WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 9 W ŻORACH

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 9 W ŻORACH

Spis treści: I. Wstęp II. Podstawy prawne III. Założenia programu IV. Cele ogólne i szczegółowe V. Osoby odpowiedzialne za realizację WSDZ w szkole VI. Treści i czas realizacji programu VII. Metody i formy pracy doradczej VIII. Współpracownicy IX. Przewidywane efekty X. Ewaluacja wewnętrzna XI. Szczegółowy plan ogólnoszkolnych działań doradczych.

I. Wstęp Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego obejmuje celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez szkołę podlegające wewnętrznej ewaluacji. Dla działań tych zaplanowanych na cały cykl kształcenia zostają określeni adresaci, realizatorzy oraz partnerzy. Szybko następujące zmiany na rynku pracy i w życiu społecznym wymuszają potrzebę wsparcia uczniów w procesie samookreślenia, samodoskonalenia i świadomego planowania własnej kariery zawodowej oraz poznawania siebie i świata przez całe życie. Działania wewnątrzszkolnego sytemu doradztwa zawodowego umożliwiają: uzyskanie przez uczniów dostępu do wsparcia z zakresu doradztwa zawodowego; wsparcie rodziców w związku z udzielaniem przez nich pomocy w podejmowaniu przez dzieci decyzji edukacyjno-zawodowych; przejrzystość i ciągłość oddziaływań poprzez wskazanie osób działających na rzecz WSDZ oraz określenie zakresu ich odpowiedzialności; zaplanowanie działań w cyklu kształcenia. Przygotowany dokument WSDZ zapewnia ciągłość działań doradczych, służy wskazaniu korelacji między tymi działaniami i procesami dydaktyczno-wychowawczymi w szkole. II. Podstawy prawne Prowadzenie działań związanych z doradztwem zawodowym w przedszkolach, szkołach i placówkach regulują m. in. Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty, w której zapisano, że system oświaty zapewnia przygotowanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia; Ustawa Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r., wymieniając zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego oraz zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologicznopedagogicznej jako jedne z podstawowych form działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie doradztwa zawodowego, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół i przedszkoli; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach II. Założenia Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego w szkole Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego w szkole obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru dalszej drogi kształcenia i wyboru zawodu. Program zawiera informacje o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy oraz możliwościach uzyskania kwalifikacji zgodnych z potrzebami rynku pracy, a także predyspozycjami zawodowymi.

Adresatami projektu są uczniowie, ich rodzice, nauczyciele i instytucje wspomagające proces edukacyjno- doradczy. Dobrze przygotowany uczeń do podjęcia decyzji edukacyjnej i zawodowej to taki, który wie jakie ma zainteresowania i predyspozycje, potrafi dokonać samooceny, zna swoją wartość, ma plany na przyszłość. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego zakłada, że: wybór zawodu jest procesem rozwojowym i stanowiącym sekwencję decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia; na wybór zawodu składają się: wiedza na temat siebie, wiedza na temat zawodów ścieżek edukacyjnych i rynku pracy; na wybór zawodu wpływają głównie cechy osobowościowe jednostki (temperament, charakter, poziom inteligencji, zainteresowania, zdolności), umiejętności, doświadczenia, wyznawane wartości i normy, czynniki emocjonalne, zdrowotne, rodzaj i poziom wykształcenia, wpływ rodziny, aktywność własna jednostki. Preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się w toku życia człowieka; działania w ramach WSDZ muszą być systematyczne, zaplanowane i realizowane wg harmonogramu pracy szkoły. WSDZ obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami (Radą Pedagogiczną). WSDZ ma charakter planowych działań ogółu nauczycieli i koordynowany jest przez szkolnego doradcę zawodowego, dzięki czemu wszelkie działania szkoły mają spójny charakter. III. Główny cel realizacji orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego podstawowej. w szkole Celem orientacji zawodowej w klasach I III jest wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji. Celem orientacji zawodowej w klasach IV VI jest poznawanie własnych zasobów, zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy, kształtowanie pozytywnej i proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań oraz pasji. Celem doradztwa zawodowego w klasach VII VIII szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania przy wsparciu doradczym decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniających znajomość własnych zasobów oraz informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji. IV. Działania związane z doradztwem zawodowym i ich adresaci. Działania związane z doradztwem zawodowym w szkole podstawowej są kierowane do trzech grup adresatów: uczniów, rodziców, nauczycieli. Działania kierowane do uczniów: udzielanie porad i konsultacji indywidualnych; prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów; świat zawodów i rynek pracy; rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie; planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- -zawodowych;

