Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2017/2018 Kod ucznia Dzień pieczątka WKK Miesiąc Rok DATA URODZENIA UCZNIA KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Etap Wojewódzki Drogi Uczniu Witaj na III etapie konkursu geograficznego. Przeczytaj uważnie instrukcję. Arkusz liczy 16 stron i zawiera 16 zadań oraz brudnopis. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój arkusz jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Staraj się, aby podawane przez Ciebie argumenty były rozłączne to jest, żeby argument podawany jako pierwszy nie zawierał się w treści kolejnego (i odwrotnie). Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. Oceniane będą tylko te odpowiedzi, które umieścisz w miejscu do tego przeznaczonym. Obok każdego numeru zadania podaną masz maksymalną liczbę punktów możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie. Pracuj samodzielnie. Postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. Nie używaj korektora. Jeśli się pomylisz, przekreśl błędną odpowiedź i wpisz poprawną. Powodzenia! Czas pracy: 90 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 100 Strona 1 z 16
Zadanie 1. /0 10p./ Nazwij obiekty zaznaczone na mapie Polski A B D C E F G H I J Symbol na mapie Nazwa obiektu A. Półwysep: B. Zalew: C. Rzeka: D. Pojezierze: E. Nizina: F. Nizina: G. Rzeka: H. Rzeka: I. Wyżyna: J. Góry: Strona 2 z 16
Zadanie 2. /0-6p./ Zalew zaznaczony na mapie w poprzednim zadaniu symbolem B w przyszłości ma być połączony z Morzem Bałtyckim kanałem przekopanym przez mierzeję, która oddziela go od Bałtyku. Połączenie odciętej części lądu z pozostałym obszarem Polski ma odbywać się przy pomocy mostu zwodzonego. a) Podaj dwie zmiany, które zajdą w środowisku przyrodniczym wód zalewu. 1... 2... b) Podaj dwie korzyści dla Polski, które wynikną z tej inwestycji. 1... 2... c) Wyjaśnij, używając dwóch argumentów, dlaczego mieszkańcy osiedli znajdujących się na mierzei protestują przeciwko tej inwestycji. 1. 2... Zadanie 3. /0-6p./ Oblicz czas miejscowy, strefowy i urzędowy, który był w Rzeszowie (22 E, 50 N) dnia 23.09.2017 roku, w chwili, gdy w Madrycie (4 W, 42 N) Słońce górowało. Zapisz swoje wyliczenia. Odpowiedź: Czas miejscowy w Rzeszowie: Czas strefowy w Rzeszowie:... Czas urzędowy w Rzeszowie: Strona 3 z 16
Zadania 4. i 5. rozwiąż wykorzystując poniższą mapę. H G B I A J C F D K E L Zadanie 4. /0-10p./ Na mapie dużymi literami alfabetu A, B, C, D, E, F zaznaczono obszary eksploatacji wybranych surowców mineralnych w Polsce. Obok nazwy surowca dopisz jego symbol literowy z mapy oraz nazwę ery geologicznej, w której powstał. Lp. Surowiec Symbol na mapie 1. rudy cynku i ołowiu Nazwa ery, w której surowiec powstał 2. rudy miedzi 3. siarka 4. sól kamienna 5. węgiel brunatny 6. węgiel kamienny Strona 4 z 16
Zadanie 5. /0-5p./ Na mapie liniami połączono obszary, na których występują jednakowe typy gleb. Do nazwy typów gleb przyporządkuj symbole linii, które je łączą na mapie. Lp. Typ gleby Symbol na mapie 1. czarnoziemy 2. czarne ziemie 3. gleby bielicowe 4. gleby brunatne 5. mady 6. rędziny Zadanie 6. /0-2p./ Podaj dwie różnice między czarnoziemem a glebą bielicową. 1... 2... Zadanie 7. /0-3p./ a) /0-2p./ Uzupełnij schemat wiania bryzy dziennej wpisując układy ciśnienia i zaznaczając kierunek wiatru. b) /0-1p./ Podaj nazwy dwóch regionów geograficznych Polski, w których występuje bryza... Strona 5 z 16
Zadanie 8. /0-10p./ Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2017/2018 A B C D E F Tytułom kartogramów przyporządkuj ich symbole. Lp. Tytuł kartogramu Symbol literowy 1. Gęstość zaludnienia w Polsce w 2015 roku (osoby/km 2 ) 2. % ludności miejskiej w 2015 roku 3. % udział lasów w powierzchni Polski w 2015 roku 4. Linie kolejowe w Polsce w 2015 roku w km/100 km 2 5. Udział zatrudnionych w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie w % pracujących 6. Średnia powierzchnia gospodarstw rolnych w ha ogółem w 2013 roku Strona 6 z 16
Zadanie 9. /0-7p./ Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2017/2018 1. 2. Rys. Gęstość zaludnienia w powiatach ziemskich woj. podkarpackiego w 2015 r. Źródło: opracowanie własne na podst.: Statystyczne Vademecum Samorządowca, GUS Do symboli powiatów ziemskich zaznaczonych na mapie cyframi 1. i 2. dobierz te czynniki, które wpłynęły na zróżnicowanie w nich gęstości zaludnienia. Czynniki: A znaczny odsetek gleb górskich, B lokalizacja zakładów przemysłowych Centralnego Okręgu Przemysłowego w latach 30. XX wieku, C akcja Wisła w 1947 roku, D wymiana terytorium miedzy Polską a ZSRR w 1951 roku, E lokalizacja Specjalnej Strefy Ekonomicznej w 1995 roku. F okres wegetacyjny ponad 200 dni, G różnice wysokości względnych przekraczające 100 m, H znaczny udział mad rzecznych. 1. - 2. - Strona 7 z 16
