ZBIÓR INFORMACJI PODLEGAJĄCYCH PUBLIKACJI W RAMACH ZASAD POLITYKI INFORMACYJNEJ

Załącznik do Zasad Polityki Informacyjnej w Banku Spółdzielczym w Sieradzu ZBIÓR INFORMACJI PODLEGAJĄCYCH PUBLIKACJI W RAMACH ZASAD POLITYKI INFORMACYJNEJ W BANKU SPÓŁDZIELCZYM W SIERADZU Według stanu na dzień 31.12.2016roku. Sporządzono 23 maja 2017 roku 1

Spis treści 1. WPROWADZENIE... 3 2. STRATEGIE I PROCESY ZARZĄDZANIA POSZCZEGÓLNYMI RODZAJAMI RYZYKA... 4 3. INFORMACJE Z ZAKRESU STOSOWANIA NORM OSTROŻNOŚCIOWCH... 23 4. UJAWNIENIA W ZAKRESIE FUNDUSZY WŁASNYCH OBEJMUJĄ... 23 5. UJAWNIENIA W ZAKRESIE WYMOGÓW KAPITAŁOWYCH.... 25 6.UJAWNIENIA W ZAKRESIE RYZYKA KREDYTOWEGO... 29 7. UJAWNIENIA W ZAKRESIE STOSOWANYCH TECHNIK OGRANICZENIA RYZYKA KREDYTOWEGO... 40 8. UJAWNIENIE W ZAKRESIE KORZYSTANIA Z OCEN ZEWNĘTZNYCH INSTYTUCJI OCENY WIARYGODNOŚCI KREDYTOWEJ (ECAI)... 41 9. UJAWNIENIA W ZAKRESIE RYZYKA RYNKOWEGO (WALUTOWEGO)... 41 10. UJAWNIENIA W ZAKRESIE RYZYKA OPERACYJNEGO.... 42 11. UJAWNIENIA W ZAKRESIE EKSPOZYCJI KAPITAŁOWYCH... 44 12. UJAWNIENIA W ZAKRESIE NARAŻENIA NA RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ POZYCJI ZAKWALIFIKOWANYCH DO PORTFELA BANKOWEGO... 46 13. EKSPOZYCJE NA POZYCJE SEKURYTYZACYJNE... 48 14. UJAWNIENIA W ZAKRESIE POLITYKI ZMIENNYCH SKŁADNIKÓW WYNAGRODZEŃ OSÓB ZAJMUJĄCYCH STANOWISKA KIEROWNICZE... 48 15. UJAWNIENIA W ZAKRESIE RYZKA PŁYNNOSĆI I POZYCJI PŁYNNOŚCIOWEJ (WYMOGI INFORMACYJNE WYNIKAJĄCE Z REKOMENDACJI P... 51 16. INFORMACJA O SPEŁNIENIU PRZEZ CZŁONKÓW RADY NADZORCZEJ I ZARZĄDU WYMOGÓW OKRWEŚLONYCH W ART. 22 AA USTAWY PRAWO BANKOWE... 61 17. UJAWNIENIA W ZAKRESIE DŹWIGNI FINANSOWEJ... 61 18. UJAWNIENIA W ZAKRESIE FUNKCJONOWANIA SYSTEMU KONTROLI WENĘTRZNEJ... 62 19. ZASADY DOBREJ PRAKTYKI BANKÓW Z ZAKRESU INFORMOWANIA O PRZYNALEŻNOŚCI DO OBOWIĄZKOWEGO SYSTEMU GWARANTOWANIA... 65 20. ZASADY ŁADU KORPORACYJNEGO... 65 2

1. WPROWADZENIE 1.1. Podstawa sporządzenia informacji 1. Zbiór informacji podlegających publikacji został opracowany w celu spełnienia wymogów wynikających z Uchwały Komisji Nadzoru Finansowego dotyczącej szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłoszeniu w zakresie jakim ta uchwała nie jest sprzeczna z : a) Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (zwanego dalej CRR), b) Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, c) Rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 1423/2013 z dnia 20 grudnia 2013r. ustanawiającego wykonawcze standardy techniczne w zakresie wymogów dotyczących ujawniania informacji na temat funduszy własnych instytucji, d) Rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr 2015/1555 z dnia 28 maja 2015r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących ujawniania informacji na temat przestrzegania przez instytucje wymogu w zakresie bufora antycyklicznego, zgodnie z art.440 CRR, e) Ustawą Prawo Bankowe. 2. Informacje te są ujawniane z częstotliwością roczną, nie później niż w terminie 15 dni od zatwierdzenia przez organ zatwierdzający roczne sprawozdanie finansowe. 3. Bank może pominąć jedną lub kilka informacji jeżeli nie uzna ich za istotne z wyjątkiem: informacji z zakresu i charakteru systemów raportowania i pomiaru ryzyka, funduszy własnych i polityki w zakresie wynagrodzeń. 4. Bank może pominąć jedną lub kilka informacji jeżeli uzna je za zastrzeżone, z wyjątkiem informacji dotyczących: funduszy własnych i polityki w zakresie wynagrodzeń. 5. Bank może pominąć jedną lub kilka informacji jeżeli uzna je za poufne z wyjątkiem informacji dotyczących: funduszy własnych i polityki w zakresie wynagrodzeń. 6. Niniejszy Zbiór informacji stanowi realizację Zasad polityki informacyjnej w Banku Spółdzielczym w Sieradzu wprowadzonej Uchwałą Zarządu nr 97/2016 z dnia 24.05.2016r., zatwierdzonej Uchwałą Rady Nadzorczej nr 33/2016 z dnia 25.07.2016r. 3

1.2 Informacje ogólne o Banku 1) Bank Spółdzielczy w Sieradzu przedstawia informacje o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczące adekwatności kapitałowej wg stanu na dzień 31.12.2016 roku. 2) W 2016 roku Bank Spółdzielczy w Sieradzu prowadził działalność w następujących jednostkach : Centrala Banku Spółdzielczego w Sieradzu 98-200 Sieradz ul. Zamkowa 2, Oddział w Sieradzu 98-200 Sieradz ul. Zamkowa 2, Oddział w Brzeźniu 98-275 Brzeźnio ul. Wspólna 39, Oddział w Burzeninie 98-260 Burzenin ul. Kościelna 32, Oddział we Wróblewie 98-285 Wróblew 10, Punkt Obsługi Bankowej w Sieradzu 98-200 Sieradz ul. Jagiellońska 13 a, Punkt Obsługi Bankowej w Sieradzu 98-200 Sieradz ul. Uniejowska 15, Punkt Obsługi Bankowej w Sieradzu 98-200 Sieradz ul. Piłsudskiego 5b, Punkt Obsługi Bankowej w Sieradzu 98-200 Sieradz ul. 11 Listopada 14/2. Działalność operacyjna prowadzona była również za pośrednictwem bankowości internetowej. 2. STRATEGIE I PROCESY ZARZĄDZANIA POSZCZEGÓLNYMI RODZAJAMI RYZYKA 2.1. Strategia i procesy zarządzania ryzykiem. Cele strategiczne w zakresie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka i sposoby ich realizacji Bank określił w Strategii zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Sieradzu. Strategia zarządzania ryzykiem określa: a) Strukturę organizacyjną w zakresie zarządzania ryzykiem, b) Zadania organów Banku, zespołów, jednostek organizacyjnych i poszczególnych osób procesie zarządzania ryzykiem c) Schemat procedur odnoszących się do Zarządzania ryzykiem w Banku, d) Cele strategiczne w zakresie zarządzania istotnymi rodzajami ryzyka w Banku, e) Generalną skłonność do podejmowania przez Bank ryzyka, f) Organizację systemu informacji zarządczej, g) Ogólne zasady organizacji systemu kontroli wewnętrznej, 4

