ZATRUDNIENIE W POLSCE 2014. PRACA CZASU INNOWACJI NOWOCZESNE USŁUGI BIZNESOWE CZASU GLOBALIZACJI 16.11.2015 Warszawa Maciej Bitner Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych
1 CZYM SĄ USŁUGI NOWOCZESNE?
GDZIE BYŁY USŁUGI? 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Udział trzech sektorów gospodarki w zatrudnieniu w USA 1810 1820 1830 1840 1850 1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 Rolnictwo i rybołóstwo Przemysł Usługi Źródło: Opracowanie własne na podstawie Lebergott (1966).
GDZIE BYŁY USŁUGI NOWOCZESNE? 0,4 Udział sektorów usługowych w zatrudnieniu w USA w latach 1810-1960 0,35 0,3 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 Handel Transport Edukacja Służba domowa Pozostałe usługi Źródło: Opracowanie własne na podstawie Lebergott (1966).
TYPOLOGIA USŁUG Usługi Dla biznesu Dla ludności Tradycyjne Nowoczesne
Numer klasyfikacji NACE 2 Nowoczesne usługi biznesowe Zarządzanie i administracja Usługi produkcyjne Zarządzanie zasobami ludzkimi Informacja i komunikacja (ICT) Marketing, badania rynku i public relations Szkolenia, rekrutacja, ewaluacja M Doradztwo w zakresie zarządzania operacyjnego i strategicznego, doradztwo prawne i podatkowe, księgowość, doradztwo finansowe oraz w zakresie przejęć, fuzji i restrukturyzacji Produkcja, w tym usługi architektoniczne i inżynierskie, logistyka, najem, naprawa i utrzymanie majątku trwałego, kontrola jakości M Badania i rozwój M N Bazy danych i usługi informacyjne, rozwój oprogramowania software, usługi komputerowe, projektowanie i wdrażanie systemów informatycznych M Źródło: Opracowanie własne na podstawie Wood (2005). J
CZYM SĄ USŁUGI NOWOCZESNE? W literaturze przedmiotu usługi biznesowe łączy się z: Szeroko pojętym biznesem (business-related services), Produkcją (production-related services), Wiedzą (knowledge-intesive services), Technologią (technology-intensive services) Specjalistycznymi kwalifikacjami (qualified services). Dlatego w licznych opracowaniach analizujących sektor usług biznesowych w zależności od kontekstu można spotkać się z takimi określeniami, jak: usługi dla biznesu, usługi biznesowe dla przemysłu, usługi wiedzochłonne czy usługi oparte na technologiach.
2 ROLA USŁUG NOWOCZESNYCH NA ŚWIECIE I W POLSCE GARŚĆ STATYSTYK
Rumunia Polska Bułgaria Litwa Słowacja Cypr Łotwa Słowenia Grecja Chorwacja Czechy Włochy Estonia Austria Węgry Dania Finlandia Hiszpania Portugalia Irlandia Niemcy Belgia Francja Malta Szwecja Wielka Brytania Holandia Luksemburg Udział usług biznesowych w PKB usługi ICT usługi profesjonalne, naukowe, techniczne usługi administracyjne i wsparcia 0% 5% 10% 15% 20%
Rumunia Polska Bułgaria Litwa Słowacja Cypr Łotwa Słowenia Grecja Chorwacja Czechy Włochy Estonia Austria Węgry Dania Finlandia Hiszpania Portugalia Irlandia Niemcy Belgia Francja Malta Szwecja Wielka Brytania Holandia Luksemburg Udział usług biznesowych w zatrudnieniu w UE w 2012 roku usługi ICT usługi profesjonalne, naukowe, techniczne usługi administracyjne i wsparcia 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
Udział usług biznesowych w gospodarce państw UE (%PKB) UDZIAŁ USŁUG BIZNESOWYCH W GOSPODARCE UE I POLSKI W LATACH 1996-2012 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 0 5 000 10 000 15 000 20 000 25 000 30 000 35 000 40 000 45 000 50 000 PKB per capita (PPP) Kraje EU 2011 Polska 2005-2011
CO DECYDUJE O ROZWOJU USŁUG BIZNESOWYCH W POLSCE? Wysoki odsetek osób z wyższym wykształceniem, Gęstość zaludnienia, Wydatki na B+R, Niskie płace niekoniecznie, Dobra znajomość języka angielskiego, Bliskość kulturowa (nearshoring), Stabilność polityczna i instytucjonalna.