pomaganie uczniom w przygotowywaniu teczek portfolio ; aranżowanie sytuacji sprzyjających poznawaniu własnych zasobów np. poprzez udział w konkursach, przygotowywanie określonych zadań na zajęcia przedmiotowe, udział w organizowaniu uroczystości i imprez szkolnych; określanie potencjału edukacyjno-zawodowego; prowadzenie kół zainteresowań; organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy; stwarzanie okazji do udziału w wydarzeniach takich jak np. targi edukacyjne; umożliwianie udziału w spotkaniach informacyjnych z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych; informowanie o ofercie kształcenia w szkołach programowo wyższych; organizowanie spotkań z przedstawicielami zawodów; organizowanie spotkań z inspirującymi osobami (pasjonatami, autorami innowacyjnych rozwiązań młodymi ludźmi, którzy odnieśli sukces zawodowy); organizowanie wycieczek zawodoznawczych; stwarzanie uczniom klas VII VIII możliwości udziału w ramach zajęć edukacyjnych w zajęciach u pracodawców lub w centrach kształcenia praktycznego zgodnie z ich zainteresowaniami i potrzebami; umożliwienie dostępu do informacji edukacyjno-zawodowej poprzez strony internetowe szkoły, szkolne konto Facebooka, tablice informacyjne, e-dziennik; organizowanie zajęć w świetlicy związanych z orientacją zawodową, organizowanie kącików zawodoznawczych, np. w świetlicy szkolnej, w salach edukacji wczesnoszkolnej; udostępnianie materiałów multimedialnych (np. gier edukacyjnych, filmów i innych e-zasobów) ułatwiających samopoznanie, podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych; Pożądane efekty działań kierowanych do uczniów: poznają własne predyspozycje, zainteresowania, uzdolnienia; rozwijają swoje umiejętności i kompetencje; rozwijają umiejętności pracy zespołowej, kształtują właściwe relacje społeczne; wiedzą jak się uczyć i rozwijają swoje zainteresowania, pasje, talenty; potrafią określić swoje mocne i słabe strony, są świadomi swoich ograniczeń; są zmotywowani do podjęcia wysiłku przy podejmowaniu decyzji w zaplanowaniu swojej przyszłości zawodowej są zmotywowani do podjęcia pracy na rzecz środowiska szkolnego i lokalnego; znają czynniki trafnego wyboru zawodu; posiadają informacje o zawodach i sytuacji na rynku pracy; znają system kształcenia oraz ofertę szkół ponadpodstawowych; znają zasady rekrutacji do szkół ponadpodstawowych i terminarz rekrutacyjny; wybierają szkołę po dokonaniu analizy własnych możliwości psychofizycznych z wymaganiami szkoły; znają przeciwwskazania zdrowotne do wyboru szkoły; znają źródła informacji edukacyjnej; są otwarci i przygotowani na wyzwania współczesnego świata; znają trendy kierujące rynkiem pracy i przyczyny bezrobocia. Działania kierowane do rodziców: organizowanie spotkań informacyjno- doradczych z doradcą zawodowym w szkole; inicjowanie kontaktów z przedstawicielami instytucji działających na rynku pracy;

