Instytut Pedagogiczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu REGULAMIN STUDENCKICH PRAKTYK ZAWODOWYCH, PEDAGOGICZNYCH W ZAKRESIE PRZYRODY I MATEMATYKI został opracowany na podstawie: - Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia miedzy kierunkowe oraz makro kierunki (Dz. U. Nr 164, poz.1166) - Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 207 poz. 2110) - 35 Regulaminu studiów PWSZ w Nowym Sączu - Zarządzenia nr 47/2007 Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu z dnia 13 grudnia 2007 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu praktyk zawodowych realizowanych przez studentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu. KIERUNEK : MATEMATYKA SPECJALNOŚĆ : EDUKACJA MATEMATYCZNO- PRZYRODNICZA CZAS REALIZACJI PRAKTYK: semestr III, IV, V, VI MIEJSCE REALIZACJI PRAKTYK: przyroda - szkoły podstawowe matematyka; semestr III i IV szkoły podstawowe, semestr V i VI - gimnazja 1. Program praktyk zawodowych, pedagogicznych 1.1 Cele praktyk pedagogicznych z zakresu przyrody i matematyki: - przygotowanie przyszłych nauczycieli przyrody i matematyki do kompleksowej realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych i organizacyjnych szkoły, - nabycie i rozwijanie umiejętności zawodowych przez praktyczne zajęcia z uczniami, - nawiązanie bezpośredniego kontaktu z uczniami szkoły podstawowej (gimnazjum)oraz rozwijanie umiejętności dostrzegania ich potrzeb i sposobów ich zaspakajania, - poznanie organizacji szkoły, - poznanie bazy dydaktycznej szkoły ( w tym szczególnie bazy do prowadzenia zajęć z przyrody oraz matematyki), - wykształcenie umiejętności planowania, prowadzenia i dokumentowania zajęć z matematyki/przyrody i realizacji ścieżek edukacyjnych, - nabycie umiejętności prowadzenia obserwacji zajęć nauczyciela i jej dokumentowania, - wykształcenie umiejętności analizy pracy nauczyciela i uczniów podczas wspólnego omawiania zajęć przez opiekunów praktyk i studentów, - nabycie umiejętności analizowania własnej pracy i jej efektów oraz pracy uczniów 1
1.2 Zagadnienia praktyk pedagogicznych Organizacja szkoły. Praca dyrektora i sekretariatu szkoły. Baza dydaktyczna szkoły. Obiekty szkoły i ich regulamin. Statut szkoły. Misja i wizja szkoły. Rada szkoły i rada pedagogiczna. Wewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli. Plan pracy dydaktycznej i wychowawczej szkoły. Wewnątrzszkolny system oceniania i egzaminy zewnętrzne. Podstawa programowa z zakresu matematyki/przyrody. Ścieżki edukacyjne. Program matematyki/przyrody i roczny plan zajęć (rozkład materiału). Przygotowanie nauczyciela matematyki/przyrody do lekcji. Lekcja wychowawcza. Roczny plan wychowania. Konspekty (scenariusze) zajęć. Dziennik lekcyjny. Arkusze ocen. Praca nauczyciela matematyki/przyrody podczas lekcji. Przedmiotowy system oceniania. Formy pracy pozalekcyjnej ( opieka nad uczniami podczas przerw, dyżury, spotkania z rodzicami, zabawy, wycieczki, zajęcia w ramach koła zainteresowań, szkolne imprezy sportowo rekreacyjne). Hospitacja lekcji matematyki/przyrody. Współpraca nauczyciela wychowawcy z psychologiem, pedagogiem, pielęgniarką szkolną. Praca nauczyciela matematyki /przyrody z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Specyfika pracy biblioteki, świetlicy i stołówki szkolnej. 