Podejmowanie ryzyka zmusza Bank do koncentrowania uwagi na powstających zagrożeniach, poszukiwania form obrony przed zagrożeniem i dostosowywania działalności do zmieniających się warunków zewnętrznych, ostrożnościowe podejmowanie ryzyka, oznacza utrzymywanie racjonalnej równowagi pomiędzy prowadzeniem działalności przychodowej i kontrolowaniem ryzyka. W celu przeprowadzenia powyższych procesów, realizowane są zadania związane z analizą wartości podstawowych mierników charakterystycznych dla poszczególnych rodzajów ryzyka. Do głównych zadań w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku należy: a) dostarczenie informacji na temat ryzyka i jego profilu, b) stosowanie działań profilaktycznych redukujących ryzyko i jego skutki, c) monitorowanie dopuszczalnego poziomu ryzyka Bank zarządza rodzajami ryzyka uznanymi przez bank za istotne zgodnie z obowiązującymi wewnętrznymi regulacjami zarządzania tymi rodzajami ryzyka. Na system zarządzania każdym rodzajem ryzyka składa się: a) Procedura opisująca zasady zarządzania ryzykiem b) Identyfikacja, pomiar i monitorowanie, c) System limitów ograniczających ryzyko, d) System informacji zarządczej odpowiednio dostosowana organizacja procesu zarządzania, Do rodzajów ryzyka uznanych przez Bank za istotne, zaliczane są : a) ryzyko kredytowe, b) ryzyko operacyjne, c) ryzyko koncentracji, d) ryzyko płynności, e) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, f) ryzyko kapitałowe, g) ryzyko braku zgodności, Procedury zarządzania ryzykiem podlegają przeglądowi i aktualizacji w cyklach rocznych lub częściej gdy zajdzie potrzeba pod względem dostosowania ich do: a) aktualnych przepisów prawa, b) zmian skali działalności banku, c) zmian organizacyjnych, d) zaleceń wydanych przez audyt wewnętrzny lub KNF po procesie BION lub po inspekcji. 5

Wnioski z przeglądu prezentowane są Zarządowi Banku oraz przekazywane do odpowiednich komórek organizacyjnych Banku, celem ewentualnego uaktualnienia zasad zarządzania poszczególnymi ryzykami. W procesie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, strategiczne cele dla Banku zatwierdza Rada Nadzorcza. Zarządzanie ryzykiem Banku odbywa się w oparciu o opracowane w formie pisemnej i zatwierdzone przez Zarząd wewnętrzne procedury, które określają sposób identyfikacji, pomiaru, monitorowania i raportowania poszczególnych rodzajów ryzyka uznanych przez bank za istotne. Do ryzyk istotnych w 2016 roku Bank zaliczał: Ryzyko kredytowe 1. Cele strategiczne w zakresie ryzyka kredytowego obejmują: 1) wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem kredytowym zapewniającego stabilny rozwój optymalnego jakościowo portfela kredytowego, 2) dostarczenia Zarządowi Banku informacji o poziomie ryzyka kredytowego umożliwiających podejmowanie ostrożnościowych, zasadnych decyzji dotyczących działalności kredytowej Banku, 3) utrzymywanie jakości portfela kredytowego Banku, wyrażonej udziałem kredytów zagrożonych w kredytach ogółem na poziomie nie wyższym niż średni wskaźnik uzyskany przez Spółdzielczą Grupę Bankową, 4) utrzymywanie pokrycia rezerwami celowymi należności zagrożonych od podmiotów sektora niefinansowego i instytucji rządowych i samorządowych na poziomie 30%, 5) ograniczenie ryzyka utraty wartości aktywów, wynikającego z pozostałych (poza kredytami) aktywów Banku. 2. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) stosowanie odpowiednich standardów zawartych w regulacjach kredytowych, w szczególności dotyczących oceny zdolności kredytowej klientów banku oraz prowadzenia monitoringu kredytów, 2) ustanawianie skutecznych i adekwatnych do ponoszonego ryzyka zabezpieczeń spłaty kredytów, w szczególności weryfikacja ich wartości i płynności, zarówno podczas oceny wniosku kredytowego, jak i w ramach prowadzonego monitoringu, ograniczenia ryzyka prawnego w procesie ustanawiania zabezpieczeń, 6

3) inwestowanie nadwyżek zgromadzonych środków na lokatach w Banku Zrzeszającym lub za pośrednictwem Banku Zrzeszającego w instrumentach finansowych w ramach limitów ustanowionych przez, System Ochrony SGB, 4) utrzymywanie w bilansie banku tylko portfeli aktywów o charakterze bankowym, 5) utrzymywanie aktywów obciążonych powyższym ryzykiem kredytowym, tj. portfela kredytów podmiotów niefinansowych na poziomie 70% ich udziału w sumie bilansowej powiększonej o zobowiązanie pozabilansowe udzielone dotyczące finansowania. 3. Cele strategiczne w zakresie ryzyka związanego z udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteczne obejmują: 1) wdrożenie, weryfikację i aktualizacje zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z ekspozycjami zabezpieczonymi hipotecznie, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipoteczne, 2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipoteczne mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie, 3) utrzymywanie udziału portfela kredytów zagrożonych zabezpieczonych hipoteczne na poziomie nie wyższym od 8% całego portfela kredytów zabezpieczonych hipoteczne, 4) zaangażowanie się w ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie maksymalnie do 65% ich udziału w portfelu kredytowym. 4. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) udzielanie kredytów zabezpieczonych hipotecznie, tym klientom detalicznym w przypadku których poziom relacji wydatków związanych z obsługa zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik Dtl) nie przekracza: a) 50% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego nie przekracza jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, b) 65% - w przypadku gdy dochód klienta detalicznego przekracza poziom jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, 7