prowadzenie konsultacji dotyczących decyzji edukacyjno- zawodowych uczniów; informowanie o targach edukacyjnych; udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych (między innymi poprzez: biblioteczkę publikacji, stronę www szkoły, szkolne konto Facebooka, tablice informacyjne, e-dziennik); włączanie rodziców w szkolne działania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym. Pożądane efekty działań skierowanych do rodziców: Rodzice: posiadają wiedzę na temat organizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego działającego w szkole; są zaangażowani w udzielanie pomocy i wsparcia dziecku w procesie planowania i realizowania kariery edukacyjno- zawodowej; są przygotowani do pełnienia roli doradców dziecka; wiedzą, gdzie szukać pomocy dla dzieci z problemami zdrowotnymi, emocjonalnymi, decyzyjnymi, intelektualnymi; znają ofertę edukacyjną szkół i placówek następnego etapu edukacyjnego Działania kierowane do nauczycieli, wychowawców, specjalistów: umożliwienie udziału w szkoleniach i kursach z zakresu doradztwa zawodowego; zwoływanie szkoleniowych posiedzeń rady pedagogicznej; udostępnianie zasobów z obszaru doradztwa zawodowego; wspieranie w realizacji zadań doradztwa zawodowego. Pożądane efekty działań kierowanych do nauczycieli, wychowawców, specjalistów: Nauczyciele: podkreślają w treściach przedmiotowych zagadnienia z zakresu doradztwa zawodowego; dbają o nabywanie kompetencji kluczowych przez uczniów, podczas realizacji podstawy programowej nauczanego przedmiotu; na godzinach wychowawczych realizują zagadnienia z zakresu doradztwa zawodowego tj. poznawanie siebie, umiejętność współpracy w zespole, umiejętności dobrej komunikacji, autoprezentacja; diagnozują potrzeby i zasoby uczniów; rozwijają zainteresowania, umiejętności i uzdolnienia uczniów; wspierają rodziców w procesie doradczym; angażują przedstawicieli współpracujących instytucji i zakładów pracy w działania doradcze szkoły; znają ofertę edukacyjną szkół następnego etapu edukacyjnego i zasady rekrutacji do nich. IV. Osoby odpowiedzialne za realizację WSDZ w Szkole Podstawowej nr 9 w Żorach: W szkole podstawowej w realizację działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie rady pedagogicznej: dyrektor, nauczyciele wychowawcy, nauczyciele (w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej), nauczyciel-wychowawca w świetlicy szkolnej, nauczyciel-bibliotekarz, specjaliści (m.in. pedagog, doradca zawodowy) oraz inne osoby zatrudnione w szkole, np. pielęgniarka szkolna.

Dyrektor: odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym; współpracuje z doradcą zawodowym w celu realizacji WSDZ; wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego w szkole a instytucjami zewnętrznymi; zapewnia warunki do realizowania w szkole zajęć orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego; organizuje w szkole wspomaganie realizacji działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego poprzez planowanie i przeprowadzanie działań mających na celu poprawę jakości pracy placówki w tym obszarze. Doradca zawodowy (koordynator WSDZ): określa mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów; pomaga uczniom w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej; prowadzi zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego wspiera nauczycieli, wychowawców, specjalistów i rodziców w realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym; prowadzi doradztwo indywidualne dla uczniów. systematycznie diagnozuje zapotrzebowanie uczniów, rodziców i nauczycieli na działania związane z doradztwem zawodowym; planuje, koordynuje, monitoruje i prowadzi ewaluację oraz promuje działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez szkołę we współpracy z wychowawcami, nauczycielami i specjalistami; gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe właściwe dla danego poziomu kształcenia; organizuje współpracę z otoczeniem społeczno- gospodarczym szkoły podnoszącą efektywność prowadzonych działań związanych z doradztwem zawodowym; współpracuje z dyrektorem szkoły, realizując zadania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym; wspólnie z zespołem przygotowuje projekt WSDZ; gromadzi, aktualizuje i udostępnia zasoby związane z orientacją zawodową oraz doradztwem zawodowym; współpracuje ze specjalistami z poradni psychologiczno-pedagogicznych, instytucjami działającymi na rynku pracy i partnerami z otoczenia społeczno- gospodarczego w celu realizacji działań z zakresu doradztwa zawodowego. Wychowawcy: określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów; eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego; włączają do swoich planów wychowawczych zagadnienia z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego; realizują tematy związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym na godzinach wychowawczych; wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w planowaniu kariery zawodowej; współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej ich dzieci; współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym. Nauczyciele (w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej): określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;

eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego; współpracują z wychowawcami klas w zakresie realizowania zajęć orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów; przygotowują uczniów do udziału w konkursach np. zawodoznawczych; prowadzą koła zainteresowań, zajęcia dodatkowe; organizują w sali edukacji wczesnoszkolnej kąciki zawodoznawcze; współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym. Pedagog szkolny: określa mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów; włącza treści z zakresu orientacji zawodowej i zawodowego w prowadzone przez siebie zajęcia dla uczniów; współpracuje z wychowawcami klas w ramach realizowania działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów; włącza się w proces podejmowania przez uczniów decyzji edukacyjnych i zawodowych (informacje dotyczące ucznia wynikające z pracy specjalisty); współpracuje z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym. Nauczyciele-wychowawcy w świetlicy szkolnej: włączają w zajęcia realizowane w świetlicy szkolnej treści z zakresu orientacji zawodowej; organizują w sali kąciki zawodoznawcze; rozpoznają i wspierają w rozwoju zdolności i uzdolnienia uczniów; wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w wyborze kierunku kształcenia i zawodu; Nauczyciel-bibliotekarz: współpracuje z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym; opracowuje, aktualizuje i udostępnia zasoby dotyczące doradztwa zawodowego; włącza się w organizowane przez szkołę i instytucje zewnętrzne wydarzenia z zakresu doradztwa zawodowego. Inne osoby zatrudnione w szkole. np. pielęgniarka: współpracuje z doradcą zawodowym oraz nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym; udziela informacji o kwestiach zdrowotnych ważnych w kontekście zawodów wybieranych przez uczniów; organizuje dla uczniów spotkania dotyczące dbania o zdrowie i bezpieczeństwo oraz kształtowania właściwych nawyków adekwatnych do zawodów wybieranych przez uczniów. Zależnie od koncepcji pracy szkoły podstawowej zakresy czynności dla poszczególnych osób angażujących się w realizowanie WSDZ w szkole mogą ulegać modyfikacjom V. Treści i czas realizacji programu. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I-VI szkół podstawowych

A. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I-III szkól podstawowych: l. POZNANIE SIEBIE opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać; prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób; podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi; podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach; podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych. II. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY odgrywa różne role zawodowe w zabawie; podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach; opisuje, czym jest praca i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach; omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje; opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu; posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny. III. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności; wskazuje treści, których lubi się uczyć; wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich. IV. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO- ZAWODOWYCH opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić; planuje swoje działania lub działania gmpy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą. B. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV-VI szkól podstawowych I. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje; wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia; podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość; prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

II. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka; podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe; posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą. III. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki; wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć; samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy. IV. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO- ZAWODOWYCH opowiada o swoich planach edukacyjna-zawodowych; planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą. C. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII szkół podstawowych l. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych; rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe); dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł; rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno - zawodowych; rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno- zawodowej; określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji; określa własną hierarchię wartości i potrzeb. II. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY

wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania; porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców; wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy; uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka; analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy; wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową; dokonuje autoprezentacji. III. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji; analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów; charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej; określa znaczenie uczenia się przez całe życie. IV. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno- zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym; określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby; identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno - zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy; planuje ścieżkę edukacyjno- zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów. VI. Metody i formy pracy doradczej: Orientacja zawodowa i doradztwo zawodowe dla uczniów są realizowane: podczas grupowych zajęć związanych z doradztwem zawodowym prowadzonych przez doradcę zawodowego, które wynikają z ramowych planów nauczania; podczas: - zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami, prowadzonych przez pedagoga szkolnego, nauczycieli i wychowawców m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych, zajęciach z wychowawcą, a także w formie indywidualnych porad i konsultacji prowadzonych przez doradcę zawodowego (lub innych specjalistów, wychowawców, nauczycieli); podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanych w szkole (jak np. konkursy zawodoznawcze, projekty edukacyjne) lub poza nią (np. udział w targach edukacyjnych, festiwalu zawodów, w wizytach zawodoznawczych w zakładach pracy).