2. Łączna liczba godzin praktyk w semestrze III, IV, V, VI wynosi : matematyka - 120 godzin, przyroda -120 godzin, w ramach których dla każdej specjalności przypada: - 10% godzin na poznanie organizacji pracy szkoły lub placówki, planowanie i ewaluacja praktyk tj. 12 h - 20% godzin na planowanie i omawianie zajęć prowadzonych przez siebie i innych (nauczycieli, studentów) tj. 24 h - 30% godzin na obserwowanie zajęć, asystowanie prowadzącemu zajęcia, prowadzenie zajęć wspólnie z nauczycielem tj. 36 h - 40% godzin na zajęcia prowadzone samodzielnie przez studenta tj. 48 h 3. W trakcie praktyk pedagogicznych co najmniej 30 godzin zajęć powinno być realizowanych w powiązaniu z kształceniem w zakresie psychologii i pedagogiki. W programie studiów w zakresie przedmiotów: psychologia, pedagogika, dydaktyka przedmiotowa należy zapewnić czas na przygotowanie studentów do praktyk i ich omówienie. 4. Opiekun praktyk z ramienia Instytutu Pedagogicznego PWSZ w Nowym Sączu przygotowuje: - Zakres obowiązków nauczyciela-opiekuna studenckich praktyk zawodowych, pedagogicznych w szkole (placówce) zał. 1. - Szczegółowy plan realizacji praktyk zawodowych, pedagogicznych (w rozbiciu na semestry) w zakresie przyrody oraz matematyki (zał. 2) 5. Obowiązkowa dokumentacja: - Dziennik praktyk prowadzony przez studenta. Wzór strony tytułowej stanowi zał. 3. Dziennik powinien być pisany własnoręcznie. Zawierać wymaganą liczbę obserwacji lekcji (zajęć), asystowania prowadzącemu zajęcia i wspólnego prowadzenia zajęć z nauczycielem (zał. 4) oraz wymaganą liczbę scenariuszy (konspektów) lekcji (zajęć) przygotowanych w celu samodzielnego prowadzenia przez studenta (zał. 5). Każda obserwacja i scenariusz zajęć powinny zawierać uwagi i zalecenia nauczyciela-opiekuna praktyk w szkole (placówce) oraz jego podpis. Po zakończeniu praktyk (uzyskaniu zaliczenia w ostatnim semestrze) dziennik 2
praktyk zostaje wydany studentowi. Stanowi on dla niego istotną pomoc w początkowym okresie pracy zawodowej. - Rozkład zajęć studenta w czasie praktyki - Tygodniowy rozkład zajęć nauczyciela-opiekuna praktyk w szkole (placówce) - Ocena praktyk pedagogicznych wystawiona przez nauczyciela-opiekuna praktyk w szkole (placówce) potwierdzona pieczęcią szkoły (placówki) i podpisem dyrektora (według wzoru załącznik nr 6). 6. Warunkiem zaliczenia praktyk zawodowych, pedagogicznych (zaliczenia z oceną) w semestrze jest: - dostarczenie w terminie opiekunowi praktyk nauczycielowi akademickiemu Instytutu Pedagogicznego PWSZ w Nowym Sączu dziennika praktyk zawierającego wymaganą liczbę obserwacji i scenariuszy zajęć - pozytywna ocena ogólna wystawiona studentowi przez nauczyciela-opiekuna praktyk w szkole (placówce) potwierdzona pieczęcią szkoły (placówki) i podpisem dyrektora - pozytywna ocena wystawiona studentowi przez opiekuna praktyk nauczyciela akademickiego Instytutu Pedagogicznego PWSZ w Nowym Sączu. 7. Zakres obowiązków opiekuna praktyk z ramienia Instytutu Pedagogicznego PWSZ w Nowym Sączu: Opiekun praktyki jako przedstawiciel uczelni jest przełożonym studentów odbywających praktykę. Odpowiada za realizację praktyki zgodnie z jej celami i ustalonym programem, jest upoważniony do rozstrzygania, wspólnie z kierownictwem zakładu pracy, spraw związanych z przebiegiem praktyki. Do obowiązków opiekuna praktyk z ramienia uczelni należy w szczególności: - zapewnienie miejsca praktyki studentom, - kontrola dokonania obowiązkowego ubezpieczenia studentów od następstw nieszczęśliwych wypadków będącego warunkiem rozpoczęcia praktyk, - opracowywanie, w porozumieniu z dyrektorem instytutu dokumentacji wewnętrznej dotyczącej organizacji praktyk, - przygotowywanie informacji o przebiegu praktyk na żądanie dyrektora instytutu lub prorektora ds. studenckich i kształcenia, - opracowywanie wewnętrznego regulaminu, programu i planu odbywania praktyk, który zatwierdza dyrektor instytutu, - zapoznanie studentów z zasadami odbywania praktyk zawodowych, regulaminem, programem i planem