Wskaźnik biegłości w języku angielskim ANGIELSKI POLAKÓW 72 70 68 66 64 62 60 58 56 54 52
ANGIELSKI MŁODYCH POLAKÓW 100% Odsetek studentów posługującym się wybranym językiem obcym 75% 50% 25% 0% Angielski Niemiecki Rosyjski Francuski Hiszpański Włoski Inne języki
SZYBKI ROZWÓJ USŁUG BIZNESOWYCH 130 125 Wzrost udziału sektora usług biznesowych w PKB na tle całego sektora usług (2002=100) 120 115 110 105 100 95 90 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Usługi biznesowe Usługi
Portugalia Grecja Dania Finlandia Belgia Francja Norwegia Austria Słowenia Węgry Rumunia Wielka Brytania Słowacja Estonia Czechy Niemcy Bułgaria Holandia Polska Włochy UDZIAŁ WE WZROŚCIE PKB - EUROPA 40% 35% Udział we wzroście gospodarki (lewa oś) Wzrost PKB (prawa oś) 6% 5% 30% 25% 4% 20% 3% 15% 2% 10% 5% 1% 0% 0%
WKŁAD DO EKSPORTU 10 000 Eksport usług (mln EUR) Pozostałe usługi Tempo wzrostu 2010-2013 9 000 8 000 7 000 Architektura, inżynieria, inne usługi techniczne Reklama i marketing 5% 9% 6 000 Doradztwo, PR 29% 5 000 Usługi księgowe 18% 4 000 3 000 Usługi prawne 1% 2 000 Badania + Rozwój 12% 1 000 0 2010 2011 2012 2013 Usługi IT 24%
KIERUNKI EKSPORTU USŁUG W PL I UE Polska - usługi ogółem 2013 Polska - usługi biznesowe 2013 UE - usługi biznesowe 2013 16% 13% 40% 27% 35% 12% 40% 12% 5% 7% 34% 6% 6% 17% 7% 8% 18% 8% 11% 6% 7% 7% 11% 12% 6% 7% 10% 12% Niemcy Szwajcaria Wielka Brytania Stany Zjednoczone Holandia Francja Pozostałe
3 WARUNKI PRACY W USŁUGACH NOWOCZESNYCH
WYNAGRODZENIA USŁUGI BIZNESOWE Wynagrodzenia w usługach dla biznesu i ludności w 2014 roku, brutto PLN Szczebel Mediana wynagrodzeń w usługach dla biznesu Mediana wynagrodzeń w usługach dla ludności Dyrektor 12 600 8 000 Kierownik 7 000 4 500 Specjalista 4 200 3 200 Pracownik szeregowy 2 683 2 270 Źródło: Opracowanie WISE na podstawie Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzonego przez Sedlak & Sedlak w 2014 roku
CENTRA USŁUG BIZNESOWYCH CENTRA USŁUG WSPÓLNYCH/ WSPÓŁDZIELONYCH (ang. SSC Shared Services Center) jednostki w obrębie dużych firm wydzielone z ich podstawowych struktur w celu koncentracji na wybranych procesach I świadczenia usług przez jeden dział na rzecz innych w ramach tej samej organizacji. W takim układzie finansowanie oraz zasoby potrzebne do wykonania usług są współdzielone, a dział dostarczający jest wewnętrznym dostawcą usług CENTRA BPO (ang. Business Process Outsourcing) podmioty świadczące usługi na podstawie zakontraktowanych działań I odpowiedzialności za funkcje biznesowe na rzecz podmiotów zewnętrznych, przede wszystkim w ramach takich obszarów jak: finanse I księgowość, obsługa klientów, prowadzenie obsługi kadrowo-płacowej oraz administracji związanej z procesem zakupów. CENTRA ITO (ang. Information Technology Outsourcing Centers) podmioty dostarczające usługi informatyczne dla klientów zewnętrznych w zakresie infrastruktury rozwoju oprogramowania, wdrożeń oraz integracji systemów, w tym również centra deweloperskie firm zajmujących się tworzeniem, wdrażaniem i sprzedażą oprogramowania CENTRA R&D (ang. Research & Development) - prowadzą działalność badawczo-rozwojową. Działalność badawcza obejmuje pracę naukową koncentrującą się na poszukiwaniu nowych rozwiązań, natomiast działalność rozwojowa dotyczy rozwoju produktu, w tym na przykład rozwoju aplikacji i oprogramowania w ramach wewnętrznych działów firm, których główna działalność nie polega na sprzedaży oprogramowania.
KORZYŚCI Z PRACY W USŁUGACH BIZNESOWYCH Możliwości rozwoju zawodowego, Dostęp do szkoleń, Możliwość zdobycia zagranicznego doświadczenia, Możliwość szybkiego awansu zawodowego, Stabilne warunki zatrudnienia, Możliwość wykorzystania nabytych w procesie edukacji kompetencji i umiejętności (praca w swoim zawodzie ), Elastyczne godziny pracy, Możliwość pracy z domu.
PRZYKŁADOWE WYNAGRODZENIA W CENTRACH USŁUG (BRUTTO) NA TLE PRZECIĘTNEGO WYNAGRODZENIA WŚRÓD OSÓB Z WYŻSZYM WYKSZTAŁCENIEM (BRUTTO PLN) Ukończony kierunek studiów magisterskich Ekonomia, finanse i zarządzanie Wynagrodzenie (brutto w PLN) 25% zarabia mniej 3403 MEDIANA 5100 25% zarabia więcej 8600 Prawo i administracja 25% zarabia mniej 2800 MEDIANA 4083 Stanowiska w ramach określonych procesów biznesowych świadczonych przez centra usług Księgowość (Księga Główna) Młodszy księgowy (poniżej jednego roku doświadczenia) Starszy Księgowy (powyżej 3 lat doświadczenia) Manager Procesów (zespół min 20 osób) Audyt Młodszy współpracownik (poniżej roku doświadczenia) Starszy Współpracownik (powyżej dwóch lat doświadczenia) Najczęściej proponowane wynagrodzenia (brutto w PLN) 4000 6500 15000 3000 5000 25% zarabia więcej 6500 Lider zespołu (zespół 5-10 osób) 8000 Informatyka Wsparcie IT 25% zarabia mniej 4900 Drugi poziom wsparcia 5500 MEDIANA 7000 Lider Zespołu 8500 25% zarabia więcej 10475 Manager Procesów (zespół min. 20 osób) 13000
PODSUMOWANIE: DLACZEGO USŁUGI NOWOCZESNE SĄ WAŻNE? Nowoczesne usługi dla biznesu są ważne bo: Generują dużo nowych miejsc pracy; Miejsca pracy te są dobrze płatne, a zatrudnienie stabilne; Dostarczają przychodów eksportowych; Podnoszą kwalifikacje pracowników; Zapobiegają drenażowi mózgów; W dalszej perspektywie umożliwiają budowę w Polsce silnych krajowych korporacji międzynarodowych.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ MACIEJ.BITNER@WISE-INSTITUTE.ORG.PL