VII. Zasoby materialne przydatne w realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym. Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego są realizowane w sali, w której znajduje się komputer z dostępem do Internetu oraz rzutnik multimedialny. Doradca zawodowy ma zapewniony dostęp do pracowni komputerowej w celu prowadzenia zajęć grupowych. Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu (doradztwo indywidualne) odbywają się w gabinecie lub pokoju z dostępem do Internetu dla doradcy zawodowego oraz dla uczniów. Wyposażenie doradcy zawodowego stanowią: biblioteczka z materiałami i publikacjami dla uczniów, dla nauczycieli i rodziców (przewodnik po zawodach, teczki informacji o zawodach, poradniki, materiały zawodoznawcze, ulotki, broszury, klasyfikacja zawodów i specjalności itp.); sprzęt do ekspozycji materiałów drukowanych (tablice informacyjne, regały na książki, stojaki na ulotki itp.); sprzęt do powielania materiałów informacyjnych (np. drukarka, kserokopiarka); zbiory informacji drukowanych (informatory, ulotki, czasopisma specjalistyczne, itp. zbiory informacji multimedialnych (filmy, płyty CD, programy komputerowe itp.); materiały wspomagające pracę doradcy i nauczycieli: ankiety, kwestionariusze, scenariusze zajęć itp.; VIII. Sojusznicy sieć współpracy: Placówki współpracujące ze szkołą w obszarze doradztwa zawodowego: 1. Poradnia psychologiczno-pedagogiczna (PPP) Przykłady działań: diagnozowanie predyspozycji, zainteresowań zawodowych uczniów; udzielanie pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniu kształcenia i kariery; prowadzenie dla uczniów zajęć grupowych z doradztwa zawodowego; konsultowanie z doradcą zawodowym działań i dokumentów szkolnych (np. opracowań WSDZ); prowadzenie dla pracowników szkół szkoleń, kursów, szkoleniowych rad pedagogicznych; tworzenie sieci doradców zawodowych i osób zainteresowanych doradztwem zawodowym. Konsultacje indywidualne dla ucznió SPE i ich rodziców pod kontem wyboru dalszej drogi ksztłcenia i wyboru zawodu. 2. Ośrodki doskonalenia nauczycieli (ODN): Przykłady działań: organizowanie i prowadzenie szkoleń, kursów, konferencji dla doradców zawodowych oraz osób zainteresowanych doradztwem zawodowym, tworzenie sieci doradców zawodowych i osób zainteresowanych doradztwem zawodowym, przygotowywanie publikacji z zakresu doradztwa zawodowego. 3. Biblioteka pedagogiczna: Przykłady działań: udostępnianie szkołom informacji o usługach doradczych w regionie, wydarzeniach, konferencjach i szkoleniach z zakresu doradztwa zawodowego; wspieranie nauczycieli-bibliotekarzy w pozyskiwaniu, gromadzeniu i udostępnianiu informacji edukacyjno- zawodowych;