praktyk oraz terminem ich realizacji, warunkami zaliczenia, - hospitacja praktyk, kontrola dzienników praktyk, - zaliczanie odbytych praktyk, - przygotowywanie i przekazywanie zastępcy dyrektora instytutu przed rozpoczęciem semestru wykazów opiekunów praktyk z ramienia zakładu pracy wraz z listą studentów oraz wykazu tych opiekunów praktyk, którzy otrzymują wynagrodzenie ze środków przeznaczonych na działalność dydaktyczną uczelni, - współpraca z opiekunami w zakładzie pracy. Imię i nazwisko opiekuna studenckich praktyk zawodowych, pedagogicznych z ramienia Instytutu Pedagogicznego PWSZ w Nowym Sączu mgr Ewa Kołodziejczyk tel. 696 564 492 3
Zał. 1 Instytut Pedagogiczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu ZAKRES OBOWIĄZKÓW NAUCZYCIELA-OPIEKUNA STUDENCKICH PRAKTYK ZAWODOWYCH, PEDAGOGICZNYCH W SZKOLE (PLACÓWCE) (Przygotowuje go opiekun praktyk z ramienia Instytutu Pedagogicznego PWSZ w Nowym Sączu) W stosunku do studenta: - sprawowanie kompleksowej opieki merytorycznej nad studentem w trakcie odbywania praktyki zawodowej, modelowanie postaw zwianych z rolą nauczyciela-wychowawcy, - zapoznanie studenta z planem przebiegu praktyki zgodnym z programem (dostarczonym przez opiekuna studenckich praktyk zawodowych z ramienia Uczelni), omówienie wzajemnych oczekiwań, wyjaśnienie na czym polega odpowiedzialność w pracy nauczyciela-wychowawcy, - przedstawienie praktykanta gronu pedagogicznemu, - zapoznanie z zasadami funkcjonowania szkoły, procedurami, regulacjami prawnymi (regulaminem organizacyjnym szkoły/placówki), z procedurami dotyczącymi nagłych wypadków, - pokazanie zaplecza i bazy szkoły/placówki, - zapoznanie z misją i wizją szkoły ze statutem, planem dydaktyczno-wychowawczym szkoły (placówki), wewnątrzszkolnym z systemem oceniania i egzaminami zewnętrznymi, - przedstawienie praktykanta klasie, podkreślenie jego uprawnień i kompetencji nauczycielskich i wychowawczych, - zapoznanie studenta z podstawa programową, programem, podręcznikiem, obudową dydaktyczną, w tym z poradnikiem dla nauczyciela, - zapoznanie praktykanta z dokumentacją pracy nauczyciela-wychowawcy; rocznym planem nauczania przedmiotu (rozkładem materiału), rocznym planem wychowania, dziennikiem lekcyjnym, arkuszami ocen, przedmiotowym systemem oceniania, - stopniowe wprowadzanie w pracę nauczyciela (prowadzenie lekcji) i branie odpowiedzialności za wszystkie aspekty nauczania i wychowania, - omawianie przebiegu i wyników całodziennej pracy studenta a w szczególności każdej obserwowanej, wspólnie prowadzonej z nauczycielem lub samodzielnie przygotowanej i przeprowadzonej przez praktykanta lekcji (przedmiotowej lub wychowawczej), - udostępnienie informacji o uczniach z zaleceniem zachowania poufności tych danych, - umożliwienie udziału w posiedzeniach rady pedagogicznej, rady szkoły, w spotkaniach z rodzicami, zobowiązanie do przestrzegania tajemnicy zawodowej i ochrony danych osobowych, 4
- wprowadzanie w obowiązki pozalekcyjne (dyżury na przerwach, spotkania z rodzicami, pracę kół zainteresowań, imprezy, wycieczki szkolne itp.) - umożliwienie kontaktu z innymi pracownikami szkoły (poznania ich zadań); sekretariatu szkoły, biblioteki, świetlicy, z pedagogiem i psychologiem szkolnym, z pielęgniarką szkolną, pracownikami obsługi i ochrony, - częsta obserwacja praktykanta i udzielanie informacji zwrotnych dotyczących jego silnych i słabych stron przygotowania zawodowego, - zachęcanie do zadawania pytań i szukania rozwiązań napotykanych problemów, służenie życzliwa radą i fachową pomocą. W stosunku do Uczelni: - kontrola dziennika praktyk (zredagowania przez studenta wymaganej liczby