c) wskaźniki wymienione w lit. a-b mogą ulec: - podwyższeniu o 5 p.p. jeżeli długość okresu zaangażowania Banku w finansowanie ekspozycji kredytowej nie przekracza 1 roku lub miejscem zamieszkania klienta jest gmina wiejska,(w przypadku zaistnienia obu warunków podwyższeniu ulega DtI o 10 p.p.); - obniżeniu o 5 p.p. jeżeli długość okresu zaangażowania Banku w finansowanie ekspozycji kredytowej przekracza 5 lat, - pozostają bez zmian w pozostałych przypadkach; 2) Stosowanie szczegółowych limitów LtV na maksymalnym poziomie: a) 80% - w przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych, b) 90% - w przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych, gdy część ekspozycji przekracza 80% LtV jest odpowiednio ubezpieczona lub kredytobiorca przedstawił dodatkowa zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym lub poprzez zastaw na denominowanych w złotych dłużnych papierach wartościowych Skarbu państwa lub NBP, c) 75% - w przypadku ekspozycji kredytowej zabezpieczonej na nieruchomości komercyjnej, d) wskaźniki wymienione w lit. a)-c) ulegają obniżeniu o 5 p.p. jeżeli długość okresu zaangażowania Banku w finansowanie ekspozycji kredytowej przekracza 20 lat; 3) kierowanie oferty kredytów hipotecznych głównie do klientów detalicznych i rolników, preferowanie zabezpieczeń hipotecznych w postaci gruntów rolnych, nieruchomości mieszkalnych, stosowanie maksymalnego okresu kredytowania 25 lat. 4) stosowanie ostrożnego podejścia do wycen nieruchomości, m.in. poprzez: a) dokonywanie weryfikacji wycen przez pracowników posiadających odpowiednie przeszkolenie; b) zlecanie ponownych wycen, jeżeli w ocenie Banku wartość nieruchomości obniżyła się o 20% i jeżeli zabezpieczenia ekspozycji Banku na tej nieruchomości pomniejszają podstawę naliczania rezerw celowych. 8

5. Cele strategiczne w zakresie ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych obejmują: 1) wdrożenie, weryfikacja i aktualizacja zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z detalicznymi ekspozycjami kredytowymi, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania detalicznymi ekspozycjami kredytowymi, 2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem detalicznych ekspozycji kredytowych mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie, 3) utrzymywanie udziału portfela detalicznych ekspozycji zagrożonych na poziomie nie wyższym od 10% całego portfela detalicznych ekspozycji kredytowych, 4) zaangażowanie w detaliczne ekspozycje kredytowe maksymalnie do 12% ich udziału w portfelu kredytowym. 6. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) przyjęcie maksymalnego okresu kredytowania dla detalicznych ekspozycji kredytowych na 7 lat, 2) udzielanie kredytów detalicznych tym klientom w przypadku których poziom relacji wydatków związanych x obsługa zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik DtI) nie przekracza: a) 50% - w przypadku gdy dochód klienta detalicznego nie przekracza jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, b) 65% - w przypadki gdy dochód klienta detalicznego przekracza poziom jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, c) wskaźniki wymienione w lit. a-b mogą ulec: podwyższeniu o 5 p.p. jeżeli długość okresu zaangażowania Banku w finansowanie ekspozycji kredytowej nie przekracza 1 roku lub miejscem zamieszkania klienta jest gmina wiejska, (w przypadku zaistnienia obu warunków podwyższeniu ulega DtI o 10 p.p.), obniżeniu o 5 p.p. jeżeli długość okresu zaangażowania Banku w finansowanie ekspozycji kredytowej przekracza 5 lat 9

pozostają bez zmian w pozostałych przypadkach. Ryzyko operacyjne 1. Cele strategiczne w zakresie ryzyka operacyjnego obejmują: 1) Optymalizację efektywności gospodarowania poprzez zapobieganie i minimalizowanie strat operacyjnych oraz wyeliminowanie przyczyn ich powstawania, 2) racjonalizację kosztów, 3) zwiększenie szybkości oraz adekwatności reakcji Banku na zdarzenia od niego niezależne, 4) automatyzację procesów realizowanych w Banku, pozwalającą w sposób bezpieczny zredukować ryzyko wynikające z błędów ludzkich, 5) wdrożenie efektywnej struktury zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym określenie ról i odpowiedzialności w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym. 2. Bank realizuje cele strategiczne poprzez opracowanie i wdrożenie: 1) systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, adekwatnego do profilu ryzyka Banku, 2) systemu zarządzania zasobami ludzkimi, który pozwala na stworzenie kultury organizacyjnej wspierającej efektywne zrządzanie ryzykiem operacyjnym, 3) skutecznego systemu kontroli wewnętrznej pozwalającego na monitorowanie i korygowanie wykrytych nieprawidłowości (w szczególności w obszarach najbardziej narażonych na ryzyko), 4) odpowiednich warunków technicznych (w tym technologicznych) wspierających w sposób bezpieczny działalność Banku i przetwarzane przez niego informacje, 5) procedur opisujących istniejące w Banku procesy, które regularnie są dostosowywane do zmieniających warunków otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego, 6) planów awaryjnych i planów zachowania ciągłości działania Banku. 10

Ryzyko koncentracji 1. Celem strategicznym w zakresie ryzyka koncentracji jest: 1) utrzymywanie umiarkowanie zdywersyfikowanego portfela kredytowego w zakresie uwarunkowanym terenem działania Banku, 2) bezwzględne przestrzeganie limitów koncentracji zaangażowań określonych w ustawie Prawo Bankowe. 2. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) angażowanie się Banku w branże, w których obsłudze bank posiada wieloletnie doświadczenie, 2) ograniczenie kredytowania klientów, których zaangażowanie w Baku wyniosłoby 10% uznanego kapitału, 3) ograniczenie ryzyka koncentracji w ten sam rodzaj zabezpieczenia w postaci hipoteki poprzez opracowanie i stosowanie odpowiednich standardów postępowania dotyczących zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie. Ryzyko płynności 1. Celem strategicznym Banku w zarządzaniu płynnością jest: 1) zapewnienie finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia straty, 2) zapobieganie powstania sytuacji kryzysowej, zwłaszcza z powodu czynników wewnątrz bankowych oraz posiadanie aktualnego i skutecznego planu awaryjnego na wypadek wystąpienia takiej sytuacji, 3) utrzymywanie przez Bank aktywów nieobciążonych na minimalnym poziomie stanowiącym zabezpieczenia na wypadek zrealizowania się scenariuszy warunków skrajnych płynności w horyzoncie przeżycia wynoszącym 30 dni. 2. Bak realizuje cele strategiczne poprzez: 1) Realizowanie strategii finansowania o której mowa w ust.3, 2) pozyskanie depozytów o możliwie długich terminach wymagalności, tak aby bank mógł otwierać po stronie aktywnej pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym, 3) utrzymywanie na bezpiecznym poziomie nadzorczych miar płynności, przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych, 11