Zadania 10. i 11. rozwiąż wykorzystując poniższe wykresy. 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2624 1964 326 555 550 286 947 588 180 292 339 670 1195 539 1516 1113 515 994 1415 725 2218 2395 2005 rok 2015 rok pozostałe kukurydza na zielonkę rzepak buraki cukrowe ziemniaki kukurydza na ziarno pszenżyto owies jęczmień żyto pszenica Rys. Struktura zasiewów w Polsce w tys. ha 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 18,3 25,9 5,2 2,9 8,8 4,9 2,6 1,7 2,7 5,3 6,2 3 10,7 14,1 4,8 4,8 9,9 9,2 10,2 6,7 19,8 22,3 2005 rok 2015 rok pozostałe kukurydza na zielonkę rzepak buraki cukrowe ziemniaki kukurydza na ziarno pszenżyto owies jęczmień żyto pszenica Rys. % udział w strukturze zasiewów wybranych roślin uprawnych Strona 8 z 16
Zadanie 10. /0-4p./ Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2017/2018 a) Wyciągnij wniosek dotyczący zmian powierzchni zasiewów w Polsce ogółem w latach 2005-2015. b) Podaj przyczynę zmian powierzchni zasiewów ogółem w Polsce. c) Podaj nazwę zboża, które zajmuje największą powierzchnię upraw. d) Wskaż roślinę, której udział w powierzchni zasiewów cechował się najwyższą dynamiką wzrostu. Zadanie 11. /0-6p./ Z wykresów wybierz trzy rośliny, których zmienił się udział w strukturze zasiewów. Dla każdej z nich podaj przyczynę, która spowodowała wzrost lub spadek udziału rośliny w strukturze zasiewów. Dla każdej z wybranych roślin podaj inny czynnik, który spowodował zmiany jej udziału. Roślina Przyczyna zmian w strukturze zasiewów Strona 9 z 16
Zadanie 12. /0-7p./ Obiektom wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO przyporządkuj nazwę miejscowości, w której się znajdują oraz jej symbol literowy z mapy. A B F C D E G Miejscowości: Jawor, Kalwaria Zebrzydowska, Tarnowskie Góry, Radruż, Toruń, Wieliczka, Zamość Lp. Obiekt Nazwa miejscowości, w której znajduje się obiekt 1. Zespół klasztorny w stylu manierystycznym 2. Średniowieczna zabudowa miejska 3. Kopalnia soli 4. Kościół ewangelicki Kościół Pokoju 5. Renesansowa zabudowa miejska 6. Drewniana cerkiew 7. Kopalnia rud srebra, ołowiu i cynku Symbol miejscowości z mapy Strona 10 z 16
Zadanie 13. /0-3p./ a) Spośród miejscowości wymienionych w poprzednim zadaniu wskaż tę, z której obiekt został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2017 roku. b) Podaj dwie konsekwencje wpisania obiektu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO dla miejscowości, w której się znajduje. Swoje odpowiedzi zwięźle uzasadnij. 1.. 2.... Zadanie 14. /0-5p./ A B B C Na mapach zaznaczono państwa, których dotyczyła literatura do III etapu. Uzupełnij tabelę dopisując do symbolu państwa na mapie jego nazwę i nazwę jego stolicy. D D E E Symbol państwa na mapie A. B. C. D. E. Nazwa państwa Nazwa stolicy Strona 11 z 16
Zadanie 15. /0-6p./ Fotografie przedstawiają obiekty z trzech państw, których dotyczyły artykuły do III etapu konkursu. Do numeru fotografii dobierz symbol jej tytułu oraz dopisz nazwę państwa, na terenie którego znajduje się przedstawiony na zdjęciu obiekt. 1. 4. 2. 5. 3. 6. Strona 12 z 16
Tytuły obrazów: A. Siedem Filarów Mądrości formacja skalna na Pustyni Wadi Rum B. Formy skalne w Parku Narodowym Bastei C. Lodowiec Aletsch z Przełęczy Jungfraujoch D. Petra ruiny miasta Nabatejczyków E. Wodospady Trummelbach w Lauterbrunnen. F. Stolpen miejsce uwięzienia Anny Konstancji Cosel. Numer fotografii Symbol tytułu Nazwa państwa, na terenie którego znajduje się obiekt. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Zadanie 16. /0-10 p./ Oceń zdania wstawiając znak X w odpowiedniej komórce tabeli. Lp. Zdanie Ocena Prawda Fałsz 1. Jezioro Wan to zbiornik powstały na skutek wybuchu wulkanu. 2. Astana nazywana jest Dubajem Północy. 3. W Madabie, w kościele p.w. św. Jerzego znajduje się najstarsza mapa mozaikowa Ziemi Świętej. 4. Stolpen to największa i najsłynniejsza twierdza w Saksonii. 5. Na przełęczy Jungfraujoch znajduje się najwyżej położona w Europie stacja kolejowa 6. Ałmaty otaczają sady wiśniowe. 7. Ani miasto tysiąca i jednego kościołów było stolicą Armenii. 8. W Szwajcarii powstaje większość filmów produkowanych przez Indie. 9. Miśnia słynie z zamku Albrechtsburg i huty szkła. 10. Pustynię Wadi Rum rozsławił film Lawrence z Arabii, którego akcja toczy się w czasie powstania antytureckiego w latach 1917-1918. Strona 13 z 16
Brudnopis: Strona 14 z 16
A Strona 15 z 16
A Strona 16 z 16