 247 685 158,4 372 685 226,3 372 700 161,9 380 700 231,2 380 1000 231,2 543 1000 330,3 543 Podane wartości mają zastosowanie do dobrych warunków przyczepności według normy EN 1992-1-1. W przypadku wszystkich innych warunków, wartości te powinny być pomnożone przez 0,7. Objętość zaprawy może być obliczona za pomocą wzoru: V = 1,2 (d 0 2 - d 2 ) π l bd / 4 do kotwienia prętów zbrojeniowych Wartości obliczeniowe w przypadku zakotwień Załącznik 11

Strona 23 Europejskiej Aprobaty, wydanej 28 czerwca 2013 r. Tablica 9: Wartości obliczeniowe dla połączeń na zakład (C20/25; f yk = 500 N/mm 2 ; f bd = 2,3 N/mm 2 ) Średnica pręta Długość zakładu l 0 α 1 = α 2 = α 3 = α 4 = α 5 = α 6 = 1,0 α 2 or α 5 = 0,7; α 1 = α 3 = α 4 = α 6 = 1,0 Nośność na wyrywanie z podłoża Objętość zaprawy V Długość zakładu l 0 Nośność na wyrywanie z podłoża Objętość zaprawy V [mm] [mm] [kn] [ml] [mm] [kn] [ml] 8 10 12 14 16 20 25 28 32 200 11,6 15 200 16,5 15 280 16,2 21 220 18,2 17 360 20,8 27 240 19,8 18 380 21,9 29 265 21,9 20 200 14,5 18 200 20,6 18 300 21,7 27 300 31,0 27 400 28,9 36 315 32,5 29 475 34,1 43 330 34,1 30 200 17,3 21 200 24,8 21 240 20,8 25 240 29,7 25 360 31,2 38 360 44,6 38 480 41,6 51 375 46,5 40 500 43,4 53 390 48,3 41 570 49,1 60 400 49,1 42 210 21,2 25 210 30,3 25 280 28,3 34 280 40,5 34 420 42,5 51 420 60,7 51 560 56,6 68 440 63,6 53 665 67,0 80 465 67,0 56 240 27,7 33 240 39,6 33 320 37,0 43 320 52,9 43 480 55,5 65 480 79,3 65 640 74,0 87 500 82,6 68 760 87,4 103 530 87,4 72 300 43,3 64 300 61,9 64 400 57,8 85 400 82,6 85 600 86,7 127 600 123,9 127 800 115,6 170 630 130,1 134 945 136,5 200 662 136,5 140 375 67,7 97 375 96,8 97 500 90,3 130 500 129,0 130 750 135,5 194 750 193,5 194 1000 180,6 259 830 213,3 215 420 85,0 175 420 121,4 175 630 127,5 262 630 182,1 262 840 169,9 349 840 242,8 349 1000 202,3 416 930 267,7 387 480 111,0 261 480 158,6 261 720 166,5 391 720 237,8 391 900 208,1 489 900 297,3 489 1000 231,2 543 1000 330,3 543 Podane wartości mają zastosowanie do dobrych warunków przyczepności według normy EN 1992-1-1. W przypadku wszystkich innych warunków, wartości te powinny być pomnożone przez 0,7. Objętość zaprawy może być obliczona za pomocą wzoru: V = 1,2 (d 0 2 - d 2 ) π l bd / 4 do kotwienia prętów zbrojeniowych Wartości obliczeniowe w przypadku złączy na zakład Załącznik 12