4) utrzymywanie wymogu pokrycia płynności (wskaźnika LCR) oraz stabilnego finansowania (wskaźnika NSFR) na wymaganym przepisami poziomie, 5) finansowanie na bezpiecznym poziomie kredytów powiększonych o majątek trwały przez depozyty powiększone o fundusze własne, 6) utrzymywanie płynnościowej struktury bilansu na poziomie zapewniającym występowanie nadwyżki skumulowanych aktywów nad skumulowanymi pasywami w okresie do 1 roku oraz nadwyżki skumulowanych pasywów nad skumulowanymi aktywami w okresie powyżej 1 roku, 7) zapewnieniem globalnej wypłacalności Banku, oznaczającej posiadanie skumulowanej luki płynności ( bez uwzględnienia zobowiązań pozabilansowych udzielonych i otrzymanych) na poziomie nieujemnym, 8) dywersyfikacja źródeł finansowania poprzez ograniczenia udziału środków dużych deponentów w bazie depozytowej, 9) dążenie do podnoszenia stabilności źródeł finansowania głównie poprzez pozyskiwanie środków od gospodarstw domowych po akceptowalnej cenie, 10) identyfikację wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty płynności w zależności od stwierdzonego charakteru zagrożenia postępowanie według procedur określonych w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. Ryzyko stopy procentowej 1. Celem strategicznym w zakresie ryzyka stopy procentowej jest: 1) optymalizacja wyniku odsetkowego w warunkach zmienności rynkowych stóp procentowych, 2) ograniczenie negatywnego wpływu zmian stóp procentowych poprzez doskonalenie narzędzi pomiaru i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych, 3) utrzymywanie poziomu ryzyka w ramach ustanowionych limitów opisanych w wewnętrznej procedurze dotyczącej zasad zarządzania ryzykiem stopy procentowej. 2. Bank realizuje lub będzie realizował cele strategiczne poprzez: 1) ograniczenie ryzyka stopy procentowej tylko do portfela bankowego i tylko do pozycji wynikających z produktów bilansowych, 12

2) ograniczenie kwoty pozycji wrażliwych na zmiany stóp procentowych z terminami przeszacowania powyżej 1 roku do maksymalnie 1% sumy bilansowej, 3) zmniejszenie ryzyka bankowego poprzez: stosowanie dla produktów skierowanych do klientów stóp bazowych w postaci stawek własnych Banku ( w zakresie przewidzianym w przepisach prawa) zwłaszcza dla aktywów wrażliwych, oferowanie klientom produktów depozytowych, których oprocentowanie uzależnione jest od stawek rynkowych( stóp rynku międzybankowego), 4) ograniczanie ryzyka opcji klienta poprzez stosowanie opłat za opcję, zwłaszcza dla możliwości zerwania depozytu przed umownym terminem, 5) dążenie do wypracowania jak największych przychodów pozaodsetkowych. Ryzyko kapitałowe 1. Celem strategicznym w zakresie zarządzania kapitałem jest: 1) dążenie do zapewnienia odpowiedniej struktury oraz systematycznego wzrostu funduszy własnych, adekwatnych do skali i rodzaju prowadzonej działalności, 2) ograniczenie wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko do rodzajów ryzyka przewidzianych przez przepisy prawa przy założeniu braku prowadzenia działalności handlowej, 3) posiadanie minimalnej wielkości łącznego wypłacalności na poziomie 13,25%współczynnika, 4) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału Tier I na poziomie 10,25%, 5) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału podstawowego Tier I na poziomie 8%. 2. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) Obciążenie kapitałem wewnętrznym funduszy własnych na maksymalnym poziomie 97%, tym samym posiadanie wewnętrznego współczynnika kapitałowego na minimalnym poziomie 8,25%, 2) dążenie do takiej struktury funduszy Tier I, aby kapitał rezerwowy stanowił 98% funduszy Tier I, 13

3) dywersyfikacje funduszu udziałowego poprzez ograniczenie pakietu udziałów jednego członka do 5% funduszu udziałowego, zwiększenie pakietu udziałów powyżej 5% funduszu udziałowego wymaga zgody Spółdzielni 4) przekazywanie na fundusze własne minimum 70% nadwyżki bilansowej, 5) posiadanie zaangażowania w kapitał zakładowy (akcyjny) Banku Zrzeszającego na poziomie minimum 0,5% sumy bilansowej Banku, 6) ograniczenie jednostkowego zaangażowania kapitałowego w instytucjach finansowych, bankach krajowych, zakładach ubezpieczeń i zakładach reasekuracji, aby umniejszenie funduszy własnych z tego tytułu nie stanowiło zagrożenia dla celów określonych powyżej, 7) nie angażowanie się kapitałowe w podmioty będące Uczestnikami Systemu Ochrony, za wyjątkiem Banku Zrzeszającego. Ryzyko braku zgodności 1. Celem strategicznym zarządzania ryzykiem braku zgodności jest: 1) wzmacnianie pozycji Banku, jako instytucji godnej zaufania, uczciwej i rzetelnej, poprzez: 1) Zapewnienie przestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych i przyjętych przez Bank standardów postępowania, 2) Podejmowanie działań eliminujących ryzyko braku zgodności oraz przeciwdziałanie możliwości wystąpienia utraty reputacji i ryzyku wystąpienia strat finansowych lub sankcji prawnych mogących być skutkiem naruszenia przepisów i norm postępowania. 2. Bank realizuje cele strategiczne w obszarze ryzyka braku zgodności poprzez prowadzenie polityki zgodności obejmującej: 1) główne procesy identyfikujące ryzyko braku zgodności umożliwiające zarządzanie ryzykiem braku zgodności na wszystkich szczeblach organizacyjnych banku, 2) dążenie do zgodności wewnętrznych aktów prawnych Banku z przepisami zewnętrznymi, 3) dążenie i dbałość o: a) wizerunek zewnętrzny Banku, rozumianego jako instytucja zaufania publicznego, b) pozytywny odbiór Banku przez klientów, c) przejrzystość działań Banku wobec klientów, 14

d) stworzenie kadry pracowniczej identyfikującej się z Bankiem, dobrze zorganizowanej wewnętrznie dla realizacji wspólnych celów wytyczonych przez Bank. 2.2. Struktura i organizacja komórki monitorującej dane rodzaje ryzyka w Banku lub inne odpowiednie rozwiązania organizacyjne. 1. Podstawowe zadania organów Banku w zakresie zarządzania ryzkiem zostały określone w Strategii zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Sieradzu. W procesie zarządzania ryzykiem bankowym w Banku Spółdzielczym w Sieradzu uczestniczą: 1) Rada Nadzorcza, 2) Zarząd, 3) Zespół Analiz i Ryzyk Bankowych, 4) komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku) odpowiedzialne za: a) sprawozdawczość dla odbiorców zewnętrznych, b) zarządzanie nadwyżką środków, c) sprzedaż kredytów, d) identyfikację i akceptację ryzyka kredytowego dla pojedynczych transakcji. Rada Nadzorcza Banku: 1) zatwierdza Strategię działania Banku oraz zasady ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem, obejmujące m.in. możliwy do zaakceptowania ogólny poziom ryzyka Banku; 2) zatwierdza procedury dotyczące procesów: a) szacowania kapitału wewnętrznego, b) planowania i zarządzania kapitałowego, c) kredytowania osób wewnętrznych, d) ujawniania informacji, 3) zatwierdza strukturę organizacyjną Banku, zawartą w Regulaminie organizacyjnym, dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka, 4) zatwierdza ogólne zasady polityki dotyczącej zmiennych składników wynagrodzeń, 5) zatwierdza plan pozyskania i utrzymania środków obcych stabilnych, 6) zatwierdza zasady przeprowadzania testów warunków skrajnych w odniesieniu do poszczególnych rodzajów ryzyka, 15