scenariuszy/konspektów zajęć), - formułowanie uwag i spostrzeżeń pod każdym scenariuszem/konspektem zajęć, złożenie swojego podpisu, - podsumowanie pracy studenta na praktykach, wystawienie mu semestralnej oceny - wypełnienie arkusza: Ocena dokonana przez nauczyciela-opiekuna praktyk w szkole (placówce), - natychmiastowe sygnalizowanie problemów związanych z organizacją praktyk lub niewłaściwym zachowaniem studenta, kontaktowanie się z opiekunem praktyk z ramienia Uczelni mgr Ewa Kołodziejczyk tel. 696564492 - kontakt z Kadrami PWSZ w Nowym Sączu, ul Staszica 1, tel. 018 443 45 45 w sprawie zawarcia umowy cywilno-prawnej umowy zlecenia i wypłacenia należności z tytułu sprawowania opieki nad studentami odbywającymi praktykę zawodową (wypełnienie i dostarczenie kwestionariusza osobowego). 5
Zał. 2 Instytut Pedagogiczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu SZCZEGÓŁOWY PLAN REALIZACJI PRAKTYK ZAWODOWYCH, PEDAGOGICZNYCH (w rozbiciu na semestry) W ZAKRESIE PRZYRODY (Przygotowuje go opiekun praktyk z ramienia Instytutu Pedagogicznego PWSZ w Nowym Sączu) Łączna liczba godzin praktyk w III IV V VI semestrze Poznanie organizacji szkoły, 5 3 3 1 planowanie i ewaluacja praktyk Planowanie i omawianie zajęć 4 6 7 7 prowadzonych przez siebie i innych ( nauczycieli, studentów ) Obserwowanie zajęć, asystowanie 15 10 6 5 prowadzącemu zajęcia, prowadzenie zajęć wspólnie z nauczycielem Zajęcia prowadzone samodzielnie 6 11 14 17 przez studenta Razem ( 120 godzin ) 30 30 30 30 ZAKRES CZYNNOŚCI STUDENTA SEMESTR III zapoznanie z organizacją szkoły rozkład zajęć zapoznanie z pracą dyrektora szkoły, sekretariatu zapoznanie z bazą dydaktyczną szkoły szczególnie w zakresie matematyki/przyrody zapoznanie z podstawą programową z zakresu matematyki/ przyrody oraz rozkładem materiału obserwowanie przygotowania nauczyciela do lekcji matematyki/przyrody zapoznanie z dziennikiem lekcyjnym oraz arkuszami ocen wypracowanie umiejętności obserwowania zajęć, omawiania obserwowanych zajęć oraz dokumentowania tych czynności planowanie zajęć, przygotowywanie konspektów ( scenariuszy ) lekcji pełnienie roli asystenta nauczyciela matematyki/przyrody, czynne prowadzenie pewnych fragmentów lekcji pełnienie dyżurów w czasie przerw prowadzenie lekcji matematyki/przyrody uczestnictwo w spotkaniach z rodzicami, zabawach szkolnych. 6
SEMESTR IV SEMESTR V SEMESTR VI zapoznanie ze Statutem szkoły, Misją i wizją szkoły, planem pracy dydaktycznej i wychowawczej szkoły, rocznym planem wychowania zapoznanie z pracą Rady pedagogicznej zapoznanie z działalnością Samorządu szkolnego zapoznanie z organizacją zastępstw zapoznanie z procedurą awansu zawodowego nauczycieli uczestnictwo w spotkaniach z rodzicami uczestnictwo w zajęciach koła zainteresowań, w szkolnych imprezach sportoworekreacyjnych hospitacja lekcji matematyki/przyrody, omówienie i dokumentowanie tych obserwacji planowanie i prowadzenie zajęć przygotowanie projektu wycieczki i omówienie go z nauczycielem opiekunem zapoznanie z przedmiotowym systemem oceniania, wewnątrzszkolnym systemem oceniania,oraz procedurą egzaminów zewnętrznych zapoznanie z wewnątrzszkolnym doskonaleniem nauczycieli ścieżki edukacyjne uczestnictwo w lekcji wychowawczej współpraca nauczyciela wychowawcy z psychologiem zapoznanie z pracą pedagoga oraz pielęgniarką szkolną praca nauczyciela matematyki/przyrody z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych praca biblioteki, świetlicy i stołówki szkolnej planowanie i omawianie zajęć prowadzonych przez siebie i innych (nauczycieli i studentów ) samodzielne prowadzenie zajęć zapoznanie z pracą Rady rodziców zapoznanie z regulaminami wewnętrznymi szkoły przygotowanie rozkładu materiału z matematyki/przyrody w oparciu o podstawę programową oraz obowiązujący w danej szkole program przedmiotowy udział w zajęciach kół zainteresowań, w spotkaniach z rodzicami, w szkolnych imprezach sportowo rekreacyjnych samodzielne przygotowywanie konspektów, prowadzenie lekcji ocenianie uczniów pisanie opinii napisanie podsumowania swojej praktyki ze wskazaniem mocnych i słabych stron swojego przygotowania do pełnienia roli nauczyciela matematyki/przyrody. 7