gromadzenie i udostępnianie doradcom zawodowym i nauczycielom publikacji z zakresu doradztwa zawodowego; współorganizowanie wystaw i spotkań z zakresu doradztwa zawodowego 4. Szkoły ponadpodstawowe Przykłady działań: udzielanie osobom zainteresowanym informacji na temat oferty edukacyjnej i zawodowej oraz zasad rekrutacji, itp.; prowadzenie laboratoriów, wykładów i warsztatów, rozwijających zainteresowania uczniów; organizowanie imprez o charakterze zawodoznawczym szczególnie dla klas VII i VIII; organizowanie Dni Otwartych dla uczniów klas VII i VIII. 5. Cechy rzemiosł różnych i przedsiębiorczości, izby rzemieślnicze: Przykłady działań: udostępnianie informacji o organizacji praktycznej nauki zawodu w rzemiośle; wyszukiwanie pracodawców (rzemieślników, u których uczniowie w przyszłości mogą realizować praktyczną naukę zawodu); organizowanie konkursów zawodoznawczych dla dzieci i młodzieży. 6. Ochotnicze hufce pracy (OHP): centra edukacji i pracy młodzieży, Przykłady działań: prowadzenie zajęć przygotowujących do wyboru dalszej ścieżki edukacyjno- zawodowej oraz dalszego planowania kariery; prowadzenie seminariów, konferencji, warsztatów; wspieranie nauczycieli i rodziców w działaniach doradczych; 7. Pracodawcy: Przykłady działań: aranżowanie spotkań przedstawicieli firm z uczniami, rodzicami i nauczycielami; przeprowadzanie wywiadów z przedstawicielami zawodów na temat specyfiki pracy w wybranym zawodzie lub na wybranym stanowisku pracy; 8. Kuratorium Oświaty Katowice, Urząd miasta Żory Przykłady działań: tworzenie sieci doradców zawodowych; opracowywanie i wdrażanie programu zewnętrznego wsparcia szkół w zakresie doradztwa zawodowego; 9. Ośrodek Rozwoju Edukacji (ORE): Przykłady działań: organizowanie szkoleń, seminariów, konferencji z zakresu doradztwa zawodowego; przygotowywanie publikacji z zakresu doradztwa zawodowego; opracowywanie dokumentów wspierających pracę doradcy zawodowego (programy, wzorcowe rozwiązania, e-zasoby); prowadzenie platformy Moodle z informacjami, zasobami z zakresu doradztwa zawodowego. X. Plan realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym w szkole. WSDZ opracowany jest na cały cykl kształcenia w szkole podstawowej.

Dla usprawnienia realizacji jego zapisów szkoła przygotowuje roczny plan realizacji działań doradczych.. Roczny plan działań doradczych na rok szkolny 2018/2019 Obszar 1. Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania poszczególnych uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej. Lp. Opis działania Sposób realizacji Osoby odpowiedzial ne 1. Diagnozowanie potrzeb uczniów w zakresie doradztwa zawodowego ( kl. VII- VIII): zapotrzebowanie na informacje dotyczące kariery zawodowej; zapotrzebowanie na pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej; potrzeby uczniów ze SPE 2. Rozpoznanie planów edukacyjnych i zawodowych uczniów ostatnich klas, z uwzględnieniem potrzeb uczniów ze SPE 3. Zdobywanie wiedzy o predyspozycjach i możliwościach uczniów poprzez konsultacje z wychowawcami i nauczycielami uczącymi 4. Zdobywanie wiedzy o predyspozycjach uczniów i ich możliwościach poprzez rozmowy z rodzicami. Wspieranie rodziców jako doradców dziecka. Analiza dokumentacji szkolnej. Wywiady z nauczycielami, rodzicami. Przeprowadzenie ankiety nt. zainteresowań, planów edukacyjnych i zawodowych uczniów klas Utworzenie ewidencji uczniów ze SPE. Rozmowy z rodzicami, nauczycielami. Sondaż diagnostyczny skierowany do uczniów ostatnich klas i ich rodziców. Konsultacje indywidualne nt. uzdolnień, słabych stron, predyspozycji uczniów. Konsultacje indywidualne nt. zainteresowań, uzdolnień, słabych stron, planów edukacyjno- zawodowych dziecka. Udzielanie informacji nt. pomocy w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej udzielanej uczniom ze SPE. Indywidualne rozmowy doradcze nt. sposobów zdobywania wiedzy o dziecku, sposobów pomocy pedagog szkolny, wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów. pedagog szkolny, wychowawcy klas VIII pedagog szkolny pedagog szkolny Czas realizacji I półrocze 2018/2019 IX- XII 2018r. Na bieżąco wg potrzeb. Cały rok według potrzeb