7) sprawuje nadzór nad zarządzaniem ryzykiem braku zgodności rozumianym jako skutki nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania, a także zatwierdza założenia polityki Banku w zakresie ryzyka braku zgodności, ocenia efektywność zarządzania ryzykiem braku zgodności, 8) sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka ze Strategią działania i planem finansowym Banku, 9) zapewnia wybór członków Zarządu posiadających odpowiednie kwalifikacje do sprawowania wyznaczonych im funkcji, 10) sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem występującym w działalności Banku oraz ocenia adekwatność i skuteczność tego systemu, głównie poprzez zapoznawanie się z raportami i sprawozdaniami dotyczącymi oceny narażenia Banku na poszczególne rodzaje ryzyka (w tym ryzyka braku zgodności) i na ich podstawie dokonuje oceny stopnia efektywności i adekwatności zarządzania ryzykiem, 11) ocenia, czy działania Zarządu w zakresie kontroli nad działalnością Banku są skuteczne i zgodne z polityką Rady Nadzorczej. Zarząd Banku: 1) odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzyka braku zgodności, systemu kontroli wewnętrznej, procesu szacowania kapitału wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz za nadzór nad efektywnością tych procesów, 2) odpowiada za zorganizowanie skutecznego procesu oceny adekwatności kapitałowej i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz nadzór nad jego efektywnością, wprowadzając w razie potrzeby niezbędne korekty i doskonalenia, 3) wprowadza zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka, 4) wprowadza podział zadań realizowanych w Banku, który zapewnia niezależność funkcji pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej skutkującej podejmowaniem ryzyka przez Bank, 5) zatwierdza rodzaje limitów wewnętrznych oraz ich wysokość dostosowaną do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku, 16

6) odpowiada za przejrzystość działań Banku, w szczególności za politykę informacyjną w zakresie działalności Banku, pozwalającą na ocenę skuteczności działania Rady Nadzorczej i Zarządu Banku w zakresie zarządzania Bankiem, monitorowania stanu bezpieczeństwa działalności Banku i za ocenę sytuacji finansowej Banku, 7) zapewnia zgodność działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa, 8) zapewnia, że Bank prowadzi politykę służącą zarządzaniu wszystkimi istotnymi rodzajami ryzyka w działalności Banku i posiada procedury w tym zakresie, 9) odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację polityki zmiennych składników wynagrodzeń, 10) uwzględnia rezultaty badań prowadzonych przez komórkę audytu wewnętrznego oraz biegłych rewidentów przy podejmowaniu decyzji w ramach zarządzania Bankiem, 11) przekazuje Radzie Nadzorczej, okresowe informacje przedstawiające w sposób rzetelny, przejrzysty i syntetyczny rodzaje i wielkość ryzyka w działalności Banku. Komórki organizacyjne Banku biorą udział w procesie zarządzania ryzykiem poprzez realizację celów zawartych w Strategii Zarządzania Ryzykiem oraz zgodnie z regulaminem organizacyjnym Banku. Komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku) uczestniczą w procesie zarządzania ryzykiem w ramach przypisanych im zadań w strukturze organizacyjnej Banku oraz w procedurach wewnętrznych dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. Zespół Analiz i Ryzyk Bankowych obejmuje swoim zakresem identyfikowanie, pomiar, monitorowanie i kontrolowanie ryzyka uznanego w Banku za istotne. Zespół Finansowo Księgowy odpowiadający m.in. za sprawozdawczość dla odbiorców zewnętrznych, zarządzanie nadwyżką środków. 17

Zespół analityków kredytowych lub osoby wykonujące zadania związane z podjęciem decyzji, zgodnie z obowiązującymi w Banku kompetencjami kredytowymi, odpowiadają za identyfikację i akceptację ryzyka kredytowego dla pojedynczej transakcji. Pracownicy Oddziałów odpowiadający za sprzedaż produktów bakowych. Zarządzanie ryzykiem jest zorganizowane w sposób umożliwiający zapobieganie konfliktom interesów pomiędzy pracownikami, czy też jednostkami organizacyjnymi Banku. 2.3 Zakres i rodzaj systemów raportowania i pomiaru ryzyka. Do głównych zadań w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku należy dostarczenie informacji na temat ryzyka i jego profilu, stosowanie działań profilaktycznych redukujących ryzyko i jego skutki oraz monitorowanie dopuszczalnego poziomu. W stosunku do ryzyka uznanego przez Bank za istotne 1) Bank stosuje metody (modela) identyfikowania i pomiaru ryzyka związanego z jego działalnością dostosowane do profilu, skali i złożoności ryzyka, w przypadku wątpliwości w zakresie poziomu ryzyka, stosuje się podejście z zachowaniem maksymalnego stopnia ostrożności. 2) Częstotliwość pomiaru ryzyka dostosowana jest do wielkości oraz charakteru poszczególnych rodzajów ryzyka w działalności Banku. 3) Metody lub systemy pomiaru ryzyka, w szczególności ich założenia są poddawane okresowej ocenie uwzględniającej testowanie i weryfikację historyczną. 4) Przegląd i aktualizacja metod lub systemów pomiaru ryzyka przeprowadzane są wraz z przeglądem procedur dotyczących zarządzania ryzykiem. Stosowane w Banku metody do pomiaru ryzyka mają głównie charakter ekspercki. Bank ogranicza ryzyko związane ze stosowanymi metodami pomiaru poprzez: 1) wdrożenie metod pomiaru ( w większości w ramach procedur wewnętrznych dotyczących zarządzania ryzykiem),wskazanie komórek odpowiedzialnych za aktualizację i badanie poprawności działania metod pomiaru, 2) aktualizację metod pomiaru, która odbywa się na ogół wraz z aktualizacją procedur wewnętrznych dotyczących zarządzania ryzykiem, 3) sprawdzenie poprawności danych stosowanych w metodach pomiaru, które jest przedmiotem kontroli funkcjonalnej, okresowo podlega również badaniom audytu wewnętrznego. W ramach pomiaru ryzyka Bank przeprowadza testy warunków skrajnych dla wszystkich mierzalnych rodzajów ryzka, które zostały uznane za istotne. 18