Zał. 3 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU INSTYTUT PEDAGOGICZNY Kierunek studiów:.. Specjalność: DZIENNIK PRAKTYK ZAWODOWYCH PEDAGOGICZNYCH W ZAKRESIE. NAZWA SZKOŁY (PLACÓWKI) KLASA pieczęć Imię i nazwisko studenta... Rok akademicki..rok studiów. Termin odbywania praktyk (semestr) Nauczyciel-opiekun praktyk w szkole (placówce) Opiekun praktyk z ramienia Uczelni. 8
Zał. 4 Obserwacja zajęć (asystowanie nauczycielowi prowadzącemu zajęcia, prowadzenie zajęć wspólnie z nauczycielem) nr Data... Klasa (grupa)... Prowadzący lekcję (zajęcia): Temat lekcji (zajęć)... Cele i zadania lekcji (zajęć) Metody prowadzenia lekcji (zajęć):... Zastosowane środki dydaktyczne:... Szczegółowy przebieg lekcji (zajęć): Uwagi, spostrzeżenia i zalecenia nauczyciela opiekuna praktyk w szkole (placówce): Wnioski z omówienia lekcji (redaguje je student po przeprowadzonych zajęciach): Podpis nauczyciela-opiekuna praktyk w szkole (placówce) 9
Zał. 5 Lekcja (zajęcia) nr Data... Klasa (grupa)... Temat lekcji (zajęć)... Cele i zadania lekcji (zajęć) Metody prowadzenia lekcji (zajęć):... Zastosowane środki dydaktyczne:... Szczegółowy przebieg lekcji (zajęć): Uwagi, spostrzeżenia i zalecenia nauczyciela opiekuna praktyk w szkole (placówce): Wnioski z omówienia lekcji (redaguje je student po przeprowadzonych zajęciach): Podpis nauczyciela-opiekuna praktyk w szkole (placówce) 10
Zał. 6 Instytut Pedagogiczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu Ocena dokonana przez nauczyciela-opiekuna praktyk w szkole (placówce) Imię i nazwisko studenta... Kierunek studiów... Specjalność Rok studiów...semestr Termin odbycia praktyk od...do... Miejsce odbycia praktyk............ Imię i nazwisko nauczyciela-opiekuna praktyk w szkole (placówce) tel.. Liczba przeprowadzonych obserwacji lekcji (zajęć), asystowania nauczycielowi prowadzącemu lekcję (zajęcia), prowadzenia lekcji (zajęć) wspólnie z nauczycielem.. Liczba lekcji (zajęć) samodzielnie prowadzonych przez studenta Ocena stopnia realizacji celów praktyk pedagogicznych : 1. Znajomość organizacji pracy szkoły (placówki). 2. Przygotowanie metodyczne do prowadzenia przedmiotu, znajomość podstawy programowej i literatury fachowej............... 3. Sposób przygotowania konspektów (scenariuszy lekcji), ich staranność, systematyczność, prawidłowość struktury, umiejętność określania tematu i celów lekcji (zajęć), redagowania przebiegu lekcji (zajęć), używania fachowego słownictwa dotyczącego form, metod i środków dydaktycznych. 11
4. Umiejętność planowania i przeprowadzenia lekcji (zajęć) w zakresie: doboru tematu lekcji (zajęć). założonych do realizacji celów dydaktycznych i wychowawczych porządku lekcji (zajęć) czynności przygotowawczych, podstawowych i końcowych.. metod z uwzględnieniem zasad nauczania i wychowania, środków dydaktycznych, organizacyjnych form pracy z uczniami.. 4. Uwagi Ocena praktyk (w skali 2-5).. Data i podpis Podpis dyrektora Pieczęć szkoły nauczyciela opiekuna-praktyk szkoły (placówki) (placówki) w szkole (placówce) Semestr.. Liczba odbytych godzin praktyk. Podpis opiekuna praktyk zawodowych z ramienia Uczelni 12