5. Zdobywanie wiedzy o predyspozycjach i możliwościach uczniów poprzez indywidualne spotkania z nimi. Pomoc uczniom w planowaniu przyszłości. dziecku w samopoznaniu siebie, w zaplanowaniu dalszej drogi kształcenia, sposobów motywowania dziecka do nauki. Indywidualne rozmowy doradcze z uczniami nt. zainteresowań, uzdolnień, słabych stron, planów edukacyjno- zawodowych. pedagog szkolny, wychowawcy klas. Cały rok według potrzeb Obszar 2. Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia. Lp. Opis działania Sposób realizacji Osoby odpowiedzialn e 1. Gromadzenie i systematyczne aktualizowanie informacji zawodowej i edukacyjnej. Bieżące gromadzenie materiałów informacyjnych (informatorów, ulotek, broszur) w bibliotece szkolnej, w Punkcie Doradztwa Zawodowego. Systematyczne aktualizowanie baz informacji edukacyjnozawodowych. Opracowanie sposobu udostępniania zgromadzonych zasobów i zapoznanie z nimi uczniów, rodziców i nauczycieli. WSDZ Czas realizacji Na bieżąco X-XII 2018r. 2. Opracowanie i udostępnienie informacji edukacyjnych i zawodowych dla rodziców, uczniów i nauczycieli. Utworzenie uaktualnianie bazy danych o szkołach następnego etapu edukacyjnego w regionie. Sporządzenie listy i podanie adresów stron internetowych, na których znajdują się przydatne informacje edukacyjno- zawodowe. WSDZ nauczyciel informatyki, wychowawcy Na bieżąco XI 2018r- III 2019r. Utworzenie Tablicy Informacji Edukacyjno- Zawodowych. WSDZ IX 2018r. 3. Udostępnianie informacji za Utworzenie zakładki na IX2018r.-

pośrednictwem strony internetowej szkoły. 4. Zapoznanie uczniów, rodziców i nauczycieli z siecią lokalnych szkół następnego etapu edukacyjnego oraz placówek kształcenia praktycznego i ustawicznego. stronie internetowej szkoły: "Doradztwo zawodowe" Spotkania informacyjne, prelekcje umożliwiające uczniom, rodzicom, nauczycielom poznanie sieci lokalnych szkół oraz placówek kształcenia praktycznego i ustawicznego. administrator strony internetowej szkoły. doradca zawodowy; Przedstawiciel PPP III 2019r. III-V 2019r. Obszar 3. Prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu z uwzględnieniem rozpoznanych mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów. Lp. Opis działania Sposób realizacji Osoby odpowiedzialn e 1. Zajęcia umożliwiające uczniom poznanie siebie: swoich predyspozycji, uzdolnień oraz innych zasobów. Uczestnictwo uczniów klas VII i VIII w zajęciach " Doradztwo zawodowe". Doradca zawodowy Czas realizacji klasyviii semestr I, klasa VII semestr II Uczestnictwo uczniów w zajęciach warsztatowych: realizacja tematów w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Kropki kl. I-VIII Gala talentówjesteśmy mistrzami. Mały mam talent Wychowawcy Wychowawcy klas I-III 12-19.09.18r. marzec 2019r. 21.03.19r. realizacja tematów VIIIb semestr I