Bank dokłada staranności, aby zakres i założenia przyjmowane w przeprowadzanych testach warunków skrajnych dawały podstawy rzetelnej oceny ryzyka tj.: 1) obejmowały obszary najbardziej narażone na ryzyko lub mogące wygenerować największe ryzyko, 2) w większości wynikały z czynników ryzyka, których zmiana nie wynika bezpośrednio z działań podejmowanych przez Bank, 3) wartości liczbowe przyjmowane w założeniach do testów stanowiły najgorsze z prawdopodobnych scenariuszy. Wyniki testów warunków skrajnych stanowią obowiązkowy element informacji zarządczej dla Zarządu i Rady Nadzorczej Banku. Rezultaty testów warunków skrajnych Bank wykorzystuje w procesie zarządzania ryzykiem m.in. poprzez: 1) podejmowanie działań ograniczających ryzyko, 2) uwzględnianie ich w poziomach ustanawianych limitów, 3) tworzenie dodatkowych wymogów kapitałowych, 4) uwzględnianie ich w konstruowaniu planów awaryjnych (płynności i kapitałowym). Bank wprowadza odpowiednie do skali i złożoności działalności limity wewnętrzne ograniczające poziom ryzyka występującego w poszczególnych obszarach działania. Poziom limitów wewnętrznych jest dostosowany do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku. Bank określa wysokość limitów (w zależności od rodzaju ryzyka lub charakteru limitu) w oparciu o następujące przesłanki: 1) analizę historyczną stopnia wykorzystania limitu, 2) apetyt na ryzyko określony przez Radę nadzorczą, 3) analizę wpływu zrealizowania się limitu w maksymalnej wysokości na sytuację finansowa Banku, 4) wysokość ryzyka, którym jest obciążona pozycja limitem. Przyjęte rodzaje limitów wewnętrznych dotyczących poszczególnych rodzajów ryzyka oraz ich wysokość zatwierdza Zarząd Banku. Przekroczenia limitów wewnętrznych są monitorowane i poddawane szczegółowej analizie zadania te wykonują komórki organizacyjne wskazane w procedurach szczegółowych dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. 19

Podstawę monitorowania procesu zarządzania ryzykiem w Banku stanowi formalnie ustanowiony system informacji zarządczej. System sprawozdawczości zarządczej dostarcza informacji na temat: 1) rodzajów i wielkości ryzyka w działalności Banku, 2) profilu ryzyka, 3) stopnia wykorzystania limitów wewnętrznych, 4) wyników testów warunków skrajnych, 5) skutki decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem. Monitorowanie ryzyka odbywa się z częstotliwością umożliwiającą dostarczenie informacji o zmianach profilu ryzyka Banku. Zakres oraz częstotliwość sprawozdań wewnętrznych są dostosowane do rodzaju raportowanego ryzyka oraz odbiorców informacji. Rzetelność, dokładność oraz aktualność dostarczanych informacji zapewnia wprowadzony w Banku system kontroli wewnętrznej. Szczegółowe zasady działania systemu informacji zarządczej reguluje w Banku odrębna procedura; ponadto w regulacjach dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka bankowego został określony w sposób ogólny zakres informacji zarządczej z obszaru, którego dotyczy regulacja; szczegółowy wykaz sprawozdań zarządczych określa regulacja tj. procedura normująca System Informacji Zarządczej. 2.4. Zasady polityki stosowania zabezpieczeń i ograniczenia ryzyka oraz strategie i procesy monitorowania skuteczności zabezpieczeń i metod ograniczenia ryzyka. Celem ograniczenia ryzyka, bank wprowadził szereg limitów, pozwalających na dywersyfikację ryzyka oraz wdrożenie w odpowiednim momencie mechanizmów zapobiegających powstaniu nadmiernego ryzyka. W przypadku przekroczenia ustanowionego limitu, raporty zawierają informację na temat przyczyn przekroczenia, w tym ustalenia faktu, czy przekroczenie ma charakter jednorazowy czy jest wynikiem zmian strukturalnych oraz rekomendacje działań umożliwiających utrzymanie ryzyka na bezpiecznym dla Banku poziomie. Ponadto w Banku wprowadzona została Instrukcja prawnych form zabezpieczeń wierzytelności banku w Banku Spółdzielczym w Sieradzu mająca na celu zapewnienie bankowi zwrotu przysługującej mu w stosunku do klienta wierzytelności, w razie gdyby nie dokonał on spłaty tej wierzytelności w terminie ustalonym w umowie. 20

2.5. Oświadczenie Zarządu na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem. Zarząd Banku Spółdzielczego w Sieradzu oświadcza, iż informacje opisane w Zbiorze informacji podlegających publikacji w ramach zasad polityki informacyjnej w Banku Spółdzielczym w Sieradzu na dzień 31.12.2016 roku są zgodne ze stanem faktycznym, a stosowane systemy zarządzania ryzykiem są adekwatne do ponoszonego przez Bank ryzyka. 2.6. Oświadczenie Zarządu na temat ogólnego profilu ryzyka związanego ze strategią działalności Zarząd Banku Spółdzielczego w Sieradzu oświadcza, iż profil ryzyka Banku wynika z przyjętych przez Bank strategii tj.: Strategii zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Sieradzu, Strategii zarządzania i planowania kapitałowego w Banku Spółdzielczym w Sieradzu, Strategii działania Banku Spółdzielczego w Sieradzu na lata 2016-2020 jak i regulacji dotyczących zarządzania poszczególnymi istotnymi rodzajami ryzyka w Banku. 2.7. Informacje w zakresie zasad zarządzania 1. Liczba stanowisk dyrektorskich Członków Zarządu Członkowie Zarządu nie zajmują stanowisk dyrektorskich 2. Polityka rekrutacji dotycząca wyboru Członków Zarządu oraz ich wiedzy ( w tym specjalistycznej), umiejętności i doświadczenia, Strategia zróżnicowania wyboru Członków Zarządu, jego cele, zadania i zakres ich realizacji. Procedury rekrutacyjne Banku mają na celu wskazanie odpowiednich kandydatów do pracy i dotyczą wszystkich stanowisk pracy w Banku. Główne zasady wyłaniania i oceniania odpowiedzialności Członków Rady i Zarządu określone zostały w Statucie Banku. Rada sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością Banku. Członków Rady Nadzorczej wybiera Walne Zebranie Przedstawicieli na okres 4 lat. Według stanu na 31 grudnia 2016r. w skład Rady wchodziło 9 członków. Członkowie Rady posiadają wiedzę i doświadczenie odpowiednie do pełnionej funkcji. Zasady rekrutacji członków Zarządu zostały określone w Regulaminie działania Zarządu Banku Spółdzielczego w Sieradzu. Zasady te stanowią: 1) Zarząd powołuje i odwołuje Rada Nadzorcza w głosowaniu tajnym. 2) Zarząd składa się z 3 członków w tym: Prezesa, Wiceprezesa i Członka Zarządu. 21

