Janusz Turowski Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Energia i środowisko w mleczarstwie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Pracownia Usług Technicznych Audytor Przemysł spożywczy w świetle raportów o zrównoważonym rozwoju Technika Energia Środowisko Kongres Służb Technicznych Przemysłu Spożywczego Warszawa 22-23 stycznia 2013 r.
Pole działania Rozwój zrównoważony Raport FAO Długi cień hodowli Reakcja producentów, przetwórców i konsumentów Świadomość ekologiczna, etyka biznesu
Dlaczego rozwój zrównoważony? Zagrożenia i ograniczenia Nierównomierny rozwój społeczeństw Niedożywienie i brak dostępu do czystej wody dla 2 mld ludzi Konsumpcjonizm Globalne zmiany klimatu Globalne pogorszenie się stanu środowiska (emisje, odpady) Przekroczenie zdolności odtwarzania się zasobów Ziemi o 40 % (ślad środowiskowy)
Wykres Ślad środowiskowy Ziemi
Zadania przedsiębiorstw sektora rolno-spożywczego w strategii rozwoju zrównoważonego Zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej i wprowadzanie technologii energooszczędnych Dostosowanie się do kurczących się zasobów wody Dostosowanie się do coraz silniejszej kontroli społecznej (organizacje pozarządowe, media) Ograniczenie wpływu rolnictwa na środowisko przez zwiększenie wydajności i utrzymanie różnorodności biologicznej Wykorzystanie zasad rozwoju zrównoważonego jako podstawy do opracowywania nowych produktów, zdobywania nowych klientów i uzyskiwania przewagi konkurencyjnej
GRI - platforma raportowania 1997 r. powstanie międzynarodowej organizacji Globalna Inicjatywa Raportowania (Global Reporting Initiative, GRI) powołanej przez Koalicję na rzecz Środowiskowo Odpowiedzialnej Ekonomii (CERES) we współpracy z Programem Środowiskowym ONZ (UNEP) GRI dostarcza metodyki raportowania GRI prowadzi bazę danych raportów Raportowanie jest dobrowolne Raporty są dostępne dla publiczności
Raportowanie cele podstawowe Przedstawienie stanu obecnego i docelowego w dziedzinach objętych raportowaniem Przedstawienie dynamiki zmian wskaźników rozwoju zrównoważonego
Raportowanie w skrócie podsumowanie Dlaczego? aby przedstawić transparentność działania firmy, zarządzanie ryzykiem, informowanie udziałowców, kooperantów, klientów i konsumentów Kto? wszystkie branże, w tym sektor rolno spożywczy od pastwiska do półmiska (łańcuch żywieniowy) Jak? wg ogólnej metodyki GRI i wytycznych branżowych, weryfikacja poziomu, przystępna forma Co? informacje ogólne, dotyczące zarządzania, środowiska i spraw społecznych
Raportowanie w skrócie c.d. Kiedy? niezwłocznie, istotne jest przedstawienie efektów i dynamiki zmian Gdzie? w internecie (forma elektroniczna), forma drukowana, rejestracja w bazie GRI Jakie wskaźniki? organizacyjne (profil przedsiębiorstwa, struktura zarządzania), ekonomiczne, środowiskowe, społeczne (zatrudnienie, godna praca, prawa człowieka, lobbing, odpowiedzialność za produkt).
Statystyka raportowania Metodyka raportowania wg GRI obejmuje ogółem 79 wskaźników efektywności (PI), w tym 59 wskaźników kluczowych (KPI). Raporty zarejestrowane w bazie GRI można podzielić na 2 grupy: 1) raporty zgodne z metodyką GRI i 2) pozostałe raporty. Raporty zgodne z metodyką GRI dzielą się na 2 grupy: 1) raporty zweryfikowane ( + ) i 2 ) niezweryfikowane (deklaracja poziomu). Stopień zgodności z wytycznymi GRI określa się literami A, B i C. W bazie danych GRI zarejestrowano w 2012 r. 11 783 raporty, w tym 10 368 raportów wg metodyki GRI. Sektor rolno-spożywczy - 607 raportów, w tym z krajów europejskich 292 raporty. Raporty dużych przedsiębiorstw stanowią ok. 90 % wszystkich raportów. Przedsiębiorstwa sektora rolno-spożywczego działające w Polsce i publikujące raporty w języku polskim: - Coca-Cola HBC Polska, - Danone Poland, - Kompania Piwowarska (SABMiller).
Przegląd wskaźników środowiskowych w polskich raportach Danone Poland Lider jogurtów w Polsce A+ Kompania Piwowarska Lider branży piwowarskiej B+ Coca-Cola HBC Polska Lider napojów bezalkoholowych Produkcja Przychody 1 333 mln PLN 13 500 000 hl 957 000 000 l Materiały b.d. b.d. Podano szczegółowe dane Energia 354 kwh/mg OZE - brak Elektryczna 80,7 GWh Ciepło 888 000 GJ Zużycie bezpośrednie 1,59 MJ/l Zużycie pośrednie 0,76 MJ/l Quadgeneracja Woda 3,2 l/l 1 740 000 m3 (3,04 l/l) 41 045 000 hl 2,04 l/l 1 909 000 m3
Wskaźniki środowiskowe c.d. Bioróżnorodność b.d. b.d. Brak wpływu na obszary i gatunki chronione Emisje, ścieki i odpady Ślad węglowy 1,77 kg CO2/kg prod. GHG 350 000 Mg CO2 NOx, SO2, pył Ścieki 1 021 000 m3 NOx, SO2, CO2 Ścieki 2 683 000 m3 62,1 g CO2/l NOx, SO2, pył Ścieki 1,0 l/l Odpady 13,1 g/l Transport Emisja 82 mg CO2/kg Paliwa 225 200 000 MJ Przebieg 48 600 000 km Paliwa 4,0 ml/l Nakłady 3,8 mln PLN 4,5 mln PLN b.d.
Wskaźniki środowiskowe c.d. Odzysk i recykling Odzysk opakowań 55 % Recykling odpadów 43 % Odpady kompostowane 47 % Odpady składowane 10 % Al 55 % Papier i karton 51 % Szkło 53 % Odpady organiczne 99,6 % Recykling 97 % Inne Rolnictwo zrównoważone: średnia wielkość stada 50 szt.
Przegląd raportów
Wnioski Dotychczasowe zainteresowanie przedsiębiorstw polskiego przemysłu spożywczego publikowaniem raportów o rozwoju zrównoważonym jest niewielkie. Konieczna jest lepsza informacja o platformie i metodyce oraz korzyściach z publikowania raportów. Uproszczona metodyka dla małych i średnich przedsiębiorstw powinna zachęcić polskie przedsiębiorstwa do szerszego udziału w raportowaniu realizacji rozwoju zrównoważonego. Niepokojąca jest znikoma liczba raportów przedsiębiorstw przemysłu mięsnego, który jest odpowiedzialny za ok.15% globalnej emisji GHG i wysokie wartości śladu wodnego.
Informacje i współpraca https://www.globalreporting.org SN-T Energia i środowisko w mleczarstwie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Janusz Turowski Pracownia Usług Technicznych Audytor
Dziękuję za uwagę