wychowawczych: "Temperament jak z bajki" Ja to znaczy kto? Jak uczyć się szybciej i efektywniej- mój indywidualny styl uczenia się. Gotowi: Trzy, dwa, jeden SMART B. Tesluk VII A. Żymełka kl. Vb kl. Vb I. Kurach kl. VIa Dominika Brzyszkowska kl.via Dominika Brzyszkowska semestr I semestr II semestr I semestr I semestr II Udział uczniów w zajęciach kół zainteresowań. Rozwijanie umiejętności kluczowych w ramach lekcji przedmiotowych. Moje e- portfolio Nauczyciele przedmiotów. kl. VIII a, b informatyka A. Skupiński Cały rok październik 2018r. 2. Zajęcia umożliwiające uczniom lepsze poznanie świata zawodów, rynku pracy. Uczestnictwo uczniów klas VII i VIII w zajęciach " Doradztwo zawodowe". Tematyka lekcji według planów pracy wychowawców kl. I- III edukacja wczesnoszkolna kl. IV- VIII godziny wychowawcze: Doradca zawodowy wychowawcy pedagog szkony klasy VIII semestr I klasa VII semestr II cały rok szkolny Po co mi ta praca? Jak oszczędzić pierwszy milion? "W jakich zawodach wykorzystam wiedzę z...?" kl. Vc K. Namyślok kl. Va M. Wowra kl. VII A. Żymełka kl. VIIIb B. Tesluk listopad 2018 marzec 2019r. semestr II semestr II

Zdrowy styl życia jako przygotowanie do pełnienia ról zawodowych. Wybieram ten zawód bo... kl. IVa A. Glos kl.ivb M. Hamerska- Łagodzińska semestr II marzec 2019r. Udostępnianie uczniom podczas zajęć przedmiotowych informacji o zawodach charakterystycznych dla danego przedmiotu nauczania. nauczyciele przedmiotów. cały rok szkolny 3. Zajęcia umożliwiające uczniom poznanie systemu edukacji formalnej, organizacji systemu edukacji pozaformalnej oraz edukacji nieformalnej Uczestnictwo uczniów klas VII i VIII w zajęciach " Doradztwo zawodowe". Doradca zawodowy Klasy VIII I semestr Klasa VII II semestr Udział uczniów w regionalnych imprezach informacyjnych: Targi Edukacji, Drzwi Otwarte Szkół Ponadpodstawowych wychowawcy klas II semestr 2019r. 21.03.2019r. Obszar 4. Koordynowanie działalności informacyjno- doradczej prowadzonej przez szkołę. Lp. Opis działania Sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Opracowanie i wdrażanie WSDZ Opracowanie dokumentu Zapoznanie rady pedagogicznej szkoły z WSDZ 2. Planowanie działań doradczych. Przydział zadań dla nauczycieli- włączenie zagadnień związanych z wyborem kierunku dalszego kształcenia i Dyrektor szkoły koordynator WSDZ Dyrektor szkoły koordynator nauczyciele, Czas realizacji IX 2018r. IX- X 2018r.

3. Wspieranie nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, przedmiotów oraz wychowawców klas w realizacji zajęć związanych z wyborem kierunku dalszego kształcenia i zawodu. 4. Współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w działalności doradczej. 5. Monitorowanie realizacji przydzielonych zadań zawodu do tematyki zajęć z poszczególnych przedmiotów oraz godzin wychowawczych. Udzielanie informacji, organizowanie konsultacji ze specjalistami w przypadkach wymagających dodatkowych wyjaśnień. Spotkania z przedstawicielami różnych instytucji np. organizacji UM, PUP, PPP, OHP Analiza zapisów w dziennikach zajęć związanych z realizacją pomocy uczniom w wyborze dalszego kierunku kształcenia i zawodu. wychowawcy. WSDZ WSDZ nauczyciele Dyrektor szkoły. WSDZ Cały rok Cały rok Cały rok szkolny. IX Monitoring i ewaluacja: Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego oraz roczny plan doradztwa są monitorowane. Za monitoring odpowiada bezpośrednio koordynator WSDZ wyznaczony przez dyrektora. Monitoring stanowi podstawę do okresowej ewaluacji i koniecznych modyfikacji WSDZ. Ewaluacja przeprowadzana jest po całym cyklu kształcenia i obejmuje: obserwacja zajęć grupowych i indywidualnych; ankiety dotyczące funkcjonowania WSDZ w szkole i jego efektów; rozmowy z uczniami i nauczycielami; analiza prowadzonej dokumentacji sprawozdanie z realizacji Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego w szkole. Agnieszka Ciemięga, Lucyna Kafka. opracowanie, data, podpis data, podpis dyrektora