3) Powołanie Prezesa następuje za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego w trybie przewidzianym w ustawie Prawo bankowe; z wnioskiem o wyrażenie zgody występuje Rada Nadzorcza. 4) Powołanie pozostałych członków Zarządu następuje na wniosek Prezesa Zarządu. 5) Co najmniej 2 członków Zarządu Banku, w tym Prezes Zarządu, powinno posiadać kwalifikacje i doświadczenie zawodowe dające rękojmię prowadzenia działalności Banku z zachowaniem bezpieczeństwa wkładów i lokat w nim zgromadzonych oraz pozostawać z Bankiem w stosunku pracy związanym z pełnioną funkcją. 3. Opis przepływu informacji na temat ryzyka kierowanych do Zarządu W Banku funkcjonuje system bieżącego i okresowego informowania i raportowania o istotnych rodzajach ryzyka a podstawą monitorowania procesu zarządzania ryzkiem jest formalnie ustanowiony system informacji zarządczej. System sprawozdawczości zarządczej dostarcza informacji na temat: a) rodzajów i wielkości ryzyka w działalności Banku, b) profilu ryzyka, c) stopnia wykorzystania limitów wewnętrznych, d) wyników testów warunków skrajnych, e) skutków decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem. Raporty z zakresu oceny poziomu poszczególnych rodzajów ryzyka otrzymują: Zarząd Banku w cyklach miesięcznych w zakresie: a) ryzyka kredytowego, b) ryzyka stopy procentowej, c) ryzyka płynności, d) ryzyka operacyjnego, w cyklach kwartalnych w zakresie: a) ryzyka koncentracji, b) adekwatności kapitałowej, w cyklach półrocznych w zakresie: a) ryzyku braku zgodności. Rada Nadzorcza otrzymuje raporty w cyklach kwartalnych, półrocznych lub rocznych. 22

3. INFORMACJE Z ZAKRESU STOSOWANIA NORM OSTROŻNOŚCIOWCH Bank Spółdzielczy w Sieradzu na dzień 31.12.2016 roku nie posiadał udziałów w podmiotach zależnych nie objętych konsolidacją. 4. UJAWNIENIA W ZAKRESIE FUNDUSZY WŁASNYCH OBEJMUJĄ 4.1 Fundusze Własne. Bank przyjmuje strategię bezpiecznego funkcjonowania, opartą na utrzymywaniu rozmiarów działalności obarczonej ryzykiem na poziomie adekwatnym do posiadanych funduszy własnych. Wysokość funduszy własnych (kapitał uznany) Banku od 01.01.2014 roku wyliczana jest zgodnie z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26.06.2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (CRR) i Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26.06.2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami i firmami inwestycyjnymi (CRD IV). Główne zmiany uwzględniające stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego, co do sposobu zaliczenia do kapitału uznanego, polegały na: 1) uznaniu funduszu udziałowego wg stanu na 31.12.2011r. z uwzględnieniem stopniowej amortyzacji; w 2016 roku stawka wynosiła 10%, 2) przyjęciu funduszu z aktualizacji wyceny majątku trwałego w wartości 60%, po uwzględnieniu 40% amortyzacji, 3) zaliczeniu do kapitału Tier II rezerwy na ryzyko ogólne. Na fundusze własne składał się kapitał Tier I oraz kapitał Tier II. 1. Poniższe zestawienie przedstawia poziom poszczególnych pozycji funduszy własnych Banku według stanu na dzień 31.12.2016 roku. Wyszczególnienie 1 Kapitał rezerwowy (fundusz zasobowy i rezerwowy) 2 Fundusze ogólnego ryzyka Kwota w tys. zł Opis głównych cech instrumentu Przypis Rozporządzenia CRR 11.306 Fundusz tworzony z odpisów z zysków za kolejne lata Art.26 ust.1 (niepodzielony) oraz wpłat wpisowego 200 Fundusz tworzony z odpisów z zysków za kolejne lata Art. 26 ust.1 lit. f 3 Fundusz 273 Wartość udziałów członkowskich według stanu na Korekty okresu przejściowego 23

udziałowy 31.12.2011r. po uwzględnieniu amortyzacji w wysokości 30% w 2015r. i 10% w 2016r. 4 Zatrzymane zyski 0 Zweryfikowany wynik finansowy netto 2016r. za zgodą KNF zaliczony za zgodą KNF dotyczące instrumentów kapitałowych zaliczanych do CET I Art.483(1) do (3) i art.484-487 Instrumenty kapitałowe wyemitowane w związku z zastosowaniem zasad praw nabytych w odniesieniu do instrumentów stanowiących pomoc państwa, które spełniają wymogi zakwalifikowania do CET 1 określone w art. 484-487. Art.26 ust.1 lit. c 5 Fundusz z aktualizacji wyceny Kapitał podstawowy Tier I przed korektami regulacyjnymi Kapitał podstawowy Tier I: korekty regulacyjne 1 Wartości niematerialne i prawne 2 Fundusz z aktualizacji wyceny Kapitał podstawowy Tier I Kapitał podstawowy Tier II Fundusze własne razem 129 Fundusz powstały z przeszacowania środków trwałych stosownie do Zarządzenia Ministra Finansów 11.908-55 -4 Wartość netto wartości niematerialnych i prawnych pomniejszająca fundusze własne zgodnie z przepisami art.127 Prawa Bankowego -51 Fundusz powstały z przeszacowania środków trwałych stosownie do rozporządzenia Ministra Finansów, pomniejszający fundusze własne w 40 % stosownie do zaleceń KNF 11.853 0 11.853 Kwota kwalifikujących się pozycji o których mowa w art.484 ust. 3 Art.36 ust.1 lit. b 24

2. Kapitał rezerwowy składa się z funduszu zasobowego i rezerwowego. W 2016 roku nastąpiło zwiększenie funduszu zasobowego ogółem o kwotę 400 tys. zł z podziału nadwyżki bilansowej za 2015 rok. Zmniejszenie funduszu w 2016roku nie wystąpiło. 3. Podstawę obliczania funduszu udziałowego stanowi kwota opłaconych udziałów wg stanu na 31.12.2011 roku pomniejszona o wszelakie wpłaty, które miały miejsce w latach 2012-2016, zamortyzowana o 20% w roku 2014 oraz o kolejne 10% w roku 2015 i 2016. 4. Saldo funduszu ogólnego ryzyka bankowego na 31.12.2016 r. wynosiło 200 tys. zł. i w badanym okresie nie uległo zmianie. 5. Saldo funduszu z aktualizacji wyceny w 2016 r. wynosiło 129 tys. zł. i w badanym okresie nie uległo zmianie. 6. Wysokość funduszy własnych na dzień 31.12.2016 r. wynosiła 11.853 tys. zł. tj. 2.679 euro przeliczonej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu 31.12.2016 r.(1eur = 4.424PLN). 7. Wartość jednego udziału wynosi 200 zł. 8. Zaangażowanie kapitałowe Banku nie jest konsolidowane oraz nie pomniejsza funduszy własnych Banku. 5. UJAWNIENIA W ZAKRESIE WYMOGÓW KAPITAŁOWYCH. 5.1 Metody szacowania kapitału wewnętrznego oraz poziom adekwatności kapitałowej 1. Bank Spółdzielczy w Sieradzu stosuje następujące metody wyliczania wymogów kapitałowych: 1) metodę standardową w zakresie ryzyka kredytowego, 2) metodę podstawowego wskaźnika w zakresie ryzyka operacyjnego (BIA). 2.Celem procesu oceny adekwatności kapitału wewnętrznego jest zapewnienie utrzymywania kapitału w wysokości dostosowanej do profilu ryzyka Banku. Bank jest obowiązany utrzymywać sumę funduszy własnych i dodatkowych pozycji bilansu Banku określonych przez Komisję Nadzoru Finansowego na poziomie nie niższym niż wyższa z następujących wartości: - kapitał regulacyjny, - kapitał wewnętrzny. W metodzie kalkulacji kapitału wewnętrznego definiuje się poszczególne rodzaje ryzyka, jakie zidentyfikowano w działalności Banku i szacuje ich istotność. 25

W związku z wejściem w życie zapisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych i towarzyszących mu standardów technicznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego oraz trwającą nowelizacją przepisów krajowych podstawą dla ustalenia kapitału wewnętrznego Banku są metody wyznaczania regulacyjnego wymogu kapitałowego wynikające zarówno z przepisów unijnych jak i obowiązujących w tym zakresie przepisów krajowych - Uchwał KNF w sprawie wyznaczania adekwatności kapitałowej. Szczegółowy sposób wyliczania regulacyjnego wymogu kapitałowego opisany został w obowiązujących w Banku Zasadach wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko w Banku Spółdzielczym w Sieradzu, natomiast kapitał wewnętrzny szacowany jest wg Zasad szacowania kapitału wewnętrznego w Banku Spółdzielczym w Sieradzu. Bank dokonując szacowania kapitału wewnętrznego ustala, czy regulacyjny wymóg kapitałowy w pełni pokrywa ryzyka ujęte w procesie oceny adekwatności kapitałowej (I Filar) tj.: 1) ryzyko kredytowe przy zastosowaniu metody standardowej do wyliczania minimalnych wymogów kapitałowych, 2) ryzyko operacyjne - przy zastosowaniu metody podstawowego wskaźnika do wyliczania minimalnych wymogów kapitałowych. W ramach Filaru II wyodrębnione zostały następujące istotne ryzyka: 1) ryzyko płynności, 2) ryzyko stopy procentowej, 3) ryzyko koncentracji, 4) ryzyko braku zgodności, 5) ryzyko kapitałowe, 6) ryzyko wyniku finansowego. W celu ustalenia sumarycznego wymogu kapitałowego, Bank dokonuje zestawienia wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych ryzyk dotyczących zarówno Filaru I jak i Filaru II. Suma wewnętrznych wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka stanowi łączną wartość wewnętrznych wymogów kapitałowych. Obowiązująca w Banku Strategia zarządzania i planowania kapitałowego w Banku Spółdzielczym w Sieradzu zobowiązuje Bank do takiego kształtowania pozycji bilansowych i pozabilansowych aby całkowity wymóg kapitałowy oraz wymóg na pokrycie dodatkowych 26

ryzyk wynikających z Zasad szacowania kapitału wewnętrznego w Banku Spółdzielczym w Sieradzu nie przekroczył na koniec okresu sprawozdawczego funduszy własnych. Na dzień 31 grudnia 2016 roku Bank spełniał wszystkie wymogi w zakresie adekwatności kapitałowej. 5.2 Rezultat przeprowadzonej przez KNF oceny BION Według stanu na dzień 31.12.2015roku została przeprowadzona kontrola badanie i ocena nadzorcza (BION). Wynik oceny KNF nie wskazał na konieczność utworzenia dodatkowych wymogów. 5.3 8% ekspozycji ważonej ryzykiem oddzielnie dla każdej z klas ekspozycji 1) Poniższa tabela przedstawia kwoty stanowiące 8% ekspozycji ważonej ryzykiem dla każdej z klas ekspozycji. Lp. Wyszczególnienie Kwota (w tys. zł) 1. Ekspozycje wobec rządów i banków 0 2. Ekspozycje wobec samorządów terytorialnych i władz lokalnych 26 3. Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego 13 4. Ekspozycje wobec instytucji 0 5. Ekspozycje wobec przedsiębiorstw 68 6. Ekspozycje detaliczne 1.673 7. Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach 2.254 8. Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania 158 9. Ekspozycje Kapitałowe 68 10. Ekspozycje pozostałe 684 RAZEM 4.944 2)Regulacyjny wymóg kapitałowy na ryzyko kredytowe w podziale na wagi ryzyka (w tys. zł) Wyszczególnieni Wartość ekspozycji Wartość Ekspozycji Ważonej ryzykiem Wymóg kapitałowy Struktura kapitału (w %) Waga 0% 61.631 0 0 0,00% Waga 20% 1.691 338 27 0,55% Waga 35% 599 210 17 0,34% Waga 50% 307 154 12 0,25% Waga 75% 72.914 43.049 3.444 69,66% 27

Waga 100% 19.723 18.049 1.444 29,20% Waga 150% 0 0 0 0% razem 156.865 61.800 4.944 100% Bank stosuje współczynnik wsparcia, o którym mowa w 501 Rozporządzenia CRR. Wartość aktywów ważonych ryzykiem obliczonych dla ekspozycji wobec małego i średniego przedsiębiorcy (MŚP), zaliczanych do ekspozycji wobec przedsiębiorstw, ekspozycji detalicznych lub do ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach, Bank dodatkowo mnoży przez współczynnik wsparcia równy 0,7619. 5.4 Wymogi funduszy własnych w zakresie ryzyka kredytowego i operacyjnego Poniższe zestawienie przedstawia poziom minimalnych wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka. Wyliczenia zostały dokonane zgodnie z Zasadami szacowania kapitału wewnętrznego w Banku Spółdzielczym w Sieradzu Wyszczególnienie Kwota (w tys. zł) Fundusze własne, w tym: 11.853 Kapitał Tier I, w tym: 11.853 Kapitał podstawowy Tier I 11.853 Kapitał dodatkowy Tier I 0 Kapitał Tier II 0 Alokacja kapitału według wymagań dla Filara I w tym: 5.704 - z tytułu ryzyka kredytowego 4.944 - z tytułu ryzyka operacyjnego 760 Alokacja kapitału według wymagań Filara II w tym:: 3.949 - z tytułu ryzyka kredytowego 2.456 - z tytułu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej z tytułu: przeszacowania 1.493 Łączny współczynnik kapitałowy 16,62% Współczynnik kapitału Tier I 16,62% Kapitał wewnętrzny 9.653 Wewnętrzny współczynnik kapitałowy 9,82% 28